انواع قرص های اعصاب و افسردگی چیست؟

افسردگی یک اختلال روانپزشکی رایج و عامل اصلی بار جهانی بیماری‌ها است. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی افسردگی دومین علت ناتوانی در جهان است و پیش‌بینی می‌شود تا سال 2030 رتبه اول  بیماری‌ها را به خود اختصاص دهد. افسردگی همچنین با نرخ بالای رفتار خودکشی و مرگ و میر مرتبط است.

هدف درمان‌هایی که در مرحله حاد یک دوره افسردگی اساسی انجام می‌شود کمک به بیمار برای رسیدن به وضعیت بهبودی و در نهایت بازگشت به سطح اولیه عملکرد خود است.. گزینه‌های درمانی فاز حاد شامل دارودرمانی، روان‌درمانی متمرکز بر افسردگی، ترکیبی از داروها و روان‌درمانی و درمان‌های جسمی مانند الکترو‌شوک درمانی (ECT) است. در با گزینه‌های دارویی مختلفی که توسط پزشکان تجویز می‌شود معرفی شده‌اند.

مهارکننده های مونوآمین اکسیداز (MOAI_S)

ایپرونیازید اولین دارویی بود که به عنوان یک داروی ضد افسردگی تعریف شد. بعدها به عنوان یک مهارکننده مونوآمین اکسیداز (MAOI) طبقه بندی شد. به دلیل مهار برگشت‌ناپذیر، مونوآمین اکسیدازها دارای عوارض جانبی متعددی مانند سمیت کبدی و بحران‌های فشار خون هستند که می‌تواند منجر به خونریزی‌های کشنده داخل جمجمه شود. در نتیجه در طول زمان کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

کارآزمایی‌ها نشان داده‌اند که اثربخشی مونوآمین اکسیداز با داروهای ضد افسردگی سه‌حلقه‌ای (TCAs) قابل مقایسه است. با این حال با در نظر گرفتن تداخلات دارویی مونوآمین اکسیداز‌ها، محدودیت‌های غذایی و عوارض جانبی بالقوه خطرناک، این داروها در حال حاضر تقریباً به طور انحصاری برای بیمارانی تجویز می‌شوند که به چندین دارو درمانی دیگر، از جمله TCA‌ها پاسخ نداده‌اند.

هنگامی که شوک الکتریکی (ECT) منع مصرف دارد، مونوآمین اکسیدازها یک گزینه درمانی بالقوه هستند. با این وجود استفاده روانپزشکان از مونوآمین اکسیداز در طول سالها کاهش یافته است و استفاده از آنها به طور کلی محدود به بیمارانی است که به درمان‌های دیگر پاسخ نمی‌دهند.

داروهای ضد افسردگی سه‌حلقه‌ای (TCAs)

TCA ها مانند آمی‌تریپتیلین، نورتریپتیلین، پروتریپتیلین، ایمی‌پرامین، دزیپرامین، دوکسپین و تریمیپرامین تقریباً به اندازه سایر داروهای ضد افسردگی‌ها – از جمله SSRI ها، SNRI ها و MAOIs- در درمان افسردگی اساسی موثر هستند. با این حال، برخی از TCAها زمانی که برای درمان بیماران بستری در بیمارستان استفاده می‌شوند می‌توانند موثرتر از SSRI ها باشند. این اثربخشی را می‌توان با برتری TCA‌ها نسبت به SSRIها برای بیماران مبتلا به علائم اختلال افسردگی اساسی شدید (MDD) که نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارند توضیح داد. به طور کلی در بیشتر موارد TCAها باید برای موقعیت‌هایی رزرو شوند که درمان‌های دارویی خط اول شکست خورده باشند.

مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI)

در دسامبر 1987 یک سری از مطالعات بالینی تایید کرد که یک SSRI به نام فلوکستین به اندازه TCAها برای درمان افسردگی موثر است و در عین حال عوارض جانبی کمتری را ایجاد می‌کند. پس از عرضه به بازار استفاده از آن سریعتر از هر روانگردان دیگر در تاریخ گسترش یافت. در سال 1994 این دارو دومین داروی پرفروش در جهان بود.

