اختلال بیش فعالی – کمبود توجه (ADHD) چیست؟
اختلال بیش فعالی – کمبود توجه (ADHD) یک وضعیت سلامت روان است که میتواند باعث سطوح غیرعادی بیش فعالی و رفتارهای تکانشی در فرد مبتلا شود. افراد مبتلا به ADHD همچنین ممکن است در تمرکز حواس خود بر روی یک کار یا نشستن طولانی مدت در یک محل مشکل (مانند سرکلاس یا پشت میز) داشته باشند.
بسیاری از افراد مبتلا بیتوجهی و تغییرات در سطح انرژی را تجربه میکنند. این عارضه در یک فرد مبتلا به ADHD در مقایسه با افراد عادی به میزان بیشتری اتفاق میافتد. این امر میتواند تأثیر قابل توجهی بر تحصیل، کار و زندگی افراد مبتلا به ADHD داشته باشد. درواقع در صورت عدم کنترل و درمان این اختلال، ممکن است فرد در طول زندگی خود نمرات پایینی در مدرسه و دانشگاه بیاورد، به هنگام انجام وظایفش در محل کار نتواند آنها را به طور کامل به اتمام برساند و در روابط عاطفی و متاهلی به مشکل بر بخورد.
هم بزرگسالان و هم کودکان می توانند ADHD داشته باشند. این تشخیصی است که توسط انجمن روانپزشکی آمریکا (APA) به رسمیت شناخته شده است. اگر میخواهید در مورد انواع ADHD و همچنین علائم آن در کودکان و بزرگسالان بیشتر بدانید در ادامه این مقاله با ما همراه باشید. جهت درمان ADHA از کپسول اتنساف باید استفاده کنید.
براساس آمار بدست آمده از آمریکا، حدود 7 میلیون کودک 3 الی 17 سال مبتلا به ADHD در سال 2022 در آمریکا شناسایی شدهاند. همچنین پسرها با درصد بیشتری نسبت به دخترها به ADHD مبتلا میشوند.
تشخیص و درمان به موقع و زودهنگام اختلال بیش فعالی-کمبود توجه (ADHD) بسیار مهم است. ADHD درمان نشده میتواند در طول زندگی ، برای فرد مشکلات زیادی ایجاد کند. افراد مبتلا به ADHD تمایل به تکانشگری دارند و دامنه توجه کوتاهی دارند که میتواند موفقیت در مدرسه، کار، روابط اجتماعی و سایر جنبههای زندگی را دشوار کند.
طیف وسیعی از رفتارها با ADHD مرتبط است. برخی از موارد رایجتر عبارتند از:
- مشکل در تمرکز بر روی کارها
- اضطراب، افسردگی و برخی مشکلات رفتاری
- فراموشی در انجام کارها
- به راحتی منحرف شدن ذهن
- داشتن مشکل در نشستن در یک محل
- قطع حرف افراد در حین صحبت کردن و یا حرفزدن به مقدار زیاد
علائم و نشانهها میتوانند مختص جنبههای مختلف ADHD مانند بیش فعالی، تکانشگری یا مشکل در تمرکز باشند. فردی که بیش فعالی و تکانشگری را تجربه میکند ممکن است:
- سر کلاس نشستن برایشان مشکل است
- در بازی کردن یا انجام کارهای بی سر و صدا مشکل دارند
- بیش از حد صحبت کنند
- برایشان سخت است که برای نوبتشان صبر کنند
- وقتی دیگران در حال صحبت کردن، بازی کردن یا انجام کاری هستند، کار آنها را قطع کنند.
کسی که در تمرکز مشکل دارد ممکن است دچار موارد زیر گردد:
- اشتباهات مکرر در انجام کار
- Day draming یا غرقشدن در تخیلات خود تا ساعات طولانی
- از دست دادن جزئیات در هنگام مطالعه یا کار
- حفظ تمرکز هنگام گوش دادن، خواندن یا برگزاری مکالمه برایشان سخت است
- در سازماندهی وظایف روزانه خود مشکل دارند
- مکرراً وسایل خود را گم میکنند
- با چیزهای کوچکی که در اطرافشان اتفاق میافتد به راحتی حواسشان پرت میشود
اگر شما یا فرزندتان ADHD دارید، ممکن است برخی یا همه این علائم را داشته باشید. علائمی که دارید به نوع ADHD شما بستگی دارد.
