قهوه فشارخون را بالا می برد یا پایین؟
قهوه یکی از محبوب‌ترین نوشیدنی‌های جهان است. درواقع، مردم در سراسر جهان سالانه نزدیک به 19 میلیارد پوند (8.6 میلیارد کیلوگرم) مصرف می‌کنند.
اگر اهلنوشیدنقهوه هستید، احتمالاً با احساس‌خوشایندی که مدتی بعد ازآن نوشیدن چندجرعه‌ی اول القا می‌کند، آشنا هستید. حتی عطرقهوه به تنهایی می‌تواند شما را خوشحال کند. با این حال، در مورد اینکه آیا مصرف منظم قهوه واقعا برای شما مفید است یا خیر، بحث‌هایی وجود داشته است؛ به خصوص با توجه به تأثیرآن بر فشارخون و سلامت قلب شما. دراین مقاله به بررسی اثرات مصرف قهوه برفشارخون خواهیم‌پرداخت.
آیا قهوه فشار خون را بالا می‌برد؟ مصرف معتدل قهوه ممکن است در برخی افراد باعث افزایش موقت فشار خون شود. افراد حساس به کافئین ممکن است به شدت به این ترکیب واکنش نشان دهند.
براساس مطالعات انجام‌گرفته، اثرات فیزیولوژیکی نوشیدن قهوه، چیزی فرای افزایش هوشیاری و قدرت‌ذهنی شما می‌باشد. تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف قهوه، ممکن است فشار خون را برای مدت‌کوتاهی پس از مصرف افزایش دهد.
بنابر بررسی 34 مطالعه، نشان‌داده‌شد، 200 تا 300 میلی گرم کافئین موجود در قهوه – تقریباً مقداری که در 1.5 تا 2 فنجان مصرف می‌کنید – منجر به افزایش میانگین 8و 6 میلی متر جیوه در فشار خون سیستولیک و دیاستولیک می‌شود. این اثر تا سه ساعت پس از مصرف باقی‌‌ماند و نتایج در افراد با فشار خون طبیعی و افرادی که از قبل فشار خون بالا داشتند مشابه بود.
جالب توجه‌است، مصرف منظم قهوه با تاثیر یکسانی بر فشار خون مرتبط نیست و ممکن است به دلیل ایجاد تحمل به کافئین باشد که هنگام نوشیدن آن به طورمعمول ایجاد می‌شود. براساس این داده‌ها، پس از نوشیدن یک فنجان قهوه، ممکن است یک افزایش جزئی تا متوسط در فشار خون شما رخ‌دهد – به خصوص اگر به‌ندرت آن را بنوشید.
اختلالات فشارخون، که پس از مصرف مقطعی قهوه مشاهده‌شد را به وجود کافئین نسبت می‌دهند. مطالعات نشان داده‌اند که کافئین باعث مهار تولید آدنوزین، افزایش آزادسازی نوراپی‌نفرین از طریق اثرات مستقیم برغدد آدرنال و فعال شدن سیستم کلیوی رنین-آنژیوتانسین می‌شود و ممکن‌است مکانیسم پیشنهادی افزایش فشارخون مقطعی مرتبط با قهوه باشد. درمقابل، فواید مصرف کافئین در مردان جوان سالم نیز گزارش‌شده‌است. تجویز حاد کافئین منجر به بهبود عملکرد گشادکننده‌ی عروق اندوتلیال می‌شود. نکته مهم، سازگاری قابل‌توجه و سریع فشارخون با مصرف قهوه است که فقط چند روز پس ازاولین مصرف ظاهر می‌شود و به‌تدریج افزایش حاد فشارخون مرتبط با قهوه را کاهش می‌دهد.
درحال حاضر، مصرف قهوه به عنوان یک عامل خطر برای ابتلا به فشار خون بالا در نظر گرفته نمی‌شود. با این حال، نتایج حاصل از مطالعات مصرف مزمن قهوه و تأثیر آن بر فشار خون مبهم است. مصرف بیشتر قهوه، با کاهش خطر ابتلا به فشار خون همراه می‌باشد. با این حال، مصرف زیاد قهوه با افزایش فشار خون نیز مرتبط است، اما این اثر می تواند وابسته به مصرف همزمان سیگار باشد. یک مطالعه‌ی سیستماتیک درسال 2011 درآمریکا نشان‌داد مصرف معمول قهوه بیش از سه فنجان در روز درمقایسه با مصرف کم (کمتر از یک فنجان در روز) با خطر بالاتر فشارخون بالا ارتباطی ندارد.
