آیا فشار خون ۱۴ خطرناک است؟
فشار خون بالا، یک اختلال شایع است که در صورت عدم درمان می‌تواند خطرناک باشد. تخمین زده می‌شود که ۴۶ درصد از بزرگسالان مبتلا به فشار خون بالا، از ابتلای خود به این بیماری اطلاعی ندارند. بیماری کمتر از نیمی از بزرگسالان (۴۲٪) مبتلا به فشار خون بالا، تشخیص داده شده و تحت درمان قرار میگیرد و تقریباً از هر ۵ بزرگسال مبتلا به فشار خون بالا تنها ۱ نفر (۲۱٪)، فشار خون کنترل شده دارد.
مدتی بود که احساس سردرد و خستگی مداوم داشتم، تا اینکه تصمیم گرفتم فشار خونم را اندازه بگیرم و عدد ۱۴ روی ۹ روی دستگاه ظاهر شد. اول جدی نگرفتم، اما وقتی تحقیق کردم، فهمیدم که این مقدار نشان‌دهنده‌ی فشار خون بالا است و می‌تواند در طولانی‌مدت خطرناک باشد. از آن روز، سبک زندگی‌ام را تغییر دادم؛ مصرف نمک را کاهش دادم، بیشتر ورزش کردم و استرسم را کنترل کردم. حالا با رعایت این نکات و تحت نظر پزشک، فشار خونم را بهتر مدیریت می‌کنم و احساس بهتری دارم.
نحوه خواندن عدد فشار خون
فشار خون به صورت دو عدد نوشته می‌شود. اولین عدد (سیستولیک) نشان دهنده فشار موجود در رگ‌های خونی هنگام انقباض یا ضربان قلب است. عدد دوم (دیاستولیک) نشان دهنده فشار در رگ‌ها در زمانی که قلب بین ضربان‌ها استراحت می‌کند، می‌باشد.
برای تشخیص این مورد که آیا فرد به بیماری فشار خون بالا مبتلاست یا خیر، نیاز است که فشار خون او در دو روز مختلف اندازه گیری شود. اگر فشار خون سیستولیک در هر دو روز بیشتر یا مساوی ۱۴۰ میلی متر جیوه و/یا فشار خون دیاستولیک در هر دو روز بیشتر یا مساوی ۹۰ میلیمتر جیوه باشد، فرد مورد نظر، مبتلا به فشار خون بالا تشخیص داده می‌شود. جدول زیر آخرین دسته بندی فشار خون را نشان می‌دهد :
| دسته‌بندی | فشار خون سیستولیک | فشار خون دیاستولیک |
| نرمال | کمتر از ۱۲۰ | کمتر از ۸۰ |
| فشار خون افزایش یافته | ۱۲۰-۱۲۹ | کمتر از ۸۰ |
| فشار خون بالا (مرحله ۱) | ۱۳۰-۱۳۹ | ۸۰-۸۹ |
| فشار خون بالا (مرحله ۲) | ۱۴۰ یا بالاتر | ۹۰ یا بالاتر |
فشار خون سیستولیک ۱۴۰ میلیمتر جیوه معادل ۱۴ سانتی متر جیوه نشان دهنده فشار خون بالا مرحله ۲ است. در صورتی که برای فرد در دو روز جداگانه فشار خون سیستولیک ۱۴ اندازه‌گیری شود لازم است بررسی‌های تکمیلی، تغییر سبک زندگی و درمان دارویی برای وی شروع شود.
عوامل خطر ابتلا به فشار خون بالا
1-عوامل خطر قابل تغییر عبارتند از:
- رژیم غذایی ناسالم (مصرف بیش از حد نمک، رژیم غذایی سرشار از چربی‌های اشباع شده و چربی‌های ترانس، مصرف کم میوه‌ها و سبزیجات)
- عدم تحرک بدنی
- مصرف تنباکو
- مصرف الکل
- اضافه وزن یا چاقی
2- عوامل خطر غیر قابل تغییر عبارتند از:
- سابقه خانوادگی فشار خون بالا
- سن بالای ۶۵ سال
- بیماری‌های همزمان مانند دیابت یا بیماری کلیوی
علائم فشار خون بالا
اکثر افراد مبتلا به فشار خون بالا، هیچ علامتی را احساس نمی‌کنند. اما در صورتی که فشار خون فرد بسیار بالا رود، می‌تواند باعث سردرد، تاری دید، درد قفسه سینه و سایر علائم شود. اندازه‌گیری فشار خون بهترین راه برای تشخیص فشار خون بالا است. اگر فشار خون بالا درمان نشود، می‌تواند باعث بیماری‌های دیگر مانند بیماری کلیوی، بیماری قلبی و سکته مغزی شود.
