دفع سنگ کلیه 4 تا 10 میلی‌متری
اگر به سنگ کلیه دچار شده‌اید و یا سابقه و ریسک بالای ابتلا به سنگ کلیه را دارید، این مقاله مخصوص شماست. سنگ کلیه اغلب به دلیل رسوب املاح در کلیه اتفاق می‌افتد. بنابر سایز سنگ تشکیل‌شده، نوع دفع یا خروج آن متفاوت است. عموما سنگ‌های زیر 4 میلی‌متری، خود به خود طی 1 الی 4 هفته دفع می‌شوند. سنگ‌های 4 الی 6 میلی‌متری نیز با رعایت یکسری نکات تغذیه‌ای و مصرف برخی داروها و مکمل‌ها، قابل دفع است. سنگ‌های بالای 6 میلی‌متر، درصورت ایجاد اختلال در دفع ادرار، ایجاد انسداد، عفونت و …، احتمالا علاوه بر رعایت نکات قبل، نیازمند جراحی خواهد بود. در ادامه به تفضیل به بررسی این نکات خواهم پرداخت.
فهرست مطالب
- 1 سنگ کلیه چیست و چگونه درمان می‌شود؟
- 2 علائم ابتلا به سنگ کلیه چیست؟
- 3 سنگ کلیه تا چه اندازه دفع می شود؟
- 4 چقدر احتمال ابتلای مجدد به سنگ کلیه وجود دارد؟
- 5 خروج سنگ کلیه چقدر طول می‌کشد؟
- 6 آیا دفع سنگ‌های 4 الی 10 میلی‌متری به جراحی نیاز دارد؟ (دفع سنگ کلیه 4 تا 10 میلی‌متری)
- 7 چه اقداماتی برای دفع سریعتر سنگ کلیه مفید است؟
- 8 آیا مکملی برای جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه و دفع آسان‌تر آن وجود دارد؟
- 9 چه عوامل مربوط به سبک زندگی و سلامتی، در ایجاد سنگ کلیه موثرند؟
- 10 لیست داروهای بالابرنده‌ی ریسک ابتلا به سنگ کلیه
- 11 تجربه بیماران
- 12 سوالات متداول درباره دفع سنگ کلیه ۴ تا ۱۰ میلی‌متری
- 13 نتیجه‌گیری
سنگ کلیه چیست و چگونه درمان می‌شود؟
سنگ کلیه، به عنوان فرآیندی شناخته می‌شود که در آن، تجمع و رسوب کریستال‌هایی از انواع املاح در فضای کلیوی و مجاری ادراری رخ می‌دهد. فاکتورهای مختلفی مثل ژنتیک، عوامل متابولیک و تغذیه در ایجاد سنگ کلیه نقش دارند. رایج‌ترین سنگ کلیه در بیماران، سنگ‌های کلسیمی اگزالاتی هستند.
درمان سنگ کلیه به تدریج از دسته‌ی بیماری‌های با شرایط حاد، به دسته‌ی بیماری‌های با شرایط مزمن تبدیل شده است. درواقع درمان و مدیریت سنگ کلیه می‌بایست براساس منشا شکل‌گیری آن انجام شود. درمان اغلب با تغییر سبک زندگی، استفاده از داروهای بازکننده‌ی مجاری و در موارد حاد جراحی می‌باشد. با رسیدن به سن 70 سالگی، 19.1 درصد از آقایان و 9.4 درصد از خانم‌ها گزارش ابتلا به سنگ کلیه را داده‌اند. همچنین چاقی و دیابت یکی دیگر از عوامل اثرگذار در افزایش احتمال ابتلا به سنگ کلیه می‌باشد.
علائم ابتلا به سنگ کلیه چیست؟
- احساس درد در پهلوها و کمر
- احساس دفع مکرر ادرار
- احساس درد هنگام ادرار
- دفع ادرار در حجم کم و عدم تخلیه‌ی کامل آن
- وجود خون در ادرار
- حالت تهوع و استفراغ
سنگ کلیه تا چه اندازه دفع می شود؟
- سنگ‌های کوچکتر از ۴ میلی‌متر (≤۴ میلی‌متر) تقریباً ۹۰٪ احتمال دفع خودبه‌خودی دارند.
