درمان کبد چرب الکلی + علائم، مراحل و پیشگیری از کبد چرب ناشی از مصرف الکل
بیماری کبد چرب ناشی از الکل نوعی آسیب به کبد است که به دلیل مصرف بیش از حد الکل ایجاد میشود. این بیماری میتواند باعث جمع سدن چربی در کبد ایجاد التهاب و در نهایت به وجود آمدن زخم یا فیبروز (اسکار) شود.
کبد یکی از پیچیده ترین اندامهای بدن انسان است و بیش از ۵۰۰ عملکرد مختلف دارد. برخی از مهمترین وظایف آن
عبارت اند از:
- تصفیه سموم از خون
- ذخیره انرژی
- تولید هورمون‌ها و پروتئینها
- تنظيم سطح کلسترول و قند خون
- در این مقاله قرار است علائم اولیه کبد چرب الکلی مراحل پیشرفت آن عوامل ایجاد کننده عوامل خطر، روشهای درمانی و راهکارهای پیشگیری کبد چرب را بررسی کنیم پی همراه من باشید.
فهرست مطالب
مراحل بیماری کبدی ناشی از الکل
بیماری کبدی ناشی از الکل به طور کلی چهار مرحله اصلی دارد
- کبد چرب الکلی
- هپاتیت الکلی
- فیبروز (زخم بافتی)
- سیروز کبدی
آسیب به کبد میتواند عملکرد کل بدن را تحت تأثیر قرار دهد. از آنجا که کبد توانایی بسیار بالایی در ترمیم و بازسازی خود دارد معمولاً شروع آسیبها را دیر تشخیص میدهند. اغلب زمانی که پزشکان متوجه وجود آسیب در کبد می‌شوند این آسیبها دیگر برگشت پذیر نخواهند بود.
علائم و نشانه های کبد چرب الکلی چیست؟
علائم اولیه بیماری کبدی معمولاً مبهم و غیر اختصاصی هستند و ممکن است سیستم های مختلف بدن را درگیر کند. این علائم میتوانند همراه با احساس عمومی ناخوشی ظاهر شوند و شامل موارد زیر باشند:
- درد در ناحیه شکم
- حالت تهوع و استفراغ
- اسهال
- کاهش اشتها
در بسیاری از موارد فرد ممکن است این نشانه ها را به حساب یک ناراحتی ساده گوارشی یا یک ویروس گذرا بگذارد و جدی نگیرد. اما اگر این علائم نادیده گرفته شوند و مصرف الکل نیز ادامه یابد روند پیشرفت بیماری کبدی میتواند به مقدار زیادی افزایش پیدا کند.
کبد چرب الکلی چیست؟
مصرف زیاد الکل میتواند باعث جمع شدن اسیدهای چرب در بافت کبد شود. گاهی حتی نوشیدن مقدار زیادی الکل در مدت زمان کوتاه مثلاً کمتر از یک هفته میتواند باعث ایجاد کبد چرب شود. به طور کلی مصرف مداوم الكل يا مصرف کوتاه مدت اما مقدار زیاد و افراطی باعث ایجاد کبد چرب میشود.
در بیشتر موارد هیچ علائم واضحی وجود ندارد و فرد متوجه نمیشود. اما کبد چرب الکلی در بسیاری از موارد قابل برگشت است. به شرط آنکه فرد از این زمان به بعد کاملاً از مصرف الکل را کنار بگذارد.
هپاتیت الکلی چیست؟
هپاتیت الکلی یک مرحله شدید از بیماری کبد چرب الکلی است. هپاتیت به طور کلی به التهاب و تورم کبد اطلاق میشود که ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد.
اگر فرد به مصرف الکل ادامه دهد، التهاب کبد همچنان فعال و پیشرونده باقی میماند. این وضعیت ممکن است پس از سال ها مصرف زیاد الکل ایجاد شود یا به صورت ناگهانی در زمان مصرف زیاد و افراطی الکل در مدت کوتاه ( binge ایجاد شود drinking
از علائم شایع هپاتیت الکلی میتوان به موارد زیر اشاره کرد
- بزرگی بزرگی کبد یا همان هپاتومگالی
- يرقان زردی که به صورت زرد شدن سفیدی چشم و پوست دیده میشود
- علائم التهاب سیستمیک در بدن که اگر دو مورد از موارد زیر وجود داشته باشد، قابل تشخیص است.
