مصرف ویتامین D احتمال ابتلا به زوال عقل (دمانس) را کاهش می‌دهد

زوال عقل (دمانس)

در حال حاضر، بیش از 50 میلیون نفر در سراسر جهان با زوال عقل (دمانس) زندگی می‌کنند و این تعداد تا سال 2050 تقریباً سه برابر خواهد شد. عوامل خطرزا برای زوال عقل به عنوان یک راه بالقوه برای کند کردن پیشرفت بیماری مورد بررسی قرار گرفته است. کمبود ویتامین D ممکن است یک عامل خطر قابل اصلاح باشد و به عنوان یک مشکل بهداشتی گسترده شناخته شده است (با شیوع جهانی تا 1 میلیارد).

مکانیسم ضد زوال عقل ویتامین D

ویتامین D در پاکسازی دانه‌های آمیلوئید بتا (Aβ) شرکت می‌کند (یکی از نشانه‌های بیماری آلزایمر) و ممکن است محافظت عصبی در برابر هیپرفسفوریلاسیون پروتئین تاو ناشی از دانه‌های آمیلوئید بتا ایجاد کند. سطوح پایین ویتامین D سرم با خطر بیشتر زوال عقل و AD همراه بوده است.

همچنین، ویتامین D به طور قابل توجهی در برابر شروع زوال عقل در افرادی که حامل یک ژن خاص مرتبط با بیماری آلزایمر به نام ژن APOE4 هستند، محافظت می‌کند. نویسندگان مطالعه پیشنهاد می‌کنند که احتمالاً به این دلیل است که این ژن بر نحوه جذب ویتامین D توسط بدن تأثیر می‌گذارد.

مطالعه اثر مصرف ویتامین D بر روی زوال عقل

یک مطالعه جدید بزرگ نشان می‌دهد که مصرف ویتامین D ممکن است به پیشگیری از زوال عقل کمک کند.

افراد مسن‌تری که مکمل مصرف می‌کردند، در مقایسه با افرادی که ویتامین D مصرف نمی‌کردند، 40 درصد کمتر در معرض ابتلا به این بیماری در یک دوره 10 ساله بودند.

زهینور اسماعیل، محقق از دانشگاه کلگری (Calgary، کانادا) و دانشگاه اکستر (Exeter، انگلستان)، در یک سخنرانی  اشاره نمود که ویتامین D اثراتی در مغز دارد ومی‌تواند موجب کاهش ابتلا به زوال عقل گردد. با این حال، تاکنون، تحقیقات نتایج متناقضی را به همراه داشته است. به طور کلی، ما شواهدی پیدا کردیم که نشان می‌دهد مکمل‌های اولیه ممکن است قبل از شروع زوال شناختی مفید باشد.

این مطالعه که در Alzheimer’s & Dementia: Diagnosis, Assessment & Disease Monitoring منتشر شد، شروع علائم زوال عقل را بر اساس اینکه افراد مکمل‌های ویتامین D مصرف می‌کردند یا نه، مقایسه کرد. در این مطالعه در مجموع 12388 نفر در ایالات متحده ثبت نام کردند که هنگام ثبت نام برای مطالعه، زوال عقل نداشتند. میانگین سنی شرکت کنندگان 71 سال بود.

به طور کلی، 75 درصد از افرادی که در این مطالعه ویتامین D مصرف نکردند طی 10 سال به زوال عقل مبتلا شدند و 25 درصد از افرادی که ویتامین D مصرف کردند نیز دچار زوال عقل شدند.

محققان دریافتند که ویتامین D مزایای محافظتی بیشتری در بین زنان نسبت به مردان دارد، اگرچه محافظت در بین هر دو جنس در مقایسه با عدم مصرف ویتامین D قابل توجه بود. همچنین، به نظر می‌رسد که اگر افراد مصرف مکمل را قبل از هر نشانه‌ای از مشکلات شناختی شروع کنند، محافظت بهتری داشته باشد.

به گفته مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، زوال عقل به کاهش توانایی در به خاطر سپردن، فکر کردن، یا تصمیم گیری به روش‌هایی اشاره دارد که بر فعالیت‌های روزمره تأثیر می‌گذارد. بیشتر افراد مسن را تحت تاثیر قرار می‌دهد اما به عنوان بخشی طبیعی از پیری در نظر گرفته نمی‌شود.

ویتامین D

کمبود ویتامین D به صورت سطح 25(OH)D خون زیر 12 نانوگرم در میلی‌لیتر (30 نانومول در لیتر) تعریف می‌شود، در حالی که کمبود ویتامین D به سطح 25(OH)D خون بین 20-12 نانوگرم در میلی لیتر (30 تا 50 نانومول در لیتر) گفته می‌شود. میزان مناسب ویتامین D سرم خونی در زنان و مردان در سنین مختلف مطابق با شکل زیر می‌باشد.

ویتامین D در بدن انسان به فرم D2 (ارگوکلسیفرول) و D3 (کوله کلسیفرول) می‌باشد. منبع طبیعی اصلی این ویتامین، سنتز کوله کلسیفرول در لایه‌های زیرین اپیدرم پوست از طریق یک واکنش شیمیایی است که وابسته به قرار گرفتن در معرض نور خورشید (به ویژه اشعه UVB) است.

کوله کلسیفرول و ارگوکلسیفرول را می توان از رژیم غذایی و یا مصرف مکمل‌ها تامین نمود. ویتامین D بدست آمده از رژیم غذایی و یا سنتز شده در پوست، از نظر زیستی غیر فعال است که طی دو مرحله هیدروکسیلاسیون آنزیمی (اول در کبد و دوم در کلیه‌ها) به فرم فعال آن تبدیل می‌شود.

نتیجه گیری

مصرف ویتامین D می‌تواند از ابتلا به زوال عقل یا آلزایمر جلوگیری کند یا به عبارت دیگر از ابتلا به زوال عقل تا مقدار قابل توجهی جلوگیری نماید، اما نمی‌تواند موجب بهبود حافظه در بیمارانی که مبتلا گشته‌اند جلوگیری نماید.
البته امروزه مکمل‌های خوراکی در مارکت دارویی وجود دارد که می‌تواند با کاهش عوارض آلزایمر، از پیشرفت این بیماری نیز جلوگیری نماید.

منبع خبر:

https://alz-journals.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/dad2.12404

https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminD-HealthProfessional/