آلرژی چیست؟ هرآنچه که باید در مورد آلرژی بدانید

آلرژی چیست؟ واکنش آلرژیک زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن نسبت به برخی غذاها، گرده گل، داروها، نیش زنبور عسل و … حساسیت بیش از اندازه و غیر قابل پیش‌بینی نشان دهد. قرار گرفتن در معرض این مواد که تحت عنوان آلرژن شناخته می‌شوند می‌تواند منجر به ایجاد علائم آلرژیک شود.

ماده‌ای که باعث ایجاد واکنش آلرژیک می شود، آلرژن نامیده می شود. بسیاری از آلرژن ها مواد روزمره ای هستند که برای اکثر مردم بی ضرر هستند. با این حال، اگر سیستم ایمنی نوع خاصی از واکنش نامطلوب را به هر ماده‌ای داشته باشد، موجب می‌شود که آن ماده یک آلرژن به شمار آید.

علائم انواع آلرژی (حساسیت)

واکنش‌های آلرژیک باعث التهاب و تحریک می‌شوند. با این حال، علائم هر یک از آن‌ها به نوع آلرژن بستگی دارد. برای مثال، واکنش‌های آلرژیک ممکن است در روده، پوست، سینوس‌ها، راه‌های هوایی، چشم‌ها یا مجرای بینی رخ دهد و علامت ایجاد کند. در زیر برخی از محرک‌ها و علائمی که ممکن است در افراد مبتلا به آلرژی ایجاد کنند آورده شده است:

علائم آلرژی گرد و غبار و گرده

• گرفتگی و احتقان بینی
• خارش چشم و بینی
• آبریزش بینی
• قرمزی چشم ها و اشک ریزش
• سرفه

علائم آلرژی غذایی

• استفراغ
• تورم زبان
• احساس گزگز در دهان
• تورم لب‌، صورت و گلو
• درد شکم
• تنگی نفس
• خونریزی گوارشی به خصوص در اطفال
• خارش دهان
• اسهال

علائم آلرژی نیش حشرات

• خس خس سینه
• تورم قابل توجه در محل نیش
• افت ناگهانی فشار خون
• خارش پوست
• تنگی نفس
• بیقراری
• کهیر
• سرگیجه
• سرفه
• احساس سنگینی در قفسه سینه

علائم آلرژی داروها

• خس خس سینه
• تورم زبان، لب و صورت
• ضایعات و راش پوستی
• خارش

برخی از آلرژی‌ها فصلی هستند. به عنوان مثال، علائم تب یونجه می‌تواند در فصل بهار زمانی که میزان گرده گیاهان در هوا بیشتر است، به اوج خود برسد. با افزایش میزان گرده، ممکن است فرد واکنش شدیدتری را تجربه کند.

آنافیلاکسی چیست؟

اگر علائم آلرژی شدید باشد آنافیلاکسی رخ می‌دهد. آنافیلاکسی شدیدترین شکل واکنش آلرژیک بوده و یک اورژانس پزشکی است که می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد. آنافیلاکسی می‌تواند به سرعت ایجاد شود و علائم آن در عرض چند دقیقه یا چند ساعت پس از قرار گرفتن در معرض آلرژن ظاهر می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد که آنافیلاکسی بیشتر بر پوست و سیستم تنفسی تاثیر می‌گذارد.

برخی از علائم که می‌توانند مطرح کننده آنافیلاکسی باشند عبارتند از:

• کهیر، گرگرفتگی و خارش
• مشکل در تنفس
• خس خس سینه
• افت فشار خون
• تغییرات در ضربان قلب
• سرگیجه و غش
• از دست دادن هوشیاری

شناخت این علائم می‌تواند برای دریافت زودهنگام کمک‌های پزشکی بسیار مهم باشد.

علت ایجاد آلرژی (حساسیت) چیست؟

یکی از وظایف سیستم ایمنی از بین بردن مواد مضر و آسیب زا در بدن است. اگر فردی به ماده‌ای آلرژی داشته باشد، سیستم ایمنی بدن او طوری واکنش نشان می‌دهد که گویی آن ماده، آسیب زاست و سعی می‌کند آن را از بین ببرد.

اولین باری که فرد در معرض یک آلرژن قرار می‌گیرد، معمولاً واکنش آلرژیک را تجربه نمی‌کند. اغلب زمان می برد تا سیستم ایمنی بدن نسبت به آن ماده حساسیت ایجاد کند. با گذشت زمان، سیستم ایمنی یاد می‌گیرد که ماده حساسیت زا را تشخیص دهد و به خاطر بسپارد. بنابراین شروع به ساخت آنتی بادی برای حمله به آن در هنگام مواجهه می‌کند.