انواع اختلال بیش فعالی – کمبود توجه (ADHD)
انجمن روانپزشکی آمریکا برای سازگاری بیشتر تشخیصهای ADHD، این بیماری را به سه دسته یا نوع دسته بندی کرده است:
• عمدتاً بیتوجهی
• عمدتاً بیش فعالی-تکانشی
• ترکیبی از هر دو
1. ADHD عمدتاً بی توجهی
همانطور که از نام آن پیداست، افراد مبتلا به این نوع ADHD در تمرکز، تکمیل وظایف و پیروی از دستورالعملها با مشکل شدید مواجه هستند. کارشناسان همچنین فکر میکنند که بسیاری از کودکان مبتلا به نوع ADHD بیتوجهی ممکن است تشخیص مناسبی دریافت نکنند، زیرا تمایلی به ایجاد اختلال در کلاس ندارند. تحقیقات معتبر نشان میدهد که این مورد در بین دختران مبتلا به ADHD شایعتر از پسران است.
2. نوع غالباً بیش فعال- تکانشی
افراد مبتلا به این نوع ADHD در درجه اول رفتار بیش فعال و تکانشی از خود نشان میدهند. این میتواند شامل موارد زیر باشد:
• بی قراری
• قطع حرف افراد در حین صحبت کردن
• نمی توانند منتظر نوبت خود باشند
اگرچه بی توجهی در مورد این نوع ADHD کمتر مورد توجه قرار میگیرد، اما مبتلایان به این نوع ADHD ممکن است همچنان تمرکز بر روی وظایف را دشوار بدانند.
3. نوع ترکیبی بیش فعال – تکانشی و بی توجهی
این شایعترین نوع ADHD است. افراد مبتلا به این نوع ترکیبی از ADHD، همزمان علائم بیتوجهی و بیش فعالی را نشان میدهند. اینها شامل ناتوانی در توجه، تمایل به تکانشگری و سطوح بالاتر از حد متوسط فعالیت و انرژی است. نوع ADHD شما یا فرزندتان، نحوه درمان آن را تعیین میکند. از طرف دیگر، نوع ADHD شما میتواند در طول زمان تغییر کند، بنابراین درمان شما نیز ممکن است تغییر کند.
چه چیزی باعث اختلال بیش فعالی – کمبود توجه (ADHD) میشود؟
علیرغم شیوع ADHD، پزشکان و محققان هنوز مطمئن نیستند که چه چیزی باعث این بیماری میشود. اعتقاد بر این است که این بیماری منشأ عصبی دارد. ژنتیک نیز ممکن است در ADHD نقش داشته باشد.
تحقیقات نشان میدهد که یک عامل دخیل در ADHD، کاهش دوپامین است. دوپامین یک ماده شیمیایی در مغز است که به انتقال سیگنالها از یک عصب به عصب دیگر کمک میکند و در تحریک واکنشها و حرکات عاطفی نقش دارد.
تحقیقات دیگر نشان میدهد که تفاوت ساختاری در مغز افراد مبتلا به ADHD و افراد عادی وجود دارد. یافتهها نشان میدهد که افراد مبتلا به ADHD، حجم ماده خاکستری کمتری در مغزشان وجود دارد. ماده خاکستری مغز به موارد زیر کمک میکند:
• گفتار
• کنترل خود (self-control)
• تصمیمگیری
• کنترل عضلات
محققان هنوز در حال بررسی علل بالقوه ADHD، مانند سیگار کشیدن در دوران بارداری هستند.
تشخیص و آزمایش اختلال بیش فعالی – کمبود توجه (ADHD)
هیچ آزمایشی به تنهای نمیتواند تشخیص دهد که شما یا فرزندتان ADHD دارید. مطالعهای در سال 2017 بر مزایای یک آزمایش جدید برای تشخیص ADHD بزرگسالان تاکید کرد، اما بسیاری از پزشکان معتقدند تشخیص ADHD را نمیتوان بر اساس یک آزمایش انجام داد.
