خواص درمانی جینسنگ در درمان بیماری ام اس

بیماری خود ایمنی چیست؟

بیماری خودایمنی اختلالی است که از پاسخ ایمنی غیر طبیعی و حمله سیستم ایمنی به بافت‌های طبیعی بدن ناشی میشود. علت اصلی ایجاد بیماری‌های خود ایمنی ناشناخته است. استرس، عوامل ژنتیکی و عوامل محیطی همگی می‌توانند در ایجاد و پیشرفت بیماری‌های خودایمنی نقش داشته باشند اما ارتباط این عوامل پیچیده است.

حداقل ۸۰ نوع بیماری خودایمنی وجود دارد و تقریباً هر عضوی از بدن می‌تواند درگیر این بیماری‌ شود و کیفیت زندگی فرد را به مقدار قابل توجهی کاهش دهد. مثال‌هایی از بیماری‌های خود ایمنی عبارتند از:

• ام اس
• آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی)
• دیابت تیپ ۱
• پسوریازیس
• بیماری‌های التهابی روده (کرون و کولیت زخمی)
• لوپوس‌

متاسفانه بروز و شیوع بیماری‌های خودایمنی به تدریج در جهان رو به افزایش است. از طرف دیگر در حالی که درمان‌هایی مانند داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، سرکوب کننده‌های ایمنی و ایمونوگلوبولین داخل وریدی معمولاً می توانند علائم این بیماری‌ها را بهبود بخشند، اما نمی‌توانند بیماری را درمان و ریشه کن کنند. علاوه بر این، این روش‌‌های درمانی عوارض جانبی زیادی نیز دارند. بنابراین، تحقیق و یافتن روش‌های درمانی جدید و مناسب برای بیماران مبتلا به بیماری‌های خودایمنی اهمیت بسیار دارد.

بیماری ام اس (MS) چیست و چه علائمی دارد؟

مولتیپل اسکلروزیس (ام اس) یک بیماری خودایمنی در سیستم عصبی مرکزی است که با دمیلیناسیون التهابی مشخص میشود و بیش از ۲/۵ میلیون نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار داده است. در بیماری ام اس، سیستم ایمنی به غلاف محافظی (میلین) که رشته های عصبی را می‌پوشاند حمله می‌کند و باعث ایجاد مشکلات ارتباطی بین مغز و سایر قسمت‌های بدن میشود. این مسئله منجر به از دست دادن عملکردهای حرکتی، اختلالات خلقی، اختلالات شناختی و سایر علائم عصبی می‌گردد.

علائم و نشانه‌های ام اس بین بیماران بسیار متفاوت است و به محل و شدت آسیب فیبر عصبی در سیستم عصبی مرکزی بستگی دارد. برخی از افراد مبتلا به ام اس شدید حتی ممکن است توانایی راه رفتن را از دست بدهند اما بسیاری افراد نیز ممکن است دوره‌های طولانی بهبودی را بدون هیچ علامت جدیدی تجربه کنند.

علائم رایج عبارتند از:

• بی حسی یا ضعف در یک یا چند اندام
• احساس مور مور یا گزگز شدن اندام‌ها
• احساس شوک الکتریکی که با حرکات خاص گردن، به ویژه خم شدن گردن به جلو (نشانه لرمیت) رخ می‌دهد.
• عدم هماهنگی قسمت‌های مختلف بدن
• عدم تعادل یا ناتوانی در راه رفتن
• از دست دادن جزئی یا کامل بینایی، معمولاً در یک چشم در یک زمان، اغلب با درد در حین حرکت چشم
• دوبینی طولانی مدت
• تاری دید
• سرگیجه
• اختلال در عملکرد جنسی و کارکرد روده و مثانه
• خستگی
• لکنت زبان
• مشکلات شناختی
• اختلالات خلقی

داروهایی که در حال حاضر برای بیماری ام اس تجویز میشوند نمی‌تواند این بیماری را به طور کامل درمان کند، اگرچه چند داروی تایید شده توسط سازمان غذا و دارو (بتا اینترفرون‌ها، گلاتیرامر‌‌استات، فینگولیمود و …) میتوانند علائم ام اس را تا حدی بهبود بخشند اما برخی از آنها دارای عوارض جانبی خطرناکی مانند افزایش خطر اختلال در عملکرد کبد، لکوپنی، اختلالات تیروئید، افسردگی و علائم شبه آنفولانزا هستند. بنابراین، تولید داروهای کارآمد و بی خطری که می‌توانند از شیوع بیماری جلوگیری کنند یا شروع و پیشرفت ام اس را به تأخیر بیندازند، ضرورت دارد.

