آیا تنبلی تخمدان باعث یائسگی می شود؟

تنبلی تخمدان یا سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) منجر به ایجاد کیست در تخمدان و در نتیجه تعدادی از علائم بالینی می‌شود. یکی از معیارهای تشخیص این شرایط، سطوح بالای آندروژن‌ها مانند تستسترون است. سندرم تخمدان پلی‌کیستیک می‌تواند بر قائدگی و باروری نیز تاثیر بگذارد.

یائسگی زمانی اتفاق می‌افتد که قاعدگی یا پریود شدن به دلیل کاهش سطح هورمون‌های پروژسترون و استروژن متوقف می‌شود. پس از این واقعه تخمدان‌ها دیگر تخمکی رها نمی‌کنند و فرد نمی‌تواند باردار شود. هم در سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و هم در یائسگی تغییرات هورمونی اتفاق می‌افتد. در این مقاله ارتباط بین سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و یائسگی، تفاوت‌های کلیدی و درمان‌های موجود بررسی می‌شود. با ما همراه باشید.

آیا تنبلی تخمدان باعث یائسگی می شود؟ زنان مبتلا به تنبلی تخمدان یا سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) ممکن است به‌طور متوسط 2 تا 4 سال دیرتر از سایر زنان بدون PCOS یائسه شوند. پریودهای نامنظم یا از دست رفته، مشکل در باردار شدن، افسردگی، نازک شدن موی‌های سر و مواردی دیگر، از جمله علائم مشترک تنبلی تخمدان و یائسگی هستند.

آیا بین یائسگی و سندرم تخمدان پلی‌کیستیک ارتباطی وجود دارد؟

فرد 12 ماه پس از آخرین قاعدگی وارد دوران یائسگی می‌شود. این اتفاق معمولا در حدود 50 سالگی اتفاق می‌افتد. سندرم تخمدان پلی‌کیستیک در طول سال‌های باروری ظاهر می‌شود. مطالعات نشان می‌دهد بین این سندرم و یائسگی ارتباط وجود دارد. در افراد مبتلا به PCOS، یائسگی ممکن است به‌طور متوسط 2 تا 4 سال دیرتر از افراد بدون PCOS رخ دهد. نتایج تحقیقات نشان می‌دهد در افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک تفاوت در تعادل هورمون‌ها حتی پس از یائسگی نیز ادامه پیدا می‌کند.

نقش هورمون‌ها در PCOS

علائم سندرم تخمدان پلی‌کیستیک تا حد زیادی ناشی از عدم تعادل هورمون‌های جنسی است. به‌نظر می‌رسد که برخی افراد به‌دلیل تفاوت‌های ژنتیکی مستعد این اختلال هستند. چاقی و مقاومت به انسولین از جمله سایر عللی هستند که می‌توانند باعث این بیماری بشوند. در افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک سطح بالاتری از هورمون‌های آندروژن – مانند تستوسترون – تولید می‌شود.

نقش هورمون‌ها در یائسگی

یائسگی ناشی از تغییر در تعادل پروژسترون و استروژن در طول زمان است. تغییرات حدود 4 سال قبل از یائسگی شروع می‌شود. به مدت زمان بین شروع این تغییرات و یائسگی، پیش‌یائسگی اطلاق می‌گردد. به مرور زمان تخمک‌گذاری و قاعدگی متوقف می‌شود و فرد دیگر نمی‌تواند بدون کمک پزشکی باردار شود.

آیا سندرم تخمدان پلی‌کیستیک در اثر یائسگی تغییر می‌کند؟

با نزدیک شدن به یائسگی، عادت ماهانه برای بسیاری از افراد مبتلا به PCOS منظم‌تر می‌‎شود. با این حال، تغییرات هورمونی که در حوالی یائسگی رخ می‌دهد، اثری بر ایجاد تعادل هورمونی در PCOS ندارد. بنابراین با یائسه شدن سندرم تخمدان پلی‌کیستیک درمان نمی‌شود اما تجربیات و پاسخ به درمان ممکن است تغییر کند.

هنگامی که علائم سندرم تخمدان پلی‌کیستیک برای اولین بار ظاهر می‌شود که اغلب این اتفاق در دوران نوجوانی می‌افتد، عمدتاً بر اندام‌های تولید مثلی تأثیر می‌گذارد و در درجه‌ی اول یک بیماری باروری است. با این حال، بسیاری از افرادی که در دوران نوجوانی به سندرم تخمدان پلی‌‍کیستیک مبتلا می‌شوند، به بیماری‌های متابولیک مانند چاقی و فشار خون نیز مبتلا هستند.

