معجزه‌ای برای درمان یبوست

درمان‌های خانگی، داروهای بدون نسخه (OTC) و سایر روش‌های خودمراقبتی اغلب باعث تسکین یبوست می‌شوند. ورزش و آبرسانی بهتر می‌تواند سلامت دستگاه گوارش را تقویت کند، در حالی که ملین‌ها یا نرم‌کننده های مدفوع می‌توانند به آسانتر شدن حرکات روده کمک کنند.

علائم یبوست مانند مدفوع سفت و اجابت مزاج دردناک، ممکن است به دلیل رژیم غذایی، سبک زندگی، عوارض جانبی داروها و مسائل بهداشتی زمینه‌ای باشد. برخی از علل می‌توانند جدی باشند، بنابراین اگر در مورد یبوست مزمن نگرانی دارید با پزشک خود صحبت کنید. انجام برخی راهکارهای بسیار آسان مثل داشتن فعالیت فیزیکی، مصرف مکمل‌های فیبردار، مایعات، ماساژ شکمی و … را می‌توان به عنوان معجزه‌ای برای درمان یبوست در نظر گرفت.

در این مقاله به بررسی راهکارهایی ساده برای درمان یبوست خواهم پرداخت. با من همراه باشید.

معجزه‌ای برای درمان یبوست

یبوست به اصطلاح به دفع کمتر از 3 بار در هفته یا دفع دشوار نسبت داده می‌شود. شاید تصور کنید درمان یبوست سخت است یا حتما باید با استفاده از داروهای شیمیایی درمان شود. اما باید به شما بگویم درمان یبوست به آن اندازه‌ای که تصور می‌کنید سخت نیست. انجام برخی راهکارهای بسیار آسان را می‌توان به عنوان معجزه‌ای برای درمان یبوست در نظر گرفت. در ادامه به بررسی 13 راهکار آسان برای بهبود یبوست خواهم پرداخت. با من همراه باشید.

۱- ورزش کردن

در مقایسه با افراد غیرفعال، افراد فعال شیوع کمتری از یبوست دارند. تحقیقات نشان داده است که ورزش برای یبوست می‌تواند فوایدی داشته باشد. مطالعات نشان می‌دهد که اثرات ورزش عبارتند از:

• حرکت روده
• تحریک عصب واگ (عصبی که هضم غذا و سایر عملکردهای حیاتی بدن را تنظیم می‌کند)
• جریان خون به دستگاه گوارش (GI)
• ترشح هورمون روده
• انقباض عضلات شکم

این اقدامات با هم به حرکت مدفوع به داخل راست روده کمک می‌کند. به علاوه، بدن شما باید کالری‌هایی را که با ورزش می‌سوزاند جایگزین کند، که می‌تواند منجر به خوردن فیبر بیشتر شود (یکی دیگر از درمان‌های یبوست).

۲- مکمل‌های فیبر

مصرف مکمل‌های فیبر راه حل دیگری برای رفع یبوست هستند. تحقیقات نشان داده است که مکمل‌های فیبر به طور موثری یبوست را بهبود می‌بخشد، حجم مدفوع را افزایش می‌دهد و مدفوع را نرم‌تر و دفع آن‌ را آسان‌تر می‌کند.

سازمان غذا و دارو (FDA) مکمل‌ها را به روشی که داروهای تجویزی را تنظیم می‌کند، تنظیم نمی‌کند. این بدان معناست که برخی از محصولات مکمل ممکن است حاوی آنچه در برچسب آمده نباشد. هنگام انتخاب یک مکمل، به دنبال محصولات آزمایش شده باشید و با یک متخصص یا داروساز مشورت کنید.

۳- تغییر رژیم غذایی

می‌توانید از طریق غذاهایی که می‌خورید فیبر رژیمی بیشتری مصرف کنید. بهترین غذاهای پر‌فیبر برای یبوست می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• غلات کامل: نان سبوس‌دار، جو دوسر و سایر غلات سبوس‌دار
• حبوبات: عدس، لوبیا سیاه، لوبیا چشم بلبلی، بادام زمینی
• میوه‌ها: توت، سیب، پرتقال
• سبزیجات: هویج، کلم بروکلی، نخود سبز
• آجیل: بادام، گردو، گردو

۴- آب

مایعات می‌توانند به رفع یبوست کمک کنند. فیبر آب را جذب می‌کند، بنابراین نوشیدن آب کافی با فیبر کمک می‌کند تا مدفوع شما نرم‌تر و راحت‌تر دفع شود. آب، آب میوه و آبگوشت همگی گزینه‌های مایع عالی برای مقابله با یبوست هستند.