برای تشخیص، پزشک علائمی را که شما یا فرزندتان در 6 ماه گذشته داشتهاید ارزیابی میکند. پزشک شما احتمالاً اطلاعاتی را از معلمان یا اعضای خانواده جمع آوری میکند و ممکن است از چک لیستها و مقیاسهای رتبهبندی برای بررسی علائم استفاده کند. آنها همچنین یک معاینه فیزیکی برای بررسی سایر مشکلات سلامتی انجام میدهند.
اگر مشکوک هستید که شما یا فرزندتان ADHD دارید، با پزشک در مورد ارزیابی صحبت کنید. برای فرزندتان نیز میتوانید با مشاور مدرسه او صحبت کنید. مدارس به طور منظم کودکان را از نظر شرایطی که ممکن است بر عملکرد آموزشی آنها تأثیر بگذارد ارزیابی میکنند. برای ارزیابی خودتان، موارد مشاهده شده را یاداشت نمایید و یادداشتها و مشاهداتتان را در مورد رفتار خود یا فرزندتان به پزشک یا مشاور ارائه دهید.
اگر مشکوک به ADHD باشید، ممکن است پزشک یا مشاور، شما یا فرزندتان را به یک متخصص ADHD ارجاع دهند. بسته به تشخیص، آنها همچنین ممکن است یک قرار ملاقات با روانپزشک یا متخصص مغز و اعصاب را پیشنهاد کنند.
درمان اختلال بیش فعالی – کمبود توجه (ADHD)
درمان ADHD معمولاً شامل روان درمانی، دارو درمانی یا ترکیبی از هر دو روش باشد.
انواع روان درمانی، شامل گفتار درمانی یا رفتار درمانی است. با گفتار درمانی، شما یا فرزندتان در مورد اینکه چگونه ADHD بر زندگی شما تأثیر میگذارد و راههایی برای کمک به مدیریت آن بحث خواهید کرد. نوع دیگر، رفتار درمانی است. این درمان میتواند به شما یا فرزندتان کمک کند تا نحوه نظارت و مدیریت رفتار خود را بیاموزید.
هنگامی که شما با ADHD زندگی میکنید، دارو نیز میتواند بسیار مفید باشد. داروهای ADHD به گونهای طراحی شدهاند که بر مواد شیمیایی مغز تأثیر بگذارند تا شما را قادر سازد تکانهها و اعمال خود را بهتر کنترل کنید.
داروهای ADHD
داروهای محرکها و غیر محرکها، دو نوع اصلی از داروهای مورد استفاده برای درمان ADHD هستند. محرکهای سیستم عصبی مرکزی (CNS)، رایج ترین داروهای ADHD هستند. این داروها مقدار دوپامین و نوراپی نفرین مغز را افزایش میدهند. نمونههایی از این داروها عبارتند از متیل فنیدات (ریتالین) و محرکهای مبتنی بر آمفتامین (آدرال). اگر محرکها به خوبی کار نکنند یا عوارض جانبی دردسرساز برای شما یا فرزندتان ایجاد کنند، پزشک ممکن است یک داروی غیرمحرک را پیشنهاد کند. برخی از داروهای غیر محرک، سطح نوراپینفرین در مغز را افزایش میدهد. این داروها شامل اتوموکستین (Strattera) و برخی داروهای ضد افسردگی مانند بوپروپیون (ولبوترین) هستند.
داروهای ADHD میتوانند فواید و همچنین عوارض جانبی زیادی داشته باشند. درباره گزینههای دارویی برای بزرگسالان مبتلا به ADHD بیشتر بدانید.
در حدود 7 الی 10 سال است که با پررنگترشدن این اختلال و شناخت بیشتر آن، توجه به ارائه راهکار و درمانی کمعارضه و موثر بیشتر شده است. در این راستا استفاده از عصاره زعفران برای بهبود علائم ADHD و مقایسه عملکرد آن در برابر متیل فنیدیت یا همان داروی ریتالین، نتایج بسیار خوبی را نشان داده است. در مطالعاتی که در طی سالیان زیادی بر روی کودکان و بزرگسالان مبتلا به ADHD انجام گرفت، مشخص شد استفاده از عصاره زعفران در بهبود علائم این اختلال مشابه ریتالین میباشد و در کنترل و بهبود علائم موثر است. همچنین هیچگونه عارضه خاصی در این رابطه مشاهده نشد. بنابراین در مراحل اولیه تشخیص ADHD و یا در طی روند درمان با سایر داروها، زعفران میتواند استفاده شود. همچنین این گیاه ارزشمند در کاهش استرس و بهبود علائم افسردگی کودکان در کنار افزایش کیفیت خواب آنها موثر است. در ایران داروی گیاهی اتنساف، حاوی عصاره خشک سرگل زعفران، به این منظور طراحی شده است و هم اکنون در سراسر کشور ایران و در داروخانهها موجود است.
