درمان کم بودن اسپرم در آقایان

پزشکان متخصص در زمینه‌ی باروری، بر این اعتقاد دارند که تعداد اسپرم، نقش بسیار مهمی در تعیین قدرت باروری آقایان دارد. افزایش تعداد اسپرم، به نوع تغذیه شما، میزان استراحت روزانه، مصرف برخی داروها و استعمال دخانیات بستگی دارد. همچنین عواملی که بر سطح تستوسترون خون اثرگذارند، در تعیین تعداد و کیفیت اسپرم‌ها نیز نقش بسیار زیادی دارند. در ادامه برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، با من همراه باشید.

میزان نرمال اسپرم مردان چقدر باید باشد؟

به طور میانگین، در هر میلی‌لیتر Semen مردان، 15 میلیون اسپرم یا حداقل 39 میلیون اسپرم در هر انزال به طور طبیعی می‌بایست وجود داشته باشد. پزشکان میزان اسپرم کمتر از 15 میلیون را به عنوان تعیین سطح شروع ناباروری در مردان می‌دانند.

چه عواملی بر تعداد اسپرم مردان اثرگذار است؟

عوامل مختلفی از جمله ژنتیک، سبک تغذیه‌ای، ابتلا به برخی عفونت‌ها و تومورها، مصرف بعضی داروها و … از جمله عواملی هستند که بر میزان اسپرم مردان اثرگذار هستند.

چگونه می‌توان تعداد اسپرم‌ها را افزایش داد؟

در چند دهه اخیر، محققان دریافته‌اند کیفیت اسپرم و نرخ باروری در اکثر کشورهای غربی رو به کاهش است. طبق یک مطالعه در سال 2017، مشخص شد در بین سال‌های 1973 تا 2011، میانگین تعداد اسپرم در مردان در آمریکای شمالی، اروپا و استرالیا به میزان 59.3 درصد کاهش یافته بود. در ادامه مواردی که در افزایش تعداد اسپرم‌های شما موثرند را ذکر می‌کنم:

1. سمانیک جینسنگ مصرف کنید: سمانیک جینسنگ، مکملی حاوی عصاره ریشه جینسنگ قرمز کره‌ای می‌باشد. این مکمل به شکل مستقیم از کره جنوبی وارد شده است. سمانیک جینسنگ به دلیل داشتن ترکیبات فعال جینسنوزیدی، خواص آنتی‌اکسیدانی بسیار قوی دارد و در افزایش تعداد و تقویت حرکت اسپرم‌ها و افزایش میل جنسی در آقایان موثر است.
   