- سنگ‌های بین ۵ تا ۷ میلی‌متر حدود ۵۰٪ احتمال دفع طبیعی دارند.
- سنگ‌های بزرگتر از ۷ میلی‌متر معمولاً به‌تنهایی دفع نمی‌شوند و برای دفع آن‌ها نیاز به درمان پزشکی است.
مطالعه‌ای نشان می‌دهد که سنگ‌های یک میلی‌متری حدود ۸۷٪ احتمال دفع دارند، در حالی که سنگ‌های بزرگتر از ۹ میلی‌متر تنها ۲۵٪ احتمال دفع خودبه‌خود دارند.
چقدر احتمال ابتلای مجدد به سنگ کلیه وجود دارد؟
ریسک ابتلای دوباره به سنگ کلیه اغلب بالاست و حدود 50 درصد در طی 5 الی 10 سال و حدود 75 درصد در طی 20 سال احتمال بازگشت و ابتلای مجدد دارد.
دفع سنگ کلیه چند مرحله دارد؟
دفع سنگ کلیه عموما 4 مرحله دارد:
- تشکیل سنگ در کلیه
- خروج سنگ از کلیه و ورود به حالب
- ورود سنگ به مثانه
- خروج سنگ از مثانه
خروج سنگ کلیه چقدر طول می‌کشد؟
براساس سایز و مکان، دفع سنگ کلیه از بدن زمان‌های متفاوتی دارد.
- سایز سنگ: اندازه‌ی سنگ کلیه، عامل مهمی در نحوه‌ی عبور سنگ و دفع آن از بدن می‌باشد. سنگ های زیر 4 میلی‌متر، با احتمال 80 درصد خودشان به شکل طبیعی از بدن دفع می‌شوند. این دفع ممکن است بین 1 الی 4 هفته طول بکشد. سنگ‌های بین 4 الی 6 میلی‌متر، با احتمال 60 درصد خودشان به طور طبیعی در طی 45 روز ممکن است دفع شوند و سنگ‌های بزرگتر، با احتمال 20 درصد ممکن است خودشان در زمان بسیار طولانی‌تری دفع شوند؛ نتیجتا ممکن است نیاز به اقدامات درمانی و جراحی داشته باشند.
- مکان سنگ: در حالیکه اندازه، عامل اصلی در نحوه و زمان دفع خود به خودی سنگ‌هاست، محل سنگ در حالب نیز بر آن اثرگذار است. سنگ‌هایی که در بین انتهای حالب و مثانه هستند، با احتمال 79 درصد خود به خود دفع می‌شوند و خروج آن‌ها آسان‌تر است؛ درحالیکه سنگ‌هایی که در بین حالب و انتهای کلیه هستند، 48 درصد احتمال دفع خود به خودی دارند.
آیا دفع سنگ‌های 4 الی 10 میلی‌متری به جراحی نیاز دارد؟ (دفع سنگ کلیه 4 تا 10 میلی‌متری)
عموما سنگ‌های 4 الی 6 میلی‌متری، با رعایت یکسری نکات و مصرف موادغذایی مناسب و مکمل‌هایی خاص، قابلیت دفع خود به خودی دارند.
اما، سنگ‌های بالای 6 میلی‌متری، به دلیل احتمال بالای دخالت در جریان ادرار و دارابودن سایز بزرگ، اغلب نیازمند جراحی هستند. ممکن است با مصرف برخی داروها نیز دفع آن‌ها آسان‌تر شود. خصوصا در صورت انسداد دفع ادرار، احتمال ایجاد عفونت و آسیب به کلیه بالا می‌رود و نیازمند انجام اقدامات اورژانسی است. پزشک شما، تغییرات علائم شما را تحت نظر قرار می‌دهند و خود شما نیز باید تغییرات جدید را گزارش دهید.
درواقع اگر در طول دوران انتظار برای دفع سنگ، همچنان رشد سنگ اتفاق افتاد، درد غیرقابل‌تحملی داشتید، حالت تهوع و استفراغ داشتید و یا علائم عفونت، مثل تب را تجربه کردید، به احتمال زیاد، برایتان جراحی توصیه خواهد شد.