درمان های طبیعی برای اختلال بیش فعالی – کمبود توجه (ADHD)
چندین راه حل برای کمک به بهبود علائم ADHD پیشنهاد شده است. برای شروع، ایجاد تغییرات در شیوه زندگی ممکن است به شما یا فرزندتان در مدیریت علائم ADHD کمک کند. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) آمریکا موارد زیر را توصیه می کند:
• خوردن یک رژیم غذایی مغذی و متعادل
• حداقل 60 دقیقه فعالیت بدنی در روز داشته باشید
• خواب زیاد
• محدود کردن زمان استفاده روزانه از تلفن، رایانه و تلویزیون
مطالعات همچنین نشان دادهاند که یوگا، تای چی و گذراندن وقت در فضای باز میتواند به آرام کردن ذهنهای بیش فعال کمک کند و ممکن است علائم ADHD را کاهش دهد.
مدیتیشن ذهن آگاهی (Mindfulness meditation) گزینه درمانی دیگری است. تحقیقات انجام شده در سال 2015 نشان داده است که مدیتیشن ممکن است میزان “توجه” را در افراد مبتلا به ADHD بهبود بخشد. اجتناب از برخی آلرژنها و افزودنیهای غذایی نیز راههای بالقوهای برای کمک به کاهش علائم ADHD هستند.
تحقیقات جدید نشان داده است که عصاره زعفران میتواند باعث کاهش و درمان اختلالات کم توجهی و بیش فعالی در کودکان 6 تا 17 سال گردد. عصاره زعفران برعکس ریتالین، هیچگونه عوارض جانبی جدی برای کودکان و نوجوانان به همراه ندارد و از طرف دیگر محدودیت تهیه ریتالین از داروخانهها را ندارد و به راحتی در دسترس میباشد.
همچنین در تحقیقی که اخیراً در دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شده است نشان داده شد که مصرف کپسول حاوی عصاره زعفران (اتنساف®) باعث بهبود عملکرد ریتالین در کودکان و نوجوانان دارای اختلال کم توجهی- بیش فعالی میگردد. در این تحقیق نشان داده شد که مصرف همزمان کپسول اتنساف® همراه با ریتالین باعث کاهش دوره درمان و همچنین عوارض جانبی ریتالین گشته است.
ADD در مقابل ADHD
ممکن است اصطلاحات “ADD” و “ADHD” را شنیده باشید و فکر کرده باشید که تفاوت بین آنها چیست.
ADD یا اختلال کمبود توجه یک اصطلاح قدیمی است. قبلاً برای توصیف افرادی که در توجه مشکل داشتند اما بیش فعال نبودند استفاده میگشت. نوعی از ADHD که «عمدتاً بیتوجه» نامیده میشود، اکنون به جای ADD استفاده میشود.
ADHD نام فراگیر فعلی این بیماری است. اصطلاح ADHD در می 2013 زمانی که انجمن روانپزشکی آمریکا “راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، ویرایش پنجم (DSM-5)” را منتشر کرد، رسمی شد. این راهنما همان چیزی است که پزشکان هنگام تشخیص بیماریهای روانی به آن اشاره میکنند.
اختلال بیش فعالی – کمبود توجه (ADHD) در بزرگسالان
بیش از 60 درصد از کودکان مبتلا به ADHD، علائم این بیماری را در بزرگسالی نیز نشان میدهند. برای بسیاری از افراد، علائم بیش فعالی اغلب با افزایش سن کاهش مییابد، اما بی توجهی و تکانشگری ممکن است ادامه یابد. بنابراین، درمان مهم است. ADHD درمان نشده در بزرگسالان میتواند تأثیر منفی بر بسیاری از جنبههای زندگی داشته باشد. علائمی مانند مشکل در مدیریت زمان، فراموشی و بیحوصلگی میتواند باعث بروز مشکلاتی در محل کار، خانه و انواع روابط اجتماعی، کاری و خانوادگی شود.
