آیا کولیت روده خطرناک است؟

کولیت روده درواقع شرایطی است که در آن، بافت داخلی روده بزرگ دچار التهاب می‌شود. در این هنگام، شما ممکن است علائمی مثل درد شکم، اسهال، وجود خون و مخاط در روده، کاهش وزن و خستگی را تجربه کنید. داروهای مختلفی ممکن است براساس نوع کولیتی که شما را درگیر کرده است برایتان تجویز شود و ابتلا به آن اغلب خطرناک نخواهد بود؛ هرچند درصورتی که علائم شما کنترل نشود یا به درمان پاسخ ندهید، ممکن است در اثر عوارض ناشی از عدم کنترل کولیت روده، مانند بزرگ‌شدن روده در اثر التهاب، سوراخ‌شدن بافت روده، ابتلا به سرطان کولون، سپسیس یا ایجاد عفونت در خون شما، سوء تغذیه، کم‌آبی بدن و دفع و از دست‌دادن الکترولیت‌های بدن، جان شما در خطر باشد. در ادامه با من همراه باشید.

کولیت روده چیست و چه علائمی دارد؟

کولیت، التهاب پوشش داخلی روده بزرگ می‌باشد که ممکن است به شکل مزمن یا حاد شما را درگیر خود کند. شما ممکن است علائمی مثل اسهال، درد شکمی، تب، خستگی، کاهش وزن و خون و مخاط را در مدفوع را تجربه کنید. کولیت انواع مختلفی دارد و ممکن است در اثر عوامل خود-ایمنی، باکتریایی، ویروسی، انگلی و مصرف برخی داروها برای شما اتفاق بیافتد. این اختلال درمان ندارد اما با مصرف داروهای خاص، می‌توان علائم آن را بهبود بخشید. انواع مختلف کولیت، شامل: IBD که خود به دو دسته کولیت السراتیو و کرون تقسیم‌بندی می‌شود، کولیت سودوممبرین، کولیت ایسکمیک، کولیت آلرژیک نوزادان، کولیت سایتومگالوویروس و کولیت میکروسکوپیک می‌باشند. در این بین، کولیت السراتیو و کرون، افراد بیشتری را درگیر خود می‌کنند و رایج‌تر هستند.

آیا کولیت روده خطرناک است؟

ابتلا به کولیت روده به خودی خود خطرناک نمی‌باشد اما عواضی که به دنبال ابتلا به آن ممکن است رخ دهد، ممکن است برای شما خظرناک باشد. در ادامه به بررسی رایج‌ترین انواع کولیت‌های درگیرکننده و میزان خطرناک‌بودن آن‌ها می‌پردازم.

