بهترین داروی گیاهی ضد یبوست چیست؟ [5 داروی گیاهی ضد یبوست]

یبوست یکی از شایع‌ترین مشکلات گوارشی است که بسیاری از افراد در طول زندگی خود آن را تجربه می‌کنند و در برخی موارد مزمن می‌تواند روند زندگی شما را دچار اختلال کند. وقتی یبوست دارید و احساس نفخ می‌کنید، قطعا خواهان تسکین فوری آن هستید. در این هنگام می‌توانید از یک داروی گیاهی ضد یبوست استفاده کنید.

استفاده از یک داروی گیاهی ضد یبوست، از جمله راهکارهای آسان برای رفع این اختلال می‌باشد. برخی داروهای گیاهی  دارای خواص ملینی هستند. از جمله انواع گیاهان موثر بر رفع یبوست، می‌توانم به کاسکارا ساگرادا، سنا، پسیلیوم، ریواس و یا نارون لغزنده اشاره کنم. مصرف هرکدام از این داروهای گیاهی باید تحت نظر پزشک باشد و نباید به شکل طولانی‌مدت از آن‌ها استفاده کرد.

در ادامه با من همراه باشید تا در رابطه با داروهای گیاهی ضد یبوست بیشتر بدانید.

یبوست چیست و چه علائمی دارد؟ 

یبوست ایجاد اختلال در دفع مدفوع است. اگر شما یبوست کمتر از سه بار در هفته اجابت مزاج داشته باشید، اصطلاحا گفته می‌شوذ به یبوست مبتلا هستید. یبوست شما مزمن یا حاد باشد. برخی از علائم اصلی عبارتند از:

• مدفوع سفت و خشک
• زور زدن برای اجابت مزاج
• دفع مدفوع سخت و دردناک
• احساس عدم تخلیه کامل روده پس از دفع
• درد شکم
• حالت تهوع و نفخ

داروی گیاهی ضد یبوست

یافتن داروی گیاهی ضد یبوست بسیار آسان است. در واقع بسیاری از ملین‌های بدون نسخه حاوی ترکیبات گیاهی هستند. بیشتر گیاهان ملین حاوی آنتراکینون‌ها یا موادی هستند که اثر محرکی بر روده‌ها دارند. این ملین‌ها با کشیدن مایع به روده بزرگ و افزایش انقیاض روده به حرکت مواد از طریق کولون به راست روده کمک می‌کنند. افزودن فیبر و مایعات در هنگام یبوست نیز ضروری است. برای آشنایی با پنج داروی گیاهی که ممکن است بخواهید برای درمان خود مصرف کنید، ادامه مطلب را بخوانید.

1- کاسکارا ساگرادا (ارجنگ)

از کاسکارا به عنوان ملین و مسهل در درمان یبوست، استفاده دارویی می‌شود. عصاره این گیاه با تحریک روده بزرگ به تقویت حرکات روده و پاکسازی آن کمک می‌کند. مصرف کوتاه مدت کاسکارا معمولاً به خوبی تحمل می‌شود، اما ممکن است باعث درد شکمی یا عدم تعادل الکترولیت شود. استفاده طولانی‌مدت از آن ممکن است باعث آسیب کبدی از نارسایی خفیف تا حاد کبد شود.

این گیاه بومی آمریکای شمالی است و در ایران رشد نمی‌کند، با این حال برخی محصولات فرآوری شده‌ی آن مانند عصاره‌ها، کپسول‌ها یا پودر پوست درخت ممکن است در داروخانه‌ها یا فروشگاه محصولات گیاهی و دارویی موجود باشد. بهتر است قبل از استفاده از این گیاه با پزشک مشورت کنید.

2- پسیلیوم

پسیلیوم نوعی فیبر است که از پوسته‌های دانه گیاه Plantago ovata (اسفرزه) تهیه می‌شود و یک ملین با فیبر طبیعی است که به ایجاد مدفوع حجیم کمک می‌کند. پسیلیوم اغلب برای درمان یبوست مزمن استفاده می‌شود و ممکن است با سایر ملین‌ها، چه طبیعی و چه مصنوعی، ترکیب شود. از طرفی استفاده از پسیلیوم در برخی موارد ممکن است عوارض جانبی خاصی مانند واکنش آلرژیک، حالت تهوع، درد معده و استفراغ ایجاد کند.

3- ریواس

ریواس به خاطر محتوای فیبر بالا و  کمک به بهبود هضم غذا از بروز یبوست جلوگیری می‌کند، همچنین، ریواس دارای خواص ملین طبیعی است که مشکلات گوارشی را رفع می‌کند و برای درمان یبوست استفاده می‌شود. هرچند ریواس اثر ملین دارد، اما نتایج مطالعه‌ای نشان می‌دهد که به دلیل داشتن تانن، اثرات ضد اسهالی نیز دارد. در نتیجه، ریواس فقط باید به صورت کوتاه‌مدت برای یبوست استفاده شود.

4- سنا

سنا برای درمان یبوست و پاکسازی روده قبل از انجام برخی اقدامات پزشکی استفاده می‌شود. تصور می‌شود که اثرات میوه سنا  از برگ آن ملایم‌تر است. با این حال، فقط باید در کوتاه‌مدت و در دوزهای توصیه شده استفاده شود. قرص سنا برای یبوست موثر است و می‌توان آن را در اکثر داروخانه ها خریداری کرد، با این حال گزارش شده است که مصرف طولانی‌مدت و دوز بالا سنا باعث آسیب کبدی می‌شود.

