کم کاری تیروئید در نوزادان و کودکان

کم کاری تیروئید یک اختلال در غدد درون‌ریز و شایع است که در آن غده تیروئید کودک شما هورمون تیروئید کافی تولید نمی‌کند. کودکی مبتلا به تیروئید کم‌کار، ممکن است خستگی، افزایش وزن، یبوست، کاهش رشد و بسیاری از مسائل دیگر را تجربه کند. تیروئید کودک شما یک غده پروانه‌ای شکل کوچک در جلوی گردن، درست زیر غضروف تیروئید است. هورمون‌های تولید شده توسط تیروئید بر تمام جنبه‌های سلامت کودک شما از جمله ضربان قلب، متابولیسم انرژی، رشد و تکامل تأثیر می‌گذارند. کم‌کاری تیروئید با دارو قابل درمان است. در ادامه با من همراه باشید تا بیشتر با این اختلال در کودکانتان آشنا شوید و به موقع به دنبال راهکار باشید.

علل کم کاری تیروئید در کودکان و نوزادان چیست؟

کم کاری تیروئید در کودکان و نوزادان می‌تواند مادرزادی باشد (به این معنی که فرزند شما با آن متولد شده است) یا با رشد کودک شما اکتسابی باشد. ژنتیک نقش مهمی ایفا می‌کند و برخی از کودکان – البته نه همه – این اختلال را از والدین خود به ارث می‌برند. در برخی موارد علت کم‌کاری تیروئید ناشناخته است.

بسته به علت کم‌کاری تیروئید کودک شما، ممکن است نوع خاصی از کم‌کاری تیروئید در کودک شما تشخیص داده شود که می‌تواند بر درمان و پیامدهای طولانی مدت کودک شما تأثیر بگذارد.

انواع کم کاری تیروئید در کودکان چه می‌باشد؟

تیروئید کم‌کار، انواع و منشا مختلفی دارد، از جمله:

1. کم کاری مادرزادی تیروئید

کم‌کاری مادرزادی تیروئید (CH) زمانی اتفاق می‌افتد که غده تیروئید قبل از تولد رشد نکرده یا به طور طبیعی عمل نمی‌کند. این یک مشکل بسیار رایج است و از هر ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ نوزاد ۱ نفر را مبتلا می‌کند. برای بررسی کم‌کاری مادرزادی تیروئید به عنوان بخشی از فرآیند غربالگری معمول نوزادان آزمایش می‌کنند. بسیاری از عوامل از جمله سابقه خانوادگی، معاینه فیزیکی فرزندتان، میزان کم‌کاری تیروئید در نوزادتان در زمان تشخیص و دوره درمان در دو تا سه سال اول زندگی به پزشک کودک شما کمک می‌کند تا علت را تعیین کند و اگر ارثی است نیاز به درمان مادام العمر می‌باشد.

2. کم‌کاری تیروئید خود ایمنی: تیروئیدیت لنفوسیتی مزمن

کم‌کاری تیروئید اکتسابی اغلب توسط یک اختلال خود‌ایمنی به نام تیروئیدیت لنفوسیتی مزمن (CLT) ایجاد می‌شود. در این اختلال سیستم ایمنی کودک شما به غده تیروئید حمله می‌کند که منجر به آسیب و کاهش عملکرد می‌شود. این اختلال در ابتدا توسط پزشک ژاپنی هاکارو هاشیموتو توصیف شد و بنابراین اغلب با نام او: تیروئیدیت هاشیموتو نامیده می‌شود. CLT

 در دختران بیشتر از پسران و در نوجوانان بیشتر از قبل از نوجوانی است. بیماران مبتلا به سایر اشکال بیماری خودایمنی، معمولاً دیابت وابسته به انسولین، در معرض افزایش خطر ابتلا به CLT هستند. به طور کلی حدود 20 تا 30 درصد از دیابتی‌ها دچار CLT می‌شوند. به همین دلیل غربالگری سالانه برای CLT بخشی از مراقبت از دیابت است.

3. کم‌کاری تیروئید یاتروژنیک

کم‌کاری تیروئید یاتروژنیک نوعی کم‌کاری تیروئید اکتسابی است که در کودکانی رخ می‌دهد که غده تیروئید خود را به دلیل پزشکی از دست داده‌اند یا با جراحی برداشته شده است. با برداشتن غده تیروئید، بدن دیگر هورمون تیروئید تولید نمی‌کند و منجر به کم‌کاری تیروئیدی می‌شود.

