پس از عمل سنگ‌شکنی چه باید کرد؟
اگر شروع به خواندن این مقاله کرده‌اید، ممکن است جزء افرادی باشید که به سنگ کلیه مبتلا شده‌اند یا ریسک ابتلا به آن را در خود بالا ببینید. پس از عمل سنگ‌شکنی لازم است تا میزان مصرف قند، نمک، پروتئین‌های حیوانی، اگزالات و فسفات را کم کنید و آب به فراوانی بنوشید و به شکل روزانه از کلسیم و ویتامین D در غذا یا به شکل مکمل استفاده کنید. همچنین از مکمل کالمگ که حاوی ترکیبات اختصاصی برای پیشگیری و دفع سنگ کلیه می‌باشد، استفاده نمایید. حتی اگر تا به حال به سنگ کلیه دچار نشده‌اید، حتما مطالب ذیل را در ادامه مطالعه کنید تا احتمال ابتلا به این خطر را در خود و خانوادتان به حداقل برسانید.
سنگ کلیه چیست؟
سنگ کلیه درواقع تجمعی از املاح است که درجات مختلفی را در افراد بروز می‌دهد. پس از حدود 1 الی 2 ساعت درد سنگ کلیه درصورت ایجاد مانع برای دفع ادرار شروع خواهد شد. این درد در قسمت پایین شکم و پهلوها حس می‌شود.درصورتی که سنگ کلیه‌ی شما بزرگ باشد و از عملکرد صحیح کلیه و دفع ادرار جلوگیری کند، شما ناچار به انجام جراحی و خارج کردن آن خواهید بود.
انواع جراحی سنگ کلیه به چه شکل است؟
نوع انجام جراحی بسته به سایز سنگ، محل و ترجیح بیماران متفاوت می‌باشد.
سنگ شکنی با موج شوک (Shoke wave lithotripsy)
این روش کم تهاجمی‌ترین نوع جراحی می‌باشد. در این نوع جراحی سنگ‌ها را با امواج ضربه‌ای خرد و ریز می‌کنند تا بتوانند به راحتی از مجاری ادراری عبور کنند. در این نوع جراحی عموما شما همان روز به خانه می‌روید و یا اگر کمی جراحی طولانی و پیچیده باشد، یک شب در بیمارستان می‌مانید. اگر شما مبتلا به چاقی، مشکلات خون‌ریزی و یا اختلالات جدی اسکلتی هستید و یا باردارید، نمی‌توانید از این روش بهره ببرید.
اورتروسکوپی (Ureteroscopy)
این روش برای خارج‌کردن سنگ‌های حالب به ویژه سنگ‌های نزدیک به مثانه کاربرد دارد. در این روش یک لوله‌ی کوچک و انعطاف‌پذیر از مجرای ادراری و مثانه عبور می‌کند و سنگ برداشته می‌شود. درصورتی که سنگ خیلی بزرگ باشد، ابتدا توسط لیزر شکسته می‌شود و سپس برداشته خواهد شد. اگر این نوع جراحی را انجام دادید، می‌توانید همان روز یا روز بعد از بیمارستان مرخص شوید.
نفرولیتوتومی از راه پوست (Percutaneous Nephrolithotomy)
این روش برای برداشتن سنگ‌های بزرگ و شاخه‌دار استفاده می‌شود. در این روش از طریق یک برش کوچک در پشت، آندوسکوپ وارد می‌شود و سنگ را برمی‌دارد. ممکن است از لیزر برای شکستن سنگ نیز استفاده شود. ممکن است یک لوله برای خارج‌کردن ادرار به شکل موقت نیز به کلیه‌سی ما وارد شود.در این روش شما 1 الی 2 روز در بیمارستان بستری خواهید شد.
جراحی لاپاروسکوپی
در این روش در صورت شکست سایر روش‌های ذکرشده، بریدگی‌های کوچکی در شکم شما ایجاد می‌شود و توسط ابزار جراحی نازک، سنگ برداشته می‌شود. در این روش ممکن است شما تا 3 روز در بیمارستان بستری بمانید.
جراحی باز
این روش در صورت داشتن سنگ‌های بزرگ، پیچیده، اورژانسی یا شرایط خاص بیماری یک فرد توصیه می‌شود. در این روش با ایجاد یک برش در شکم، سنگ به طور کامل برداشته می‌شود و یک لوله‌ی تخلیه ادرار موقت نیز جایگذاری خواهد شد. در این روش شما بین 6 الی 9 روز در بیمارستان بستری خواهید بود.
پس از انجام جراحی سنگ کلیه (عمل سنگ‌شکنی)، چه باید کرد؟
پس از جراحی ممکن است دسته‌هایی از داروها برای تسهیل عبور ادرار از مثانه‌ی شما، آنتی‌بیوتیک برای جلوگیری از عفونت و چندین داروی دیگه برای شما تجویز شود.
