حساسیت دارویی در کودکان

حساسیت دارویی در کودکان زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن کودک شما به یکی از مواد موجود در دارو بیش از حد واکنش نشان دهد. این اتفاق می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک شود.

حساسیت دارویی با عوارض جانبی یا تداخلات دارویی متفاوت است. عوارض جانبی اثرات ناخواسته و قابل‌ پیش‌بینی دارو هستند که توسط سیستم ایمنی بدن ایجاد نمی‌شوند. تداخلات دارویی وقتی رخ می‌دهند که چند دارو با هم در بدن کودک شما واکنش دهد. این حساسیت اغلب با ایجاد حساسیت‌های پوستی، ایجاد اختلال در تنفس، عوارض گوارشی و تورم در گلو و لب و دهان رخ می‌دهد.

در ادامه بیشتر به این موضوع می‌پردازم. همراه من باشید.

علائم حساسیت دارویی در کودکان چیست؟

• مشکلات پوستی مثل کهیریا خارش.
• تورم لب‌ها، دهان و گلو.
• مشکل در تنفس.
• درد شکم، حالت تهوع، استفراغ یا اسهال

شدت واکنش‌ها می‌تواند از خفیف تا شدید باشد..کودک شما ممکن است همیشه به آن دارو و داروهای مشابه حساس باشد.

از کجا متوجه شوم کودک دچار حساسیت دارویی شده؟

این واکنش‌ها معمولاً با  دو یا چند مورد از علائم زیر همراه است:

• کهیرهای ناگهانی و قرمز روی بدن.
• تورم گلو، دهان، لب‌ها یا زبان.
• مشکل در تنفس.
• استفراغ یا اسهال.
• بیهوشی یا احساس ضعف، سرگیجه یا گیجی.
• تپش قلب شدید.

اقدامات فوری هنگام حساسیت دارویی کودک چیست؟

• پزشک ممکن است تزریق اپی‌نفرین (مانند اپی‌پن) را تجویز کند. حتماً یاد بگیرید چگونه این تزریق را انجام دهید و آن را همیشه همراه داشته باشید. تاریخ انقضای آن را مرتب چک کنید.
• در صورت بروز واکنش، فورا به اورژانس مراجعه کنید، حتی اگر تزریق اپی‌نفرین انجام داده‌اید و حال کودک بهتر شده است، زیرا علائم ممکن است دوباره ظاهر شوند.

مدیریت علایم خفیف کودک

• اگر کودک شما مشکل پوستی مثل کهیر یا خارش خفیف دارد این کارها را انجام دهید:
• لباس‌های سبک و نرم بپوشانید که پوست را تحریک نکند.
• از آنتی‌هیستامین‌های غیرخواب‌آور مثل ستیریزین (Reactine)، دسلوراتادین (Aerius) یا لوراتادین (Claritin) استفاده کنید. دستورالعمل‌ها را دقیقاً مطالعه و رعایت کنید.
• دوش خنک بگیرید و از حمام‌های داغ پرهیز کنید.
• از صابون‌ها و مواد شوینده قوی خودداری کنید.

برای پیشگیری از حساسیت داروی فرزندم چه کار کنم؟

• به کودک خود داروهایی مشابه دارویی که حساسیت ایجاد کرده ندهید. داروساز یا پزشک را در جریان قرار دهید تا بقیه داروهای مصرفی کودک را بررسی کنند.
• به کودک خود هشدار پزشکی بدهید که حساسیت‌ها و واکنش‌های آنافیلاکسی را نشان دهد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

1- در زمان بروز حساسیت

• اگر مشکوک هستید کودک شما واکنش آلرژیک  دارد
• علائم در بیش از یک ناحیه بدن ظاهر شود.