• کولیت السراتیو و کرون: کولیت السراتیو، اغلب به شکل مزمن است و در صورت ابتلا، تهدیدکننده سلامتی و حیات شما نیست اما در صورتی که کنترل نشود، ممکن است عوارضی را ایجاد کند که برای شما کشنده باشد.
  این نوع کولیت علائمی به شکل: اسهال، درد شکمی، کاهش وزن و وجود خون و مخاط در مدفوع را دارد. کرون دیگر اختلال التهابی روده می‌باشد که منجر به ایجاد علائمی مثل افسردگی، اسهال، مدفوع خونی، کاهش وزن شدید، درد شکمی، تب و خستگی شود. اگر علائم کولیت السراتیو و کرون کنترل نشوند، ممکن است منجر به ایجاد اختلالات کشنده و خطرناک ذیل شود:
• مگاکولون توکسیک: این اختلال زمانی رخ می‌دهد که التهاب روده بزرگ کنترل نشود و روده بزرگ خواهد شد و تجمع گاز در آن رخ می‌دهد. در این هنگام احتمال ترکیدن روده بزرگ بسیار زیاد می‌شود و ممکن است باکتری‌ها و سموم مضری را وارد بدن کند. در این حالت شما درد و تورم شکمی، تب، بالارفتن ضربان قلب، اسهال مکرر یا خونی و در پی آن سوراخ‌شدن روده، خون‌ریزی، شوک، تنفس سریع و کوتاه را ممکن است تجربه کنید.
• سوراخ‌شدن روده بزرگ: درواقع التهاب طولانی‌مدت، ممکن است منجر به ایجاد آسیب و سوراخ‌شدگی بافت روده بزرگ شود. این اتفاق منجر به ورود باکتری‌ها به داخل بافت شکمی می‌شود و در پی آن، پریتونیت را به وجود می‌آورد. پریتونیت التهاب پرده صفاق و آب‌آوردن شکم به دنبال آن است. این حالت می‌تواند منجر به ورود عفونت به خون و ایجاد مسمومیت و سپسیس (انتشار عفونت در بدن که خود را به شکل تب، لرز، حالت تهوع و استفراغ نشان می‌دهد) در شما شود و باید آنتی‌بیوتیک مصرف کنید.
• سرطان کولورکتال: براساس آمار بدست‌آمده، 5 تا 8 درصد افرادی که به کولیت السراتیو مبتلا می‌شوند، احتمال ابتلا به سرطان کولورکتال را دارند. خصوصا اگر سالیان زیادی( 8 الی 10 سال) به کولیت السراتیو مبتلا باشند. در این راستا بهتر است شما هر 1 الی 2 سال کلونوسکوپی داشته باشید، به طور منظم ورزش کنید، سالیانه معاینه شوید، تغذیه مناسب داشته باشید و داروهایتان را منظم مصرف کنید.
• ایجاد لخته خونی: اگر شما به IBD مبتلا باشید، به طور کلی ایجاد لخته خون در شما بیشتر است. این حالت بیشتر به دلیل التهابات مزمن اتفاق می‌افتد. علائم ایجاد لخته خون، تغییر رنگ پوست، ضربان بالای قلب، تنگی نفس، درد شدید قفسه سینه و سرفه‌های با خلط خونی است.
• آسیب به مجاری صفراوی از دیگر عوارض عدم کنترل کولیت السراتیو است که با علائم خستگی، افسردگی، زردی چشم و پوست، تب و لرز و خارش شدید در کف دست و پا رخ می‌دهد. این آسیب ممکن است برای شما کشنده باشد.
• کولیت میکروسکوپیک: کولیت میکروسکوپیک، در اثر اختلال در عملکرد سیستم ایمنی شروع می‌شود و در افرادی که بیماری‌های خودایمن، مثل دیابت نوع 1، آرتریت روماتوئید و سلیاک دارند، سیگار می‌کشند، اضافه‌وزن دارند و یا به طور ژنتیکی احتمال ابتلا را دارند، بیشتر رخ می‌دهد. این نوع کولیت به خودی خود کشنده نیست اما اگر علائم آن، مثل اسهال شدید، کنترل نشود، می‌تواند منجر به دهیدراتاسیون بدن شما، سوء تغذیه و یا کاهش وزن ناگهانی شود.
• کولیت سودوممبرین: کولیت سودوممیرین، در اثر حمله عاملی خارجی مثل باکتری، توکسین‌ها و یا بهم‌خوردن تعادل بین باکتری‌های دستگاه گوارش شما در اثر مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها رخ دهد. درصورتی که این کوایت کنترل نشود، ممکن است خطرات جبران‌ناپذیری را برای شما به وجود آورد. برای مثال، کولیت سودوممبرین ممکن است منجر به ایجاد اسهال شدید و دهیدریشین شما در طی 10 الی 15 روز شود. در این صورت کلیه شما دچار مشکل می‌شود و فشار خونتان افت می‌کند. همچنین این کولیت ممکن است منجر به سوراخ‌شدن بافت روده، پخش عفونت در خون، التهاب و تجمع بیش‌ از اندازه گاز در روده و ترکیدن روده و ادم شود.
• کولیت سایتومگالوویروس: این نوع کولیت همانطور که قبلا اشاره کردم، در اثر اختلال در عملکر سیستم ایمنی و تضغیف آن، خصوصا در افرادی که داروهای کورتونی مصرف می‌کنند، به ایدز مبتلا هستند، به تازگی پیوند اعضا داشته‌اند و تحت درمان سرطان هستند، بیشتر احتمال رخ‌دادن دارد. اگر علائم این کولیت کنترل نشود، ممکن است خطراتی مثل سوراخ‌شدن بافت روده، التهاب و بزرگ‌شدن بیش‌از اندازه روده، خون‌ریزی شدید و دیگر اتفاقاتی رخ دهد که سلامتی شما را به خطر اندازد.
• کولیت ایسکمیک: کولیت ایسکمیک، نوعی از کولیت است که منجر به کاهش خون‌رسانی به روده و ایجاد مشکلات به دنبال آن می‌شود. این نوع کولیت خصوصا در کسانی که اختلالات خون‌رسانی از قلب دارند، افراد بالای 60 سال و افرادی که به سندروم روده تحریک‌پذیر مبتلا هستند، بیشتر احتمال رخ‌دادن دارد. خطرناک‌ترین عارضه به دنبال رخداد این نوع کولیت در صورت عدم کنترل و درمان، گانگرن یا مرگ بافتی است. در این حالت ممکن است منجر به مسدودشدن حرکت خون در بافت‌ها شود و برای شما مرگ‌آور باشد. همچنین ابتلا به کولیت ایسکمیک ممکن است منجر به سوراخ‌شدن بافت روده، التهابات شدید روده، التهاب پوشش داخلی شکم و پخش عفونت در بدن شما شود.

بنابر موارد گفته‌شده، شما می‌بایست در اسرع وقت در صورت ایجاد مشکلات گوارشی، به پزشک خود مراجعه کنید تا با تشخیص مناسب، تجویز راهکارها و داروهای مناسب، علائمتان بهبود یابند. در این صورت از ایجاد اختلالات خطرناک و تهدیدکننده جان شما، در امان خواهید بود و زندگی سالم و با کیفیت‌تری را تجربه خواهید کرد.

منابع

Life expectancy and health-adjusted life expectancy in people with inflammatory bowel disease – PMC (nih.gov)

Thrombosis in inflammatory bowel diseases: what’s the link? | Thrombosis Journal | Full Text (biomedcentral.com)

Colorectal Cancer Signs and Symptoms | Signs of Colorectal Cancer | American Cancer Society

Clinical characteristics of cytomegalovirus colitis: a 15-year experience from a tertiary reference center – PubMed (nih.gov)