روغن زیتون برای یبوست خوبه؟

یبوست یک مشکل رایج گوارشی است که می‌تواند سلامتی شما را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد روغن زیتون می‌تواند به تحریک حرکات روده و بهبود علائم یبوست کمک کند. هزاران سال است که مردم از روغن زیتون برای تغذیه، پخت و پز، سلامتی و سایر فواید آن استفاده کرده‌اند. محققان نیز روغن زیتون را با کاهش نرخ بیمار‌ی‌های قلبی، کلسترول، چاقی و بسیاری از شرایط دیگر مرتبط می‌دانند. در این مقاله توضیح خواهم داد که آیا شما می‌توانید از روغن زیتون برای یبوست استفاده کنید یا خیر. با من همراه باشید

روغن زیتون برای یبوست مناسبه؟

یبوست وضعیتی است که مدفوع سفت و خشک است و به راحتی در روده حرکت نمی‌کند. روغن زیتون می‌تواند راهی ایمن و سالم برای حرکت مجدد مدفوع و رفع یبوست باشد. چربی‌های موجود در روغن زیتون می‌تواند حرکات روده را تحریک کند، همچنین می‌تواند به نگه داشتن آب بیشتر مدفوع کمک کند و آن را نرم‌تر نگه دارد و دفع مدفوع را آسان‌تر کند.

نحوه استفاده از روغن زیتون برای یبوست

مصرف یک قاشق غذاخوری روغن زیتون در صبح ناشتا ، ممکن است یبوست را برای بسیاری از بزرگسالان تسکین دهد. با این حال شما نباید بیش از یک قاشق غذاخوری مصرف کنید، زیرا ممکن است منجر به اسهال و گرفتگی عضلات شود. یبوست در بین افرادی که تحت دیالیز هستند نیز شایع است. نتایج یک مطالعه قدیمی روی 50 نفر در سال 2015 نشان داد که روغن زیتون، روغن بذر کتان و روغن معدنی همگی به یک اندازه در تسکین علائم یبوست موثر هستند.

آیا کودکان می‌توانند از روغن زیتون استفاده کنند؟

نوزادان و کودکان مبتلا به یبوست نباید روغن زیتون مصرف کنند. در عوض آکادمی اطفال آمریکا (AAP) مقدار کمی آب سیب یا گلابی، سیروپ ذرت یا آلوی پوره شده را برای نوزادان توصیه می‌کند. کودکان نوپا و بزرگتر ممکن است با غذاهای پرفیبر مانند آلو، زردآلو و غلات کامل تسکین پیدا کنند. اگر تغییرات رژیم غذایی کمکی نکرد، برای درمان کودکتان به پزشک مراجعه کنید.

سایر فواید روغن زیتون برای سلامتی شما

روغن زیتون برای یبوست مفید است و به نظر می‌رسد فواید سلامتی دیگری نیز دارد. روغن زیتون عنصر اصلی در رژیم غذایی مدیترانه‌ای است که با کاهش خطر ابتلا به برخی بیماری‌ها و عمر طولانی‌تر ارتباط دارد.

روغن زیتون حاوی ترکیبات فنولیک با اثرات ضد التهابی، ضد میکروبی و آنتی‌اکسیدانی است که به کاهش خطر بیماری‌های دژنراتیو مانند بیماری آلزایمر یا پارکینسون و همچنین دیابت، بیماری قلبی، سرطان‌های خاص و آرتریت کمک می‌کند.

انجمن قلب آمریکا (AHA) مصرف روغن زیتون را به دلیل داشتن چربی‌های تک غیراشباع سالم برای سلامت قلب توصیه می‌کند. روغن زیتون همچنین حاوی ویتامین E است، که یک ماده مغذی مهم برای جلوگیری از تولید رادیکال‌های آزاد و حمایت از سیستم ایمنی بدن می‌باشد.

اگرچه انواع مختلفی از روغن زیتون در فروشگاه‌ها موجود است، روغن زیتون فرابکر ممکن است بیشترین فواید سلامتی را داشته باشد، در حالی که در تهیه انواع دیگر مانند روغن زیتون سبک، از مواد شیمیایی یا فرآیندهای دیگر استفاده می‌شود که می‌تواند برخی از ترکیبات طبیعی زیتون را تصفیه و فیلتر کند.

