برای زخم معده چه بخوریم؟
اگر شماهم به زخم معده مبتلا هستید یا سابقه‌ی ابتلا به آن را دارید، بهتر است بدانید علاوه بر مصرف داروهای تجویزی توسط پزشکتان، باید از مصرف یکسری موارد غذایی خودداری کنید و برخی دیگر را به شکل منظم استفاده نمایید تا سلامت خود را بدست آورید. از جمله موارد غذایی که برای بهبود زخم معده شما موثرند، شامل میوه‌ها، سبزیحات، حبوبات، ماهی، لبنیات پروبیوتیک، گوشت و مرغ بدون چربی، غلات کامل و تخم مرغ است. همچنین از مصرف غذاها، سبزیجات و نوشیدنی‌های تحریک‌کننده بافت معده، مثل فلفل، گوجه‌فرنگی، مرکبات، فست‌فودها، قهوه، الکل و نوشیدنی‌های گازدار، خودداری نمایید.
زخم معده چیست؟
زخم معده عموما در اثر استفاده‌ی طولانی‌مدت از برخی داروها، مثل ضدالتهاب‌های غیراستروئیدی، ابتلا به میکروب معده (هلیکوباکتر پیلوری)، استرس، مصرف موادغذایی محرک و ابتلا به برخی بیماری‌های مزمن اتفاق می‌افتد.
وجود چه علائمی در من، ابتلا به زخم معده را نشان می‌دهد؟ (علائم زخم معده چیست؟)
- درد یا سوزش معده
- درد قفسه سینه
- داشتن بادگلو و نفخ زیاد
- داشتن حالت تهوع و استفراغ
- احساس ناراحتی به هنگام غذاخوردن و پس از آن
- احساس سیری زودرس به هنگام غذاخوردن
آیا به هنگام ابتلا به زخم معده، باید از رژیم غذایی خاصی پیروی کنم؟ بله، پیروی از یک رژیم غذایی مناسب، می‌تواند در کاهش درد و تحریک ناشی از زخم‌های ایجادشده در پوشش معده، روده و یا مری موثر باشد.
رژیم غذایی برای زخم معده چیست؟
رژیم غذایی برای زخم معده، در واقع یک برنامه‌ی غذایی برای تسکین علائم زخم معده، جلوگیری از عود مجدد آن و گستردگی بیشتر زخم در دستگاه گوارش است. این رژیم برای آن طراحی شده است تا کمبودهای تغذیه‌ای در شما را جبران کند، پروتئین و سایر مواد مغذی را برای بدنتان تامین کند و اگر این اتفاق به دلیل ابتلا به اختلالاتی مثل آلودگی به هلیکوباکتر پیلوری یا بیماری‌های التهابی دستگاه گوارش مثل کرون بود، آن را بهتر مدیریت کند.
مواد غذایی چگونه می‌توانند در بهبود زخم معده موثر باشند؟
براساس یک مقاله در سال 2021، مشخص شد طیف وسیعی از داروهای طبیعی، مثل پلی‌فنول‌ها در ترمیم و بهبود زخم معده موثرند. این ترکیبات، خواص آنتی‌اکسیدانی قوی دارند و در بسیاری از مواد غذایی، مثل چای سبز وجود دارند. برخی از این پلی‌فنول‌ها در دارای اثرات ضد باکتریایی هستند و برخی دیگر به از بین‌بردن هلیکوباکتر پیلوری کمک می‌کنند. پلی‌فنول‌های موجود در چای سبز، التهابات را آرام می‌کنند و به تقویت بافت معده کمک می‌کنند.
غذاهایی مفید و ممنوعه در هنگام ابتلا به زخم معده، چه مواردی را شامل می‌شوند؟
می‌توان این مورد را به دو دسته تقسیم‌بندی کرد:
بهترین انتخاب‌ها برای بهبود زخم معده:
- میوه‌ها: هر میوه‌ی تازه یا حتی منجمدشده، دارای فیبر و خواص آنتی‌اکسیدانی می‌باشد. توت‌ها، سیب و انگور، از جمله مواردی هستند که حاوی مقادیر فراوانی پلی‌فنول و محافظ بافت معده هستند. از طرفی، میوه‌هایی مثل پرتقال، گریپ‌فروت و … منجر به تشدید رفلاکس معده می‌شوند.
- سبزیجات: سبزیجات برگدار، انواع کلم‌ها (کلم بروکلی، کلم‌پیچ و …) مملو از ویتامین و آنتی‌اکسیدان‌هایی هستند که در ترمیم بافت معده‌ی شما موثرند. در دست دیگر، مصرف سبزیجاتی مثل گوجه‌فرنگی و فلفل، می‌توانند منجر به آسیب و تحریک بافت معده شوند. سعی کنید سبزیجات را بیشتر به شکل پخته میل کنید؛ زیرا هضم سبزیجات خام سخت‌تر است.
