آخرین خبر از درمان دیابت نوع ۱ در جهان

تا آوریل ۲۰۲۵، پیشرفتهای چشمگیری در درمان دیابت نوع یک در سراسر جهان حاصل شده که امیدهای تازهای برای بهبود مدیریت این بیماری و حتی درمانهای بالقوه ایجاد کردهاند.
این پیشرفتها حوزههای متنوعی را در بر میگیرند؛ از جمله ایمونوتراپی (درمانهای تعدیلکننده ایمنی)، درمانهای سلولی، انسولین هوشمند، و فناوریهای نوین پزشکی. این رویکردها در تلاش هستند تا نه تنها علائم بیماری را مدیریت کنند، بلکه در آینده بتوانند به درمان ریشهای آن نیز دست یابند.
بهویژه در میان کودکان مبتلا به دیابت نوع یک، برخی از این فناوریهای نوظهور نویدبخش تحولی بزرگ بودهاند، بهگونهای که بسیاری از محققان از آنها به عنوان جدیدترین درمان دیابت نوع ۱ در کودکان یاد میکنند.
در این مقاله آخرین خبر از درمان دیابت نوع ۱ در جهان را با شما مطرح میکنم. با من همراه باشید.
آخرین اخبار از درمان دیابت نوع ۱ در جهان
1- ایمونوتراپی: تعدیل پاسخ ایمنی
ایمونوتراپی به دنبال درمان علت خودایمنی دیابت نوع ۱ است؛ این روشها تلاش دارند تا سیستم ایمنی را طوری تنظیم کنند که سلولهای بتا (تولیدکننده انسولین) حفظ شده یا بازسازی شوند.
برای مثال، Teplizumab یک آنتیبادی مونوکلونال ضد CD3 است که توسط FDA تایید شده تا شروع دیابت نوع ۱ را در افراد در معرض خطر بالا (از ۸ سال به بالا) به تاخیر بیندازد. این دارو با هدفگیری سلولهای T به حفظ عملکرد سلولهای بتا کمک میکند و یک فرصت مداخلهای قبل از بروز کامل بیماری فراهم میسازد.
تحقیقات در حال بررسی روشهای مختلف ایمونوتراپی است، از جمله:
- درمانهای مبتنی بر آنتیبادی: هدف آنها تنظیم مسیرهای خاص ایمنی برای جلوگیری از تخریب سلولهای بتا است.
- درمانهای مبتنی بر آنتیژن: با معرفی آنتیژنهای خاص، سعی در القای تحمل ایمنی نسبت به سلولهای بتا دارند.
- ایمونوتراپیهای مبتنی بر سلولهای بنیادی: ترکیب فناوری سلولهای بنیادی با تعدیل ایمنی برای بازسازی سلولهای بتا و جلوگیری از حمله سیستم ایمنی.
2- درمانهای سلولی: بازگرداندن تولید انسولین
هدف این روشها بازسازی توانایی طبیعی بدن در تولید انسولین از طریق جایگزینی یا احیای سلولهای بتا است. درمانهای سلولی شامل موارد زیر هستند:
- درمان با سلولهای ایزوله پانکراس: در نوامبر ۲۰۲۴، FDA درمانی به نام Lantidra را تایید کرد که بر اساس سلولهای ایزوله پانکراس از اهداکنندگان فوتشده ساخته شده است. این درمان برای بزرگسالانی طراحی شده که دیابت نوع ۱ با حملات شدید هیپوگلیسمی و بیاطلاعی از آن دارند. سلولها به کبد بیمار تزریق شده و شروع به تولید انسولین میکنند.
- سلولهای ایزوله ویرایششده ژنتیکی: در یک آزمایش بالینی، سلولهای پانکراس ویرایششده با فناوری CRISPR-Cas9 در ساعد بیمار کاشته شدند. این سلولها توانایی تولید انسولین دارند و طوری طراحی شدهاند که توسط سیستم ایمنی شناسایی و تخریب نشوند. پس از ۲۸ روز، اولین بیمار انسولین تولید شده توسط این سلولها را در بدن خود داشت.