سایر روغن‌های موثر در درمان یبوست

استفاده از روغن‌ها برای رفع یبوست روند جدیدی نیست. روغن کرچک سالهاست که برای درمان یبوست استفاده می‌شود، اگرچه عملکرد آن با اثرات ملایم روغن زیتون متفاوت است. روغن کرچک بر ماهیچه‌های روده تأثیر می‌گذارد و با انقباض و حرکت آنها روده را برای دفع مدفوع تحریک می‌کند. روغن معدنی و روغن بذر کتان نیز به روشی مشابه روغن زیتون، به نرم شدن مدفوع و بهبود یبوست کمک می‌کند.

سایر راهکارهای درمانی برای رفع یبوست در سال 2025

 شما می‌تواتید با تغییراتی در سبک زندگی از جمله: نوشیدن آب بیشتر، ورزش کردن بیشتر و خوردن فیبر بیشتر به جلوگیری از یبوست یا بهبود علائم یبوست خفیف خود کمک کنید. اگر این اقدامات بهبود کافی را  در شما ایجاد نکرد، استفاده از ملین‌های بدون نسخه می‌تواند به شما کمک کنند.

1. داروهای ملین: داروهای ملین با نرم کردن مدفوع سفت یا تحریک روده‌ها برای حرکت منظم به شما کمک می‌کند تا بتوانید اجابت مزاج راحت‌تری داشته باشید. اکثر آنها بدون نسخه برای عموم مردم در دسترس هستند و به روش‌های مختلفی برای از بین بردن یبوست کار می‌کنند:
2. ملین‌های حجیم‌ساز (مکمل‌های فیبر): این مکمل‌ها به مدفوع  فیبر محلول اضافه کرده که آب را از بدن به مدفوع می‌کشد و آن را حجیم‌تر و نرم‌تر می‌کند و روده شما را تحریک کرده تا منقبض شده و دفع را آسان‌تر می‌کنند. از این دسته ملین‌ها می‌توان به پسیلیوم (Metamucil). پلی‌کربوفیل (FiberCon).  و متیل‌سلولز (Citrucel) اشاره کرد.
3. نرم‌کننده‌های مدفوع: برای بهبود دفع، مدفوع را روان می‌کنند و به درمان یبوست بعد از جراحی یا زایمان کمک می‌کنند. از این دسته ملین‌ها می‌توان به دوکوزات سدیم (Colace) اشاره کرد.
4. ملین‌های اسمزی: آب را به داخل مدفوع می‌کشند و به نرم شدن مدفوع و سهولت عبور آن از طریق دستگاه گوارش کمک می‌کنند. از این دسته ملین‌ها می‌توان به منیزیم هیدروکسید خوراکی (شیر منیزیا)، پلی‌اتیلن گلیکول (پیدرولاکس) و سوربیتول اشاره کرد. تحقیقات اخیر، تاثیر مکمل منیزیم سیترات بر درمان یبوست بسیار مورد توجه پزشکان قرار گرفته است. منیزیم سیترات برای رفع یبوست نیاز به مصرف آب زیادی ندارد و علاوه بر آن به دلیل وجود منیزیم، اثرات مفید دیگری بر سلامتی شما (کاهش استرس، گرفتگی عصلات و …) دارد. سیترات موجود در منیزیم سیترات نیز به جذب بهتر آن کمک می‌کند و اثراتش را قوی‌تر می‌کند.
5. روان‌کننده‌ها: روده شما را پوشانده و آن را صاف می‌کنند. این پوشش مانع از جذب آب از مدفوع شما می‌شود، بنابراین مدفوع نرم می‌ماند. این دسته ملین‌ها به لیزتر شدن مدفوع کمک می‌کنند تا به راحتی از روده بزرگ خارج شود.
6. شیاف روغن زیتون یکی از روش‌های طبیعی و مؤثر برای درمان یبوست  است که با روان‌سازی مدفوع در روده به تخلیه راحت‌تر و سریع‌تر کمک می‌کند. این روش به‌ویژه در وضعیتی که با یبوست مزمن یا شدید دست و پنجه نرم می‌کنید، می‌تواند برای شما مفید باشد. با این حال، بهتر است قبل از استفاده از شیاف روغن زیتون با یک پزشک مشورت کنید تا از مناسب بودن این روش اطمینان حاصل کنید. روان‌کننده‌های دیگر عبارتند از روغن معدنی، فلیت و زیمنول.
7. ملین‌های محرک:  اعصابی را که عضلات روده بزرگ را کنترل می‌کنند تحریک و روده بزرگ شما را مجبور به حرکت کرده تا مدفوع شما را به سمت جلو حرکت دهد. به طور کلی، شما باید فقط در موارد جدی‌تر یبوست و تحت نظر پزشک از این موارد استفاده کنید. از جمله این ملین‌ها می توان به قرص‌های بیزاکودیل و شربت یا قرص سنا اشاره کرد.

