نحوه صحیح مصرف دارو

شما از داروها برای درمان یا پیشگیری از بیماریها استفاده میکنید. شاید برایتان جالب باشد که بدانید تنها مصرف داروها، حال شما را بهبود نمیبخشد. نحوه مصرف صحیح آنها، اثرگذاری آنها را تعیین میکند.داروها به اشکال مختلفی وجود دارند و به روشهای گوناگونی مصرف میشوند. اما داروها، حتی زمانی که برای بهبود سلامت شما طراحی شدهاند، میتوانند خطرناک باشند. مصرف صحیح آنها و درک روشهای درست تجویز و استفاده میتواند این خطرات را کاهش دهد. در ادامه شما را بیشتر با اهمیت مصرف داروها طبق دستورالعمل آشنا میکنم.
چرا مصرف صحیح دارو اهمیت دارد؟
در این مقاله، شما یاد خواهید گرفت که مسیرهای مختلف مصرف دارو، اهمیت آموزش در این زمینه، زمان دقیق مصرف و دوز مناسب چه تأثیری در ایمنی و اثرگذاری درمان دارند. رعایت نکردن دستورالعملها میتواند مشکلات جدی ایجاد کند. پس با دقت مطالب پیشرو را مطالعه کنید تا اطلاعات لازم را برای محافظت از سلامت خود و کاهش خطرات احتمالی به دست آورید.
نحوه ی مصرف داروها چگونه است؟
راههای مختلفی برای تجویز داروها وجود دارد. احتمالاً با تزریقها و قرصهایی که باید بلعیده شوند آشنا هستید، اما داروها میتوانند به روشهای دیگری نیز مصرف شوند.
این تنوع در روشهای مصرف دارو نشان میدهد که هر دارو بر اساس نوع اثرگذاری، سرعت جذب و مصارف درمانی خاص ممکن است به شکل متفاوتی تجویز شود. شما با شناخت این مسیرها میتوانید درک بهتری از نحوه عملکرد داروها داشته باشید و نقش خود را در درمان بهتر ایفا کنید.
انواع مسیرهای تجویز دارو
- بوکال (Buccal): دارو داخل گونه نگه داشته میشود.
- انتریک (Enteral): دارو مستقیماً به معده یا روده وارد میشود و آنجا باز میشود.
- استنشاقی (Inhalable): دارو از طریق ماسک یا لوله تنفسی استنشاق میشود.
- انفوزیون (Infused): دارو از طریق تزریق در رگ با خط IV به آرامی و در مدت زمان مشخص وارد بدن میشود.
- عضلانی (Intramuscular): دارو با سرنگ به عضله تزریق میشود.
- اینتراتکال (Intrathecal): دارو به ستون فقرات تزریق میشود.
- وریدی (Intravenous): دارو به رگ یا خط IV تزریق میشود.
- بینی (Nasal): دارو از طریق اسپری یا پمپ به بینی داده میشود.
- چشمی (Ophthalmic): دارو به صورت قطره، ژل یا پماد به چشم داده میشود.
- خوراکی (Oral): دارو از طریق دهان به صورت قرص، کپسول، قرص مکیدنی یا مایع بلعیده میشود.
- گوشی (Otic): دارو به صورت قطره به گوش داده میشود.
- رکتال (Rectal): دارو به داخل مقعد وارد میشود.
- زیرجلدی (Subcutaneous): دارو درست زیر پوست تزریق میشود.
- زیرزبانی (Sublingual): دارو زیر زبان نگه داشته میشود.
- موضعی (Topical): دارو روی پوست استفاده میشود.
- ترانسدرمال (Transdermal): دارو از طریق چسبی که روی پوست قرار میگیرد، تجویز میشود.
این روشهای متنوع تجویز، باعث انتخاب مناسبترین مسیر برای درمان بهتر و کاهش عوارض جانبی میشوند.شما با اطلاع از این مسیرها، میتوانید نقش فعالی در مدیریت درمان خود داشته باشید و نکات لازم برای ایمنی بیشتر را رعایت کنید.
نحوهی تجویز دارو به چه چیزی بستگی دارد؟
نحوهی تجویز دارو به سه عامل اصلی بستگی دارد:
- بخشی از بدن که قرار است درمان شود.
- نحوه عملکرد دارو در بدن.
- فرمولاسیون دارو.
برای مثال، برخی داروها اگر از طریق دهان مصرف شوند، توسط اسید معده تخریب میشوند؛ بنابراین لازم است این داروها از طریق تزریق تجویز شوند
تاثیر دوز و زمان مصرف دارو
مصرف دارو باید دقیقاً مطابق با مقدار و دستورالعمل ذکرشده در نسخه یا برچسب دارو انجام شود. دوز دارو توسط پزشک با دقت تعیین میشود و عواملی مانند سن، وزن، وضعیت سلامت کلیه و کبد، و سایر شرایط جسمانی بر آن تأثیر میگذارند.
