دلایل بوجود آمدن پولیپ روده

پولیپ روده توده کوچکی از سلول‌ها است که روی پوشش روده بزرگ تشکیل می‌شود. بیشتر پولیپ‌های روده بزرگ بی‌ضرر هستند، اما با گذشت زمان برخی از پولیپ‌های روده بزرگ می‌توانند به سرطان روده بزرگ تبدیل شوند. سرطان روده بزرگ زمانی که در مراحل بعدی تشخیص داده شود می‌تواند کشنده باشد.

عوامل متعددی وجود دارد که خطر ابتلا را افزایش می‌دهد از جمله نژاد، جنسیت، سیگار کشیدن و چاقی. اگر شما 50 سال یا بیشتر دارید، اضافه وزن دارید یا سیگاری هستید بیشتر در معرض خطر هستید. سیگار کشیدن خطر ابتلا را 1.2 تا 2 برابر و چاقی 2 تا 3 برابر افزایش می‌دهد. همچنین اگر سابقه شخصی یا خانوادگی پولیپ روده بزرگ یا سرطان روده بزرگ داشته باشید در معرض خطر بیشتری هستید.

پولیپ روده بزرگ معمولا علائمی ایجاد نمی‌کند. انجام آزمایش‌های غربالگری منظم بسیار مهم است زیرا پولیپ‌های روده بزرگ که در مراحل اولیه یافت می‌شوند معمولاً می‌توانند به طور ایمن و کامل برداشته شوند.

علائم پولیپ روده چیست؟

اکثر شما اگر به پولیپ روده بزرگ مبتلا باشید، ممکن است هیچ علامتی نشان ندهید. ممکن است تا زمانی که پزشکتان آن را در طول معاینه روده بزرگ پیدا نکند ندانید که پولیپ دارید. با این حال در صورت ابتلا به پولیپ روده بزرگ ممکن است دارای علائم زیر باشید:

• تغییر در عادات روده: یبوست یا اسهال که بیش از یک هفته طول بکشد ممکن است به معنای وجود پولیپ بزرگتر روده بزرگ یا سرطان باشد. با این حال چندین بیماری دیگر نیز می‌تواند باعث تغییر در عادات روده شود.
• تغییر رنگ مدفوع : خون می‌تواند به صورت رگه‌های قرمز رنگ در مدفوع ظاهر شود یا مدفوع را سیاه به نظر برساند. تغییر رنگ نیز ممکن است توسط برخی غذاها، داروها یا مکمل‌های غذایی ایجاد شود.
• کم‌خونی فقر آهن: خونریزی از پولیپ می‌تواند به آرامی در طول زمان اتفاق بیفتد، بدون اینکه خون در مدفوع شما قابل مشاهده باشد. خونریزی مزمن ممکن است منجر به کم‌خونی فقر آهن و در نتیجه احساس خستگی و تنگی نفس در شما شود.
• درد: یک پولیپ بزرگ روده می‌تواند بخشی از روده شما را مسدود کند و منجر به درد شکمی شود.
• خونریزی مقعدی: می‌تواند نشانه پولیپ روده بزرگ یا سرطان یا سایر بیماری‌ها مانند هموروئید یا پارگی‌های جزئی مقعد باشد.

به چه دلیل به پولیپ مبتلا می‌شویم؟

سلول‌های سالم به روشی منظم رشد و تقسیم می شوند. تغییرات در ژن‌های خاص می‌تواند باعث شود حتی زمانی که به سلول‌های جدید نیاز نیست، به تقسیم خود ادامه دهند. این رشد مداوم سلول‌ها در کولون و رکتوم می‌تواند باعث ایجاد پولیپ شود. پولیپ‌ها می‌توانند در هر جایی از روده بزرگ رشد کنند.

دو دسته اصلی پولیپ وجود دارد، غیر‌نئوپلاستیک و نئوپلاستیک. پولیپ‌های غیرنئوپلاستیک معمولاً سرطانی نمی‌شوند. پولیپ‌های نئوپلاستیک شامل آدنوم‌ها و انواع دندانه‌دار هستند. اگر زمان کافی برای رشد داده شود، آدنوم بیشترین احتمال تبدیل شدن به سرطان را دارد. پولیپ‌های دندانه‌دار نیز بسته به اندازه و محل آنها ممکن است سرطانی شوند. به طور کلی هرچه پولیپ‌ نئوپلاستیک بزرگتر باشد، خطر ابتلا به سرطان بیشتر می‌شود.

عوامل خطر پولیپ روده

عواملی که ممکن است باعث ایجاد پولیپ یا سرطان روده بزرگ شوند عبارتند از:

• سن:  اگر50 سال یا بالاتر هستید خطر ابتلا به پولیپ روده در شما بیشتر است.
• داشتن شرایط التهابی روده: کولیت اولسراتیو یا بیماری کرون روده بزرگ، خطر کلی ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش می‌دهد، اگرچه پولیپ‌ها به خودی خود تهدید مهمی نیستند.
• سابقه خانوادگی: اگر والدین، خواهر و برادر مبتلا داشته باشید، احتمال ابتلا به پولیپ یا سرطان روده بزرگ بیشتر است. اگر بسیاری از اعضای خانواده شما نیز مبتلا باشند خطر ابتلای شما بیشتر است. هرچند در برخی افراد این ارتباط ارثی نیست.
• سیگار کشیدن و مصرف بیش از حد الکل: مطالعات نشان می‌دهد اگر شما سه وعده یا بیشتر نوشیدنی الکلی در روز مصرف می‌کنید، خطر ابتلا به پولیپ روده بزرگ را در خودتان افزایش می‌دهید. به نظر می‌رسد مصرف الکل همراه با سیگار نیز این خطر را افزایش می‌دهد.
• چاقی، ورزش نکردن و مصرف چربی: اگر اضافه وزن دارید، به طور منظم ورزش نمی‌کنید و رژیم غذایی سالم ندارید، در معرض خطر بیشتری قرار دارید.
• نژاد: سیاه‌پوستان آمریکایی در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان روده بزرگ هستند.
• اختلالات پولیپ ارثی: به ندرت اتفاق می افتد که بی نظمی‌های ژنتیکی را به ارث ببرید که باعث ایجاد پولیپ روده بزرگ شود ولی اگر یکی از این ژن‌ها را داشته باشید، در خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ قرار دارید. غربالگری و تشخیص زودهنگام می‌تواند به جلوگیری از رشد یا گسترش این سرطان‌ها کمک کند.
• اختلالات ارثی که باعث پولیپ روده بزرگ می‌شوند عبارتند از:
• سندرم لینچ که به آن سرطان کولورکتال غیرپلیپوز ارثی نیز می‌گویند. در صورت ابتلا به سندرم لینچ تمایل به ایجاد پولیپ‌های نسبتا کمی در روده شما وجود دارد اما این پولیپ‌ها می‌توانند به سرعت سرطانی شوند. سندرم لینچ شایع‌ترین نوع سرطان ارثی روده بزرگ است و همچنین با تومورهای سایر قسمت‌های شکم همراه است.
• پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی (FAP): یک اختلال نادر است که باعث می‌شود صدها یا حتی هزاران پولیپ در پوشش روده بزرگ شما در سال‌های نوجوانی ایجاد شود. اگر پولیپ‌ها درمان نشوند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ تقریباً 100٪ است، معمولاً آزمایش ژنتیک قبل از 40 سالگی می‌تواند به تعیین خطر ابتلا به FAP  در شما کمک کند.
• سندرم گاردنر: نوعی از FAP که باعث ایجاد پولیپ در سرتاسر کولون و روده کوچک می‌شود. همچنین ممکن است تومورهای غیرسرطانی در سایر قسمت‌های بدن از جمله پوست، استخوان‌ها و شکم ایجاد شود.
• پولیپوز مرتبط با (MUTYH (MAP: وضعیتی شبیه به FAP که در اثر تغییرات در ژن MYH ایجاد می‌شود. اغلب مبتلایان به MAP در سنین پایین دچار پولیپ‌های آدنوماتوز متعدد و سرطان روده بزرگ می‌شوند. آزمایش ژنتیک می‌تواند به تعیین خطر ابتلا به MAP در شما کمک کند.
• سندرم پوتز-جگرز: وضعیتی که معمولاً با ایجاد کک و مک در سراسر بدن از جمله لب‌ها، لثه‌ها و پاها شروع می‌شود، سپس پولیپ‌های غیر‌سرطانی در سراسر روده ایجاد می‌شوند. این پولیپ‌ها ممکن است سرطانی شوند، بنابراین در صورت ابتلا به این بیماری بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ هستید. غربالگری و تشخیص زودهنگام می‌تواند به جلوگیری از گسترش سرطان کمک کند.
• سندرم پولیپوز دندانه دار: وضعیتی که منجر به پولیپ‌های آدنوماتوز دندانه‌دار متعدد در قسمت فوقانی کولون می‌شود. این پولیپ ها ممکن است سرطانی شوند. آنها باید تحت نظر پزشک بررسی و احتمالاً حذف شوند.

پیشگیری از ابتلا به پولیپ روده

با انجام غربالگری‌های منظم می‌توانید خطر ابتلا به پولیپ و سرطان روده بزرگ را تا حد زیادی کاهش دهید. برخی تغییرات سبک زندگی نیز می‌تواند کمک کند:

عادات سالم را در پیش بگیرید: مقدار زیادی میوه، سبزیجات و غلات کامل را در رژیم غذایی خود بگنجانید و مصرف چربی خود را کاهش دهید. الکل را محدود کنید و استعمال دخانیات را کنار بگذارید. از نظر بدنی فعال بمانید و وزن بدن خود را متعادل نگه دارید.

با متخصص تغذیه و پزشک خود در مورد کلسیم و ویتامین D صحبت کنید. مطالعات نشان داده‌اند که افزایش مصرف کلسیم ممکن است به جلوگیری از بازگشت آدنوم روده بزرگ کمک کند. مطالعات دیگر نشان داده‌اند که ویتامین D ممکن است از سرطان روده بزرگ محافظت کند.

اگر در معرض خطر هستید یا سابقه خانوادگی پولیپ روده بزرگ دارید مشاوره ژنتیک را در نظر بگیرید. اگر یک اختلال ارثی برای شما تشخیص داده شده است که باعث پولیپ روده بزرگ می شود، به کولونوسکوپی منظم نیاز دارید که از سنین جوانی شروع شود.

منابع

Factors that Increase Risk of Colon Polyps