- سلولهای بتای مشتق از سلولهای بنیادی: پژوهشگران در حال کار روی تولید سلولهای بتا از سلولهای بنیادی هستند تا منبعی پایدار و قابل تجدید برای پیوند فراهم کنند. این روش میتواند نیاز به اهداکنندگان را کاهش داده و احتمالاً استفاده از داروهای سرکوب سیستم ایمنی را هم کمتر کند.
3- انسولین هوشمند: کنترل پاسخگو به قند خون
انسولین هوشمند در تلاش است انسولین را به گونهای طراحی کند که فقط در صورت بالا بودن قند خون فعال شود و در سطوح نرمال غیرفعال بماند.
- انسولینهای حساس به گلوکز (GRI): این نوع انسولین فقط زمانی فعال میشود که قند خون به سطح خاصی برسد و با کاهش سطح قند، غیرفعال میشود. این فناوری خطر افت قند (هیپوگلیسمی) را کاهش داده و احتمالاً نیاز به تزریق مکرر انسولین را از بین میبرد.
- NNC2215: انسولین هوشمند بیولوژیکی: شرکت Novo Nordisk انسولین NNC2215 را توسعه داده که فعالیتش به صورت طبیعی به میزان قند خون واکنش نشان میدهد. این طراحی موجب کنترل پایدارتر قند خون و کاهش خطر هیپوگلایسمی میشود.
4- نوآوریهای فناورانه: بهبود مدیریت روزانه دیابت
پیشرفتهای فناورانه نقش مهمی در مدیریت آسانتر دیابت نوع ۱ ایفا میکنند.
- سیستمهای پانکراس مصنوعی: این سیستمها با ترکیب حسگرهای قند خون (CGM) و پمپهای انسولین، تزریق انسولین را بهصورت خودکار تنظیم میکنند. نسل جدید این دستگاهها از الگوریتمهای پیشبینیگر استفاده میکند که دوز انسولین را برای هر فرد بهینهسازی میکنند و سطح قند را در محدوده ایمن نگه میدارند.
- تنظیم شخصی دوز انسولین وعدههای غذایی با هوش مصنوعی: مدلهای یادگیری ماشین مانند شبکههای توجه (attention networks) برای بهینهسازی دوز انسولین وعدههای غذایی در حال بررسی هستند. این مدلها با تحلیل واکنش بدن فرد به وعدههای غذایی و انسولین، کنترل دقیقتری بر قند خون فراهم میکنند.
5- درمانهای مکمل: پشتیبانی از درمان انسولینی
در کنار انسولین، داروهای مکمل نیز برای بهبود کنترل قند خون در حال توسعه هستند. برای مثال، Volagidemab یک آنتیبادی مونوکلونال است که گیرنده گلوکاگون را هدف قرار میدهد و تولید قند توسط کبد را کاهش میدهد. اگرچه در مرحله دوم کارآزمایی بالینی به اهداف اولیه نرسید، اما تحقیقات روی اثرات آن ادامه دارد.
سوالات متداول
آیا درمان قطعی برای دیابت نوع ۱ پیدا شده است؟
هنوز درمان قطعی برای دیابت نوع ۱ کشف نشده است، اما پیشرفتهای بزرگی بهدست آمده است. روشهایی مانند پیوند سلولهای بتای مشتق از سلولهای بنیادی، سلولهای ایزوله با ویرایش ژنی و ایمونوتراپیهایی مانند Teplizumab نوید بخش هستند. بعضی بیماران با این روشهای آزمایشی، برای هفتهها یا ماهها بدون تزریق انسولین زندگی میکنند، اما هنوز به راهحلهای دائمی نرسیدهایم.
جدیدترین درمان مورد تایید FDA برای دیابت نوع ۱ چیست؟
در سال ۲۰۲۴، سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) دارویی به نام Lantidra را تایید کرد. این درمان شامل پیوند سلولهای ایزوله پانکراس از اهداکننده فوتشده برای بیماران بزرگسالی است که دیابت نوع ۱ شدید همراه با افت قند مکرر و خطرناک دارند.
Teplizumab چیست و چه کسانی میتوانند از آن استفاده کنند؟
Teplizumab نوعی درمان تعدیلکننده سیستم ایمنی (ایمونوتراپی) است که شروع دیابت نوع ۱ را در افراد با ریسک بالا به تاخیر میاندازد، مانند افرادی که آنتیبادیهای خود ایمنی دارند یا بستگان نزدیکشان به دیابت نوع ۱ مبتلا هستند. این دارو برای افراد ۸ سال به بالا تأیید شده است.
