کدام نوع سرطان خون کشنده است؟

سرطان خون چیست؟سرطان خون به گروهی از بیماری‌های بدخیم خونی اطلاق می‌شود که در آن‌ سلول‌های خونی به صورت غیرطبیعی رشد کرده و در عملکرد طبیعی بدن اختلال ایجاد می‌کنند.

این بیماری به چند نوع تقسیم می‌شود و میزان کشندگی هر نوع بسته به فاکتورهایی مانند سن بیمار، نوع سرطان، مرحله تشخیص، پاسخ به درمان و شرایط عمومی بدن متفاوت است.

در این مقاله به این سوال پاسخ می‌دهم که کدام نوع سرطان خون کشنده است؟ با من همراه باشید.

انواع سرطان خون

سرطان خون بطور کلی به سه گروه اصلی تقسیم می‌شود:

لوسمی (Leukemia)

لوسمی سرطان سلول‌های سفید خون است که در مغز استخوان آغاز می‌شود. چهار نوع اصلی دارد:

• لوسمی لنفوبلاستیک حاد (ALL)
• لوسمی میلوئیدی حاد (AML)
• لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL)
• لوسمی میلوئیدی مزمن (CML)

لنفوم (Lymphoma)

سرطان سیستم لنفاوی که در گره‌های لنفاوی، طحال و سایر ارگان‌های مرتبط ایجاد می‌شود:

• لنفوم هوچکین (HL)
• لنفوم غیر هوچکین (NHL)

مولتیپل ميلوما (Multiple Myeloma)

سرطان سلول‌هایی به‌نام پلاسماسل که در مغز استخوان یافت می‌شوند و نقش مهمی در سیستم ایمنی دارند.

کدام نوع سرطان خون کشنده است؟

برای پاسخ به این سوال که ” کدام نوع سرطان خون کشنده است؟ ”  باید چند فاکتور علمی بررسی شوند:

لوسمی میلوئیدی حاد (AML): کشنده‌ترین نوع لوسمی

علائم این نوع سرطان خون شامل تب، خونریزی آسان، کبودی، خستگی شدید و عفونت‌های مکرر است. مطالعات نشان داده‌اند که AML یکی از کشنده‌ترین انواع سرطان خون است؛ به‌ویژه در بزرگسالان مسن. طبق تحقیقات:

• نرخ بقای ۵ ساله در AML برای افراد بالای ۶۰ سال کمتر از ۱۵٪ است.
• این نوع لوسمی رشد سریعی دارد و نیازمند درمان فوری است.
• مقاومت به درمان در برخی زیرگروه‌‌ها مانند AML با جهش FLT3 یا TP53 بالاست.

مولتیپل میلوما: سرطانی مزمن ولی با عوارض شدید

مولتیپل میلوما معمولا به آهستگی پیشرفت می‌کند اما درمان قطعی ندارد. اگرچه می‌توان آن را برای مدت طولانی کنترل کرد اما در مراحل پیشرفته ممکن است منجر به نارسایی کلیه، عفونت شدید و شکستگی استخوان‌ها شود.

مولتیپل میلوما اغلب در افراد مسن دیده می‌شود و متوسط بقای بیماران بسته به نوع داروهای مصرفی و پیوند مغز استخوان متغیر است.

لنفوم غیر هوچکین با درجه بالا: کشنده ولی قابل درمان

لنفوم‌هایی مانند DLBCL یا  Diffuse Large B-Cell Lymphoma از نوع پرخطر لنفوم غیر هوچکین هستند. این نوع لنفوم رشد سریعی دارد اما با شیمی درمانی مدرن می‌توان آن را در مراحل اولیه درمان کرد.

در مقابل، برخی انواع نادر لنفوم غیر هوچکین مانند لنفوم سلول T محیطی (PTCL) پاسخ خوبی به درمان نمی‌دهند و نرخ بقای پایین‌تری دارند.

لوسمی لنفوبلاستیک حاد (ALL): کشنده در بزرگسالان، قابل درمان در کودکان

این نوع لوسمی در کودکان بسیار شایع‌تر است و نرخ بقای بالایی دارد اما در بزرگسالان، به‌ویژه افراد بالای ۴۰ سال پیش‌آگهی ضعیف‌تری دارد.