- پروتئین‌های بدون چربی: مرغ بدون پوست، گوشت بدون چربی، فیله ماهی، تخم مرغ، لوبیا، نخود فرنگی و … از جمله مواردی هستند که حاوی پروتئین‌های کم‌چرب هستند. ماهی سالمون و سایر ماهی‌های چرب، حاوی امگا-3 می‌باشند که در کاهش التهابات بافت معده و سایر بافت‌های بدن موثرند.
موارد ممنوعه در موقع ابتلا به زخم معده:
- الکل: الکل درمان بافت معده را به تعویق می‌اندازد. هرگونه نوشیدنی حاوی الکل مثل شراب‌ها، آب جو و … اثرات تحریک‌کنندگی بر بافت معده دارد.
- کافئین: قهوه، چای و نوشابه‌های کافئینه در افزایش میزان اسید معده نقش دارند.
- غذاهای تند و چرب: غذاهای چرب، خامه‌ها و … می‌توانند اسید معده را افزایش دهند و باعث ایجاد رفلاکس شوند. غذاهای تند و ادویه‌های تند نیز منجر به تحریک بافت معده می‌شود.
- غذاهای شور: نمک و غذاهای شور، منجر به ایجاد محیطی مستعد برای رشد هلیکوباکتر پیلوری می‌شود. سبزیجاتی که حاوی مقادیر زیاد نمک هستند نیز باید محدود شوند؛ مثل ترشی‌ها، زیتون‌ها و … .
- فست‌فودها و گوشت‌های فرآوری‌شده و چرب: درواقع بیشتر افرادی که به زخم معده مبتلا می‌شوند، تغذیه‌ای فقیر از فیبر و آنتی‌اکسیدان‌ها دارند. انتخاب غذاهای تازه و با فیبر بالا، روند هضم را طولانی‌تر می‌کند و ترشح اسید صفرا را کاهش می‌دهد و نتیجتا از ایجاد علائمی مثل نفخ و درد جلوگیری می‌کند.
- سبزیجات و میوه‌های اسیدی مثل گوجه‌فرنگی، پرتقال و مرکبات
رژیم غذایی برای بهبود زخم معده چگونه عمل می‌کند؟
درواقع این رژیم غذایی و نکات گفته‌شده، تحریک پوشش معده و دوازدهه (قسمت ابتدایی روده که به معده متصل است) را کاهش می‌دهد، تولید اسید معده را کنترل می‌کند و زخم‌ها را بهبود می‌بخشد.
هیچ قانون سختگیرانه‌ای در استفاده از مواد غذایی گفته‌شده وجود ندارد؛ هرچند اگر بتوانید نکاتی که گفته شد و موارد تغذیه‌ای که ذکر شده را وارد برنامه غذاییتان کنید، بسیار در تنظیم میزان اسید معده در شما و بهبود سریعتر زخم معده‌تان موثر است و خودداری از مصرف موارد غذایی تحریک‌کننده، از آسیب به بافت دستگاه گوارشتان جلوگیری می‌کند.
براساس یک مطالعه در کره جنوبی در سال 2017، مشخص شد خانم‌هایی که در برنامه‌ی غذاییشان فیبر بیشتر می‌گنجانند، خظر ابتلا به زخم معده را در خودشان کاهش می‌دهند.
شما باید این رژیم غذایی را به طور کامل و تا پایان زمان درمان رعایت کنید. درصورتی که عادات زیان‌رسان به معده، مثل سیگارکشیدن را دارید، بهتر است این رژیم را حتی پس از بهبودی زخم معده‌تان نیز دنبال کنید.
جمع‌بندی
اگر به زخم معده مبتلا شده‌اید یا ریسک ابتلا به آن در شما بالاست، علاوه بر داروهایی که پزشکتان بعد از تشخیص بیماری‌تان و درجه‌ی بدخیمی آن برایتان تجویز کرد، بهتر است سبک تغذیه‌ای خود را نیز تغییر دهید. مواد غذایی که برای کنترل ترشح اسید معده و بهبود سریعتر زخم معده‌تان موثر است، شامل انواع توت‌ها، سبزیجات برگدار، کلم‌ها، پروتئین‌های بدون چربی، ماهی‌ها خصوصا ماهی‌های چرب، حبوبات، تخم مرغ و … هستند. همچنین موارد منع مصرف در این حالت، کافئین، نوشیدنی‌های الکلی و گازدار، فست‌فودها، غذاهای تند، نمکی و چرب می‌باشند.
منابع
Pathophysiological status and nutritional therapy of peptic… : Environmental Disease (lww.com)
قوانین ارسال دیدگاه در سایت.