مطالعه‌ای که برروی افراد مسن را در لهستان مورد بررسی قرارگرفت، نشان‌داد نوشیدن قهوه در هر روز با افزایش فشارخون سیستولیک با میانگین 8.63 میلی‌مترجیوه و افزایش میانگین فشارخون به میزان 5.85 میلی‌مترجیوه در طی دوسال در مقایسه با گروه فرعی مرتبط بود که هرگزقهوه مصرف نکردند یا به ندرت قهوه نوشیده‌اند. علاوه بر این، افزایش متوسطی در فشار خون در مصرف کنندگان روزانه قهوه در مقایسه با زیرگروهی که یک تا چند بار در هفته مصرف می‌کردند، مشاهده‌شد. نتایج نشان‌داد که فشارخون دیاستولیک و فشارنبض از نظر آماری تحت تأثیر مصرف قهوه قرارنگرفتند.
ارتباطی بین مصرف بیشتر قهوه و کاهش خطر ابتلا به فشارخون بالا مشاهده‌شد. در مقابل، مصرف زیاد قهوه با فشار خون بالا مرتبط بود. در طی مطالعه‌ای درسال 2019 دراسپانیا بر روی 13هزار شرکت‌کننده با میانگین سنی 35.7، خاطرنشان‌شد که هرچه مصرف معمول قهوه بیشتر باشد، خطر ابتلا به فشار خون پایین‌تر است.
فعالیت آنتی اکسیدانی قهوه ممکن است به دلیل روش تهیه‌ی قهوه متفاوت باشد، اسپرسو به ترتیب دارای بیشترین و قهوه‌ی بدون‌کافئین دارای فعالیت آنتی‌اکسیدانی کمتری است. علاوه بر این، قهوه بدون فیلتر ممکن است حاوی مقادیر بیشتری از دی‌ترپن‌ها باشد که با افزایش سطح کلسترول تام در گردش و به شکل لیپوپروتئین با چگالی‌کم یا همان کلسترول‌خوب‌خون (HDL) مرتبط است.
دریک مطالعه درسال 2022 درایتالیا، نشان‌داده‌شد، قهوه در مصرف کنندگانی که به‌طور‌معمول از آن استفاده نمی‌کنند، ممکن است باعث افزایش فشارخون شود، اما مصرف روزانه‌ی قهوه در دوزهای متوسط رو به بالا (از 3 تا 5 فنجان در روز)، بی‌تاثیریا حتی دارای اثرات مثبتی برمیزان فشارخون دارد. مصرف قهوه به طور قابل توجهی بروز بیماری‌های قلبی-عروقی و همچنین مرگ و میر ناشی ازآن را کاهش می‌دهد. مصرف قهوه با سبک زندگی صحیح و متعادل سازگاراست و بنابراین نباید در افراد مبتلا به فشارخون و بیماری‌های قلبی-عروقی از مصرف آن جلوگیری کرد.
به طور خلاصه، قهوه حاوی بسیاری از ترکیبات فعال بیولوژیکی است و محتوای این ترکیبات بسته به نوع قهوه، نحوه تهیه آن و بسیاری ازعوامل دیگر، متفاوت است. ترکیبات موجوددر قهوه مانند اسیدکلروژنیک، اسید فرولیک، ملانوئیدین و تریگونلین دارای اثرات ضدفشارخون هستند. مصرف معمولی و متوسط (1 تا 3 فنجان قهوه در روز) قهوه احتمالاً خطر فشار خون کنترل نشده را افزایش نمی‌دهد و پروفایل فشارخون شبانه‌روزی را در بیماران مبتلا، مختل نمی‌کند.
تجربه بیماران
نرگس، ۴۵ ساله – تهران: «سال‌ها قهوه نمی‌خوردم چون فکر می‌کردم باعث بالا رفتن فشار خونم میشه. اما وقتی با پزشکم مشورت کردم و روزی فقط یک فنجون قهوه سبک مصرف کردم، متوجه شدم نه تنها مشکلی ندارم بلکه تمرکز و انرژی بیشتری هم دارم.»
