داروهایی که موجب تغییر رنگ ادرار و مدفوع می‌شوند

رنگ طبیعی ادرار شما باید به رنگ زرد روشن تا بی‌رنگ باشد. در صورت کم‌آبی بدن، این رنگ ممکن است به زرد تیره تغییر یابد. اگر رنگ ادرار شما از این محدوده عبور کرد و غیر طبیعی بود، باید بررسی بیشتری انجام دهید. مصرف برخی خوراکی‌ها و داروها یا ابتلا به عفونت‌های ادراری، سنگ کلیه و … ممکن است بر رنگ ادرار شما اثرگذار باشند.

یکی از عوارض جانبی برخی داروها تغیر در رنگ ادرار و مدفوع می‌باشد که به علت عدم آگاهی ممکن است منجر به نگرانی برخی از بیماران شود. از این رو بهتر است داروهايي كه موجب تغيير رنگ مدفوع مي شود را به خاطر بسپاریم. آنتی‌بیوتیک‌های مثل تتراسایکلین، مترونیدازول و کلیندامایسین، قرص آهن، منجر به تغییر رنگ ادرار و مدفوع شما را تیره‌تر خواهند کرد.

چه داروهایی رنگ مدفوع را تغییر می‌دهند؟

برخی داروها، رنگ مدفوع شما را تحت تاثیر قرار می‌دهند. از جمله پرمصرف‌ترین این داروها عبارتند از:

خاکستری: کلشی‌سین
آبی تیره: دگزامتازون
قرمز: پيريوينيوم- شربت تتراسايكلين
نارنجی – قرمز: ريفامپين- فنازوپيريدين
زرد: سنا
آبی: کلرامفنیکل
سبز: ايندومتاسين- آهن- مدروكسي پروژسترون

چه داروهایی مدفوع را سیاه می‌کنند؟

داروهای ضد اسيد معده، آسپرين، بتامتازون، كلرامفنيكل، تئوفيلين، پردنيزولون، رزرپين، بيسموت، آهن، سيتارابين، آمينوفيلين، كليندامايسين، آلومينيوم هيدروكسايد، تتراسايكلين، آمفتامين، متوتروكسات، فنيل افرين و ايبوبروفن از جمله داروهایی هستند که رنگ مدفوع شما را سیاه می‌کنند.

داروهایی که باعث تغییر رنگ ادرار می شوند کدامند؟

از جمله داروهایی که می‌توانند رنگ ادرار شما را تغییر دهند عبارتند از:

سیاه: متوكاربامول – فروس سولفات – كوتريماكسازول – آهن دكستران – كينين – متيل دوپا – لوودوپا
آبی: تريامترون – آمي تريپتيلين – رزورسينول
قهوه‌ای: ريفابوتين- مترونيدازول – هيدروكينون – ريفامپين – متوكاربامول – نيتروفورانتوئين – كلروكين
قهوه‌ای – سیاه: ايزوسوربايد – مترونيدازول – دي نيترات – منونيترات – سنا
سبز: متوكاربامول – ايندومتاسين – آمي تريپتلين – رزورسينول – پروپوفول
نارنجی: ريفامپين – فنازوپريدين – ريفابوتين – دي هيدروارگوتامين – سولفاسالازين
صورتی : سنا – دفروكسامين – متيل دوپا – فنازوپيريدين – فني توئين
زرد- قهوه‌ای: بيسموت – كلروكين – مترونيدازول – نيتروفورانتوئين – سولفوناميدها
زرد : نيتروفورانتوئين – ريبوفلاوين – سولفاسالازين

در جدول زیر تغییر رنگ ناشی از مصرف تعدادی از داروها گردآوری شده است:

خوراکی‌هایی که بر رنگ ادرار شما اثر می‌گذارند کدامند؟

ادرار صورتی یا قرمز

خوراکی‌هایی مثل ریواس، چغندر و یا شاه توت، می‌توانند رنگ ادرار شما را صورتی یا قرمز کنند.

ادرار نارنجی

بیماری‌هایی که بر رنگ ادرار شما اثر می‌گذارند کدامند؟

ادرار صورتی یا قرمز: دویدن با شدت زیاد، وجود خون در ادرار به دلیل کیست، سرطان یا سنگ کلیه می‌توانند رنگ ادرار شما را صورتی یا قرمز کنند.

ادرار نارنجی: مشکلات کبدی و صفراوی می‌تواند ادرار شما را نارنجی کند. در این زمان رنگ پوست شما نیز ممکن است زرد شود و مدفوعتان نیز روشن‌تر شود.

ادرار سبز یا آبی: ابتلا به برخی عفونت‌های باکتریایی می‌تواند رنگ ادرار را سبز کند. همچنین ابتلا به یک بیماری نادر به اسم هایپرکلسمی خوش‌خیم، می‌تواند رنگ ادرار کودکان را آبی کند.

رنگ ادرار قهوه‌ای یا کاراملی: ابتلا به مشکلات کبدی و کلیوی، عفونت‌های مجاری ادراری و وجود خون در ادرار منجر به قهوه‌ای شدن آن یا رنگ چای می‌شود. همچنین در اثر افزایش فشار بر ماهیچه‌ها در اثر ورزش یا هرگونه فعالیت سنگین، رنگ ادرار ممکن است به رنگ چای درآید که ممکن است در ادامه به کلیه‌ها آسیب وارد کند.

رنگ ادرار شیری: ابتلا به برخی عفونت‌ها و سنگ کلیه، ممکن است ادرار شما را به رنگ شیری درآورد.

تجربه بیماران

حسین، ۲۷ ساله – کم‌خونی فقر آهن“چند روز بعد از شروع قرص آهن، متوجه شدم مدفوعم کاملاً سیاه شده. خیلی نگران شدم و حتی فکر کردم خونریزی داخلی دارم. اما پزشکم گفت این واکنش طبیعی بدن به مکمل آهنه و جای نگرانی نداره”

مریم، ۴۵ ساله – بستری به دلیل عفونت ادراری و دریافت داروهای تزریقی“در بیمارستان بعد از مصرف چند داروی تزریقی، متوجه شدم رنگ ادرارم سبز شده! پزشک بهم گفت این اثر دارویی به نام ایندومتاسین و احتمالاً پروپوفوله و خوشبختانه خطرناک نیست. بعد از چند روز، با قطع دارو رنگ ادرارم به حالت طبیعی برگشت”

رضا، ۳۶ ساله – ورزشکار حرفه‌ای“بعد از یک جلسه تمرین شدید بدنسازی، ادرارم به رنگ چای در اومد. خیلی نگران شدم و به پزشک مراجعه کردم. گفت که به دلیل فشار زیاد روی عضلات، مقداری میوگلوبین وارد ادرار شده که می‌تونه به کلیه‌ها آسیب بزنه. برام آزمایش نوشت و دستور داد چند روز استراحت کنم و مایعات زیاد بخورم”

نسرین، ۲۹ ساله – بدون مصرف دارو“یه شب مقدار زیادی چغندر پخته خوردم و صبح دیدم رنگ مدفوعم قرمز شده. حسابی ترسیدم و فکر کردم خونریزی داخلی دارم. اما وقتی به پزشک گفتم، خندید و گفت دلیلش فقط رنگ‌دانه چغندره”

سوالات متداول

منبع

Urine color – Symptoms and causes – Mayo Clinic