آیا درمانهایی وجود دارند که نیاز به تزریق انسولین را حذف کنند؟
بله، درمانهای آزمایشی مانند سلولهای بنیادی، سلولهای مهندسیشده ژنتیکی و پانکراس مصنوعی باعث شدهاند بعضی بیماران مدتها بدون تزریق انسولین زندگی کنند. اما این روشها هنوز در حال آزمایش بوده و در دسترس عموم نیستند.
انسولین هوشمند چیست و چگونه کار میکند؟
انسولین هوشمند (Glucose-Responsive Insulin) نوعی انسولین است که فقط زمانی فعال میشود که قند خون بالا باشد و در حالت نرمال غیرفعال باقی میماند. این فناوری شبیه عملکرد طبیعی بدن عمل میکند اما هنوز در مرحله تحقیق است.
آیا ویرایش ژن در درمان دیابت نوع ۱ مؤثر است؟
بله. در سال ۲۰۲۴، در یک کارآزمایی بالینی، سلولهای پانکراس اصلاحشده با CRISPR در بدن یک بیمار کاشته شد و پس از مدت کوتاهی، بدن او شروع به تولید انسولین کرد. اگرچه این روش هنوز آزمایشی است، اما آینده درخشانی دارد.
هوش مصنوعی چه نقشی در مدیریت دیابت نوع ۱ دارد؟
هوش مصنوعی (AI) به تنظیم دقیق دوز انسولین، بهویژه پس از وعدههای غذایی، کمک میکند. سیستمهای AI با استفاده از اطلاعاتی مانند سنسورهای قند خون، تغییرات بدن را تحلیل کرده و انسولین مورد نیاز را بهصورت خودکار تنظیم میکنند.
آیا درمانهای خوراکی یا بدون تزریق برای دیابت نوع ۱ در حال توسعه هستند؟
بله، اما بیشتر درمانهای فعلی هنوز به شکل تزریقی هستند. با این حال، محققان روی انسولین خوراکی، انسولین استنشاقی و فناوریهای غیرتهاجمی کار میکنند. این درمانها هنوز مراحل اولیه را طی میکنند.
تفاوت بین "کنترل بیماری" و "درمان قطعی" چیست؟
کنترل بیماری به معنای استفاده از انسولین، دستگاهها و رژیمهای غذایی برای ثابت نگه داشتن قند خون است. درمان قطعی یعنی برگرداندن توانایی طبیعی بدن برای تولید انسولین یا جلوگیری کامل از حمله سیستم ایمنی به سلولهای بتا.
چه زمانی این درمانهای جدید در دسترس همه قرار میگیرند؟
برخی درمانها مانند Teplizumab و Lantidra در حال حاضر در برخی کشورها در دسترس هستند. اما بسیاری از درمانهای جدید در مرحله آزمایش هستند و در صورت اثبات ایمنی و اثربخشی، در سالهای آینده بهتدریج وارد بازار خواهند شد.
جمعبندی
تا آوریل ۲۰۲۵، درمان دیابت نوع ۱ شاهد پیشرفتهای چشمگیری بوده است، از جمله:
- ایمونوتراپیهایی که سیستم ایمنی را تعدیل میکنند.
- درمانهای سلولی برای بازگرداندن توانایی تولید انسولین
- انسولینهای هوشمند برای پاسخ دقیق به تغییرات قند خون
- و فناوریهایی که مدیریت بیماری را آسانتر و مؤثرتر میکنند.
این نوآوریها با هدف بهبود کیفیت زندگی و کاهش وابستگی به تزریقهای مکرر انسولین، نویدبخش آیندهای روشن برای مبتلایان به دیابت نوع ۱ هستند.
منابع
Type 1 diabetes: immune pathology and novel therapeutic approaches
New therapeutic approaches for type 1 diabetes: Disease-modifying therapies
Advances in Type 1 Diabetes Mellitus Management in Children
New advances in type 1 diabetes

قوانین ارسال دیدگاه در سایت.