روش های تشخیص کبد چرب در منزل
کبد چرب زمانی ایجاد می‌شود که چربی در بافت کبد تجمع کند. مقدار اندکی چربی در کبد طبیعی است، اما افزایش بیش از حد آن می‌تواند به یک مشکل جدی برای سلامت شما تبدیل شود.اگر میزان چربی موجود در کبد بیش از ۵٪ وزن آن باشد ، شخص مبتلا به بیماری کبد‌چرب شده است.
کبد چرب به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود: بیماری کبد چرب مرتبط با اختلالات متابولیک (MASLD) که پیش‌تر با عنوان کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) شناخته می‌شد و کبد چرب الکلی (AFLD).
نوع MASLD قابل پیشگیری است و معمولاً با چاقی، دیابت نوع دوم و رژیم غذایی ناسالم در ارتباط است. این نوع از کبد چرب حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد از جمعیت ایالات متحده و اروپا را درگیر میکند. نوع AFLD یا کبد چرب الکلی معمولاً با مصرف بیش از حد الکل مرتبط است.
در مراحل اولیه بیماری کبد چرب با ایجاد تغییرات در سبک زندگی قابل برگشت است. اما اگر آسیب به کبد از ظرفیت ترمیم طبیعی آن بیشتر شود می‌تواند منجر به بروز مشکلات جدی برای کبد و سلامت شما شود. در صورت عدم درمانن بیماری کبد چرب ممکن است پیشرفت کند و به سیروز کبدی تبدیل شود. حالتی که می‌تواند به نارسایی کبد منجر شود و در موارد شدید،نیاز به پیوند کبد ضروری است.
فهرست مطالب
علائم بیماری کبد چرب چیست؟
در مراحل اولیه، بیماری کبد چرب معمولاً بدون علامت است و ممکن است شما متوجه نشوید. به‌طوری که بسیاری از افراد تا زمانی که با برخی از نشانه‌ها و علائم مرتبط با کبد چرب مواجه نشوند، از ابتلای خود اطلاعی ندارند.
با پیشرفت بیماری کبد چرب می‌تواند علائم زیربروز پیدا می‌کنند:
- کاهش اشتها
- درد در ناحیه شکم
- حالت تهوع و استفراغ
- یرقان (زرد شدن پوست یا چشم)
- وجود لک‌های پوستی یو یا راش
یکی از عوارض نادر و جدی این بیماری، کبد چرب حاد در دوران بارداری است که ممکن است در سه‌ماهه سوم بارداری ایجاد شود. علائم این وضعیت شامل موارد زیر می‌شود:
- حالت تهوع و استفراغ
- کاهش اشتها
- درد در قسمت بالا و راست شکم
- سردرد
- احساس ناخوشی عمومی
- خستگی
علت بیماری کبد چرب چیست؟
عوامل متعددی می‌توانند امکان ابتلا به بیماری کبد چرب را افزایش دهند. از جمله این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مصرف بیش از حد الکل (در نوع کبد چرب الکلی یا AFLD)
- چاقی
- دیابت یا پیش‌دیابت
- رژیم غذایی سرشار از قند و غذاهای فراوری‌شده
- چربی خون باللا خصوصا سطح تری‌گلیسرید
- کم‌تحرکی
- مشکلات گوارشی
- زمینه‌های ژنتیکی
همچنین کاهش وزن سریع یا عوارض جانبی برخی داروها می‌تواند زمینه‌ساز ابتلا به کبد چرب باشد. خوشبختانه، بسیاری از عوامل خطر مرتبط با نوع MASLD از طریق ایجاد تغییرات موبت در سبک زندگی قابل کنترل می‌باشند.
نحوه تشخیص کبد چرب در منزل
تشخیص کبد چرب از طریق معاینه پزشک و انجام آزمایش‌های مختلف انجام می‌گیرد. این آزمایش‌ها معمولاً شامل بررسی عملکرد کبد، آزمایش شمارش سلول‌های خونی و تصویربرداری از کبد می‌باشنذ. پزشک همچنین از شما سوالاتی می‌پرسد که به این روند کمک میکند از جمله میزان مصرف الکل، وزن و رژیم غذایی.
بیماری کبد چرب زمانی تشخیص داده می‌شود که بیش از ۵ درصد وزن کبد را چربی تشکیل دهد..
