درمان دارویی سر درد میگرنی

سردرد میگرنی، یکی‌از رایج‌ترین سردردهای درگیرکننده دربیماران می‌باشد. آگاهی از نحوه‌ی درمان و تغییر سبک‌ زندگی افراد، می‌تواند گام‌ مهمی در بهبود و بالابردن کیفیت زندگی افراد داشته باشد. درادامه، به بررسی درمان‌های سردرد میگرنی می‌پردازیم.

سردرد میگرنی چیست؟

سردردهای میگرنی، تقریبا 12درصد از مردم آمریکا و 15درصد از مردم انگلیس را درگیر خود کرده‌است. معمولا میانگین سنی شروع سردردهای میگرنی در خانم‌ها از 18 سالگی و درآقایان از 14 سالگی می‌باشد و ابتلا به این‌نوع سردرد، درخانم‌ها بیشتر رایج‌است. شروع سردردهای میگرنی ازسنین 50 به‌بعد نادر می‌باشد. معمولا حملات سردردمیگرنی بین 4 تا 72 ساعت به‌طول می‌انجامد.

سردردهای میگرنی به دودسته‌ی سردردهای میگرنی بدون هاله و سردردهای میگرنی با هاله تقسیم‌بندی می‌شوند.

سردردهای بدون‌هاله یا سردردهای میگرنی رایج، معمولا 4 الی 72 ساعت به‌طول می‌انجامد و به صورت یک یا دوطرفه دراطراف سر کشیده می‌شود و باحرکت، بدترمی‌شود وممکن‌است همراه‌با علائم گوارشی مثل تهوع و استفراغ، همراه باشند. شدت آن ممکن‌است متوسط تا شدید باشد.

سردردهای همراه هاله، کمتر رایج می‌باشندو بین 5دقیقه تا 1 ساعت ممکن‌است به‌طول‌انجامد. دراین نوع سردرد، فرد خطوط زیگزاگ یا چشمک‌زن، مشاهده می‌کند و هاله‌های عصبی، به شکل سوزن‌سوزن شدن دست، خودرا نشان‌می‌دهد و ممکن از به سمت سر، صورت و لب کشیده‌شود. معمولا یک ساعت بعداز اتمام این علائم، سردردها شروع می‌شود. سردردها عموما یک‌طرفه و ضربان‌دار می‌باشند و ممکن‌است همراه‌با حالت تهوع باشد و افراد فوتوفوبیا و فونوفوبیا دارند؛ بدین معنی که درمواجه با بعضی اصوات و نورها، سردردشان بدتر می‌شود. بنابراین لازم‌است تا دریک محیط تاریک و ساکت استراحت کنند. بعضی بوهای خاص نیز ممکن‌است تشدیدکننده و محرک سردردهای میگرنی باشند.

چگونه سردردهای میگرنی را درمان کنیم؟

قبل‌ از اینکه به درمان‌های دارویی برای سردردهای میگرنی بپردازیم، به بررسی موارد تغذیه‌ای که باعث تحریک و تشدید سردردهای میگرنی می‌شوند، می‌پردازیم.

نکته‌ی اول درکسانی که سردردهای میگرنی دارند، مصرف یا عدم مصرف بعضی مواد غذایی و نوشیدنی‌هاست.

دمنوش‌های گیاهی ممکن است به کاهش علائم سردرد کمک کنند زیرا آبرسان هستند و ممکن است حاوی ترکیبات تسکین‌دهنده درد باشند. مطالعه‌ای در سال 2014 بر روی 100 فرد مبتلا به میگرن بدون هاله نشان داد که یک چای زنجبیل ساده شدت میگرن را در افرادی که آن را مصرف می‌کنند، با عوارض جانبی کمتری در مقایسه با سوماتریپتان، کاهش می‌دهد. چای سبز و بابونه نیز به بهبود سردردهای میگرنی کمک شایانی می‌کنند.

ازمصرف الکل خودداری نمایید. الکل خود یک دیورتیک می‌باشد و ازاین طریق منجر به کاهش آب بدن‌شما و تشدید سردردها یا شروع آن می‌شود. درکنار آن، از آب به‌اندازه‌ی کافی در طول روز استفاد‌نمایید.