جینسنگ چیست؟

جینسنگ پاناکس به عنوان یک داروی گیاهی سنتی در کشورهای شرق آسیا مانند کره، چین و ژاپن برای مدت طولانی مورد استفاده بوده و به تنهایی یا در ترکیب با سایر داروهای گیاهی برای درمان بیماری‌های مختلف مانند بیماری‌های قلبی عروقی، عصبی و ایمنی کاربرد داشته است.

مطالعات اخیر نشان داده است که جینسنگ در تعدیل و تنظیم فعالیت سیستم ایمنی نقش دارد ، از این رو ممکن است در کنترل بیماری‌های خود ایمنی مانند ام اس موثر واقع شود. در ادامه به بررسی اثرات درمانی و ضد التهابی جینسنگ در درمان ام اس میپردازم. با من همراه باشید.

اثرات درمانی و ضد التهابی جینسنگ در درمان ام اس

در ادامه به بررسی دقیق مطالعات و اثرات جینسنگ بر روی ام.اس خواهم پرداخت. با من همراه باشید …

اثرات جینسنگ بر سلول‌های ایمنی

جینسنگ به خوبی به عنوان یک تعدیل کننده ایمنی شناخته شده است که می‌تواند هموستاز ایمنی را حفظ کند و با تعدیل سیستم ایمنی، مقاومت در برابر بیماری‌های مختلف یا حملات میکروبی را افزایش دهد.

سیستم ایمنی از انواع مختلفی از سلول‌ها که هر یک از آن‌ها عملکرد تخصصی منحصر به فردی دارند تشکیل شده است. برخی از این سلول‌ها عبارتند از :

• ماکروفاژها
• سلول‌های دندریتیک
• میکروگلیا
• لنفوسیت‌ها
• سلول‌های کشنده طبیعی

جینسنگ میتواند به روش‌های مختلف عملکرد هر یک از سلول‌های سیستم ایمنی را تنظیم کند. برخی از این روش‌ها عبارند از :

1. عصاره جینسنگ قرمز کره‌ای می‌تواند با مهار تمایز سلول Th17  و کمک به تمایز سلول Treg به کنترل التهاب کمک کند.
2. عصاره جینسنگ قرمز کره‌ای غنی شده با جین سنوزید Rg3 میتواند تمایز سلول Th1 و بیان اینترفرون گاما را مهار‌ کند و از این طریق التهاب را سرکوب کند.
3. پلی ساکاریدهای اسیدی مشتق شده از جینسنگ نیز با تنظیم انواع مختلف سلول‌های ایمنی در طحال و تیموس موجب تعدیل فعالیت سیستم ایمنی می‌شوند. آن‌ها همچنین با تحریک عملکرد ماکروفاژها، با عفونت‌ها مقابله می‌کنند.
4. جین سنوزید Rh2 می‌تواند با تنظیم متیلاسیون اپی ژنتیکی مسیر ایمنی سلولی، از تکثیر سلول‌های سرطان سینه MCF-7 جلوگیری کند.
5. جین سنوزید Rg3 می‌تواند پاکسازی بتا آمیلوئید را با افزایش فعالیت فاگوسیتوتیک میکروگلیا (یک نوع از ماکروفاژهای تخصصی که در سیستم عصبی مرکزی یافت می‌شود) افزایش دهد.

با توجه به مواردی که گفته شد ، جینسنگ میت‌واند سلول‌های ایمنی را تعدیل کرده و از این طریق از بسیاری از بیماری‌های مرتبط با نقص در سیستم ایمنی جلوگیری کند.

اثرات جینسنگ بر بیماری ام اس

مطالعات متعددی در مورد نقش جینسنگ بر کنترل و درمان بیماری ام اس انجام شده است. در ادامه به بررسی چند مورد از این مطالعات می‌پردازم:

1- مطالعه اول

در این مطالعه جینسنگ و ترکیبات آن مانند جین سنوزیدها و پلی ساکاریدها، اثرات پیشگیرانه و درمانی را در آزمایشگاه بر روی مدل موشی بیماری ام اس نشان دادند. اثر پیشگیرانه جینسنگ قرمز کره‌ای شامل کاهش تخریب غلاف میلین، مهار فعال سازی و نفوذ سلول‌های ایمنی (میکروگلیا و ماکروفاژها) و کاهش بیان سیتوکین‌های پیش التهابی در نخاع است. جینسنگ قرمز کره‌ای همچنین موجب کاهش تعداد سلول‌های T از نوع CD4 و Th1 و Th17 در نخاع و غدد لنفاوی و کاهش بیان سایتوکاین‌های التهابی از جمله اینترفرون گاما، اینترلوکین ۱۷ و ۲۳  در نخاع شد و از این طریق به کاهش التهاب کمک کرد. از سوی دیگر، جینسنگ قرمز کره‌ای تعداد سلول‌های Treg را در نخاع و غدد لنفاوی همان موش‌ها افزایش داد. جینسنگ قرمز کره‌ای همچنین نفوذپذیری سد خونی مغزی (BBB) را کاهش داد و از ورود سلول‌های التهابی به سیستم عصبی مرکزی جلوگیری کرد. در نهایت نتایج این مطالعه نشان داد که استفاده از عصاره­ جینسنگ قرمز کره­‌ای ممکن است برای درمان ام اس در مراحل اولیه مفید باشد.

2- مطالعه دوم

این مطالعه نشان داد تزریق داخل صفاقی جینسنوزید Rd به مدل موشی ام اس در آزمایشگاه، شدت بالینی علائم بیماری را کاهش داده و همچنین باعث کاهش نفوذ­پذیری سد خونی مغزی، کاهش میزان سایتوکاین­‌های التهابی (اینترفرون گاما) و افزایش سایتوکاین‌­های ضد التهابی (اینترلوکین ۴) و تعدیل ­کننده‌­های سیستم ایمنی (Th2) در سلول­‌های طحال و قشر مغز می‌­شود. از طرفی نتایح بررسی‌­ها نشان داد استفاده از این جینسنوزید منجر به افزایش میزان فاکتور رشد عصبی (NGF) و فاکتور نورون زایی مشتق از مغز (BDNF) در قشر مغز و نخاع کمری می­گردد که نشان می­دهد این جینسنوزید ممکن است باعث ترمیم آسیب­‌های عصبی ناشی از بیماری ام اس شود.

3- مطالعه سوم

این مطالعه نشان داد که درمان درون نخاعی موش‌ها با جینسنوزید Rg1 و Rb1 می‌تواند اختلالات رفتاری را در مدل موشی ام اس کاهش دهد. این نتایج قدرت این جینسنوزیدها را در مهار سیر بالینی بیماری ام اس نشان میدهد. این یافته‌ها همچنین نشان میدهد که جین سنوزیدها میتوانند عوامل امیدوارکننده‌ای برای کاهش اختلال عملکرد عصبی ناشی از ام اس باشند.

4- مطالعه چهارم

این مطالعه نشان داد که پلی ساکارید اسیدی مشتق شده از جینسنگ میتواند موجب کاهش سیتوکین‌های Th1 و سایتوکاین‌های پیش التهابی طحال در مدل موشی ام اس شود. از طرفی دیگر این پلی ساکارید اسیدی موجب کاهش ورود سلول‌های سیستم ایمنی به نخاع و در نتیجه جلوگیری از تخریب غلاف میلین میگردد.

5- مطالعه پنجم

خستگی یکی از شکایات شایع بیماران مبتلا به ام اس است. این مطالعه نشان داد که درمان ۳ ماهه بیماران مبتلا به ام اس با جینسنگ قرمز کره‌ای میتواند خستگی آنها را به طور محسوسی کاهش دهد (۸۶٪ یعنی ۵۲ نفر از ۶۰ بیمار شرکت کننده). همچنین طی این مطالعه کیفیت زندگی افراد شرکت کننده به طور قابل توجهی بهبود یافت.

جمع‌بندی

به طور خلاصه، نتایج مطالعات متعدد نشان داده است که جینسنگ قرمز کره‌ای و اجزای فعال آن، اثرات مفیدی در پیشگیری از التهاب سیستم عصبی مرکزی و کاهش علائم و پیشرفت بیماری ام اس دارند. مطالعات بالینی در مورد استفاده از جینسنگ برای ام اس نتایج امیدوارکننده‌ای را نشان داده‌اند. با تحقیقات بیشتر و گسترده‌تر در این زمینه انتظار میرود در آینده‌ای نزدیک شاهد کاربرد گسترده جینسنگ در درمان بیماری ام اس باشیم.

منابع

Panax ginseng: a candidate herbal medicine for autoimmune disease

What is multiple sclerosis? An expert explains