اختلال بیش فعالی – کمبود توجه (ADHD) در کودکان
بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) آمریکا، حدود 8.8 درصد از کودکان و نوجوانان 3 تا 17 ساله در ایالات متحده به ADHD مبتلا هستند. این شامل 11.7 درصد از پسران و 5.7 درصد از دختران است.
برای کودکان، ADHD به طور کلی با مشکلات در مدرسه همراه است. کودکان مبتلا به ADHD اغلب در یک محیط کلاس درس کنترل شده با مشکلاتی روبرو هستند.
ADHD در پسران بیش از دو برابر بیشتر از دختران تشخیص داده میشود. این ممکن است به این دلیل باشد که پسرها تمایل دارند علائم بارز بیش فعالی را نشان دهند. اگرچه برخی از دختران مبتلا به بیش فعالی ممکن است علائم کلاسیک بیش فعالی را داشته باشند، اما بسیاری از آنها این علائم را ندارند. در بسیاری از موارد، دختران مبتلا به ADHD ممکن است:
- مکرراً رویاپردازی کنید
- بیش از حد پرحرف باشند تا بیش فعال
بسیاری از علائم ADHD میتوانند رفتارهای معمول دوران کودکی باشند، بنابراین تشخیص اینکه چه چیزی با ADHD مرتبط است و چه چیزی نیست، میتواند دشوار باشد.
آیا ADHD یک ناتوانی است؟
در حالی که ADHD یک اختلال عصبی رشدی است. ADHD به عنوان یک ناتوانی در یادگیری در نظر گرفته نمیشود اما میتواند یادگیری را برای شما سختتر کند. همچنین، ممکن است ADHD در برخی از افرادی که دارای ناتوانی یادگیری هستند نیز رخ دهد.
برای کمک به کاهش هر گونه تأثیر بر یادگیری کودکان، معلمان میتوانند دستورالعملهای فردی دانش آموز مبتلا به ADHD را اجرا کنند. این دستور العمل عبارتند از:
• دادن زمان اضافی برای تکالیف و تستها
• ایجاد یک سیستم پاداش شخصی
اگرچه از نظر فنی ADHD یک ناتوانی نیست ولی میتواند اثرات مادام العمر داشته باشد.
1- شرایط همزیستی
افراد مبتلا به ADHD گاهی اوقات دارای افسردگی و اضطراب هستند. برخی از این شرایط روانی ناشی از چالشهای زندگی مرتبط با ADHD است.
2- اضطراب
افراد مبتلا به ADHD به سختی از عهده کارهای روزانه، حفظ روابط و غیره برمیآیند که این میتواند خطر اضطراب را افزایش دهد. بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا، افراد مبتلا به ADHD بیشتر از افراد عادی دچار اختلال اضطراب هستند. اختلالات اضطرابی عبارتند از:
- اضطراب جدایی: زمانی که از دوری عزیزان میترسند
- اضطراب اجتماعی: میتواند باعث ترس فرد از رفتن به مدرسه یا مکان های دیگری شود که مردم در آن معاشرت میکنند
- اضطراب عمومی: زمانی که از اتفاقات بد، از آینده و غیره میترسند
3- افسردگی
اگر شما یا فرزندتان ADHD دارید، احتمال ابتلا به افسردگی نیز بیشتر است. در یک مطالعه، حدود 50 درصد از نوجوانان مبتلا به ADHD افسردگی ماژور یا اختلال اضطراب داشتند در صورتیکه در نوجوانان عادی شیوع آنها 35 درصد بود. مطالعات نشان میدهد که تا 53.3 درصد از بزرگسالان مبتلا به ADHD ممکن است افسردگی داشته باشند.