برای برخی داروها، تعیین دوز مناسب ممکن است نیازمند آزمون و خطا باشد. در چنین مواردی، پزشک شما باید هنگام شروع درمان، وضعیت شما را به دقت زیر نظر بگیرد.
برای مثال، اگر پزشک داروهای تیروئید یا رقیقکنندههای خون را تجویز کند، احتمالاً لازم است چندین آزمایش خون انجام دهید تا مشخص شود آیا دوز دارو خیلی زیاد یا خیلی کم است. نتایج این آزمایشها به پزشک کمک میکند تا دوز دارو را تنظیم کند تا به سطح مناسب برسید.
بسیاری از داروها باید به سطح مشخصی در جریان خون شما برسند تا اثربخش باشند. به همین دلیل، لازم است در زمانهای معین مصرف شوند، مانند هر روز صبح، تا سطح دارو در بدن ثابت بماند.
مصرف دوز زودتر از زمان مشخص میتواند منجر به افزایش بیش از حد سطح دارو در بدن شود و از طرفی، فراموش کردن یا فاصله زیاد بین دوزها ممکن است سطح دارو را کاهش داده و اثربخشی آن را کم کند.
اگر دارویی را خودتان مصرف میکنید، مسئولیت شماست که به دقت مراقب مشکلاتی مانند کهیرهای پوستی، تورم یا سایر عوارض جانبی باشید. اگر مشکلی مشاهده کردید، حتماً پزشک خود را مطلع کنید.
سوالات متداول
برای اثرگذاری بیشتر دارو و کاهش عوارض آن چه کار کنم؟
برای اینکه بیشترین بهره را از داروهای خود ببرید و خطر عوارض جانبی و مشکلات دیگر را کاهش دهید، حتماً داروها را به درستی مصرف کنید.
اطمینان حاصل کنید که تمام جزئیات مربوط به مصرف دارو را به طور کامل درک کردهاید. اگر سوالی دارید، با پزشک خود صحبت کنید. برخی از سوالاتی که میتوانید مطرح کنید.
برای مصرف صحیح دارو چه کار کنم؟
از پزشک خود سوالات زیر را بپرسید:
- چه زمانی از روز باید این دارو را مصرف کنم؟ یا زمان آن اهمیتی ندارد؟
- آیا عوارض جانبی خاصی وجود دارد که باید مراقب آن باشم؟
- آیا داروهایی که مصرف میکنم ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند؟ برای درک بهتر پیشنهاد میکنم مقاله تداخلات دارویی مهم کدامند؟ در این خصوص مطالعه شود.
آیا زمان مصرف دارو روی اثر بخشی آن تاثیر دارد؟
بله قطعا. بسیاری از داروها باید سر ساعت خاصی مصرف شوند تا اثرگذاری لازم را داشته باشند مانند آنتی بیوتیک ها و یا مصرف ناشتای لوتیروکسین.
مشکلات احتمالی هنگام مصرف دارو
عوارض جانبی یا اثرات منفی ناخواسته ممکن است با هر دارویی رخ دهد. این عوارض میتواند شامل واکنشهای آلرژیک یا تداخل با داروهای دیگری باشد که در حال مصرف آنها هستید.
برای جلوگیری از این مشکلات، حتماً به پزشک خود در مورد هر داروی دیگری که مصرف میکنید یا هرگونه آلرژی به داروها یا مواد غذایی که قبلاً تجربه کردهاید، اطلاع دهید.
جمعبندی
در نهایت، مصرف صحیح داروها برای دستیابی به اثر درمانی بهترو کاهش خطر عوارض جانبی بسیار مهم است. با اطمینان از مصرف درست داروها، میتوانید از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کرده و روند درمانی مؤثرتری داشته باشید. همچنین، همکاری با پزشک و ارائه اطلاعات دقیق درباره داروهای دیگر یا شرایط جسمانی خود، به شما کمک میکند تا درمان بهتری داشته باشید. مصرف داروهای خود را به موقع و طبق دستور انجام دهید تا از اثرات مثبت آنها بهرهمند شوید و از مشکلات احتمالی جلوگیری کنید.
منابع
- Are you taking medication as prescribed? (2018).Retrieved from
- BDS medication administration curriculum,section II. (2011).
- Grissinger M. (2010). The five rights: Adestination without a map.
- Medication error reports. (2017).Retrieved from
- Medication errors: Cut your risk with thesetips. (2017). https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/consumer-health/in-depth/medication-errors/art-20048035
- Working to reduce medication errors. (2018). https://www.fda.gov/drugs/resourcesforyou/c

قوانین ارسال دیدگاه در سایت.