۵- وضعیت اسکات

چمباتمه زدن در حین اجابت مزاج می‌تواند به اجابت مزاج راحت‌تر کمک کند. در مقایسه با نشستن، چمباتمه زدن به موارد زیر کمک می‌کند:

• زاویه کانال رکتوم را بهبود می‌بخشد (راحت شدن عمل دفع)
• فشار را کاهش می‌دهد
• احساس تخلیه کافی روده را افزایش می‌دهد
• زمان مرتبط با اجابت مزاج را کاهش می‌دهد

۶- ماساژ شکم برای یبوست

ماساژ شکم برای یبوست یک روش ایمن و غیرتهاجمی برای درمان یبوست است. تحقیقات نشان داده است که ماساژ شکم می‌تواند یبوست مزمن را بهبود بخشد. ماساژ با کاهش زمان انتقال مواد در روده بزرگ به یبوست کمک می‌کند.

ماساژ شکم می‌تواند به طریق زیر به بهبود یبوست عمل کند:

• فعال کردن گیرنده‌های کششی در روده‌ها
• تحریک حرکت رکتوم و شل کردن عضلات اسفنکتر گوارشی
• تحریک سیستم عصبی که مسئول هضم است
• کاهش تنش عضلات شکم
• افزایش ترشحات دستگاه گوارش

۷-نرم‌کننده مدفوع

نرم‌کننده‌های مدفوع داروهایی هستند که مایعات بیشتری را به داخل مدفوع می‌کشند و دفع آنها را آسان‌تر می‌کنند و با نسخه یا بدون نسخه در فرمولاسیون‌های کپسول، قرص و مایع با نام‌های تجاری: Colace، Correctol Soft Gels و Ex-Lax Stool Softener (دوکوسات سدیم) در دسترس هستند.

معمولاً افراد باید به مدت یک تا سه روز از نرم‌کننده‌های مدفوع استفاده ‌کنند. شما نباید آنها را بیش از یک هفته مصرف کنید مگر اینکه یک پزشک به شما توصیه کند.

۸- ملین روان‌کننده

مسهل‌های روان‌کننده نوعی ملین هستند که سطح مدفوع را می‌پوشانند تا لغزنده‌تر و راحت‌تر دفع شود. این داروها معمولاً شیاف‌هایی هستند که وارد مقعد می‌کنید. از این دسته می‌توان به گلیسیرین Colace و گلیسیرین ملین Fleet اشاره کرد.

۹- ملین اسمزی

ملین‌های اسمزی مایعات بیشتری را به روده ها می‌کشند، مدفوع را نرم می‌کنند و دفع آنها را آسان می‌کنند. به عنوان مثال می‌توان از شیر منیزیم (هیدروکسید منیزیم) و میرالاکس (پلی اتیلن گلیکول) نام برد. برخی از این محصولات در کمتر از 30 دقیقه یا تا شش ساعت پس از استفاده عمل می‌کنند.

اگر بیماری کلیوی، رژیم غذایی با محدودیت منیزیم، یا حالت تهوع و استفراغ دارید، باید قبل از استفاده از این نوع ملین با یک متخصص صحبت کنید.

۱۰- ملین محرک

ملین‌های محرک خشن‌ترین نوع ملین هستند. این محصولات باعث انقباض روده‌ها می‌شوند تا مدفوع را تحت فشار قرار دهند. این داروها نباید بیش از چند روز استفاده شوند، زیرا در صورت استفاده طولانی‌مدت، باعث می‌شوند روده‌ها حالت و عملکرد خود را از دست بدهند. از این دسته به عنوان مثال می‌توان به Correctol یا Dulcolax (بیزاکودیل)، Dulcolax Pico (سدیم پیکوسولفات) و Senokot (سنا) اشاره کرد.

۱۱- تنقیه

تنقیه یک روش درمانی است که مایعات به طور مستقیم در مقعد و رکتوم اعمال می‌شود. هدف از تنقیه پاکسازی روده، تحریک و اجابت مزاج است. این روش معمولاً برای تخلیه مدفوع متراکم یا برای مقاومت درمانی در برابر برخی بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. مایعات مخصوصی که به روده وارد می‌شوند، می‌توانند مواد ملین کننده، آب یا حتی داروها باشند. تنقیه معمولاً یک درمان خط اول نیست، اما اگر ملین‌ها و سایر اقدامات کم‌تهاجمی مؤثر نباشند، ممکن است مورد استفاده قرار گیرند.

۱۲- پروبیوتیک‌ها

پروبیوتیک‌ها باکتری‌های خوبی هستند که می‌توانند سلامت دستگاه گوارش را بهبود بخشند. برخی از مطالعات نشان می‌دهند که پروبیوتیک‌ها می‌توانند به رفع یبوست، بهبود زمان انتقال و کمک به نرم شدن مدفوع کمک کنند. پروبیوتیک‌ها را می‌توان هم با مکمل و هم در منابع غذایی از جمله ماست، کلم ترش و سایر غذاهای تخمیر شده یافت.