افراد مبتلا به فشار خون بسیار بالا (معمولاً ۱۸۰/۱۲۰ میلیمتر جیوه یا بالاتر) می‌توانند علائم زیر را تجربه کنند:
- سردردهای شدید
- درد قفسه سینه
- سرگیجه
- مشکل در تنفس
- حالت تهوع
- استفراغ
- تاری دید یا سایر تغییرات بینایی
- اضطراب
- گیجی
- وزوز در گوش
- خونریزی بینی
- ریتم غیر طبیعی قلب
اگر هر یک از این علائم را تجربه کردید، فورا به پزشک مراجعه کنید.
درمان فشار خون بالا
تغییر سبک زندگی می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند. این تغییر شامل موارد زیر است:
- داشتن یک رژیم غذایی سالم و کم نمک
- کاهش وزن
- فعالیت بدنی
- ترک دخانیات
اگر فشار خون بالا دارید، پزشک ممکن است یک یا چند دارو را برای شما تجویز کند.
از مهمترین ترکیبات موثر بر کنترل و کاهش فشار خون، پتاسیم و منیزیم هستند. این دو ماده معدنی، از جمله مهمترین ترکیباتی هستند که در حفظ سلامت اعصاب، عضلات و استخوان‌های شما نقش دارند. پتاسیم و منیزیم هردو در مصرف 3 الی 6 ماهه منجر به کاهش فشار سیستولیک در حدود 5 میلیمتر جیوه و کاهش فشار دیاستولیک در حدود 3 میلیمتر جیوه می‌شوند و این عمل را با گشادسازی عروق به انجام می‌رسانند. شما می‌توانید از این دو ترکیب به شکل مکمل یا از مواد غذایی حاوی آن‌ها استفاده نمایید.
در این راستا، مکملی به اسم کالمگ، حاوی پتاسیم و منیزیم در فرم سیترات در کاهش فشار خون شما موثر خواهد بود. همچنین این مکمل از رخداد سکته‌های قلبی نیز جلوگیری خواهد کرد. هر کپسول کالمگ حاوی 625 میلیگرم منیزیم سیترات و 365.5 میلیگرم پتاسیم سیترات است و شما می‌توانید روزانه تا عدد از این مکمل را استفاده کنید. توجه داشته باشید که در صورت ابتلا به نارسایی شدید کلیوی و یا مصرف داروهای ضد فشار خون، از مصرف این مکمل خودداری نمایید.
هدف درمانی فشار خون برای اکثر افراد، داشتن فشار خون کمتر از ۱۴۰/۹۰ است. در صورتی که فرد به یکی از اختلالات زیر نیز مبتلا باشد، هدف درمانی، رسیدن به فشار خون کمتر از ۱۳۰/۸۰ است. این اختلالات عبارتند از :
- بیماری قلبی عروقی (بیماری قلبی یا سکته مغزی)
- دیابت (قند خون بالا)
- بیماری مزمن کلیوی
- خطر بالای ابتلا به بیماری قلبی عروقی
پیشگیری از فشار خون بالا
تغییرات سبک زندگی می‌تواند به پیشگیری از ابتلا به فشار خون بالا کمک کند. این تغییرات عبارتند از :
- سبزیجات و میوه‌های بیشتری بخورید.
- کمتر بنشینید.
- فعالیت بدنی بیشتری داشته باشید، این فعالیت بدنی می‌تواند شامل پیاده‌روی، دویدن، شنا، رقصیدن یا فعالیت‌هایی باشد که باعث افزایش قدرت عضلانی می‌شوند؛ مانند بلند کردن وزنه.
- حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته فعالیت هوازی با شدت متوسط یا ۷۵ دقیقه در هفته فعالیت هوازی شدید داشته باشید.
- تمرینات قدرتی را ۲ روز در هفته یا بیشتر انجام دهید.
- اگر اضافه وزن دارید یا چاق هستید وزن خود را کاهش دهید.
- داروهای تجویز شده توسط پزشک خود را به طور منظم مصرف کنید.
- به طور‌منظم توسط پزشک خود ویزیت و بررسی شوید.