مهدی، ۵۲ ساله – شیراز: «من فشار خون بالا دارم و نگران مصرف قهوه بودم. اما الان ۶ ماهه که هر روز دو فنجان قهوه دمی می‌خورم. فشار خونم کنترل‌شده‌ست و حالم بهتره. فقط قهوه‌ام رو بدون شکر و شیرینی می‌خورم.»
الناز، ۳۲ ساله – رشت: «اوایل که تازه به قهوه علاقه‌مند شده بودم، هر بار می‌خوردم احساس تپش قلب داشتم. اما وقتی مصرفم رو منظم و روزی یک فنجون کردم، دیگه اون مشکل رو نداشتم و حتی خوابم هم بهتر شد.»
سوالات متداول درباره قهوه و فشار خون
آیا نوشیدن قهوه باعث افزایش فشار خون می‌شود؟
بله، نوشیدن قهوه ممکن است به‌صورت موقت باعث افزایش فشار خون شود؛ به‌ویژه در افرادی که به کافئین حساس هستند یا به‌ندرت قهوه مصرف می‌کنند. این افزایش معمولاً کوتاه‌مدت بوده و پس از چند ساعت کاهش می‌یابد.
آیا مصرف مداوم قهوه نیز فشار خون را بالا نگه می‌دارد؟
خیر. مصرف مداوم قهوه معمولاً باعث ایجاد نوعی «تحمل» به کافئین می‌شود که باعث می‌شود اثر افزایش فشار خون کاهش یابد. برخی مطالعات حتی نشان داده‌اند که مصرف منظم قهوه ممکن است با کاهش خطر ابتلا به فشار خون بالا همراه باشد.
چه مقدار قهوه در روز بی‌خطر است؟
مصرف ۱ تا ۳ فنجان قهوه در روز به‌طور معمول برای اکثر افراد بی‌خطر در نظر گرفته می‌شود. با این حال، پاسخ بدن به کافئین ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد.
کدام نوع قهوه تأثیر کمتری بر فشار خون دارد؟
قهوه‌هایی که کافئین کمتری دارند (مثل قهوه دکاف یا قهوه‌های فوری ملایم) تأثیر کمتری بر فشار خون می‌گذارند. همچنین اسپرسو به دلیل روش تهیه‌اش، با وجود غلظت بالا، ممکن است اثر متفاوتی نسبت به قهوه‌های دم‌آوری‌شده داشته باشد.
آیا افرادی که فشار خون بالا دارند باید مصرف قهوه را قطع کنند؟
نه لزوماً. بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند که در صورت مصرف متعادل و سازگار با سبک زندگی سالم، قهوه برای افراد مبتلا به فشار خون بالا خطری ندارد. با این حال، بهتر است با پزشک خود مشورت کنند.
نتیجه‌گیری
با توجه به شواهد علمی، نوشیدن قهوه به‌ویژه در میزان‌های متعادل (۱ تا ۳ فنجان در روز) تأثیر منفی پایداری بر فشار خون ندارد و حتی می‌تواند در برخی افراد با کاهش خطر بروز فشار خون بالا و بیماری‌های قلبی-عروقی همراه باشد. هرچند مصرف مقطعی قهوه ممکن است منجر به افزایش موقتی فشار خون شود، اما در افرادی که به طور منظم قهوه می‌نوشند، بدن معمولاً به این اثرات عادت می‌کند. همچنین، ترکیبات آنتی‌اکسیدانی موجود در قهوه ممکن است نقش حفاظتی در برابر بیماری‌های قلبی ایفا کنند. بنابراین، برای اغلب افراد سالم، مصرف متعادل قهوه می‌تواند بخشی از یک سبک زندگی متوازن باشد. با این حال، افرادی که به کافئین حساس هستند یا دچار فشار خون بالا هستند، باید مصرف قهوه را با مشورت پزشک تنظیم کنند.
منابع:
Coffee and Arterial Hypertension – PMC (nih.gov)
Coffee and blood pressure: exciting news! – PubMed (nih.gov)
Caffeine in Coffee: How Does It Affect Your Blood Pressure? (healthline.com)
Coffee and your blood pressure – Harvard Health
قوانین ارسال دیدگاه در سایت.