ازمصرف شکلات، پنیرهای‌کهنه، مرکبات، سوسیس‌ها، پپرونی، سویا، غذاهای کنسروی، شیرین‌کننده‌های مصنوعی و مقادیرزیاد کافئین، خودداری‌نمایید.

درمان‌های دارویی سردردهای‌ میگرنی

بعضی‌ از داروهای مصرفی بیماران، القاکننده‌ی سردردهای میگرنی هستند. مثل داروهای نیترانی و گشادکننده‌ی عروق و داروهای ضدبارداری. اگر مصرف‌کننده‌ی این داروها هستید و به سردردهای میگرنی دچار می‌شوید، با پزشک یا داروسازخود برای کنترل علائم، مشورت‌نمایید.

اولین‌داروهای خط‌‌‌ اول درمان سردردهای میگرنی، ضددردهای ساده و رایج مثل استامینوفن و ایبوپروفن می‌باشند. درمطالعه‌ای نشان‌ داده‌شد، مصرف 1000 میلی‌گرم از استامینوفن، منجر به کاهش قابل‌توجه سردردهای میگرنی متوسط تا شدید دربیماران می‌شود.

داروهای ترکیبی از مسکن‌ها نیز در دسترس می‌باشد و بیماران می‌توانند از آن‌ها برای کنترل سردردها بهره ببرند. نکته‌‎ی قابل‌توجه این‌ است که بعضی افراد درمصرف مسکن‌ها، زیاده‌روی می‌کنند و داروهای با دوز پایین‌تر، اثرگذاری مناسب را نخواهدداشت. بیماران باید این میزان‌را بسیار کاهش دهند و با تحمل عوارض ترک دوزهای‌ بالا از مسکن‌ها، کیفیت زندگی بالاتر و درمان‌های آسان‌تر و موثرتری را تجربه کنند.

استامینوفن، NSAID‌ها (مثل ایبوپروفن و دیکلوفناک) و آسپرین ممکن‌است با ترکیبات دیگری مانند کدئین، دی هیدروکدئین، داکسیلامین و کافئین ترکیب شوند. مسکن‌های OTC در اشکال مختلف دارویی قرص‌ها و کپسول‌ها و شربت‌ها موجود می‌باشند. زمان مصرف دوزها در میگرن مهم است. درهنگام شروع حملات میگرنی، حرکات دستگاه گوارش کم می‌شود و بهتر‌است از فرم‌هایی که سریعترین و بیشترین زمان جذب را دارند، استفاده‌شود.

استامینوفن دارای اثرات ضد درد و تب‌بر است اما اثر ضدالتهابی کمی دارد یا اصلاً ندارد. با وجود تحقیقات گسترده، روش دقیقی که استامینوفن اثر ضد درد خود را اعمال می‌کند، هنوز نامشخص است. با این حال، این دارو بدون شک در کاهش درد و تب موثر است. این دارو نسبت به آسپرین کمتر منجربه تحریک معده می‌شود و می‌توان آن را برای بیمارانی که به این دلیل، قادر به مصرف آسپرین نیستند توصیه کرد. شواهد دال بر اثربخشی استامینوفن در مدیریت میگرن محدود است. نکته‌ی قابل‌توجه در مصرف استامینوفن، توجه به سمیت‌ کبدی آن در مصرف دوزهای‌ بالا است.

ایبوپروفن و دیکلوفناک، داروهای ضدالتهاب، ضددرد و تب‌بر (NSAID) هستند که همانند استامینوفن، کمتر منجربه تحریک معده می‌شوند. قرص ایبوپروفن نباید درکودکان زیر12 سال مصرف‌شود اما سوسپانسیون‌های آن درکودکان 3 ماه ‌به‌بالا قابل مصرف می‌باشد. دیکلوفناک نیز درکودکان 14سال به بالا قابل‌مصرف می‌باشد. درصورت تجویز، حتما باید از بیماران شرح‌حال سوابق بیماری قلبی-عروقی گرفته‌شود زیرا این دارو منجر به بدخیم‌ترشدن بیماری‌های قلبی-عروقی می‌شود.

ازدیگر مشکلات استفاده ازNSAIDها، سوهاضمه و خون‌ریزی‌های گوارشی می‌باشد. به‌دلیل وجود این اثرات، به افراد توصیه‌می‌شود داروهای این دسته را، همراه یا بعدازغذا مصرف‌نمایند و افرادی که ریسک و سابقه‌ی خون‌ریزی‌های گوارشی دارند، ازمصرف آن خودداری نمایند و درصورت داشتن شرایط، استامینوفن را جایگزین کنند.