- دمای بدن کمتر از ۳۶ یا بالاتر از ۳۸ درجه سانتی گراد
- ضربان قلب بالاتر از ۹۰ بار در دقیقه
- تعداد تنفس بیش از ۲۰ بار در دقیقه
- شمار گلبولهای سفید بیشتر از ۱۲,۰۰۰ یا کمتر از ۴,۰۰۰ در هر میکرولیتر خون
اگر فرد همچنان به نوشیدن الکل ادامه دهد هپاتیت الکلی معمولاً به سیروز مرحله نهایی آسیب کبدی منجر میشود. در صورتی که مصرف الکل به طور كامل متوقف شود التهاب کبدی ممکن است تا حدی بهبود پیدا کند ولی آسیبهایی مانند سیروز کبدى غير قابل بازگشت هستند.
فیبروز کبدی چیست؟
فیبروز به تجمع برخی از پروتئینها از جمله کلاژن در بافت کبد گفته میشود. این پدیده در بیشتر بیماریهای مزمن کبدی دیده میشود و نشانه ای از آسیبهای پیشرفت کشنده می باشد.
سیروز کبدی چیست؟
سیروز زمانی اتفاق می افتد که کبد برای مدت طولانی دچار التهاب باشد و در نتیجه بافت کبدی به تدریج دچار زخم و از دست دادن عملکرد طبیعی شود. این وضعیت ممکن است خطر مرگ داشته باشد. آسیبهای ایجاد شده در اثر سیروز غیر قابل بازگشت هستند. با این حال اگر فرد به طور کامل از مصرف الکل خودداری کند میتواند از پیشرفت بیشتر آسیب جلوگیری کند.
درمان کبد چرب الکلی چیست؟
اولین و مهمترین گام در درمان هر مرحله از بیماری کبدی ناشی از الکل قطع کامل مصرف الکل است.
قطع مصرف الکل میتواند در برخی مراحل اولیه بیماری کبدی باعث بهبود و حتی برگشت آسیبها شود. مثلا در افرادی که به بیماری کبد چرب الکلی مبتلا شده اند ترک الکل میتواند ظرف ۲ تا ۶ هفته وضعیت کبد را بهبود دهد.
پس از تشخیص بیماری کبدی ناشی از الکل در هر مرحله پزشک توصیه میکند که فرد هرگز دوباره الکل مصرف نکند. حتی اگر آسیبهای اولیه قابل برگشت باشند مصرف مجدد الكل باعث بازگشت بیماری میشود.
توجه مهم: افرادی که به طور مرتب بیش از حد مجاز الکل مصرف میکنند نباید به صورت ناگهانی و بدون کمک پزشکی مصرف الکل را قطع کنند زیرا قطع ناگهانی الکل میتواند خطرناک و تهدید کننده زندگی باشد. در این شراییط روند ترک الکل باید به صورت ایمن و تحت نظارت پزشک انجام شود.
اصلاح سبک زندگی روشی موثر در بهبود کبد چرب
پزشکان معمولاً توصیه میکنند علاوه بر ترک الکل افراد اقدام به کاهش وزن و ترک سیگار نیز کند زیرا هر دو عامل میتوانند روند بیماری کبدی ناشی از الکل را افزایش دهد. داشتن رژیم غذایی سالم و انجام ورزش روزانه در این امر کمک کننده می باشند.
همچنین مصرف مولتی ویتامین روزانه میتواند به بهبود وضعیت کلی سلامت کمک کند.
داروهای ضد التهاب و درمان‌های در حال بررسی برای موارد حاد هپاتیت الکلی
برای کاهش التهاب در افراد مبتلا به هپاتیت الکلی حاد که در بیمارستان تحت درمان هستند ممکن است داروهایی مانند کورتیکواستروئیدها یا پنتوکسی فیلین تجویز کنند.
