بهترین داروی خواب‌آور برای کودکان چیست؟ [دارو برای بیخوابی نوزاد]

حداقل ۲۵ درصد از نوزادان، کودکان و نوجوانان در مقطعی از دوره رشد و تکامل خود، اختلالات خواب را تجربه می‌کنند. اختلالات خواب زمانی اتفاق میفتد که کودک شما در به خواب رفتن یا تداوم خواب شبانه مشکل دارد.

خواب ممکن است به دلیل مسدود شدن راه‌های هوایی، سطوح پایین آهن، اختلالات عصبی یا دلایل دیگر مختل شود. در صورت عدم درمان، کودک شما ممکن است مشکلاتی در عملکرد داشته باشد یا دچار مشکلات سلامتی شود.

مدیریت اختلالات مربوط به خواب کودکان اغلب با استراتژی‌های رفتاری آغاز میشود. در کنار تغییرات رفتاری، استفاده از برخی داروها و مکمل‌ها نیز برای بهبود اختلالات خواب کودکان موثر است. توجه به این نکته ضروری است که داروها باید با دقت انتخاب شوند تا در کنار اثرگذاری مناسب، کمترین عوارض جانبی را برای کودک داشته باشند. در این مقاله به بررسی داروهای مورد استفاده برای مشکلات خواب کودکان میپردازم. با من همراه باشید.

اختلال خواب کودکان چه عواقبی دارد؟

عواقب مشکلات خواب درمان نشده ممکن است شامل اختلال عملکرد عاطفی، رفتاری و شناختی قابل توجهی باشد. کودکانی که شب‌ها به اندازه کافی نمی‌خوابند، خسته و تحریک پذیر می‌شوند. آنها ممکن است دچار اختلال در توجه، یادگیری و تمرکز در خانه و مدرسه شده و افت تحصیلی پیدا کنند.

خواب ضعیف و نامناسب همچنین می‌تواند بر رشد، سطح قند خون و سیستم ایمنی کودک تأثیر منفی بگذارد. نرخ بالای مشکلات خواب در میان کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلالات عصبی رشدی، بیماری‌های جسمی متعدد و اختلالات روانپزشکی دیده میشود.

میزان خواب مورد نیاز کودکان

در جدول زیر ساعات مورد نیاز برای خواب در سنین مختلف در ۲۴ ساعت را به طور خلاصه جمع بندی کرده‌ام. رعایت مدت زمان مورد نیاز برای خواب به حفظ سلامت کودک شما کمک میکند.

رعایت اصول بهداشت خواب

از آنجایی که انسان یک سوم عمر خود را صرف خواب می‌کند، تاکید بر لزوم رعایت بهداشت خواب مناسب برای کودکان، نوجوانان و خانواده هایشان ضروری است. درمان هر گونه مشکل رفتاری به طور کلی کمکی نخواهد کرد مگر اینکه در قدم اول، مشکلات خواب برطرف شوند.

آموزش، اولین گام برای پرداختن به مولفه‌های رفتاری مشکلات خواب کودکان است. موضوعات مهم شامل انتظارات مناسب رشدی برای مدت و الگوی خواب و مولفه‌های بهداشت خواب خوب (مانند روال منظم زمان خواب، برنامه خواب و بیداری، و شرایط بهینه اتاق خواب و…) است.

بهداشت خواب شامل موارد زیر است:

• اتاق خواب را ساکت، تاریک و راحت نگه دارید.
• قبل از خواب حتما تخلیه ادرار داشته باشید.
• ساعات زیادی را در رختخواب نگذرانید.
• ۳ ساعت قبل از خواب حجم زیادی غذا و مایعات مصرف نکنید.
• استفاده از اتاق خواب فقط برای خوابیدن
• حذف عوامل حواس پرتی، مانند تلویزیون
• پیروی از یک برنامه خواب ثابت و منظم
• اجتناب از چرت زدن زیاد در طول روز
• ورزش منظم
• حمام آب گرم یا نوشیدن چیزی گرم قبل از خواب

دارو برای بیخوابی نوزاد

علیرغم مداخلات رفتاری موثر، داروها همچنان برای مشکلات خواب کودکان به طور رایج مورد استفاده قرار میگیرند. در یک نظرسنجی از نزدیک به ۷۰۰ متخصص اطفال، بیش از ۷۵٪ آنها داروها و مکمل‌هایی را برای درمان بی‌خوابی توصیه کرده بودند. برخی از داروهای موثر گیاهی و شیمیایی برای درمان بیخوابی کودکان را در ادامه معرفی و بررسی میکنم.

