ام اس و کمر درد

کمردرد یکی دیگر از علائم شایع در بیماری ام‌اس است. دلایل مختلفی وجود دارد که افراد مبتلا به ام‌اس ممکن است کمردرد را تجربه کنند. به‌عنوان مثال، درد ممکن است ناشی از اعصاب آسیب‌دیده باشد. پزشکان از این نوع درد به عنوان درد نوروپاتیک یاد می‌کنند. همچنین ممکن است فرد در نتیجه تغییراتی که به‌دلیل ام‌اس در بدن ایجاد می‌شود، احساس درد کند. به‌طور مثال، ام‌اس ممکن است باعث ضعیف شدن پاهای افراد مبتلا به این بیماری شود و این مسئله می‌تواند بر نحوه راه رفتن آن‌ها تأثیر بگذارد. این نوضوع به‌نوبه‌ی خود ممکن است منجر به درد کمر و لگن شود.

افراد مبتلا به ام‌اس می‌توانند انواعی از کمر درد را تجربه کنند که مربوط به بیماری ام‌اس نیست. بلکه ناشی از وجود یک مشکل سلامتی دیگر مانند کشیدگی عضلات یا فتق دیسک باشد. این نوع دردها در افراد مبتلا به ام‌‌اس ممکن است به‌سادگی کاهش نیایند و به سادگی بدتر هم بشوند.

کمرد درد یکی از مشکلات شایع در بیماران مبتلا به ام‌اس است. سفتی عضلات، آسیب‌های عصبی، علامت لرمیت و مشکلات عضلانی و حرکتی از جمله دلایل ایجاد کمر درد در افراد مبتلا به این بیماری هستند و استفاده از داروهای ضد درد، فیزیوتراپی، CBT، کاردرمانی و ماساژ از جمله روش‌هایی هستند که درمان کمر درد کمک می‌کنند.

در این مقاله درباره‌ی علل احتمالی کمر درد و گزینه‌های درمانی در افراد مبتلا به ام‌اس صحبت خواهیم کرد.

سفتی غیر طبیعی عضلات

سفتی عضلانی یکی از علائم شایع ام‌اس است. این حالت سفتی و انقباض عضلات به‌طور معمول در پاها، کشاله ران و باسن رخ می‌دهد، اما ممکن است کمر را نیز تحت تاثیر قرار دهد. دو نوع اصلی از حالت سفتی غیر طبیعی وجود دارد؛ نوع خم‌کننده و نوع بازکننده. نوع خم‌کننده زمانی اتفاق می‌افتد که ماهیچه‌ها آنقدر سفت شده باشند که اندام‌ها را خم کرده و صاف کردن آن‌ها را دشوار ‌کنند. در مقابل آن، نوع بازکننده زمانی ایجاد می‌شود که ماهیچه‌ها آنقدر سفت باشند که اندام‌ها صاف می‌مانند و خم شدن آن‌ها دشوار می‌شود. عوامل مختلفی از جمله موارد زیر می‌توانند سفتی غیر طبیعی را تشدید کنند:

• حرکات ناگهانی
• تغییر موقعیت
• دمای بسیار گرم و سرد
• لباس تنگ
• عفونت‌ها
• رطوبت

سفتی خفیف دردناک نیست. اما گرفتی‌های شدیدتر می‌توانند بسیار دردناک باشند و انجام کارهای روزمره را سخت‌تر کنند. سفتی عضلات می‌تواند باعث اسپاسم عضلانی و ناراحتی بیشتر فرد نیز بشود.

درمان و مدیریت سفتی غیر طبیعی عضلات

این حالت از فردی به فرد دیگر متفاوت است. این بدان معنی است که درمان نیز متفاوت خواهد بود. پزشکان اغلب از روش‌های زیر برای درمان سفتی غیر طبیعی عضلات در افراد مبتلا به ام‌اس استفاده می‌کنند:

• دارو
• فیزیوتراپی
• کار درمانی

این حالت اگر بدون درمان رها شود می‌تواند شدیدتر و شود و باعث ایجاد عوارضی مانند بی‌حرکتی مفصل‌ها و زخم‌های فشاری بشود.

اگر فردی که مبتلا به ام‌اس است سفتی غیر طبیعی عضلات را تجربه می‌کند، حتما باید توسط یک متخصص ویزیت شود تا مراقبت‌ها و گزینه‌های درمانی لازم را دریافت کند.