2. ورزش کنید و به اندازه کافی بخوابید: براساس نتایج حاصل از چندین مطالعه، مشخص شد ورزش و کاهش وزن، خصوصا در افراد مبتلا به چاقی یا اضافه وزن، منجر به افزایش تعداد اسپرم‎‌ها می‌شود. اما نتایج حاصل از این مطالعات، هنوز به شکل گسترده و در طولانی‌مدت بررسی نشده است. در یک مطالعه در سال 2017، مشخص شد 45 آقای مبتلا به چاقی که در طول مدت 4 ماه، هر هفته سه بار و هر بار به مدت 50 دقیقه ورزش هوازی انجام می‌دادند، تعداد و تحرک اسپرم‌هایشان بیشتر بود.
3. دخانیات استعمال نکنید: در یک مطالعه متاآنالیز در سال 2016، مشخص شد در بین بیش از 20 مطالعه انجام‌گرفته بر روی حدود 6 هزارنفر مرد که به شکل مداوم سیگار می‌کشیدند، تعداد اسپرم‌ها کاهش یافته بود. همچنین کسانی که به شکل متوسط تا سنگین سیگار می‌کشند، نسبت به کسانی که به میزان کمتری سیگار می‌کشیدند، تعداد اسپرم کمتری داشتند.
4. از مصرف الکل و مواد مخدر خودداری کنید: مطالعات در این زمینه به دلیل انجام آزمایشات با مواد مخدر، غیر اخلاقی است؛ بنابراین مطالعات در این زمینه کمتر است. اما در یک مطالعه در سال 2018، مشخص شد مصرف الکل و مواد مخدری مثل کوکائین و ماریجوآنا، با کاهش تعداد اسپرم در ارتباط است.
5. از مصرف برخی داروها خودداری کنید: برخی از داروهای تجویزی به طور بالقوه می‌توانند تولید اسپرم‌های سالم را کاهش دهند. در هنگامی که این داروها قطع شوند، تعداد اسپرم‌ها باید به حالت عادی بازگردد یا افزایش یابد. برخی از داروهایی که می‌تواند به طور موقت منجر به کاهش تعداد اسپرم‌ها شود عبارتند از: بعضی از داروهای آنتی‌بیوتیکی (که ممکن است به دنبال ابتلا به عفونت‌های باکتریایی مجاری ادراری برای شما تجویز شود)، داروهای ضد التهاب، داروهای اعصاب و ضد افسردگی، داروهای ضد آندروژن، استروئیدهای آنابولیک (مثل تستوسترون، ناندرولون و … که ممکن است اثرشان تا 1 سال پس از قطع نیز باقی بماند)، متادون و اپیوئیدها.
6. مکمل حاوی شنبلیله استفاده کنید: در یک مطالعه در سای 2017، مشخص شد آقایانی که از مکمل حاوی دانه شنبلیله استفاده می‌کردند، به طور قابل توجهی تعداد اسپرم بیشتر و Semen با کیفیت‌تری داشتند.
7. به میزان کافی ویتامین D مصرف کنید: در یک مطالعه مروری در سال 2019، مشخص شد ارتباط واضحی بین میزان ویتامین D خون و بهبود وضعیت باروری آقایان وجود دارد. همچنین محققان دریافتند کاهش کلسیم نیز به شکل منفی بر میزان اسپرم‌های مردان اثرگذار است.
8. آشواگاندا مصرف کنید: آشواگاندا، معروف به جینسنگ هندی، از جمله گیاهانی می‌باشد که مدت زمان بسیار طولانی در بهبود اختلالات جنسی مورد استفاده قرار می‌گرفته است. در یک مطالعه در سال 2013، مشخص شد آقایانی که میزان کم اسپرم در Semen خود داشتند، با مصرف 675 میلیگرم آشواگاندا به شکل روزانه و پس از گذشت 90 روز، 167 درصد افزایش در تعداد اسپرم‌هایشان مشاهده شد.
9. مواد غذایی غنی از آنتی‌اکسیدان به میزان زیاد استفاده کنید: آنتی‌اکسیدان‌ها، ترکیباتی هستند که از سلول‌های شما در برابر رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کنند و اجازه آسیب رسیدن به سلول‌هایتان را نمی‌دهند. در یک مطالعه در سال 2019، مشخص شد ترکیبات آنتی‌اکسیدانی مثل ویتامین C، بتاکاروتن، بتاکریپتوزانتین و لوتئین، با افزایش تعداد اسپرم‌ها در ارتباط مستقیم هستند.
10. مصرف چربی‌های سالم را افزایش دهید و چربی‌های غیر سالم را کم یا حذف کنید: در یک مطالعه مروری در سال 2019، مشخص شد آقایان مبتلا به اختلال ناباروری، با مصرف امگا-3، بهبود قابل‌توجهی در حرکت و تعداد اسپرم‌های آنان داشت و می‌تواند در دسته‌ی مکمل‌های موثر در درمان ناباروری آقایان قرار بگیرد. از طرفی در یک مطالعه در سال 2014 بر روی 209 مرد 18 الی 23 ساله، مشخص شد افزایش مصرف اسیدهای چرب ترانس، تعداد اسپرم‌های آنان را کاهش می‌دهد.
11. در معرض آلاینده‌های محیطی قرار نگیرید: براساس مطالعات انجام‌گرفته، زندگی در مناطق صنعتی و پر از آلودگی، در ارتباط مستقیم با کاهش اسپرم در مردان می‌باشد. دوری از سموم محیطی به طور کلی، در بالابردن کیفیت سلامت عمومی شما نقش دارد.
12. مصرف سویا و ترکیبات غنی از استروژن را محدود کنید: ترکیباتی مثل سویا، حاوی استروژن‌های طبیعی هستند که ممکن است تولید تستوسترون و اسپرم را کاهش دهند. در یک مطالعه در سال 2019، مشخص شد غلظت بالاتر استروژن گیاهی در مایع Semen، نشان‌دهنده کیفیت پایین اسپرم‌هاست. همچنین بسیاری از محصولات کنسروشده و پلاستیکی نیز سرشار از استروژن‌های مصنوعی هستند.
13. فولات و زینک مصرف کنید: چندین مطالعه نشان داده‌اند که مصرف فولات و زینک، به شکل کلی سلامت اسپرم‌ها را بالا می‌برد و در افزایش تعداد آن نیز اثرگذار است.

درکل شما باید سعی کنید میوه، سبزیجات و املاح و ویتامین‌های مختلف به اندازه کافی مصرف کنید تا علاوه بر سلامت کلی، از سلامت جنسی و باروری نیز برخوردار شوید. ترکیبات آنتی‌اکسیدانی مثل ویتامین C، جینسنگ قرمز کره‌‌ای (سمانیک جینسنگ)، کوکیوتن و … از جمله مواردی هستند که در حفظ سلامت اسپرم‌های شما و افزایششان موثرند.

منابع

The role of red ginseng in men’s reproductive health: a literature review – PMC

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3719368/

https://www.who.int/reproductivehealth/topics/infertility/cooper_et_al_hru.pdf