درمانهای ضد افسردگی و ADHD اغلب با هم همپوشانی دارند. گفتار درمانی میتواند به درمان هر دو کمک کند. همچنین، برخی از داروها و مکملهای ضد افسردگی، مانند بوپروپیون و اتنساف®، گاهی اوقات میتوانند به کاهش علائم ADHD کمک کنند. البته، داشتن ADHD تضمینی برای ابتلا به افسردگی نیست، اما احتمال آن وجود دارد.
4- اختلالات سلوک و رفتار
شیوع مشکلات سلوک و رفتار در بین کودکان مبتلا به ADHD بیشتر از کودکان عادی است. این اختلالات زمانی ایجاد میشوند که فرد احساس میکند اطرافیان، او را درک نمیکنند.
کسی که احساس درک شدن نمیکند، ممکن است زیاد بحث کند، عصبانی شود یا عمداً دیگران را آزار دهد. اینها ممکن است نشانههای اختلال نافرمانی مقابلهای (oppositional defiant disorder) باشد.
مشکلات اختلال سلوک به وسیله رفتارهای ضداجتماعی توصیف شدهاند مانند دزدی، دروغ گویی، جنگیدن و انفجارهای خشم که این رفتارها میتواند مشکلات قابل توجهی برای کودکان و خانوادههای آنان ایجاد کند و هزینه قابل توجهی را نیز به جامعه تحمیل کند.
درمان برای این اختلالات در دسترس است و متخصصان توصیه میکنند که روند درمانی زودتر شروع شود. همچنین آنها توصیه میکنند که افراد مطمئن شوند درمان با نیازهای فردی و خانوادگی آنها مطابقت دارد یا خیر.
5- اختلال یادگیری
برخی از کودکان مبتلا به ADHD دچار اختلال یادگیری هستند که انجام تکالیف مدرسه و روند مطالعه در آنها را دشوار میکند. به عنوان مثال میتوان به نارساخوانی (Dyslexia) که خواندن را دشوار میکند، یا مشکلات مربوط به نوشتن یا اعداد کرد.
این چالشها میتوانند مدیریت در مدرسه را برای کودک بسیار سخت کنند و میتوانند احساس اضطراب و افسردگی را بدتر کنند. دریافت کمک زودهنگام برای به حداقل رساندن تأثیر این چالشها ضروری است.
نکاتی برای مقابله با ADHD
اگر شما یا فرزندتان ADHD دارید، یک برنامه منظم با ساختار و انتظارات مشخص ممکن است مفید باشد. برای بزرگسالان، چند راه برای کمک به سازماندهی عبارتند از:
- ساختن لیستها
- نگه داشتن یک تقویم
- تنظیم یادآورها
برای کودکان، تمرکز بر نوشتن تکالیف درسی و نگهداری وسایل روزمره مانند اسباب بازیها و کوله پشتی در مکانهای تعیین شده میتواند مفید باشد. دریافت اطلاعات و یادگیری بیشتر در مورد ADHD، میتواند به شما در یادگیری نحوه مدیریت آن کمک کند. سازمانهایی مانند “انجمن بیش فعالی و کم توجهی ایران” میتوانند نکات مهمی را برای مدیریت این اختلال به شما آموزش دهند.
همچنین پزشک میتواند راهنماییهای بیشتری در مورد روشهایی برای مدیریت علائم ADHD به شما ارائه دهد.
نتیجه گیری
برای کودکان و بزرگسالان، ADHD درمان نشده میتواند تأثیر جدی بر زندگی داشته باشد. میتواند مدرسه، کار و روابط را تحت تاثیر قرار دهد. شروع درمان ADHD برای کاهش اثرات این بیماری مهم است.
این مهم است که به خاطر داشته باشید که بسیاری از افراد مبتلا به ADHD از زندگی موفق لذت میبرند. برخی حتی از مزایای این شرایط قدردانی میکنند.
اگر فکر میکنید ممکن است شما یا فرزندتان ADHD داشته باشید، در اولین قدم شما باید در صورت امکان با پزشک صحبت کنید. پزشک میتواند به شما کمک کند تا یک برنامه درمانی برای مدیریت علائم ADHD تهیه کرده و به خوبی با آن زندگی کنید.
منابع:
Data and Statistics on ADHD | Attention-Deficit / Hyperactivity Disorder (ADHD) | CDC
https://www.healthline.com/health/adhd
قوانین ارسال دیدگاه در سایت.