- از خوردن غذای شور پرهیز کنید (سعی کنید کمتر از ۲ گرم در روز نمک مصرف کنید).
- غذاهای پر از چربی‌های اشباع یا ترانس مصرف نکنید.
- سیگار نکشید و از تنباکو استفاده نکنید.
- نوشیدن الکل را کنار بگذارید.
- وعده‌های دارویی خود را فراموش نکنید.
عوارض فشار خون کنترل نشده
فشار خون بالا در صورتی که درمان و کنترل نشود، می‌تواند باعث آسیب جدی به قلب شود. فشار خون بیش از حد بالا می‌تواند شریان‌ها را سخت کند و جریان خون و اکسیژن رسانی به قلب را کاهش دهد. این فشار بالا و کاهش جریان خون می‌تواند منجر به موارد زیر شود:
- درد قفسه سینه که آنژین نیز نامیده می‌شود.
- سکته قلبی؛ زمانی رخ می‌دهد که جریان خون به قلب مسدود شده و سلول‌های ماهیچه قلب به دلیل کمبود اکسیژن می‌میرند. هرچه جریان خون برای مدت طولانی‌تری مسدود شود، آسیب به قلب بیشتر می‌شود.
- نارسایی قلبی، زمانی رخ می‌دهد که عضله قلب ضعیف شده و نتواند خون و اکسیژن کافی را به سایر اندام‌های حیاتی بدن پمپ کند.
- آریتمی قلبی (ضربان قلب نامنظم) که می تواند منجر به مرگ ناگهانی شود.
فشار خون بالا همچنین می‌تواند شریان‌هایی را که خون و اکسیژن را به مغز می‌رسانند، مسدود کرده و باعث سکته مغزی شود.
علاوه بر این، فشار خون بالا می‌تواند باعث آسیب کلیه شده و منجر به نارسایی کلیه گردد.
تجربه بیماران مبتلا به فشار خون بالا
مرضیه 52 ساله از اصفهان: من که همیشه به سلامتی خودم اهمیت می‌دادم، متوجه شدم که اخیراً احساس خستگی و سردردهای مداوم دارم. پس از مراجعه به پزشک و اندازه‌گیری فشار خون، متوجه شدم که فشار خونم ۱۵۰/۹۵ میلیمتر جیوه است. پزشک به من توصیه کرد که سبک زندگیم رو تغییر بدم و از مصرف نمک و غذاهای پرچربی پرهیز کنم. با رعایت رژیم غذایی سالم، افزایش فعالیت بدنی و مصرف داروهای تجویزی، فشار خون من به حدود ۱۳۵/۸۵ رسید و از این پس، به طور منظم فشار خونش را کنترل می‌کنم.
سینا 38 ساله از شیراز: هیچ‌وقت فکر نمی‌کردم که به فشار خون بالا مبتلا باشم چون علائمی احساس نمی‌کردم. یک روز در حین ورزش، احساس سرگیجه کردم و تصمیم گرفتم فشار خونم رو اندازه بگیرم. عدد دستگاه نشون داد که فشار خونم ۱۴۲/۹۲ است. بعد از مشاوره با پزشک، فهمیدم که ژنتیک نقش زیادی تو ابتلام به فشار خون بالا داره و به همین دلیل باید رژیم غذایی سالم و ورزش منظم را ادامه بدم. حالا من با استفاده از مکمل‌هایی مثل کالمگ و رعایت نکات پزشکی، فشار خون خودم رو در حد نرمال نگه می‌دارم.
نسرین 45 ساله از مشهد: من همیشه سبک زندگی فعالی داشتم، اما پس از مدتی با افزایش وزن و تغییرات رژیمی، شروع به احساس درد در قفسه سینه و سردردهای شدید کردم. پزشکم تشخیص داد که فشار خون من به ۱۶۰/۱۰۰ رسیده. من که سابقه خانوادگی فشار خون بالا داشتم، از همون اول تحت درمان دارویی قرار گرفتم و علاوه بر این، تمرینات ورزشی منظم رو شروع کردم. به لطف پیروی از دستورات پزشک و تغییرات مثبت در سبک زندگی، فشار خونم به ۱۳۲/۸۴ رسید و حالا به راحتی می‌تونم فعالیت‌های روزانم رو انجام بدم.