در کنار مصرف داروهای تجویزی، لازم است تا چندین نکته در رابطه با بعد از عمل و بعد از بهبود کامل برای جلوگیری از ابتلای مجدد به سنگ کلیه انجام دهید.
آب به فراوانی بنوشید
بهتر است روزانه بین 8 الی 12 لیوان آب بنوشید. اگر به این اندازه از مصرف آب عادت ندارید، می‌توانید به تدریج این میزان را کنترل کنید.
مصرف قند، نمک و پروتئین‌های حیوانی را محدود کنید
نمک، احتمال ایجاد سنگ‌های کلسیمی را بالا می‌برد. نمک فقط میزان تعیین‌شده در غذای شما نیست بله نمک‌های پنهان در ترکیبات غذایی مثل بیسکوییت‌ها، پنیر و … نیز باید به طور روزانه اندازه‌گیری شود. میزان نمک مجار روزانه برای بزرگسالان، یک قاشق چای خوری می‌باشد.
آبمیوه و نوشیدنی‌های حاوی قند مصنوعی را محدود نمایید. قند نیز همانند نمک باید در سایر ترکیبات مصرفی در طول روز سنجیده شود. برای مثال قند موجود در آبمیوه طبیعی، عسل، کیک و شیرینی و از این قبیل مواد غذایی باید سنجیده شود. مصرف روزانه قند برطبق توصیه‌های معتبر، بین 9 الی 12 قاشق چای‌خوری متغیر است. این میزان با توجه به نوع قند مصرفی، بیماری‌های دیگر شما مثل دیابت و جنسیت شما متغیر است.
پروتئین‌های حیوانی نظیر گوشت قرمز، میزان سیترات ادرار را کاهش می‌دهند. سیترات عاملیست که از ایجاد سنگ‌های کلیوی جلوگیری می‌کند. این پروتئین‌ها قابل جایگزینی با پروتئین‌های گیاهی می‌باشند.
از وجود ترکیبات حاوی اگزالات و فسفات آگاه باشید و مصرف آن‌ها را به حداقل برسانید
موادغذایی حاوی اگزالات، شامل آجیل‌ها، اسفناج، شکلات، سویا، چای و … می‌باشند. همچنین نوشابه و نوشیدنی‌های گازدار از جمله مواردی هستند که حاوی فسفات هستند و در عین حال قند مصنوعی زیادی نیز دارند. این عوامل در ایجاد سنگ‌های کلیوی اثرگذارند.
از نوشیدن الکل خودداری نمایید
الکل منجر به از دست‌دادن آب بدن شما و دهیدراته‌شدن شما می‌شود. نتیجتا احتمال ایجاد سنگ کلیه را در شما بالا می‌برد.
کلسیم را به روتین تغذیه‌ای خود اضافه کنید
درواقع درصورتی که میزان مصرف کلسیم در شما کاهش یابد، احتمال افزایش میزان اگزالات در شما بیشتر می‌شود. شما می‌توانید کلسیم را از طریق غذا یا مکمل بدست آورید. همچنین مصرف ویتامین دی در کنار کلسیم، به جذب بهتر آن کمک می‌کند. موادغذایی حاوی ویتامین D شامل ماهی سالمون، قارچ، پنیر و … می‌باشند.
مکمل کالمگ استفاده کنید
مکمل کالمگ، مکملیست که برپایه‌ی پتاسیم و منیزیم در فرم سیترات هست. هرسه این عوامل به شکل اختصاصی از رسوب املاح ایجاد‌کننده‌ی سنگ کلیه جلوگیری می‌کنند و در دفع بهتر سنگ کلیه به شما کمک می‌کنند. برای این مورد، نیاز است تا شما روزانه 2بار و هر بار 2 عدد کالمگ را مصرف نمایید.
جمع‌بندی
اگر جراحی یا عمل سنگ‌شکنی را تجربه کردید و اکنون در دوره‌ی نقاهت هستید، دانستن نکات مهمی برای جلوگیری و کاهش احتمال رخداد مجدد آن بسیار ضروریست. پس از انجام عمل سنگ‌شکنی یا جراحی، شما باید آب به فراوانی بنوشید، مصرف قند، نمک، پروتئین حیوانی، ترکیبات حاوی اگزالات مثل آجیل‌ها، شکلات، چای و …، کولاها و الکل را بسیار محدود کنید و مصرف کلسیم را بالاببرید. در کنار آن، از مکمل کالمگ که حاوی ترکیباتی اختصاصی برای پیشگیری و دفع سنگ کلیه موثر است به شکل روزانه استفاده نمایید.
منابع
Potassium – Health Professional Fact Sheet (nih.gov)
Eating, Diet, & Nutrition for Kidney Stones – NIDDK (nih.gov)
Fructose consumption and the risk of kidney stones – PubMed (nih.gov)
قوانین ارسال دیدگاه در سایت.