هنگامی که یک واکنش آلرژیک رخ می‌دهد، آلرژن‌ها به آنتی بادی‌هایی که بدن تولید می‌کند به نام IgE متصل می‌شوند. آنتی‌بادی‌ها با مواد خارجی و بالقوه مضر در بدن مبارزه می‌کنند. هنگامی که آلرژن به IgE متصل می‌شود، انواع خاصی از سلول‌ها – از جمله ماست سل‌ها – مواد شیمیایی آزاد می‌کنند که باعث ایجاد علائم واکنش آلرژیک می‌شوند. هیستامین یکی از این مواد شیمیایی است که باعث تنگ شدن ماهیچه‌های مجاری هوایی و دیواره رگ‌های خونی می‌شود. همچنین به پوشش داخلی بینی دستور می‌دهد تا مخاط بیشتری تولید کند.

چه افرادی در معرض ابتلا به آلرژی (حساسیت) هستند؟

سن زیر ۱۸ سال یا سابقه شخصی یا خانوادگی آسم و آلرژی می‌تواند خطر ابتلا به آلرژی را افزایش دهد. برخی از محققان بیان کرده‌اند که افرادی که طی زایمان سزارین به دنیا می‌آیند نیز ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به آلرژی باشند، زیرا در هنگام زایمان در معرض میکروبیوم مادر قرار نمی‌گیرند.

چه مواد غذایی ممکن است آلرژی‌زا باشند؟

آلرژن‌های رایج: هشت ماده غذایی که به احتمال زیاد ممکن است برای برخی افراد آلرژی زا باشند عبارتند از:

• تخم مرغ مخصوصا سفیده
• ماهی
• شیر
• بادام زمینی
• آجیل
• صدف
• گندم
• سویا

برخی دیگر از آلرژن‌های رایج عبارتند از:

• موی حیوانات خانگی، شوره، پوسته‌های پوست یا بزاق
• کپک
• داروهایی مانند پنی سیلین
• نیش حشرات
• سوسک‌ها، مگس‌های کادیس و پروانه‌ها
• گرده‌های گیاهی
• مواد شیمیایی خانگی
• فلزات مانند نیکل، کبالت، کروم و روی
• لاتکس

چگونه آلرژی (حساسیت) را درمان کنیم؟

بهترین راه برای مدیریت آلرژی دوری از آلرژن است، اما این مسئله همیشه ممکن و شدنی نیست. در چنین مواردی، درمان دارویی می‌تواند کمک کننده باشد.

داروها آلرژی را به طور دائم درمان نمی‌کنند، اما می‌توانند به فرد در مدیریت علائم یک واکنش آلرژیک کمک کنند. بسیاری از این دارو‌ها بدون نسخه نیز در دسترس هستند. با این حال، قبل از استفاده از یک دارو، فرد باید با یک داروساز یا پزشک صحبت کند. گزینه‌های دارویی عبارتند از:

• آنتی هیستامین‌ها: عملکرد هیستامین را که سیستم ایمنی در طی واکنش آلرژیک آزاد می‌کند، مهار می‌کند.
• داروهای ضد احتقان: می‌توانند به رفع گرفتگی بینی کمک کنند.
• کورتیکواستروئیدها: به شکل قرص، کرم، اسپری بینی یا اسپری استنشاقی در دسترس هستند و به کاهش التهاب کمک می‌کنند.
• ایمونوتراپی: می‌تواند به فرد در ایجاد تحمل به آلرژن در طولانی مدت کمک کند. در این روش فرد در معرض دوزهای تدریجی و افزایش یافته از آلرژن به صورت قرص یا تزریقی قرار می‌گیرد.
• آنتاگونیست‌های گیرنده لکوترین (آنتی لوکوترین‌ها): اگر سایر درمان‌ها جواب نداده باشند، ممکن است در برخی از آلرژی‌ها کمک کنند. این داروها برخی از مواد شیمیایی که باعث آلرژی می شوند را مسدود می‌کنند.

آنافیلاکسی یک اورژانس پزشکی تهدید کننده زندگی است که ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشد. اگر فردی به دنبال مواجهه با یک آلرژن دچار مشکل تنفسی شود، نیاز به درمان فوری دارد. در این مواقع معمولاً نیاز به اقدام بیمارستانی به صورت تزریق آمپول اپی نفرین یا به شکل یک تزریق خودکار اپی‌نفرین (اپی‌ پن) خواهد بود.

منبع:

Everything you need to know about allergies