درمان مشکلات گوارشی با طب سنتی

اختلالات گوارشی می توانند ناراحت کننده و آزاردهنده باشند. اگر درمان‌های روتین برای شما تاثیری نداشته است، طب سنتی و داروهای گیاهی ممکن است موثر واقع شوند. طب سنتی یکی از روش‌های درمانی است که از قدمت‌ بسیار زیادی برخوردار است و درمان مشکلات گوارشی نیز می‌تواند از طریق این روش انجام شود. برخی از روش‌های طب سنتی شامل استفاده از گیاهان دارویی و تغذیه مناسب هستند که به اصطلاح می‌توانند به تعادل گوارشی کمک کنند. اما لازم به ذکر است که همواره مشاوره با پزشک در این موارد بسیار ضروری است.

داروهای گیاهی در حال حاضر توسط درصد قابل توجهی از جمعیت کشورهای غربی، برای درمان یا پیشگیری از اختلالات گوارشی استفاده می‌شود. محققان داده‌های مربوط به داروهای گیاهی مختلف را بررسی کردند و دریافتند که این داروها در کاهش علائم اختلالات گوارشی مانند سوء هاضمه عملکردی، یبوست، سندرم روده تحریک پذیر (IBS) و … موثر هستند.

در این مطلب به مرور کوتاهی بر گیاهان دارویی موثر بر اختلالات گوارشی مختلف می پردازیم.

درمان یبوست با طب سنتی

عصاره‌های گیاهی معمولا در درمان علامتی برای مدیریت یبوست استفاده می‌شود. آنتراکینون‌ها دارای خواص ملینی هستند و در سنا و شیره برگ‌های آلوئه‌ورا وجود دارند. فیبرهای غذایی مانند بارهنگ نیز یک اثر ملینی از طریق افزایش حجم و نیز افزایش آب مدفوع ایجاد می‌کند.

ترکیبی از گیاه مامیران، آلوئه‌ورا و پسیلیوم در ۳۵ فرد بزرگسال مبتلا به یبوست مزمن در یک کارآزمایی دوسوکور کنترل شده با دارونما مورد بررسی قرار گرفت. پس از ۲ هفته، بهبود قابل توجهی در دفعات دفع مدفوع و قوام مدفوع نسبت به گروه دارونما مشاهده شد.

گیاهان اغلب برای پیشگیری و درمان یبوست هم از طریق اصلاح رژیم غذایی (مانند استفاده از ریواس، اسفناج و انجیر) و هم در درمان‌های خاص گیاهی استفاده می‌شوند.

درمان تهوع و استفراغ با طب سنتی

قرن‌هاست که از زنجبیل به عنوان داروی ضد تهوع استفاده می‌شود. تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف زنجبیل می‌تواند در کاهش تهوع و استفراغ مرتبط با بیماری‌ها و شرایط مختلف مانند بارداری، سوء هاضمه، و تهوع ناشی از عمل جراحی کمک کننده باشد.

درمان سندرم روده تحریک‌پذیر با طب سنتی

سندرم روده تحریک‌پذیر یک اختلال مزمن گوارشی است که با علائمی مانند درد شکمی، تغییرات در عادات روده‌ای (اسهال، یبوست یا هر دو) و نفخ همراه است. سندرم روده تحریک‌پذیر هیچ درمان قطعی و شناخته شده‌ای ندارد و جای تعجب نیست که تا ۴۰ درصد از بیماران مبتلا به این سندرم از درمان‌های جایگزین و سنتی استفاده می‌کنند. داروهای گیاهی از رایج‌ترین داروهایی هستند که بیماران برای این بیماری استفاده می‌کنند.

استفاده از برخی فرآورده‌های گیاهی همچون روغن نعنا و جینسنگ در بهبود علائم IBS نقش موثری دارد.

استفاده از نعنا (Peppermint) می‌تواند در بهبود علائم سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) موثر باشد. نعنا یک گیاه دارویی با خواص طبیعی است که به عنوان یکی از ترکیب‌های متداول در درمان مشکلات گوارشی مورد استفاده قرار می‌گیرد. نعنا دارای خواص ضد التهابی و ضد اسپاسم (کاهش انقباضات غیر طبیعی عضلات) است که می‌تواند به کاهش درد‌های شکمی مرتبط با IBS کمک کند. مصرف نعنا همچنین می‌تواند بهبود علائم مرتبط با IBS مانند اسهال، یبوست و نفخ را تسهیل کند.