1- زینونایت

زینونایت یک شربت با منشا کاملا گیاهی و قدرت اثربخشی سریع برای رفع اختلالات خواب کودکان و نوزادان است. ترکیبات این شربت شامل عصاره زنجبیل، رازیانه، بابونه آلمانی، بادرنجبویه و گل ساعتی است.

این گیاهان به عنوان آرامبخش و خواب آور طبیعی شناخته شده‌اند و به تسکین استرس و اضطراب، بهبود کیفیت خواب و کاهش دفعات بیدار شدن در طول شب کمک می‌کنند. گل ساعتی به تنظیم هورمون‌های خواب در بدن کمک کرده و باعث بهبود خواب می‌شود. بابونه و بادرنجبویه نیز با تأثیر بر روی سیستم عصبی مرکزی به کاهش استرس و اضطراب کودکان کمک کرده و در نتیجه موجب خواب آرام و عمیق‌تر می‌شوند.

میزان مصرف در کودکان ۱ تا ۶ ماه، یک قاشق مرباخوری (۵ میلی لیتر) و در کودکان ۶ ماه و بالاتر، دو قاشق مرباخوری (۱۰ میلی لیتر) است. تا ۳ بار در طول ۲۴ ساعت و در زمان خواب می توانید استفاده کنید. در مقادیر توصیه شده عوارض جانبی خاصی گزارش نشده است.

2- ملاتونین

ملاتونین هورمونی است که به طور طبیعی در بدن از تریپتوفان ساخته میشود و دارای ریتم شبانه روزی است؛ به این صورت که سطوح بالاتری قبل و هنگام خواب و سطوح پایین‌تری در طول روز دارد. مکمل‌های حاوی ملاتونین اثرات خواب‌آور خفیفی را اعمال میکنند و برای درمان بیخوابی کودکان و بزرگسالان استفاده می‌شود.

زمان تجویز و دوز آن بسته به فرد متفاوت است. برای بی خوابی اولیه، به طور معمول ۱ تا ۳ میلی گرم ملاتونین، ۳۰ تا ۶۰ دقیقه قبل از خواب تجویز میشود. ملاتونین مدت زمان لازم برای به خواب رفتن را کاهش میدهد و فرمولاسیون‌های آهسته رهش آن ممکن است به حفظ و تداوم خواب نیز کمک کنند. برای پیشبرد الگوی خواب و بیداری، ممکن است دوزهای کمتر (۰/۳ تا ۰/۵ میلی گرم) حدود ۵ تا ۶ ساعت قبل از شروع خواب تجویز شود.

برای استفاده از ملاتونین در کودکان لازم است حتما با پزشک مشورت کنید و از مصرف خودسرانه آن بپرهیزید.

3- آنتی هیستامین‌ها

آنتی هیستامین‌ها به خصوص نسل اول آنها مانند دیفن هیدرامین و هیدروکسی زین، بر سیستم عصبی مرکزی اثر گذاشته و بر شروع خواب تأثیر می‌گذارند.

مطالعات روی کودکان نتایج متغیری را نشان داده است. یک مطالعه، کاهش تاخیر شروع خواب و کاهش بیداری شبانه را گزارش کرد در حالی که مطالعه دیگری هیچ بهبودی را گزارش نکرد.

تحمل دارویی در مصرف آنتی هیستامین ها ممکن است رخ دهد و به مرور زمان نیاز به افزایش دوز دارو برای نتیجه گیری مطلوب باشد. مصرف آنتی هیستامین‌ها بدون مشورت با پزشک را به خصوص در کودکان با سن کمتر به هیچ وجه توصیه نمیکنم.

4- کلونیدین

این دارو چندین دهه است که برای درمان بی‌خوابی در کودکان استفاده می‌شود. در حال حاضر برای درمان اختلال کمبود توجه بیش فعالی نیز تایید شده است.

فواید آرام بخش آن طی چند هفته از بین میرود، اما ممکن است برای کاهش کابوس‌های شبانه مرتبط با تروما تاثیر داشته باشد.

عوارض جانبی اصلی کلونیدین شامل احساس خواب آلودگی و گیجی است. مدت اثر معمولاً ۲ تا ۴ ساعت است، بنابراین ممکن است منجر به بیدار شدن طی شب شود، مگر اینکه فرم آهسته رهش آن تجویز شود.

منابع

Medications for sleep disturbances in children