4. کم‌کاری تیروئید مرکزی

کم‌کاری تیروئید مرکزی زمانی اتفاق می‌افتد که مغز هورمون محرک تیروئید (TSH) را تولید نمی‌کند، سیگنالی که به غده تیروئید می‌گوید که کار کند. این وضعیت بسیار کمتر از اختلالات مرتبط با غده تیروئید غیرطبیعی است. در واقع در کم‌کاری تیروئید مرکزی اکثر بیماران تیروئید طبیعی دارند. علاوه بر TSH پایین، کم‌کاری تیروئید مرکزی ممکن است با کمبود سایر هورمون‌ها از جمله:

• هورمون رشد
• هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک که غده فوق کلیوی را در هنگام استرس تحریک می‌کند
• هورمون لوتئینه کننده و محرک فولیکول که عملکرد تخمدان و بیضه را کنترل می‌کند
• پرولاکتین که به زنان کمک می‌کند شیر تولید کنند
• اکسی توسین که برای زایمان و شیردهی مهم است
• هورمون آنتی دیورتیک که تولید ادرار را کنترل می‌کند

کم‌کاری تیروئید مرکزی ممکن است به دلیل رشد غیر طبیعی هیپوتالاموس یا غدد هیپوفیز، تروما، تومور یا درمان تومور (جراحی، پرتو) رخ دهد. کم‌کاری تیروئید مرکزی ممکن است ارثی باشد و پسران و دختران به طور یکسان تحت تأثیر قرار می‌گیرند.

علائم و نشانه های کم کاری تیروئید در کودکان و نوزادان

علائم کم کاری تیروئید در کودکان معمولاً ظریف و تدریجی هستند و ممکن است شبیه علائم سایر بیماری‌ها یا مشکلات پزشکی باشند. بسیاری از علائم غیر اختصاصی هستند و ممکن است به عنوان بخش‌های عادی زندگی روزمره ما نادیده گرفته شوند. به همین دلیل این وضعیت ممکن است برای سال‌ها ناشناخته بماند.

علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• خستگی و یا عدم تحمل ورزش
• زمان واکنش کندتر (مسئله مهم برای رانندگان)
• افزایش وزن
• یبوست
• موهای کم پشت و خشک
• پوست خشک و ضخیم
• نبض آهسته
• عدم تحمل سرما
• گرفتگی عضلات
• کناره‌های ابرو نازک شده یا می‌ریزد
• حالت چهره کسل
• صدای خشن
• گفتار آهسته
• افتادگی پلک
• صورت پف کرده و متورم
• غده تیروئید بزرگ شده و رشدی شبیه گواتر روی گردن
• افزایش جریان قاعدگی و گرفتگی در دختران و زنان جوان

آیا بین کم کاری تیروئید و چاقی در کودکان و نوزادان ارتباطی وجود دارد؟

کم‌کاری تیروئید شدید می‌تواند منجر به کاهش متابولیسم و ​​کاهش مصرف کالری شود. با این حال، کم‌کاری تیروئید به ندرت دلیل اضافه وزن یا چاقی است.

با وجود این واقعیت، متخصصان اغلب آزمایش‌های عملکرد تیروئید را به عنوان بخشی از غربالگری معمول در بیماران دارای اضافه وزن سفارش می‌دهند.. علاوه بر این، آزمایش عملکرد تیروئید نیز باید همزمان با آزمایش کلسترول بالا تجویز شود، زیرا کم‌کاری تیروئید به دلیل کاهش متابولیسم LDL با افزایش سطح LDL (کلسترول بد) همراه است.

اضافه وزن با افزایش خفیف هورمون محرک تیروئید (TSH) مرتبط است که بازتاب بیماری تیروئید نیست، بلکه با اضافه وزن ارتباط دارد. به عبارت دیگر بیشتر شایع است که اضافه وزن، منجر به افزایش خفیف TSH شود تا افزایش خفیف TSH که منجر به افزایش قابل توجه وزن شود.