۱۳- داروهای گیاهی

گیاهانی مانند ریواس، برگ سنا و آلوئه‌ورا می‌توانند علائم یبوست را تسکین دهند. گیاهان مورد استفاده در طب سنتی چینی نیز ممکن است به بازگرداندن تعادل در باکتری‌های روده کمک کنند.

رفع یبوست در کودکان

یبوست در کودکان شایع است. حدود یک مورد از هر 20 مراجعه کننده به پزشک برای یبوست است. در حالی که برخی از روش‌های درمانی برای یبوست در کودکان مشابه روش های بزرگسالان است، اما همه آنها یکسان نیستند. اقداماتی که امتحان کردن آنها در خانه بی‌خطر است شامل افزایش فیبر و آب و اطمینان از فعالیت بدنی کافی فرزندتان است.

رفع یبوست در حانم‌های باردار

یبوست در دوران بارداری به خصوص در سه‌ ماهه آخر شایع است. کالج آمریکایی متخصصین زنان و زایمان (ACOG) خوردن مقدار زیادی فیبر برای مبارزه با یبوست در دوران بارداری را توصیه می‌کند. سایر تغییرات استاندارد در سبک زندگی، مانند افزایش مصرف مایعات و انجام تمرینات بدنی کافی نیز بی‌خطر هستند. قبل از استفاده از داروهای OTC، داروهای گیاهی یا سایر محصولات با پزشک خود صحبت کنید.

یبوست حاد یا یبوست مزمن؟

تقریباً همه افراد گاه به گاه یبوست را تجربه می‌کنند، اما یبوست مزمن ممکن است ناشی از یک بیماری باشد، از جمله:

• سندرم روده تحریک پذیر (IBS)، یک اختلال در ارتباط بین مغز و روده
• کم کاری تیروئید (کم شدن هورمون تیروئید)
• عوارض دارویی
• انسداد در روده بزرگ
• بیماری‌های روده بزرگ

در حالی که اغلب درمان یبوست گاه به گاه با درمان‌های ذکر شده در بالا خوب است، اما ممکن است برای یبوست مزمن مناسب نباشند. برخی از درمان‌ها مانند ملین‌ها و تنقیه، در صورت استفاده زیاد، خطراتی را به همراه دارند. علاوه بر این در یبوست مزمن، شناسایی علت زمینه‌ای و درمان آن برای رفع این عارضه کلیدی است.

یبوست مزمن

یبوست مزمن یا شدید می‌تواند منجر به عوارضی شود مانند:

• هموروئید (وریدهای متورم و ملتهب در رکتوم و مقعد)
• شقاق مقعد (پارگی در پوست مقعد)
• پرولاپس رکتوم (زمانی که رکتوم خارج از مقعد بیرون زده است)
• نهفتگی مدفوع (انسداد نسبی یا کامل راست روده)
• انکوپرزیس (بی‌اختیاری مدفوع)

در این موارد، درمان‌های خاص برای کمک به عوارض و همچنین درمان یبوست ممکن است ضروری باشد. آنها عبارتند از:

• داروهای تجویزی
• حذف دیجیتالی (حذف مدفوع به صورت دستی)
• جراحی (برای برداشتن یا ترمیم انسداد یا اصلاح پرولاپس)

چه زمانی به پزشک مراجعه کنم؟

در صورتی که یبوست شما مزمن باشد، ممکن است برای شما مشکلاتی را ایجاد کند. بنابراین شاید از خود بپرسید چه زمانی یبوست خطرناک است؟ اگر یبوست شما به درمان خانگی پاسخ نمی‌دهد، باید به یک پزشک متخصص مراجعه کنید. علاوه بر این، در شرایط زیر به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید:

• سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ یا سرطان رکتوم دارید
• خونریزی مقعدی یا خون در مدفوع را تجربه می‌کنید
• دائماً درد شکم دارید.
• نمی‌توانید گاز معده و روده را عبور دهید.
• استفراغ می‌کنید
• تب دارید
• کمردرد را تجربه می‌کنید
• بدون دلیل در حال کاهش وزن هستید.

سوالات متداول

جمع‌بندی

یبوست یک مشکل گوارشی شایع است که می‌تواند به دلایل مختلفی مانند کم‌آبی بدن، رژیم غذایی کم‌فیبر، کم‌تحرکی یا استرس ایجاد شود. خوشبختانه درمان‌های خانگی ساده موثری وجود دارند که می‌توانند به بهبود یبوست کمک شایانی کنند، از اصلاح سبک زندگی مانند رژیم غذایی، ورزش و نوشیدن مایعات بیشتر گرفته تا مصرف برخی داروها. با رعایت این نکات می‌توانید به راحتی یبوست را مدیریت کنید و سلامت سیستم گوارش خود را بهبود ببخشید.

منابع

13 Home Remedies for Constipation Relief