آسیب عصبی: درد نوروپاتیک

همانطور که می‌دانید بیماری ام‌اس به اعصاب آسیب می‌رساند. این آسیب می‌تواند باعث احساس درد در این بیماران بشود. این درد که پزشکان از آن به‌عنوان درد نوروپاتیک یاد می‌کنند از شایع‌ترین علائم ام‌اس است و می‌تواند کیفیت زندگی افراد را به‌طور چشم‌گیری کاهش دهد. این نوع درد ممکن است در تمام بدن ایجاد شود. کمر درد نوروپاتیک به‌صورت یک احساس تیز، تیر کشیدن و یا احساس بریده شدن ظاهر می‌شود. همچنین ممکن است فرد احساس سوزش در قسمت پایین کمر را تجربه کند. این درد ممکن است به گونه‌ای احساس شود که گویی از کمر به سمت پا کشیده می‌شود. تعدادی از عوامل از جمله موارد زیر ممکن است احتمال تجربه درد نوروپاتیک را در فرد افزایش دهند:

• استرس
• خستگی
• بیماری
• گرمای بیش از حد

درمان دردهای نوروپاتیک

داروهای ضد تشنج و انواع خاصی از داروهای ضد افسردگی ، درمان‌های رایجی برای درد نوروپاتیک هستند. پزشکان از این داروها برای آرام کردن اعصاب بیش فعال استفاده می‌کنند و این امر می‌تواند درد را کاهش دهد. با این‌حال سازمان غذا و داروی ایالات متحده استفاده از این داروها را برای درمان درد ناشی از ام‌اس هنوز تایید نکرده است. روش‌های دیگر از جمله موارد زیر برای درمان درد نوروپاتیک در دسترس هستند:

• طب سوزنی
• ذهن آگاهی و مدیتیشن
• درمان شناختی-رفتاری CBT

علامت لرمیت

علامت لرمیت یکی دیگر از علائم شایع ام‌اس است. این درد، یک درد کوتاه و شدید است که از پشت سر به سمت ستون فقرات و گاهی اوقات به بازوها یا پاها کشیده می‌شود. این درد زمانی رخ می‌دهد که فرد گردن خود را به جلو خم می‌کند. یک مطالعه در سال 2015 نشان داده است که از هر 3 نفر مبتلا به ام‌اس، حدود 1 نفر علامت لرمیت را تجربه می‌کند.

به‌طور معمول تجربه‌ی علامت لرمیت به این معنی است که ام‌اس باعث آسیب به اعصاب گردن شده است. تحریک‌پذیری بیش از حد مغز یکی از دلایل احتمالی این حالت است. خستگی، استرس و گرمای شدید از جمله عواملی هستند که ممکن است خطر ابتلای فرد به درد را افزایش دهند.

درمان علامت لرمیت

درد احساس شده در علامت لرمیت تیز است، شبیه به تحریک الکتریکی و طولانی مدت نیز نیست. معمولاً درد به مرور زمان خود به خود برطرف می‌شود. برخی شواهد نشان می‌دهد که داروهایی مانند کاربامازپین، اکسکاربازپین و گاباپنتین ممکن است در برخی افراد مفید باشد. با این‌حال در بسیاری از موارد و برای بسیاری از افراد آموزش به افراد درباره‌ی آن‌چه باعث عود علامت لرمیت می‌شود، می‌تواند به افراد در مدیریت ناراحتی کمک کند. ممکن است پزشک از فرد بخواهد تا استرس خودش را مدیریت و این‌گونه احتمال تجربه‌ی علامت لرمیت را کاهش دهد.

مشکلات عضلانی و حرکتی

بسیاری از افراد مبتلا به ام‌اس ممکن است مشکلات عضلانی و حرکتی داشته باشند که می‌تواند بر راه رفتن و وضعیت و حالت بدن آن‌ها تأثیر بگذارد. وضعیت نامناسب می‌تواند با گذشت زمان باعث ایجاد کمردرد شود. ام‌اس همچنین می‌تواند باعث درد یا احساس بی‌حسی در پاها شود. فرد مبتلا به ام‌اس ممکن است روش راه رفتن خود را تغییر دهد و وزن خود را به‌طور نابرابر توزیع کند تا بتواند این مشکل را جبران کند. بیماران در این حالت کمر خود را تحت فشار اضافی قرار می‌دهند و این امر می‌تواند باعث ایجاد کمد درد شود.

اگر فرد مبتلا به ام‌اس مشکلات حرکتی داشته باشد، می‌تواند از عصا یا سایر وسایل کمکی برای راه رفتن استفاده کند. اما اگر بیماران از این وسایل کمک حرکتی نیز به درستس استفاده نکنند باعث فشار بیشتر به کمر می‌شوند و کمر درد شدیدتر می‌شود.

