دارو زیاد خوردم چه کار کنم؟

مصرف بیش از حد دارو می‌تواند بسیار خطرناک و حتی تهدیدکننده زندگی باشد. مصرف تصادفی داروها قابل پیشگیری است.بیشتر داروها دارای عوارض جانبی هستند یا اگر به طور نادرست استفاده شوند، ممکن است خطراتی برایتان داشته باشد. رایج‌ترین علائم اودردوز دارویی، گیجی، کبودی پوست لب یا انگشتان، تنفس سخت، بیهوشی، سرد و مرطوب‌شدن پوست و … می‌بلشند. اگر شما داروها را به طور صحیح، در دوزهای مناسب برای درمان مشکلات مشخص مصرف کنید، ایمن و مفید هستند. بنابراین همیشه از پزشک یا داروساز خود، نحوه‌ی درست مصرف داروهایتان را بپرسید. در ادامه با من همراه باشید.

مصرف تصادفی دارو چگونه رخ می‌دهد؟

بیشتر داروها در صورت مصرف بیش از حد  مضر هستند. هر چه داروهای بیشتری از حد نیازتان مصرف کنید، احتمال آسیب از آن‌ها بیشتر می‌شود.

احتمال مصرف تصادفی دارو بیشتر است اگر:

• داروهای مختلفی مصرف می‌کنید.
• دستورالعمل‌های پزشک یا داروساز خود را دنبال نمی‌کنید.
• دارو را با الکل یا سایر مواد مخدر ترکیب می‌کنید.
• مصرف تصادفی دارو همچنین می‌تواند زمانی رخ دهد که دارویی را به اشتباه مصرف کنید.

همیشه مهم است که برچسب دارو را بخوانید، حتی اگر قبلاً دارو را مصرف کرده‌اید.

مصرف بیش از حد دارو چه تاثیری دارد؟

برخی داروها ممکن است همان ماده فعال را داشته باشند، اما نام‌های تجاری متفاوتی دارند. مصرف بیشتر از یک دارو با همان ماده فعال می‌تواند آسیب زا باشد. برای مثال، دو داروی مسکن ممکن است نام‌های مختلفی داشته باشند، اما هر دو حاوی استامینوفن هستند. این بدین معناست که شما دو برابر دوز معمول را دریافت خواهید کرد.

قدرت دارو

قدرت یک دارو می تواند به میزان دوز آن وابسته باشد. داروهایی که یک نام تجاری دارند، ممکن است در دوزهای مختلف موجود باشند. این بدین معناست که یک قرص در یک بسته ممکن است دوز بالاتری از دارو نسبت به قرصی در بسته دیگر داشته باشد. همیشه دوز دارو و اطلاعات دیگر آن را از روی بسته  بخوانید تا بدانید باید چه مقدار دارو مصرف کنید.

مصرف بیش دارو از حد در کودکان

اگر دوز دارو را به اشتباه بر اساس وزن کودک محاسبه کنید، فرزند شما احتمال مصرف بیشتر دارو را دارد.

کودکان همچنین می‌توانند به طور تصادفی دارو را مصرف کنند  پس دارو را دور از دسترس کودک قرار دهید.

علائم مصرف بیش از حد دارو چیست؟

اگر فکر می‌کنید شما یا کسی دیگر دارو را بیش از حد مصرف کرده‌اید، فوراً با پزشک و ورژانس تماس بگیرید

علائم مصرف بیش از حد دارو بستگی به نوع دارویی که مصرف کرده‌اید دارد.

اگر کسی دچار مصرف بیش از حد شده باشد، چه علائمی دارد؟

ممکن است:

• گیج به نظر برسد.
• لب‌ها یا نوک انگشتان کبود شوند.
• پوست سرد و مرطوب شود.
• مردمک‌های چشم بسیار ریز و نقطه‌ای شوند.
• دچار تشنج شود.
• بیهوش به نظر برسد، نتواند بیدار شود، یا صدای خر و پف یا غرغر بدهد.
• نفس نکشد یا تنفس بسیار سطحی داشته باشد.

اگر کودک شما دارو را بیش از حد مصرف کرده باشد چه علایمی دارد؟  ممکن است:

• استفراغ کند.
• خسته شود.
• علائم آنفولانزا (واکنش آلرژیک) را نشان دهد.
• علایم تنفسی داشته باشد.