لوسمی مزمن (CML و CLL): بیماری‌های کنترل‌پذیر

این دو نوع لوسمی اغلب در سنین بالا دیده می‌شوند و رشد آهسته‌ای دارند. به‌ویژه CML که با داروهای هدفمند مانند ایماتینیب کنترل می‌شود و بیماران می‌توانند سال‌ها با کیفیت زندگی مناسب زندگی کنند.

پس در مجموع بر اساس شواهد علمی:

• لوسمی میلوئیدی حاد (AML) بیشترین کشندگی را دارد؛ به‌خصوص در بزرگسالان مسن.
• در درجه دوم، لنفوم غیر هوچکین با درجه بالا و برخی فرم‌های نادر مولتیپل میلوما، بسته به نوع و پاسخ به درمان، می‌توانند خطرناک باشند.

بخشی از متن مقاله در این قسمت به شرح زیر است:

Acute myeloid leukemia (AML) is the most common type of acute leukemia, though it is rare, accounting for only about 1% of all cancers overall. AML is also the most fatal type of leukemia.

The five-year survival rate for AML, that is, how many people will be alive 5 years after diagnosis, is 29.5%.

لوسمی میلوئیدی حاد (AML) شایع‌ترین نوع لوسمی حاد است، اگرچه نادر است و تنها حدود ۱٪ از کل سرطان‌ها را تشکیل می‌دهد. AML همچنین کشنده‌ترین نوع لوسمی است. میزان بقای پنج ساله برای AML، یعنی تعداد افرادی که ۵ سال پس از تشخیص زنده خواهند ماند، ۲۹.۵٪ است.

تجربه بیماران

مریم ۵۷ ساله مبتلا به AML: وقتی تشخیص دادند AML دارم، بدنم پر از کبودی بود و تب‌های شبانه داشتم. شیمی‌درمانی را آغاز کردم ولی بعد از چند ماه بیماری مجدد عود کرد. بعد از پیوند مغز استخوان کمی بهتر شدم ولی هنوز احساس خستگی زیادی دارم.

سامان ۳۵ ساله مبتلا به لنفوم DLBCL: بعد از تشخیص سریع و شروع شیمی‌درمانی، تومور به‌سرعت کوچک شد. الان یک سال از درمانم می‌گذرد و وضعیت خوبی دارم ولی هنوز نگران بازگشت بیماری هستم.

زهرا ۳۴ ساله مبتلا به AML: همه چیز از یک خستگی بی‌دلیل شروع شد. بعدش کبودی‌هایی روی بدنم دیدم که نمی‌دانستم از کجاست. وقت تب و لرز شبانه اضافه شد فکر کردم آنفولانزا گرفتم. اما وقتی آزمایش خون دادم، پزشکم گفت باید بررسی بیشتری انجام شود. وقتی تشخیص سرطان خون برایم گذاشته شد، انگار دنیا برایم تمام شده بود. درمان را شروع کردم و الان یک سال است که در فاز بهبودی هستم و هر۳ ماه آزمایش می‌دهم. چیزی که فهمیدم این بود که نباید هیچ علامتی را دست کم گرفت.

سوالات متداول

جمع‌بندی

سرطان خون بیماری‌ای پیچیده با انواع مختلف است که هر کدام رفتار بیولوژیک خاص خود را دارند. در بین انواع آن، لوسمی میلوئیدی حاد (AML) خطرناک‌ترین و کشنده‌ترین نوع شناخته می‌شود، به‌ویژه در افراد بالای ۶۰ سال.

تشخیص زودهنگام، درمان مناسب و پایش مداوم، نقش مهمی در بهبود پیش‌آگهی دارند. در نهایت، آگاهی از علائم، پیگیری به‌موقع و حمایت خانواده و کادر درمان می‌تواند اسید درمان را هموارتر کند.

منابع:

https://bloodcancer.org.uk/understanding-blood-cancer/blood-cancer-types/

https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/22883-blood-cancer

https://www.nhs.uk/conditions/acute-myeloid-leukaemia/

https://www.emedicinehealth.com/which_type_of_leukemia_is_most_fatal/article_em.htm