SSRIهای موجود در حال حاضر شامل فلوکستین، سرترالین، پاروکستین، فلووکسامین، سیتالوپرام و اسیتالوپرام هستند. این دسته داروها میزان تحمل و عوارض جانبی متفاوتی – عمدتاً جنسی و گوارشی (تهوع و از دست دادن اشتها) و همچنین تحریک‌پذیری، اضطراب، بی‌خوابی و سردرد- را برانگیخته‌اند،  با این وجود، SSRI‌ها تحمل‌پذیری خوبی در بیماران دارند. در اکثر مرورهای سیستماتیک و متاآنالیزها، SSRIها کارایی قابل مقایسه با TCAها را نشان داده‌اند و هیچ شواهد قابل‌توجهی وجود ندارد که نشان‌دهنده برتری هر کلاس یا عامل دیگر نسبت به SSRI‌ها باشد. اکثر دستورالعمل‌ها در حال حاضر SSRI‌ها را به عنوان درمان خط اول برای بیماران مبتلا به افسردگی اساسی توصیه می‌کنند.

مهارکننده‌های بازجذب نوراپی نفرین (SNRI)

سایر مهارکننده‌های بازجذب انتقال دهنده عصبی مونوآمین (نوراپی نفرین، سروتونین و دوپامین) به نام SNRI در طول دهه 1990 برای محافظت از بیماران در برابر اثرات نامطلوب SSRIها ظاهر شدند. SNRIهای موجود در حال حاضر ونلافاکسین، دسوونلافاکسین و دولوکستین هستند. دستورالعمل‌های بالینی معمولاً تجویز SNRI را برای بیمارانی که به SSRI پاسخ نمی‌دهند توصیه می‌کنند.

در برخی مطالعات ونلافاکسین و دولوکستین به طور کلی به عنوان SSRI موثر در نظر گرفته می‌شوند. همچنین اثربخشی ونلافاکسین با TCAها قابل مقایسه است. با توجه به برخی متاآنالیزها، ریبوکستین (یک مهارکننده انتخابی بازجذب نورآدرنالین) نسبت به SSRIها مؤثرتر به نظر می‌رسد. با این حال این یافته‌ها می‌تواند به دلیل تحمل نسبتا ضعیف ریبوکستین باشد.

سایر داروهای ضد افسردگی

• ترازودون قدیمی‌ترین داروی گروه به اصطلاح «دیگر ضد افسردگی‌ها» است که هنوز به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد و یک ضد افسردگی موثر است. با این حال در حال حاضر بیشتر در دوزهای پایین به عنوان آرام‌بخش- خواب‌آور استفاده می‌شود تا به عنوان یک داروی ضد افسردگی.
• ساختار نفازودون مشابه ساختار ترازودون است، اگرچه خواص دارویی متفاوتی دارد.  طبق نتایج تحقیقات اثربخشی و تحمل کلی آن با SSRIها قابل مقایسه است، با این حال، استفاده از آن با موارد نادر (اما کشنده) سمیت کبدی خاص بالینی همراه است.
• بوپروپیون به عنوان یک مهارکننده بازجذب نوراپی نفرین و دوپامین طبقه‌بندی می‌شود و برای افراد با سطوح پایین تا متوسط ​​اضطراب، اثربخشی بوپروپیون در درمان افسردگی ماژور (MDD)با SSRI‌ها قابل مقایسه است. علاوه بر این، بوپروپیون دارای مشخصات تحمل‌پذیری بهتری (حداقل افزایش وزن یا حتی کاهش وزن) نسبت به SSRI‌ها است، علاوه بر این بوپروپیون نسبت به برخی از SSRIها احتمال بیشتری برای بهبود علائم خستگی و خواب آلودگی دارد.
• میرتازاپین و میانسرین ترکیبات چهار‌حلقه‌ای هستند که حداقل در ابتدا باعث افزایش دسترسی به سروتونین یا نوراپی نفرین (یا هر دو) می‌شوند. میرتازاپین به انسداد گیرنده آدرنرژیک آلفا ۲، گیرنده 5-HT2A وگیرنده 5-HT2C می‌پردازد، همچنین می‌تواند ترشح نوراپی نفرین و دوپامین را در نواحی قشر مغز افزایش دهد و باعث بهبود خلق و خو و رفتار می‌شود. میرتازاپین تقریباً به اندازه SSRI ها مؤثر است.