محمد 60 ساله از تهران: من سابقه بیماری دیابت داشتم، پس از تشخیص فشار خون بالا به ۱۴۵/۹۵ میلیمتر جیوه، تصمیم گرفتم تغییرات عمده‌ای تو سبک زندگی خودم ایجاد کنم. پزشک اول توصیه کرد که وزن خوم رو کم کنم، مصرف نمک رو محدود کنم و روزانه ۳۰ دقیقه ورزش کنم. علاوه بر این، پزشک برام داروهایی برای کنترل فشار خون تجویز کرد.
امیر 50 ساله از کرج: همیشه زندگی پرمشغله‌ای داشتم و به سلامت خودم توجه نمی‌کردم. پس از یک حمله قلبی جزئی، پزشک متوجه شد که فشار خونم ۱۷۰/۱۱۰ میلیمتر جیوه است. این تشخیص برای من شوکه‌کننده بود. دکتر بهم توصیه کرد که رژیم غذایی کم نمک و پر از سبزیجات و میوه‌ها را شروع کنم و داروهای فشار خون را مصرف کنم. علاون بر این من ورزش منظم رو به برنامه روزانه خودم اضافه کردم و با پیگیری‌های منظم، تونستم فشار خونم رو تو محدوده ۱۴۰/۹۰ حفظ کند.
سوالات متداول
آیا فشار خون ۱۴ برای سلامتی خطرناک است؟
بله، فشار خون ۱۴۰/۹۰ یا بالاتر به عنوان فشار خون بالا مرحله ۲ شناخته می‌شود که می‌تواند خطرات جدی برای سلامتی ایجاد کند، از جمله بیماری‌های قلبی، سکته مغزی و نارسایی کلیه.
فشار خون بالا چطور تشخیص داده می‌شود؟
فشار خون بالا معمولاً با اندازه‌گیری منظم فشار خون توسط پزشک یا استفاده از دستگاه فشار خون خانگی تشخیص داده می‌شود. فشار خون بالای ۱۴۰/۹۰ میلیمتر جیوه به عنوان فشار خون بالا در نظر گرفته می‌شود.
چه عواملی باعث فشار خون بالا می‌شود؟
عوامل مختلفی مانند وراثت، رژیم غذایی ناسالم، کم تحرکی، استرس، چاقی، مصرف دخانیات و الکل، و سن بالا می‌توانند باعث افزایش فشار خون شوند.
چطور می‌توان فشار خون بالا را کنترل کرد؟
فشار خون بالا با تغییرات سبک زندگی مانند کاهش مصرف نمک، افزایش فعالیت بدنی، کاهش وزن، پرهیز از استرس و مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک قابل کنترل است
اگر فشار خون ۱۴۰/۹۰ باشد، چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر فشار خون شما ۱۴۰/۹۰ یا بالاتر باشد، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید تا برای درمان و کنترل فشار خون برنامه‌ریزی شود.
آیا دارو برای درمان فشار خون بالا ضروری است؟
در مواردی که فشار خون به ۱۴۰/۹۰ یا بالاتر برسد، داروها می‌توانند کمک‌کننده باشند. پزشک بسته به شرایط شما، داروهایی مانند مسدودکننده‌های بتا یا داروهای مدر را تجویز می‌کند.
چه تغییرات غذایی می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند؟
مصرف مواد غذایی کم‌نمک، پر از میوه‌ها و سبزیجات، کاهش چربی‌های اشباع‌شده و ترانس، و مصرف منابع غنی از پتاسیم و منیزیم می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند.
جمع‌بندی
افراد مبتلا به فشار خون بالا ممکن است هیچ علامتی را احساس نکنند؛ به همین دلیل به این بیماری، قاتل خاموش گفته می‌شود. تنها راه تشخیص، این است که فشار خون خود را چک کنید.
همانطور که در مقاله اشاره کردم، مواردی که خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش می‌دهند عبارتند از:
- افزایش سن
- ژنتیک
- اضافه وزن یا چاق بودن
- کم تحرکی و فعالیت بدنی کم
- رژیم غذایی پر نمک
- نوشیدن الکل زیاد
ایجاد تغییرات در سبک زندگی مانند پیروی از یک رژیم غذایی سالم، ترک سیگار و تحرک بیشتر می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند. البته برخی از افراد علیرغم رعایت این موارد ممکن است برای کنترل فشار خون خود نیاز به مصرف دارو داشته باشند که توسط پزشک تجویز می‌شود.
منابع
قوانین ارسال دیدگاه در سایت.