شما  باید در حد اعتدال از ملین‌ها استفاده کنید، زیرا با استفاده مکرر روده  شما برای تحریک عضلات خود به آن وابسته می‌شود و به تنبلی روده مبتلا می‌شوید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

زمانی که شما احساس می‌کنید بدون مصرف ملین نمی‌توانید اجابت مزاج داشته باشید، باید با پزشک مشورت کنید. پزشک می‌تواند در مورد قطع مصرف ملین‌ها و یافتن راه‌های دیگر برای رفع یبوست به شما کمک کند.

درمان یبوست گاه به گاه با روغن زیتون یا هر محصول دیگری ممکن است به جلوگیری از ناراحتی کمک کند و فوایدی برای سلامتی داشته باشد اما یبوست طولانی‌مدت می‌تواند نشانه ای از یک مشکل سلامتی دیگر یا حتی واکنشی به برخی داروها باشد.

در صورتی که متوجه شوید که حرکات روده شما به طور ناگهانی تغییر کرده یا علائم یبوست شما شدید و یا مدفوع شما به طور مداوم سفت، خشک یا دردناک است، باید از پزشک خود راهنمایی بخواهید. اگر یبوست شما چند هفته یا بیشتر طول بکشد،‌ می‌تواند به مشکلات سلامتی طولانی مدت برای شما منجر شود. این موارد عبارتند از:

• بواسیر (بافت‌های متورم اطراف مقعد)
• پارگی بافت مقعد (شقاق مقعدی)
• نهفتگی مدفوع (تجمع مدفوع کم‌آب و سفت که اغلب در رکتوم یا کولون تجمع می‌یابد، این اتفاق به ویژه در افراد مسن رخ می‌دهد)
• پرولاپس رکتوم (بیرون زدن بافت رکتوم یا راست روده از مقعد)

یبوست مزمن ممکن است نشانه ای از یک بیماری زمینه‌ای باشد، بنابراین در این وضعیت حتماً به پزشک  مراجعه کنید.

عوامل ایجاد کننده یبوست

عوامل ایجاد کننده یبوست شامل طیف گسترده ای است که از جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تغییرات هورمونی (به عنوان مثال دوران بارداری یا پس از زایمان)
• استفاده از برخی داروها از جمله قرص‌های آب، آنتی اسیدها، داروهای مسکن‌، داروهای ضد افسردگی و مکمل‌های آهن
• مصرف فیبر بسیار کم در رژیم غذایی
• عدم تحرک و ورزش
• برخی از مشکلات سلامتی مانند کم کاری تیروئید یا دیابت
• مشکلات سیستم گوارش مانند سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
• جراحی
• عدم اجابت مزاج به موقع

گاهی اوقات نیز ممکن است هیچ دلیل روشنی برای یبوست وجود نداشته باشد. یبوست بیشتر افراد مسن و زنان را تحت تاثیر قرار می دهد.

سوالات متداول

جمع‌بندی

یبوست یک مشکل گوارشی رایج است و می‌تواند زمانی اتفاق بیفتد که شما در حال سفر هستید یا تغییری در روال زندگی خود دارید. برخی غذاها  نیز می‌توانند در کوتاه‌مدت منجر به اجابت مزاج سخت‌تر شوند. یبوست معمولاً جدی نیست، اما اغلب ناراحت‌کننده است و می‌تواند باعث درد معده، نفخ و حالت تهوع شود. یبوست کوتاه مدت معمولاً پس از بازگشت شما به روال عادی و عادات غذایی خود به خود از بین می‌رود. روغن زیتون ممکن است با صاف کردن داخل روده به یبوست کمک کند و دفع مدفوع را آسان‌تر کند. روغن زیتون همچنین می تواند به مدفوع کمک کند تا آب را بهتر حفظ کند و آن را نرم تر نگه دارد. در صورتی که یبوست را به مدت طولانی تجربه می‌کنید باید با پزشک صحبت کند، زیرا ممکن است نشانه یک بیماری زمینه‌ای باشد.

منابع

Olive Polyphenols: Antioxidant and Anti-Inflammatory Properties – PMC

The Short-Term Effects of Olive Oil and Flaxseed Oil for the Treatment of Constipation in Hemodialysis Patients – ScienceDirect

Symptoms & Causes of Constipation – NIDDK

Olive oil may lower heart disease risk | American Heart Association