اخیراً داروهایی ساخته شده‌اند که که هم به طور موثر به عنوان مهارکننده بازجذب انتخابی سروتونین (SSRI) و هم به طور جزئی به عنوان آنتاگونیست گیرنده‌های ۵-HT۱A عمل می‌کنند. مزایای این داروها (به عنوان مثال، ویلازودون و ورتیوکستین) نسبت به SSRI‌ها کاملاً مشخص نیست. با این حال به نظر می‌رسد که آنها اختلال عملکرد جنسی کمتری ایجاد می‌کنند و در مورد خاص ورتیوکستین، مزایای خاصی در اختلال شناختی مرتبط با افسردگی دارند. در واقع ورتیوکستین یک ضد افسردگی بسیار جدید با مکانیسم چندوجهی است که شامل هدف قرار دادن چندین گیرنده سروتونین در مغز، افزایش فعالیت سروتونین و تنظیم سیگنال‌های انتقال دهنده عصبی است. به نظر می‌رسد چنین نمایه خاصی نشان دهنده سطح اثربخشی سایر داروهای ضد افسردگی با یک عملکرد خاص بر روی اختلالات شناختی است.

کتامین و دیگر تعدیل کننده‌های گیرنده گلوتامات

کتامین در دوزهای زیر بیهوشی داخل وریدی اثرات بسیار سریعی بر افسردگی تک‌قطبی (و احتمالاً دوقطبی) مقاوم و افکار حاد خودکشی دارد. اثر ضد افسردگی کتامین می‌تواند برای چند روز باقی بماند اما در نهایت کاهش می‌یابد. چند گزارش به فرمول‌های خوراکی و داخل بینی کتامین برای افسردگی مقاوم به درمان اشاره کرده‌اند اما هنوز هیچ داده‌ای در مورد ارتباط بالقوه بین شروع اثر و مسیر تجویز وجود ندارد.

عوارض جانبی رایج کتامین شامل سرگیجه، سمیت عصبی، اختلال عملکرد شناختی، تاری دید، روان‌پریشی، گسستگی، اختلال عملکرد اورولوژی، بی‌قراری، سردرد، تهوع، استفراغ و علائم قلبی عروقی است. چنین عوارض جانبی معمولاً در درمان‌های حاد و با دوز پایین مختصر هستند، در حالی که قرار گرفتن در معرض طولانی‌مدت ممکن است بیماران را مستعد مسمومیت عصبی و وابستگی به دارو کند. در نهایت از آنجایی که کتامین با خطر بالاتر سوء مصرف مواد مخدر و اعتیاد همراه است، نمی‌توان آن را در درمان بالینی روزانه توصیه کرد. سایر تعدیل‌کننده‌های گیرنده گلوتامات در مطالعات کوچک به‌عنوان عوامل تک‌درمانی یا به‌عنوان کمکی برای سایر داروهای ضدافسردگی ارزیابی شده‌اند.

 سخن پایانی

داروهای ضد افسردگی جهت بهبود علائم افسردگی و سایر اختلالات روانی تجویز می‌شوند. این داروها‌ عدم تعادل شیمیایی انتقال‌دهنده‌های عصبی در مغز را اصلاح و خلق و خو را بهبود می‌بخشند. اثربخشی داروهای ضد افسردگی در افراد مختلف متفاوت است و یک داروی مشخص برای درمان افراد مختلف کاربرد یکسان ندارد اما در حال حاضر داروهای SSRI و SNRI به عنوان درمان خط اول برای بیماران مبتلا به افسردگی توصیه می‌شوند. قبل از مصرف هرگونه داروی اعصاب و روان با پزشک متخصص مشورت نمایید.