5- نارون لغزنده (نارون قرمز)

این گیاه دارای سابقه مصرف برای یبوست است و  اعصاب دستگاه گوارش (GI) را تحریک می‌کند که منجر به تولید مخاط می‌شود و یبوست را تسکین می‌دهد. نارون لغزنده حاوی ماده چسبنده موسیلاژ است که دستگاه گوارش را می‌پوشاند. در نتیجه در صورت مصرف همزمان، ممکن است جذب برخی از داروها را کاهش دهد.

چه عواملی باعث ایجاد یبوست می‌شود؟

یبوست ناشی از عوامل زیادی است، از جمله:

• عدم فعالیت
• عمل جراحی
• داروها
• رژیم غذایی کم‌فیبر
• مصرف ناکافی مایعات
• استرس
• استفاده بیش از حد از ملین‌ها

سایر درمان‌های موثر برای رفع یبوست

گیاهان دیگری وجود دارند که یبوست را مستقیماً با تحریک حرکات روده درمان نمی‌کنند، اما ممکن است به تسکین علائم مرتبط کمک کنند. به عنوان مثال چای نعناع به تسکین حالت تهوع و نفخ کمک می‌کند. استفاده از فندق و بابونه نیز به صورت موضعی درد بواسیر را تسکین می‌دهد.

فراموش نکنید که اساسی‌ترین راه حل برای یبوست و پیشگیری از آن، خوردن فیبر بیشتر است. غلات کامل و گیاهان به شما کمک می‌کنند نیاز روزانه خود به فیبر را تامین کنید.

این گیاهان را جزء اصلی رژیم غذایی خود قرار دهید:

• میوه‌ها
• سبزیجات
• حبوبات
• آجیل و مغزها

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر یبوست گاهی برای شما اوقات اتفاق می‌افتد، جای نگرانی نیست. اما اگر به طور منظم اتفاق می‌افتد یا با این علائم همراه است، با پزشک خود تماس بگیرید:

• شروع ناگهانی با گرفتگی شدید و ناتوانی در دفع گاز
• خون در مدفوع شما
• درد رکتوم
• درد شدید شکم و نفخ
• کاهش وزن بدون دلیل
• یبوست و اسهال متناوب

همچنین اگر ملین‌ها پس از چند هفته مصرف اثر نکردند، با پزشک خود تماس بگیرید.

برخی از مردم معتقدند که همه گیاهان بی‌خطر هستند زیرا طبیعی هستند. در حالی که در برخی موارد گیاهان جایگزین ملایم‌تری هستند، اما گیاهان قدرتمند هستند و در برخی موارد مخرب هستند و پتانسیل ایجاد تداخلات دارویی یا عوارض جانبی منفی را دارند. قبل از استفاده از یک داروی گیاهی برای درمان یبوست، به خصوص اگر باردار یا شیرده هستید، با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید. کودکان نیز باید برای عود مجدد یبوست با مشورت یک پزشک درمان شوند.

جمع‌بندی

داروهای گیاهی ضد یبوست از دیرباز به عنوان راه حل طبیعی و موثر برای بهبود عملکرد روده و تسکین علائم یبوست مورد استفاده قرار گرفته‌اند. قوی‌ ترین گیاه ضد یبوست را می‌توان یکی از انواع گیاهان کاسکارا ساگرادا و سنا در نظر گرفت. این گیاهان به خاطر داشتن ترکیبات ملین به تحریک روده و تسهیل اجابت مزاج کمک می‌کنند. با این حال، استفاده از این گیاهان باید با احتیاط و تحت نظر متخصص انجام شود ، زیرا مصرف طولانی‌مدت یا نادرست از آنها می‌تواند باعث وابستگی روده به ملین‌ها یا عوارض جانبی مانند کم‌آبی و اختلالات الکترولیتی شود. در کنار داروهای گیاهی، رعایت یک رژیم غذایی سرشار از فیبر، نوشیدن آب کافی و فعالیت بدنی منظم، نقش کلیدی در پیشگیری و درمان یبوست دارد.

 سوالات متداول

قوی‌ترین گیاه ضد یبوست کدام است؟

کاسکارا ساگرادا و سنا به عنوان قوی‌ترین گیاهان ضد یبوست شناخته می‌شوند، چون حاوی ترکیبات آنتراکینونی هستند که به طور قوی روده را تحریک می‌کند.

آیا داروهای گیاهی ضد یبوست بی‌خطر هستند؟

استفاده از داروهای گیاهی ضد یبوست در صورت استفاده صحیح و به اندازه بی‌خطر هستند، اما مصرف بیش از حد یا طولانی‌مدت می‌تواند باعث عوارض جانبی مانند وابستگی روده، اسهال یا کم‌آبی شود.

چگونه از داروی گیاهی ضد یبوست استفاده کنیم؟

بهتر است این داروها را به صورت عصاره وکپسول‌های استاندارد و با دوز توصیه شده توسط پزشک مصرف کنید.

آیا مصرف روغن زیتون برای یبوست خوب است؟

بله، مصرف روزانه یک قاشق غذاخوری روغن زیتون در صبح ناشتا، برای رفع یبوست در بزرگسالان مفید است.

آیا کودکان و زنان باردار می‌توانند از این داروها استفاده کنند؟

مصرف داروی گیاهی ضد یبوست برای زنان باردار یا شیرده و کودکان بدون مشورت پزشک توصیه نمی‌شود.

منابع

Senna – LiverTox – NCBI Bookshelf

Cascara – LiverTox – NCBI Bookshelf

Constipation – Symptoms and causes – Mayo Clinic