شما نمی‌توانید به طور قطع در منزل بیماری کبد چرب را تشخیص دهید زیرا برای تایید آن بررسی توسط پزشک و آزمایش‌های خون و تصویر برداری نیاز است. اما شما می‌توانید با توجه به علایم بیماری و ظهور آن‌ها در فرد به ابتلا به کبد چرب مشکوک شده و به پزشک مراجعه کنید.
تشخیص بیماری کبد چرب چگونه است؟
از آنجایی که بیماری کبد چرب اکثرا بی‌علامت است تشخیص آن در مراحل اولیه کار سختی است. پزشک ممکن است در صورت مشاهده نتایج غیرطبیعی در آزمایش‌های کبدی که به دلایل دیگر انجام شده‌اند، به وجود این بیماری پی ببرد. پزشک برای تشخیص کبد چرب از روش‌های زیر استفاده میکند:
- بررسی سابقه پزشکی: پزشک در مورد مصرف الکل، داروهای مصرفی و بیماری زمینه‌ای مانند دیابت نوع ۲، چاقی و رژیم غذایی شما سؤال میکند تا متوجه شود کبد چرب الکلی است یا غیر الکلی.
- معاینه فیزیکی: پزشک قد و وزن شما را اندازه‌گیری میکند و به دنبال علائمی مانند زردی پوست و چشم‌ها (یرقان) می‌گردد که می‌توانند نشانه‌هایی از بیماری کبدی باشند.
- آزمایش‌های خون: آزمایش‌های عملکرد کبد برای اندازه‌گیری آنزیم‌های کبدی مانند ALT و AST می‌باشذ افزایش سطح این آنزیم‌ها می‌تواند نشان‌دهنده التهاب یا آسیب کبدی باشد.
- تصویربرداری: روش‌هایی مانند سونوگرافی شکم، CT اسکن، MRI و الاستوگرافی (مانند FibroScan) برای بررسی مقدار چربی و سفتی کبد به انجام می‌شود. سفتی کبد می‌تواند نشانه‌ای از فیبروز باشد
- بیوپسی کبد: در مواردی که نتایج آزمایش‌ها و تصویربرداری‌ها کافی نباشند و هنچنین برای ارزیابی شدت آسیب کبدی، ممکن است نمونه‌برداری از بافت کبد (بیوپسی) انجام شود. این روش دقیق‌ترین راه برای تشخیص نوع و میزان آسیب کبدی می‌باشد. بایوپسی تنها در موارد خاص توصیه می‌شود زیرا روشی تهاجمی است.
تجربه بیماران
مهناز ۵۰ ساله: به دلیل اضافه وزن زیاد و دیابت پزشک به بررسی کبد من پرداخت با انجام آزمایشات و سونوگرافی مشخص شد به کبد جرب مبتلا هستم و اولین قدم در بهبود این بیماری اصلاح سبک زندگی است.
بهرام ۴۲ ساله: سال‌ها مصرف مداوم و بعضا افراطی الکل داشتم اخیرا با زردی پوست به پزشک مراجعه کردم و پس از آزمایشات و بررسی پزشک متوجه شدم به بیماری کبد چرب مبتلا شده ام که متاسفانه پیشرفت داشته و به دلیل علامت‌دار نبودن در مراحل اولیه متوجه نشدم.
نتیجه‌گیری
امروزه به دلیل سبک زندگی مدرن که شامل استرس زیاد، رژیم غذایی نامناسب (سرشار از قندهای افزوده و فاقد مواد مغذی کافی) و کاهش فعالیت بدنی می‌باشد، شیوع بیماری کبد چرب در سراسر جهان رو به افزایش است و شما در این مسیر تنها نیستید.هرچند ممکن است مدیریت این بیماری در ابتدا سخت به نظر رسد اما می‌توانید با ایجاد تغییرات مثبت در سبک زندگی خود هم به سلامت کبد و هم سلامت کلی بدن برسید. برای تشخیص کبد چرب شما نمی‌توانید این بیماری را تشخیص دهید زیرا نیازبه بررسی های پزشکی انجام آزمایش‌های مختلف می‌باشد.
نکته مهم این است که دست از تلاش برندارید و هرروز برای تغییر مثبت حتی کوچک در سبک زندگی خود اقدان کنید.
منابع
- Fatty Liver Disease. (2025).
- Abdominal pain (belly ache). (2024).
- Non-alcoholic fatty liver disease (NAFLD). (2023).
قوانین ارسال دیدگاه در سایت.