درمان مشکلات عضلانی و حرکتی

یک فرد بیمار ممکن است تحت درمان‌های مختلفی برای رفع مشکلات عضلانی و حرکتی قرار گیرد. درمان‌های رایج عبارتند از:

• فیزیوتراپی
• ماساژ
• گرما درمانی
• استفاده از وسایل کمکی

سایر علل کمر درد

افراد مبتلا به ام اس ممکن است کمردردی داشته باشند که با ام‌اس آنها ارتباطی ندارد. با این‌حال تعدادی از این موارد در افراد مبتلا به این بیماری شایع‌تر است.

1- فتق دیسک

دیسک‌های موجود در ستون فقرات از مهره‌ها محافظت می‌کنند. اگر یک دیسک پاره شود یا آسیب ببیند ممکناست فرد دچار کمر درد شود. این مسئله به این دلیل اتفاق می‌افتد که هسته‌ی دیسک به بیرون و اعصاب مجاور فشار وارد می‌کند. فتق دیسک نیز می‌تواند باعث بی‌حسی یا ضعف در اندام‌ها شود.

2- سیاتیک

عصب سیاتیک در صورت تحریک و آسیب باعث ایجاد درد می‌شود. پزشکان این وضعیت را سیاتیک می‌نامند. اگر فردی سیاتیک داشته باشد ممکن است دردی از نوع تیر کشیدن در کمر و باسن را تجربه کند. این فرد همچنین ممکن است بی‌حسی در پاها و احساس سوزن سوزن شدن در پاها و انگشتان پا را تجربه کند.

3- آرتروز

آرتروز اصطلاح عمومی برای التهاب مفاصل است. این التهاب می‌تواند مفاصل افراد، بافت‌هایی که آن‌ها را احاطه کرده‌اند و سایر بافت‌های همبند را تحت تاثیر قرار دهد و به‌طور بالقوه باعث ایجاد کمردرد شود. یک مطالعه در سال 2016 گزارش داد که افراد مبتلا به ام‌اس در معرض افزایش خطر ابتلا به آرتروز هستند.

4- پوکی استخوان

پوکی استخوان باعث می‌شود که استخوان‌های فرد ضعیف‌تر شده و راحت‌تر بشکنند. این مسئله می‌تواند بر استخوان‌های ستون فقرات فرد تأثیر بگذارد و می‌تواند منجر به کمردرد شود. نتایج یک مطالعه  در سال 2014 نشان داد که شواهد فزاینده‌ای وجود دارد مبنی بر اینکه افراد مبتلا به MS در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به پوکی استخوان هستند.

همچنین مواردی مانند کشیدگی‌های عضلانی، وضعیت ضعیف بدن، تنش‌های عضلانی، اسپاسم عضلات، آسیب عضلانی و مشکلات کلیوی ممکن است از دلایل دیگر بروز کمر درد باشند.

درمان کمر درد ناشی از ام‌اس

در زیر تعدادی از روش‌هایی که یک پزشک ممکن است برای درمان کمردرد در افراد مبتلا به ام‌اس استفاده کند آورده شده است:

• داروهای ضد التهابی بدون نسخه مانند ایبوپروفن و ناپروکسن
• فیزیوتراپی
• کار درمانی
• گرما درمانی
• طب سوزنی
• CBT
• ماساژ

همچنین ممکن است شخصی بخواهد روش‌های خاصی را برای پیشگیری یا درمان کمردرد امتحان کند. روش‌هایی مانند:

• ورزش منظم
• تمرین ذهن‌آگاهی و مدیتیشن
• اجتناب از محرک‌ها
• بهبود وضعیت بدن
• استفاده صحیح از عصا یا سایر وسایل کمکی

سخن پایانی

ام اس وضعیتی است که جریان اطلاعات بین مغز و بقیه بدن را مختل می‌کند. این موضوع می‌تواند علائم متعددی از جمله کمردرد ایجاد کند. دلایل احتمالی زیادی برای کمردرد در افراد مبتلا به ام اس وجود دارد مانند اسپاسم و سفتی عضلانی، آسیب عصبی، علامت لرمیت و مشکلات حرکتی. همچنین راه‌های زیادی وجود دارد که فرد می‌تواند کمردرد خود را درمان کند، از جمله داروهای ضد درد، فیزیوتراپی، CBT، کاردرمانی و ماساژ. با استفاده از درمان مناسب، فرد می‌تواند به‌طور موثری کمردرد را مدیریت کند. فرد مبتلا به ام اس باید کمردرد و گزینه‌های درمانی احتمالی را با پزشک در میان بگذارد و هرگونه مصرف دارو و روش درمانی حتما باید تحت نظر پزشک باشد.

منبع

Multiple sclerosis and back pain