تداخل دارو و غذا
تداخل دارو و غذا چیست؟
زمانی که دارویی جدید مصرف میکنید، ممکن است مجبور شوید کمی سبک زندگی خود را تغییر دهید و این تغییرات شامل غذاهایتان نیز می شود. تداخل غذا و دارو به معنای آن است که یک ماده مغذی یا ترکیب خاص در غذا، نحوه متابولیسم دارو در بدن شما را تغییر میدهد. این میتواند دوز دریافتی بدن شما را افزایش یا کاهش دهد و یا باعث افزایش خطر عوارض جانبی دارو شود که بسیاری از آنها میتوانند خطرناک باشند، یا اینکه دارو آن طور که باید عمل نکند. برخی داروها نباید همزمان با ترکیبات غذایی خاصی مصرف شوند. به عنوان مثال آنتیبیوتیکها میبایست با فاصلهی حداقل 2 ساعته از لبنیات مصرف شوند. این نکات برای اثرگذاری داروی شما بسیار حائز اهمیت است. تا انتهای این مقاله با من همراه باشید تا از خطرات تداخلات دارویی در امان باشید.
برای جلوگیری از تداخل دارو غذا چه کنیم؟
قبل از شروع مصرف هر دارویی، از داروساز خود در مورد تعاملات دارو با غذا، و تغییراتی که ممکن است لازم باشد در رژیم غذاییتان ایجاد کنید، سوال کنید.
در ادامه تعدادی از تداخلات داروها و غذاها آورده شده است:
1- تداخل استامینوفن با الکل
زمانی که استامینوفن با الکل ترکیب میشود، خطر مسمومیت کبدی افزایش مییابد. این خطر در صورتی که مصرفکننده منظم الکل باشید و روزانه استامینوفن مصرف کنید، بیشتر است.
2- تداخل برخی آنتیبیوتیکها با لبنیات
برخی از آنتیبیوتیکها نباید همراه با شیر، ماست یا پنیر مصرف شوند. محصولات لبنی با برخی از دارو ترکیب شده و مانع از جذب آنها میشوند. فلوروکینولونها مانند سیپروفلوکساسین ، لووفلوکساسین ، موکسیفلوکساسین و تتراسایکلین. حداقل دو ساعت قبل و شش ساعت بعد از مصرف آنتیبیوتیکها، از خوردن لبنیات مثل ماست یا بستنی خودداری کنید.
3- تداخل مسدودکنندههای کانال کلسیم و استاتینها با گریپفروت
مسدودکنندههای کانال کلسیم برای فشار خون بالا و آنژین استفاده میشوند. برخی از این داروها، از جمله نیفدیپین با آب گریپفروت تداخل دارد. این موضوع همچنین برای استاتینها که برای کاهش کلسترول بالا استفاده میشوند، مانند آتورواستاتین رزواستاتین و سیمواستاتین نیز وجود دارد.
گریپفروت حاوی ترکیبی است که آنزیم متابولیزهکننده این داروها را مهار میکند. نوشیدن مقدار زیادی آبمیوه یا خود میوه باعث می شود دارو در سیستم بدن تجمع یابد که میتواند خطرناک باشد.
این موضوع با دیگر مرکبات اتفاق نمیافتد، بنابراین میتوانید با خیال راحت آب پرتقال بنوشید.
4- تداخل مهارکنندههای مونوآمیناکسیداز با پنیرهای کهنه
اگر داروی ضدافسردگی مصرف میکنید که یک مهارکننده مونوآمیناکسیدازاست، مانند فنلزین و سلژیلین باید مراقب غذاهای حاوی تیرامین بالا در رژیم غذاییتان باشید. تیرامین یک آمینواسید است که در تنظیم فشار خون نقش دارد.
این ترکیب میتواند منجر به بحران فشار خون بالا شود و به افزایش ناگهانی و شدید فشار خون اشاره دارد. غذاهای حاوی تیرامین بالا مثل پنیرهای کهنه، انواع خاصی از شراب، مخمرآبجو، باقالی و..
5- تداخل زیپراسیدون با وعدههای غذایی کوچک
داروی ضدجنون زیپراسیدون برای درمان اختلال دوقطبی و اسکیزوفرنی استفاده میشود. طبق گفتههای اتحاد ملی بیماریهای روانی، باید این دارو را با یک وعده غذایی حداقل ۵۰۰ کالری مصرف کنید. همانطور که یک مطالعه نشان میدهد، مصرف آن با یک میانوعده یا وعده غذایی باعث بهینهسازی جذب دارو میشود تا به طور مؤثرتر عمل کند.
6- تداخل داروهای کمکاری تیروئید با غذا
اگر دچار کمکاری تیروئید هستید و داروی لووتیروکسین را برای تنظیم سطح هورمونهای تیروئیدتان مصرف میکنید، حتما این دارو را صبح ناشتا مصرف کنید و حداقل ۳۰ تا ۶۰ دقیقه بعد از آن غذا نخورید.غذا میتواند جذب دارو را در روده کوچک شما مسدود کرده و دوز دارو را کاهش دهد که عملکرد تیروئیدتان تحت تأثیر قرار میگیرد.این موضوع شامل قهوه هم میشود.