علائم و تشخیص

در جدول زیر تعدادی از علائم یائسگی، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و شباهت‌های این دو آورده شده است.

تفاوت علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک و یائسگی چیست؟

علائم سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و یائسگی اغلب با هم‌همپوشانی دارند، اما در هر کدام برخی از علائم بیشتر از دیگری مشخص هستند. علائمی که احتمال بروز آن‌ها در سندرم تخمدان پلی‌کیستیک بیشتر است شامل آکنه و تیره شدن پوست می‌باشد.

علائمی که بیشتر در یائسگی دیده می‌شود، گرگرفتگی و تعریق شبانه است. بر اساس نتایج برخی تحقیقات، به‌نظر نمی‌رسد که سندرم تخمدان پلی‌کیستیک خطر یا شدت گرگرفتگی در دوران یائسگی را افزایش دهد.

علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک می‌تواند در طول سال‌های نوجوانی شروع شود و در طول زندگی فرد ادامه یابد، اگرچه ممکن است این علائم در طول زمان تغییر کند. علائم یائسگی معمولا از اواسط دهه 40 شروع می‌شود و اغلب در عرض چند سال از بین می‌رود.

درمان‌های مبتنی بر سبک زندگی

در حال حاضر درمان‌های موجود نمی‌توانند PCOS را درمان کنند بلکه به مدیریت علائم بیماری کمک می‌کنند. طیف وسیعی از درمان‌های هورمونی و سایر درمان‌ها می‌تواند به مدیریت علائم کمک کند. هنگامی که یک فرد مبتلا به PCOS به دوران یائسگی خود نزدیک می‌شود، بهتر است که با پزشک مشورت کند تا در صورت نیاز درمان دارویی مورد نظر را دریافت کند یا حتی اگر لازم باشد رژیم غذایی خاصی را در برنامه‌ی خود قرار دهد.

این نوع درمان‌ها می‌توانند به مدیریت برخی از جنبه‌های سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و یائسگی کمک کنند.

1- مدیریت وزن

افزایش وزن می‌تواند همزمان با PCOS و یائسگی اتفاق بیفتد و خطر چاقی، دیابت نوع 2 و سایر شرایط مضر برای سلامتی را افزایش دهد. راه های مدیریت وزن عبارتند از:

• داشتن یک رژیم غذایی متنوع و متعادل که بر میوه‌ها و سبزیجات تازه تمرکز دارد.
• پرهیز از غذاهای سرخ شده و غذاهای حاوی قند‌های مضر.
• ورزش منظم.

در صورت لزوم، با پزشک یا متخصص تغذیه در مورد برنامه‌ی مدیریت وزن صحبت کنید.

2- داشتن خواب کافی

هم یائسگی و هم PCOS می‌توانند بر خواب تاثیر بگذارند. برای بهبود کیفیت و کمیت خواب می‌توانید موارد زیر را امتحان کنید:

• رفتن به رختخواب و بیدار شدن در زمان‌های منظم
• گذاشتن وسایل الکترونیکی خارج از اتاق خواب
• داشتن اتاق تا حد امکان تاریک و ساکت با دمای مناسب
• اجتناب از خوردن و آشامیدن بلافاصله قبل از خواب
• فعال بودن در طول روز

سخن پایانی؛ ارتباط بین تنبلی تخمدان و یائسگی

همان‌طور که به آن اشاره شد، تنبلی تخمدان یا سندرم تخمدان پلی‌کیستیک(PCOS) از سنین پایین شروع می‌شود و همه‌ی زنان به آن مبتلا نمی‌شوند اما یائسگی فرآیندی طبیعی از زندگی هر زن است. به‌هم خوردن تعادل هورمون‌ها که در اثر PCOS اتفاق می‌افتد با گذر زمان تغییری نمی‌کند و PCOS با یائسگی از بین نمی‌رود. بنابر آن‌چه گفته شد تنبلی تخمدان باعث یائسگی نمی‌شود و نتایج بررسی‌ها نشان داده است که حتی در افراد مبتلا به PCOS، یائسگی ممکن است به‌طور متوسط 2 تا 4 سال دیرتر از افراد بدون PCOS رخ دهد.

در بیشتر موارد افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک به درمان‌های مناسب نیاز دارند تا علائم را مدیریت کنند و خطر بروز عوارض سخت را کاهش دهند. پیشنهاد می‌کنم مقالات دیگری که در مجله‌ی علمی سمانیک درباره‌ی یائسگی و علائم آن، افسردگی یائسگی، یائسگی و کمر درد و درمان خانگی علائم یائسگی منتشر شده است را مطالعه کنید.

منبع

Polycystic ovary syndrome and menopause: What is the link?