درصورت مصرف داروهای خط اول ذکرشده و عدم اثربخشی مدنظر، فرد می‌بایست به پزشک ارجاع‌ داده‌شود.

قرص سوماتریپتان 50 میلیگرمی را می‌توان به صورت بدون نسخه برای تسکین میگرن‌های حاد همراه یا بدون هاله و در مواردی که “تشخیص واضح میگرن” وجود دارد استفاده کرد. افراد بین 18 تا 65 سال می توانند از آن استفاده کنند. عموما یک قرص 50 میلیگرمی در اسرع وقت، پس از احساس شروع سردردهای میگرنی مصرف می‌شود. در صورت بازگشت علائم، می توان دوز دوم را حداقل 2 ساعت پس از اولین دوز مصرف کرد. دوز دوم فقط در صورتی باید مصرف شود که سردرد به نوبت اول پاسخ‌داده‌باشد.

اگر فرد قبلا از سوماتریپتان استفاده نکرده‌باشد، داروسازنیاز به تعیین مناسب بودن آن، برای درمان است. بیماران باید یک الگوی ثابت از میگرن داشته‌باشند و داروساز باید سایر اطلاعات مربوط به شرح‌حال بیمار یا شرایط پزشکی مرتبط و همچنین داروهای مصرفی را شناسایی‌کند.

بیماران درگیر باسردرد باویژگی‌های ذیل، باید برای ارزیابی پزشکی ارجاع‌داده‌شوند:

• افراد زیر 18 سال یا بالای 65 سال
• کسانی که 50 سال یا بیشتر دارند و برای اولین بار حملات میگرنی را تجربه می‌کنند. اگر پزشک تشخیص میگرن را تایید کند، می‌توان شروع سوماتریپتان را برای آن‌ها درنظرگرفت.
• بیمارانی که اولین حمله میگرنی خود را در 12 ماه گذشته تجربه کرده‌اند.
• بیمارانی که در ماه چهاربار یا بیشتر، حملات سردرد را تجربه می‌کنند.
• اگر سردرد میگرنی بیش از 24 ساعت طول بکشد، شرایط بیمار به طور بالقوه برای شروع سوماتریپتان مناسب است؛ اما باید برای ارزیابی و مدیریت بیشتر به پزشک ارجاع داده‌شود.
• بیمارانی که به درمان پاسخ نمی‌دهند.
• بیمارانی که 10 روز یا بیشتر در ماه سردرد (از هر نوع) دارند.
• زنان مبتلا به میگرن که از قرص ضدبارداری استفاده می‌کنند، خطر سکته مغزی بیشتری دارند، بنابراین اگر شروع میگرن در 3 ماه گذشته‌ی فرد باشد، اگر حملات میگرنی بدتر شده‌باشد یا اگر میگرن همراه با هاله دارند، باید به پزشک ارجاع داده‌شود.
• بیمارانی که بین حملات به طور کامل بهبود نمی‌یابند.
• خانم‌های باردار یا شیرده مبتلا به میگرن
• بیماران با سه یا بیشتر عوامل خطر قلبی عروقی

هشدارها: افرادی که دارای سه یا بیشتر از عوامل خطر قلبی عروقی زیر هستند، کیس مناسبی برای شروع سوماتریپتان مناسب نیستند: مردان بالای 40 سال. زنان یائسه؛ افراد مبتلا به هیپرکلسترولمی؛ افراد سیگاری (مصرف 10عدد سیگار یا بیشتر در روز)؛ افراد با شاخص توده‌بدنی بیش از 30 ؛ افراد مبتلا به دیابت؛ افراد با سابقه‌ی خانوادگی بیماری قلبی زودرس – پدر یا برادر قبل از سن 55 سالگی یا مادر یا خواهر قبل از سن 65 سالگی حمله قلبی یا آنژین داشته‌باشند.

منابع

Symptoms in the Pharmacy. A Guide to the Management of common illness

Community pharmacy

What to Drink for a Headache (verywellhealth.com)

Migraines: More Than a Headache (healthline.com)

Hemiplegic Migraine Diet: Trigger Foods to Avoid, What to Eat (healthline.com)