7- تداخل اسپیرونولاکتون با شیرین بیان
داروی دیورتیک اسپیرونولاکتون (آلداکتون) برای درمان کمبود پتاسیم و نارسایی قلبی استفاده میشود. اگر چای شیرین بیان، آبنبات یا مکملهای شیرین بیان مصرف میکنید، باید مراقب باشید.
شیرین بیان باعث میشود دارو بیاثر شود. در صورتی که این داروی ادرارآور را مصرف میکنید، از مصرف شیرین بیان به شکل غذا یا مکمل خودداری کنید.
8- مهارکنندههای بازجذب سروتونین با الکل
استفاده هم زمان بعضی از داروهایی که برای درمان افسردگی و همچنین اضطراب تجویز میشوند( داروهای دستهی مهارکنندهی بازجذب سروتونین مانند فلوکستین،سرترالین،سیتالوپرام و..) با الکل میتواند مشکلات جدی ایجاد کند. ریسک ترکیب این داروها با الکل، خونریزی معده یا دستگاه گوارش است.
9- تداخل وارفرین با کلم بروکلی
داروی وارفارین که برای رقیق شدن خون و جلوگیری از ایجاد لخته در خون استفاده میشود با سبزیجاتی مانند کلمبروکلی وسایر سبزیجات حاوی ویتامین کا تداخل دارد زیرا این سبزیجات اثرات وارفرین را خنثی میکند.
بدون عملکرد صحیح وارفرین، خطر لخته شدن خون افزایش مییابد.هنگام استفاده از وارفارین رژیم غذایی شما باید دارای میزان سبزیجات ثابتی باشد.اگر به هردلیلی سبزیجات بیشتری مصرف کنید یا ناگهان مصرف سبزیجات را متوقف کنید، ممکن است عوارضی مانند لخته شدن خون یا خونریزی را تجربه کنید.
10- تداخل مترونیدازول با الکل
داروی مترونیدازول یک آنتی بیوتیک است و برای درمان عفونتها استفاده میشود. در حین مصرف این دارو هیچگونه الکلی نباید مصرف کنید، زیرا با متابولیسم الکل تداخل دارد.
11- تداخل قهوه با برخی داروها
قهوه با برخی از داروها میتواند باعث تداخلاتی شود که عمدتاً به دلیل کافئین موجود در قهوه است. کافئین یک محرک است که میتواند بر نحوه جذب داروها توسط بدن تاثیر بگذارد و ممکن است اثرات داروها را تقویت یا کاهش دهد. برای ایمنی بیشتر، بهتر است قبل از مصرف دارو، زمان معقولی را برای نوشیدن قهوه در نظر بگیرید. برای اطلاعات بیشتر در این باره که آیا قهوه اثرات دارو را از بین می برد؟ کلیک کنید.
سوالات متداول
آیا غذاها میتوانند بر عملکرد دارو تاثیر داشته باشند؟
بله در برخی موارد مصرف مواد غذایی و دارو باعث افزایش یا کاهش غلظت دارو و در نتیجه تغییر اثرگذاری دارو شود.
از کجا بفهمم چه غذایی با داروی من تداخل دارد؟
هنگامی که داروی جدیدی برای شما تجویز میشود حتما راجع به تداخلات دارو با غذا یا داروهای دیگر با پزشک خود صحبت کنید .
نتیجهگیری
بررسی اینکه آیا غذاهایی که میخورید با داروهای شما تداخل دارند میتواند کمک کند تا از عملکرد صحیح داروها مطمئن شوید و سلامتی خود را حفظ کنید. برخی ترکیبها، مانند آنتیبیوتیکها با لبنیات یا استاتینها با گریپفروت، میتوانند بر جذب یا اثرات دارو تاثیر بگذارند. همیشه از پزشک و داروساز خود در مورد هرگونه تداخل غذایی سؤال کنید و زمانبندی وعدههای غذایی خود را ثابت و منظم نگه دارید.
منابع:
- Food-Drug Interactions. Johns Hopkins Medicine.
- Alcohol Use and Your Health. Centers for Disease Control and Prevention. April 14, 2022.
- Hypertensive Crisis: What Are the Symptoms? Mayo Clinic. August 3, 2022.
- Ziprasidone (Geodon). National Alliance on Mental Illness. January 2023.
- Gandelman K et al. The Impact of Calories and Fat Content of Meals on Oral Ziprasidone Absorption: A Randomized, Open-Label, Crossover Trial. The Journal of Clinical Psychiatry. January 2009.
- Spironolactone. MedlinePlus. February 15, 2018.
- Metronidazole (Oral Route). Mayo Clinic. November 1, 2023.
قوانین ارسال دیدگاه در سایت.