چه اقداماتی برای دفع سریعتر سنگ کلیه مفید است؟
- مصرف آب و مایعات بدون قند به اندازه فراوان (8 الی 12 لیوان در روز، بهتر است حدود 2 لیتر ادرار در روز دفع کنید)
- به حداقل‌رساندن مصرف نمک، پروتئین حیوانی و قندهای مصنوعی
- به حداقل‌رساندن ترکیبات حاوی اگزالات مثل آجیل‌ها، چای، قهوه، سویا، شکلات، غلات، اسفناج و …
همچنین مصرف موادغذایی حاوی سیتریک اسید، مثل پرتقال و لیمو، از تشکیل و رسوب سنگ جلوگیری می‌کنند.
آیا مکملی برای جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه و دفع آسان‌تر آن وجود دارد؟
بله، مکمل کالمگ حاوی پتاسیم- منیزیم در فرم سیترات، تنها مکملی است که می‌توان بدین منظور آن را تهیه و مصرف کرد. مواد بکاررفته در کالمگ، برای جلوگیری از رسوب املاح و دفع آسان‌تر سنگ‌ها مفیدند. برای پیشگیری یا دفع سریعتر سنگ کلیه، می‌توانید روزانه 4 عدد کپسول کالمگ (هر 12 ساعت 2 کپسول) مصرف نمایید.
بدلیل احتمال بالای بازگشت سنگ کلیه، کالمگ به طرز قابل‌توجهی می‌تواند در جلوگیری از تشکیل مجدد یا پیشگیری آن اثرگذار باشد.
چه عوامل مربوط به سبک زندگی و سلامتی، در ایجاد سنگ کلیه موثرند؟
- مصرف مقادیر بالای پروتئین‌های حیوانی، نمک و اگزالات
- مصرف مقادیر بالای ویتامین D
- عدم مصرف کافی مایعات
- مصرف دوزهای بالای ویتامین C
- ابتلا به چاقی
- ابتلا به مشکلات متابولیک مثل دیابت
- ابتلا به اختلالات التهابی و نقرس
- کمبود کلسیم در بدن
- مصرف داروهای دیورتیک و بلاک‌کننده پتاسیم، ملین‌ها در مقادیر بالا، آنتی‌بیوتیک‌هایی مثل آموکسی‌سیلین، سفتریاکسون و سیپروفلوکساسین
لیست داروهای بالابرنده‌ی ریسک ابتلا به سنگ کلیه
| لیست داروهایی که ریسک تشکیل سنگ کلیه را بالا می‌برند | داروهایی که منجر به تشکیل سنگ کلیه می‌شوند |
| کورتون‌ها | داروهای ضد ویروس مثل: ایندیناویر، آتازاناویر، نلفیناویر، تنوفوویر |
| دوزهای بالای ویتامین D و کلسیم | آموکسی سیلین |
| دیورتیک‌های لوپ | سفتریاکسون |
| مهارکننده‌های کربونیک انهیدراز | سولفادیازین و سولفاسالازین |
| مصرف مقادیر بالای ویتامین C | سولفامتوکسازول |
| مصرف مکرر انواع آنتی بیوتیک | سیپروفلوکساسین |
| مصرف مداوم ملین‌ها | آلوپورینول |
| لوزارتان | تریامترن |
| پروبنسید | گوانفازین/ افدرین |
تجربه بیماران
زهرا، ۳۴ ساله از مشهد: من دو بار تجربه دفع سنگ کلیه داشتم. اولین بار سنگ ۵ میلی‌متری بدون جراحی با مصرف مایعات زیاد و مکمل کالمگ دفع شد. بار دوم سنگ ۸ میلی‌متری بود که متأسفانه درد زیادی داشت و مجبور شدم لیتوتریپسی انجام بدم. الان با رعایت رژیم غذایی و نوشیدن آب کافی، دیگه سنگ جدیدی نداشتم.
محمد، ۴۱ ساله از تهران: سنگ ۶ میلی‌متری داشتم که دکتر پیشنهاد کرد چند هفته منتظر بمونیم. با رژیم غذایی مناسب، مصرف زیاد مایعات و استفاده از داروهای شل‌کننده عضلات مجاری ادراری، تونستم بدون جراحی دفعش کنم. واقعا سبک زندگیم رو عوض کردم و الان حواسم خیلی بیشتر به تغذیه‌مه.