به منظور تایید رابطه بین اضافه وزن و افزایش خفیف TSH، پزشک کودک شما باید رشد خطی (افزایش قد) را بررسی کند تا تعیین کند که آیا افزایش وزن با افزایش قد طبیعی همراه است (برخلاف کاهش رشد خطی. که بیشتر با کم‌کاری تیروئید همراه است). پزشک کودک شما همچنین ممکن است آزمایش آزمایشگاهی برای تیروئیدیت هاشیموتو یا افزایش LDL و کلسترول تام برای تعیین اینکه آیا کم‌کاری تیروئید باید درمان شود یا خیر، تجویز کند.

برای آگاهی بیشتر از ارتباط بین کم‌کاری تیروئید و چاقی، نحوه تشخیص و درمان این شرایط، مقاله جامع “آیا کم کاری تیروئید باعث چاقی می‌شود؟” را بخوانید.

سوالات متداول در مورد کم کاری تیروئید کودکان

علل کم‌کاری تیروئید در نوزادان چیست؟

از جمله علل شایع کم‌کاری تیروئید در نوزادان می‌توان به نقص مادرزادی در غده تیروئید، بیماری‌های خودایمنی مانند تیروئیدیت هاشیموتو و تاثیرات محیطی یا ژنتیکی اشاره کرد.

چگونه می توان کم‌کاری تیروئید را در نوزادان تشخیص داد؟

 غربالگری نوزادان معمولاً در روزهای اولیه زندگی انجام می‌شود. آزمایش خون برای اندازه‌گیری سطح هورمون تیروئیدی و هورمون تحریک‌کننده تیروئید (TSH) انجام می‌شود.

علائم کم‌کاری تیروئید در نوزادان چیست؟

علائم ممکن است شامل خواب آلودگی بیش از حد، کاهش وزن یا عدم افزایش وزن، یبوست، پوست خشک و مشکلات در تغذیه باشد. برخی نوزادان ممکن است به طور طبیعی علائم واضحی نداشته باشد.

چگونه کم‌کاری تیروئید در نوزادان درمان می‌شود؟

درمان معمولاً شامل تجویز هورمون‌های تیروئیدی مصنوعی (مانند لووتیروکسین) است که به نوزاد کمک می‌کند تا به سطح طبیعی هورمون‌های تیروئید برسد.

آیا کم‌کاری تیروئید در نوزادان قابل درمان است؟

بله، با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، نوزادان می‌توانند به رشد طبیعی خود ادامه دهند و از عوارض بلند‌مدت جلوگیری شود.

آیا کم‌کاری تیروئید می‌تواند به مشکلات جدی برای کودک منجر شود؟

بله، کم‌کاری تیروئید اگر درمان نشود می‌تواند منجر به مشکلات جدی در رشد جسمی و شناختی نوزاد شود.

آیا کم‌کاری تیروئید در نوزادان ارثی است؟

برخی از انواع کم‌کاری تیروئید می‌توانند ارثی باشند، بنابراین اگر در خانواده سابقه این بیماری وجود داشته باشد ممکن است خطر ابتلا به آن در نوزاد بیشتر باشد.

جمع‌بندی

کم‌کاری تیروئید در نوزادان یک اختلال هورمونی است که می‌تواند تاثیرات جدی در رشد و توسعه کودک شما داشته باشد. این وضعیت معمولاًبه دلیل نقص در تولید هورمون‌های تیروئیدی به وجود می‌آید و می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. از جمله علل شایع کم‌کاری تیروئید در نوزادان می‌توان به نقص مادرزادی در غده تیروئید، بیماری‌های خودایمنی مانند تیروئیدیت هاشیموتو و تاثیرات محیطی یا ژنتیکی اشاره کرد.

کم کاری تیروئید در کودکان می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند تاخیر در رشد، اختلالات شناختی و مشکلات در سیستم ایمنی شود. در حال حاضر غربالگری نوزادان برای کم‌کاری تیروئید به عنوان یک روش استاندارد در بسیاری از کشورها انجام می‌شود. درمان معمولاً شامل تجویز هورمون‌های تیروئیدی است که می‌تواند به نوزادان کمک کند تا به رشد و توسعه طبیعی خود ادامه دهند. در نهایت با توجه به اهمیت تیروئید در فرایندهای متابولیک و رشد، توجه به سلامت تیروئید نوزادان باید در اولویت قرار گیرد تا از بروز مشکلات جدی در آینده جلوگیری شود.

منابع

Hypothyroidism (Underactive Thyroid) – NIDDK

Transient hypothyroidism in the newborn: to treat or not to treat – PMC

Physiology, Thyroid Hormone – StatPearls – NCBI Bookshelf