2- چه زمانی فوراً به اورژانس مراجعه کنیم؟

سریعا به اورژانس مراجعه کنید اگر:

• کهیرهای ناگهانی و قرمز در تمام بدن ظاهر شوند.
• تورم گلو، دهان، لب‌ها یا زبان رخ دهد.
• کودک مشکل تنفس داشته باشد.
• کودک بیهوش شود یا علائم ضعف و گیجی داشته باشد.
• درد شدید شکم، استفراغ یا اسهال داشته باشد .

3- چه زمانی با پزشک تماس بگیریم؟

با پزشک تماس بگیرید اگر:

• علائم خفیف مثل خارش یا تورم ایجاد شده
• کودک شما بهبود نیابد یا علائم بدتر شود.

همیشه تغییرات وضعیت سلامتی کودک را زیر نظر بگیرید و در صورت نیاز سریعاً با پزشک تماس بگیرید.

داروهای شایع ایجادکننده حساسیت دارویی در کودکان کدامند؟

داروهای متداولی که ممکن است باعث حساسیت دارویی در کودکان شوند عبارتند از:

• آنتی‌بیوتیک‌ها (مانند پنی‌سیلین‌ها).
• داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs).
• داروهای ضدصرع (AEDs).
• واکسن‌ها.

البته در نظر داشته باشید که حساسیت دارویی در همه کودکان رخ نمی دهد.

نتیجه گیری

آلرژی دارویی در کودکان می‌تواند علائم متنوعی از خفیف تا شدید ایجاد کند، و در برخی موارد ممکن است تهدیدی جدی برای سلامتی کودک باشد. شناخت علائم و علل واکنش‌های آلرژیک و بررسی دقیق تاریخچه پزشکی کودک برای تشخیص درست، مهم است. شناسایی دقیق داروهای عامل آلرژی و انجام آزمایشات لازم به والدین کمک می‌کند تا به درمان صحیح دست یابند.بهتر است هنگام مصرف دارو ، والدین توجه بیشتری به کودک داشته باشند تا اگرعلائمی مشاهده کردند فورا اقدام کنند.

در صورتی که کودک علائم آلرژیک را تجربه کند، مهم‌ترین اقدام قطع مصرف داروی مشکوک است و در صورت بروز واکنش‌های شدید، ستفاده از داروهای ضد آلرژی،  مراجعه به پزشک  و یا اقدامات اورژانسی مانند تزریق اپی‌نفرین ضروری است. در موارد خاص، درمان‌های خاص مانند  ایمونوتراپی می‌تواند برای کاهش حساسیت کودک به داروهای خاص در محیطی امن و کنترل‌شده ارائه شود.

منابع

• Impicciatore P, Choonara I, Clarkson A, Provasi D, Pandolfini C, Bonati M. Incidence of adverse drug reactions in paediatric in/out-patients: a systematic review and meta-analysis of prospective studies. Br J Clin Pharmacol. 2001;52:77–83. doi: 10.1046/j.0306-5251.2001.01407.x.
• Vyles D, Chiu A, Simpson P, Nimmer M, Adams J, Brousseau DC. Parent-reported penicillin allergy symptoms in the Pediatric Emergency Department. Acad Pediatr. 2017;17:251–5. doi: 10.1016/j.acap.2016.11.004.
• Smyth RM, Gargon E, Kirkham J, Cresswell L, Golder S, Smyth R, et al. Adverse drug reactions in children–a systematic review. PLoS One. 2012;7:e24061. doi: 10.1371/journal.pone.0024061. ]
• Lee SI, Shin MH, Lee HB, Lee JS, Son BK, Koh YY, et al. Prevalences of symptoms of asthma and other allergic diseases in korean children: a nationwide questionnaire survey. J Korean Med Sci. 2001;16:155–64. doi: 10.3346/jkms.2001.16.2.155.
• Rebelo Gomes E, Fonseca J, Araujo L, Demoly P. Drug allergy claims in children: from self-reporting to confirmed diagnosis. Clin Exp Allergy. 2008;38:191–8. doi: 10.1111/j.1365-2222.2007.02870.x.