لیلا، ۲۸ ساله از شیراز: دفع سنگ ۴ میلی‌متری من فقط با نوشیدن روزی ۳ لیتر آب و مصرف آب لیمو اتفاق افتاد. خیلی دردناک نبود و تجربه خوبی برای مراقبت از کلیه‌هام شد.
سوالات متداول درباره دفع سنگ کلیه ۴ تا ۱۰ میلی‌متری
آیا همه سنگ‌های ۴ تا ۱۰ میلی‌متری نیاز به جراحی دارند؟
خیر. بسیاری از سنگ‌های ۴ تا ۶ میلی‌متری با رعایت رژیم غذایی، مصرف آب کافی و مکمل‌هایی مانند کالمگ، خود به خود دفع می‌شوند. اما سنگ‌های بالای ۶ میلی‌متر، در صورت ایجاد انسداد یا درد شدید، ممکن است نیازمند جراحی باشند.
بهترین نوشیدنی برای دفع سنگ کلیه چیست؟
آب ساده، آب‌لیمو طبیعی، آب پرتقال طبیعی و آب نارگیل از بهترین نوشیدنی‌ها برای کمک به دفع سنگ کلیه هستند.
آیا سنگ کلیه می‌تواند بدون درد دفع شود؟
در برخی موارد، بله. مخصوصاً اگر سنگ کوچک باشد و مسیر عبورش در حالب باز باشد. اما معمولاً دفع سنگ با درجاتی از درد همراه است.
آیا ورزش در دفع سنگ کلیه مؤثر است؟
بله. فعالیت‌های بدنی سبک مانند پیاده‌روی می‌تواند به حرکت سنگ و خروج سریعتر آن کمک کند.
آیا مصرف لبنیات باعث ایجاد سنگ کلیه می‌شود؟
مصرف متعادل لبنیات مفید است و حتی می‌تواند از تشکیل سنگ جلوگیری کند. اما مصرف زیاد مکمل‌های کلسیم بدون نیاز، می‌تواند ریسک ایجاد سنگ را افزایش دهد.
نتیجه‌گیری
سنگ کلیه به‌ویژه در اندازه‌های ۴ تا ۱۰ میلی‌متر ممکن است تجربه‌ای دردناک اما قابل مدیریت باشد. هرچند احتمال دفع خودبه‌خودی سنگ‌های کوچکتر بالاست، اما مراقبت، تغذیه صحیح و مراجعه به پزشک در زمان مناسب، نقش حیاتی در جلوگیری از عوارض احتمالی ایفا می‌کنند. استفاده از مکمل‌هایی مانند کالمگ، نوشیدن مایعات کافی، کاهش مصرف نمک و پروتئین‌های حیوانی و توجه به علائم هشداردهنده، می‌تواند به شما در کنترل و پیشگیری از این بیماری کمک کند.
منابع
Acute Renal Colic – StatPearls – NCBI Bookshelf (nih.gov)
Nephrolithiasis – Endotext – NCBI Bookshelf (nih.gov)
Eating, Diet, & Nutrition for Kidney Stones – NIDDK (nih.gov)
Definition & Facts for Kidney Stones – NIDDK (nih.gov)
مطالب زیر را حتما بخوانید:
قوانین ارسال دیدگاه در سایت.
- چنانچه دیدگاه شما جنبه ی تبلیغاتی داشته باشد تایید نخواهد شد.
- چنانچه از لینک سایر وبسایت ها و یا وبسایت خود در دیدگاه استفاده کرده باشید تایید نخواهد شد.
- چنانچه در دیدگاه خود از شماره تماس، ایمیل و آیدی تلگرام استفاده کرده باشید تایید نخواهد شد.
سلام خسته نباشید .من نمیدونستم سنگ کلیه دارم و هم زمان پروتیین زیاد و مکمل کراتین مصرف میکردم الان دوتا سنگ یکی کلیه راست بخش میانی ۳/۴ و یکی کلیه چپ ۳/۸ بخش تحتانی چیکار باید انجام بدم
سلام وقت بخیر. باید حتما تغذیتون کنترل شود. پروتئین، نمک، آجیل، اسفناج، چای، قهوه و … مصرف نشه. روزانه آب به همراه لیمو ترش تازه چکانده شده بنوشید. مکمل کالمگ تهیه کنید و روزانه 2 الی 4 عدد مصرف کنید.