چگونه می‌توانم احتمال مصرف تصادفی دارو را کاهش دهم؟

مطمئن شوید که داروهایی که مصرف می‌کنید و نحوه مصرف آن‌ها را به درستی  متوجه شده اید. همیشه دستورالعمل‌های پزشک یا داروساز خود را به دقت دنبال کنید. بسیار مهم است که داروها را به درستی نگهداری کنید و همیشه آن‌ها را دور از دسترس کودکان قرار دهید.

چند اقدام وجود دارد که می‌توانید برای کاهش احتمال مصرف بیش از حد انجام دهید:

• همیشه برچسب دارو و بروشور اطلاعات دارویی مصرف‌کننده را بخوانید.
• مطمئن شوید که کدام داروها می‌توانند با هم مصرف شوند و کدام‌یک باید در زمان‌های مختلف مصرف شوند.
• پیگیری کنید که کدام داروها را مصرف کرده‌اید و چه مقدار از آن‌ها را مصرف کرده‌اید.
• هنگام اندازه‌گیری دارو برای کودکان دقت ویژه‌ای به خرج دهید.
• فقط دارویی را مصرف کنید که برای شما تجویز شده است هیچ‌گاه داروی شخص دیگری را سرخود مصرف نکنید.
• مطمئن شوید که آیا مصرف الکل با داروهایی که مصرف می‌کنید ایمن است یا خیر.
• با داروساز خود در مورد مدیریت ایمن داروها مشورت کنید.

اگر کسی بیش از حد دارو خورده باشد ، باید چه کار کنم؟

اگر کسی علائم مصرف بیش از حد دارو را نشان داد، فوراً با  اورژانس تماس بگیرید. اگر کسی دارو مصرف کرده و بی‌هوش شده باشد، فرض نکنید که فقط خواب است. مصرف بیش از حد یک وضعیت اورژانسی پزشکی است.

در حالی که منتظر آمبولانس هستید، این مراحل را دنبال کنید:

1. کنار فردی که دچار مصرف بیش از حد شده بمانید.
2. او را به پهلو بخوابانید.
3. با او صحبت کنید و تلاش کنید تا او را بیدار نگه دارید، اگر هوشیار است.
4. لباس‌های تنگ او را باز کنید.
5. پنجره را باز کنید یا او را برای تنفس هوای تازه به بیرون ببرید.
6. به این نکته توجه داشته باشید که ممکن است به CPR (احیای قلبی ریوی) نیاز داشته باشد.

اگر نگران هستید که کسی داروی نادرست یا مقدار نادرستی از دارو را مصرف کرده باشد، برای راهنمایی با پزشک و یا اورژانس تماس بگیرید.

درمان مصرف بیش از حد دارو چیست؟

درمان مصرف بیش از حد بستگی به نوع دارویی دارد که مصرف شده دارد که در بیمارستان انجام می شود.

نتیجه‌گیری

مصرف بیش از حد دارو، چه به‌صورت عمدی و چه تصادفی، می‌تواند خطرات جدی برای سلامت داشته باشد و حتی زندگی فرد را تهدید کند. برای پیشگیری، باید همیشه دستورالعمل پزشک و داروساز را دنبال کنید، داروها را به‌درستی نگهداری کنید، از مصرف همزمان داروهای مشابه با مواد مؤثر یکسان خودداری کنید و اطلاعات برچسب دارو را به دقت بخوانید. در صورت مشاهده علائم مصرف بیش از حد، اقدام فوری و تماس با خدمات اورژانس ضروری است. آموزش و آگاهی، بهترین ابزار برای کاهش خطر مصرف بیش از حد دارو است.

منابع

Alcohol and Drug Foundation (Bad reactions and drug-related emergencies), Alcohol and Drug Foundation (Safer use of prescription medications), Alcohol and Drug Foundation(Overdose), Penington Institute (Australia’s Annual Overdose Report 2023), Royal Children’s Hospital Melbourne (Pain relief for children – paracetamol and ibuprofen), The Royal Children’s Hospital Melbourne (Medicines for children and medicine reactions), SA Health(Things you should know about your medicines), Therapeutic Guidelines (Insulin poisoning), Department of Health and Aged Care (About the take home naloxone program)