همچنین عصاره برگ کنگرفرنگی (لیپومان) نیز در طی مطالعات مختلفی، توانسته است در بهبود علائم سندروم روده تحریک‌پذیر و کاهش دل درد، نفخ، حالات تهوع و استفراغ و یبوست افراد مبتلا به این اختلال موثر باشد.

جینسنگ یک گیاه دارویی با خواص طبیعی است. تحقیقات نشان داده‌اند که جینسنگ می‌تواند در بهبود برخی از علائم و نشانه‌های سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) مؤثر باشد. جینسنگ می‌تواند به کمک اثرات ضد التهابی و ضد اضطراب خود موجب بهبود علائم IBS شود.

درمان زخم پتیک با طب سنتی

شیرین بیان از دیرباز به عنوان یک عامل التیام دهنده زخم معده شناخته شده است. سایر درمان‌های گیاهی که برای اثربخشی در بیماری زخم معده مورد بررسی قرار گرفته‌اند عبارتند از کپسایسین/فلفل، صمغ عربی و کورکومین.

تصور می‌شود که ماده تند فلفل قرمز، کپسایسین، تأثیراتی بر آزادسازی ماده P دارد و برای اثربخشی در بیماران زخم معده مفید است.

برای بررسی اثر کورکومین موجود در زردچوبه بر بهبود سوء هاضمه، یک کارآزمایی تصادفی دوسوکور، کنترل شده با دارونما بر روی ۱۱۶ بیمار انجام شد، پس از درمان به مدت ۳ تا ۶ ماه ، بهبود ۸۷ درصدی در گروه کورکومین نسبت به بهبود ۵۳ درصدی در گروه دارونما مشاهده شد.

صمغ عربی، رزین مشتق شده از تنه درخت ماستیک، در یک کارآزمایی تصادفی، دوسوکور و کنترل شده با دارونما بر روی ۳۸ بیمار مبتلا به زخم اثنی عشر علامت دار، در بهبود علائم نسبت به دارونما تاثیر مشهود و قابل توجهی داشت.

درمان بیماری‌های التهابی روده با طب سنتی

کولیت اولسراتیو (UC) که یکی از بیمار‌های التهابی روده میباشد با افزایش التهاب و استرس اکسیداتیو همراهی دارد. تحقیقات انجام شده بر روی زعفران نشان داده‌اند که این گیاه می‌تواند دارای خواص ضد التهابی و ضد اکسیدانی باشد. این ویژگی‌ها می‌توانند به کاهش التهاب و آسیب‌ دیواره روده‌ کمک کنند و در بهبود علائم کولیت اولسراتیو موثر باشد.

در مطالعه‌ای به بررسی تأثیر مکمل زعفران بر غلظت سرمی نشانگرهای التهابی و ضد التهابی و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به UC پرداخته شد. این کارآزمایی بالینی بر روی ۸۰ بیمار مبتلا به کولیت اولسراتیو خفیف تا متوسط انجام شد. گروه مداخله ۱۰۰ میلی‌گرم زعفران در روز و گروه دارونما ۱۰۰ میلی‌گرم مالتودکسترین در روز دریافت کردند. هشت هفته مصرف مکمل زعفران منجر به کاهش معنی‌دار سطح سرمی TNF-α و CRP و افزایش معنی‌دار سطح IL-10 در بیماران، در مقایسه با گروه دارونما شد. همچنین کاهش قابل توجه سطح ESR و IL-17 در هر دو گروه رویت شد. یافته‌های این مطالعه نشان داد که مصرف هشت هفته زعفران به همراه دارو می‌تواند باعث کاهش سطح برخی سایتوکین‌های التهابی در بیماران مبتلا به کولیت زخم شونده شود.

درمان بیماری‌های کبدی با طب سنتی

بیشترین تحقیقات گیاهی برای درمان بیماری‌های کبدی، پیرامون گیاه خار مریم انجام شده است. ترکیبات فعال آن در مجموع تحت عنوان سیلیمارین شناخته می‌شوند.

مطالعات متعددی نشان داده‌اند که مصرف عصاره برگ کنگرفرنگی (مکمل لیپومان) می‌شود. سیلیمارین همچنین می‌تواند آپوپتوز (مرگ برنامه‌ریزی شده سلولی) را با تداخل در بیان تنظیم‌کننده‌های چرخه سلولی و پروتئین‌های مرتبط با آپوپتوز تعدیل کند و به این ترتیب اثر ضد سرطانی خود را ایفا نماید. سیلیمارین علاوه بر فعالیت ضد متاستاتیک، فعالیت ضد التهابی نیز دارد.