همچنین داروها و روشهای درمانی جدیدی در حال مطالعه و تحقیق هستند که میتوانند باعث بهبود بیماری شوند از جمله:
- پروبیوتیک ها و آنتی بیوتیک ها
- درمان با سلولهای بنیادی
- داروهایی که مسیرهای التهابی را هدف قرار میدهند
روش پیشگیری از کبد چرب الکلی چیست؟
برای پیشگیری از بیماری کبدی ناشی از الکل پزشکان توصیه میکنند که افراد طبق دستور العملهای مؤسسه ملی سوء مصرف الکل و اعتیاد به الکل (NIAAA) عمل کنند
این دستور العمل مصرف متعادل الکل را به صورت زیر تعریف میکند:
- برای خانمها حداکثر یک نوشیدنی الکلی در روز
- برای آقایان حداکثر دو نوشیدنی الکلی در روز
- فقط افراد بالای ۲۱ سال میتوانند این محدودیت ها را رعایت کنند.
- یک نوشیدنی الکلی معادل است با:
- ۱۲ اونس مایع (تقریباً ۳۵۰ میلی لیتر) آبجو با ۵٪ الکل .
- ۵ اونس (حدود ۱۵۰ میلی لیتر) شراب با ۱۲ الکل
- ۱.۵ اونس (حدود ۴۵ میلی لیتر مشروبات تقطیری با ۴۰% الکل
از سوی دیگر مصرف افراطی الکل (binge drinking به صورت نوشیدن ۵ یا بیشتر نوشیدنی الکلی برای مردان و ۴ یا بیشتر برای زنان در یک نوبت و حداقل در یک روز در ماه گذشته تعریف شده است.
سوالات متداول
آیا کبد چرب الکلی قابل درمان است؟
بله اگر در مراحل اول تشخیص داده شود و فرد مصرف الکل را قطع کند ، کبد چرب الکی در مدت زمان نسبتا کوتاهی بهبود پیدا میکند.
اگر فردی به مصرف الکل ادامه دهد بیماری چگونه پیشرفت میکند؟
در صورت ادامه مصرف الکل کبد چرب به هپاتیت الکلی و سپس به فیبروز و سیروز تبدیل میشود که مراحل نهایی ممکن است کشنده باشند و نیاز به پیوند کبد داشته باشند
تجربه افراد
علی ۳۵ ساله: من حدود ۳ سال بود که تقریباً هر شب مشروب میخوردم تا اینکه آزمایش نشان داد به کبد چرب مبتلا شده ام. با ترک الکل و داشتن رژیم غذایی سالم و ورزش روزانه در کمتر از دو ماهه بهبود پیدا کردم الان واقعاً خوشحالم که به موقع جلوی پیشرفت بیماری را گرفتم.
ساناز ۴۰ ساله: من به صورت گاه به گاه الکل مصرف میکردم اما به میزان زیاد بعدها متوجه شدم که به کبد چرب مبتلا شدم و کبد چرب صرفا طی مصرف روزانه الکل به وجود نمی آید و مصرف کوتاه مدت اما افراطی آن نیز باعث کبد چرب میشود. من تحت نظر پزشک رژیم غذایی سالم گرفته و ورزش روزانه را شروع کردم همچنین از مکمل هایی مثل ویتامین ای استفاده کردم و الان کبد چربم بهبود یافته است.
نتیجه گیری
کبد چرب الکلی اولین مرحله از آسیبهای کبدی ناشی از مصرف زیاد الکل میباشد که در آن چربی در بافت کبد تجمع میکند. این مرحله معمولاً بدون علامت است و اغلب افراد متوجه نمیشوند اما خوشبختانه با ترک کامل مصرف الکل این وضعیت بازگشت دارد. ادر این مرحله میتوان از پیشرفت بیماری به مراحل خطرناکتر مانند هپاتیت، فیبروز و سیروز جلوگیری کرد. آگاهی از این وضعیت و اقدام به موقع برای قطع مصرف الکل نقش بسیار مهمی در حفظ سلامت کبد دارد.
منابع
- Akhavan, R. A.,et al. (2018). Association between smoking and non-alcoholic fatty liver disease: A systematic review and meta-analysis.
- Alcohol facts and statistics. (2022).
- Alcohol-related liver disease — symptoms. (2018).
- Alcohol use. (2022).
- Appendix 9. Alcohol. (n.d.).
قوانین ارسال دیدگاه در سایت.