همه چیز در مورد افسردگی در یائسگی و 10 روش درمان آن

نزدیک شدن به سنین میانسالی اغلب باعث افزایش استرس، اضطراب و ترس در زنان می‌شود. این مسئله می‌تواند تا حد زیادی به تغییرات فیزیکی ناشی از کاهش سطح استروژن و پروژسترون نسبت داده شود. گرگرفتگی، تعریق و سایر علائم یائسگی می‌تواند باعث بروز ناراحتی‌هایی برای فرد بشود. همچنین ممکن است تغییرات عاطفی مانند نگرانی در مورد بالا رفتن سن، از دست دادن اعضای خانواده یا ترک خانه توسط فرزندان در زنان وجود داشته باشد.

در برخی زنان یائسگی ممکن است باعث سرخوردگی یا افسردگی بشود. ممکن است خانواده و دوستان شرایط فرد را درک نکنند و حمایت‌های عاطفی و احساسی لازم را دریافت نکند و مقابله با مشکلات ایجاد شده ممکن است باعث اضطراب یا افسردگی شود. در این مقاله به مسئله‌ی افسردگی یائسگی می‌پردازم.

درمان‌های موجود برای درمان افسردگی یائسگی که در این مقاله به آن اشاره خواهد شد در جدول زیر قابل مشاهده است.

با من در ادامه این مقاله همراه باشید …

شاید این سوال برایتان پیش آمده باشد که آیا افسردگی یائسگی موقت است یا دائم؟ از دید من به عنوان نویسنده این مقاله افسردگی یائسگی در بسیاری از زنان حالتی موقتی دارد که به‌دلیل تغییرات ناگهانی هورمونی ایجاد می‌شود و با گذشت زمان، اصلاح سبک زندگی و در برخی موارد درمان، بهبود می‌یابد. اما در برخی دیگر، به‌ویژه اگر زمینه‌ی قبلی افسردگی یا اضطراب وجود داشته باشد، ممکن است به حالتی مزمن تبدیل شود و نیاز به مراقبت‌های روان‌پزشکی یا روان‌درمانی داشته باشد. به همین دلیل، بسیار مهم است که این احساسات را جدی بگیریم و در صورت تداوم علائم، حتماً از مشاور یا پزشک متخصص کمک بگیریم.

شناخت علائم افسردگی

همه‌ی ما گاهی اوقات غمگین بودن را تجربه می‌کنیم. با این‌حال، اگر مرتباً احساس غم، گریه، ناامیدی یا پوچی می‌کنید، ممکن است افسرده شده باشید. سایر علائم افسردگی عبارتند از:

• تحریک‌پذیری، ناامیدی، یا طغیان خشم
• اضطراب و بی‌قراری
• احساس گناه یا بی‌ ارزشی
• از دست دادن علاقه به فعالیت‌هایی که قبلاً از آن‌ها لذت می‌بردید
• مشکل در تمرکز یا تصمیم‌گیری
• مشکلات حافظه
• کمبود انرژی
• خوابیدن خیلی کم یا زیاد
• تغییر در اشتها و میل به غذا خوردن
• وجود درد فیزیکی غیر قابل توضیح

تغییرات هورمونی که در دوران یائسگی اتفاق می‌افتد می‌تواند باعث ایجاد افسردگی و اضطراب شود. با این‌حال داشتن خواب کافی، ورزش منظم، ریلکسیشن و درمان‌های دارویی مانند استفاده از استروژن با دوز پایین و استفاده از داروهای ضد افسردگی می‌توانند به مدیریت این شرایط کمک کنند.

خطرات افسردگی

تغییر سطح هورمون‌ها در دوران یائسگی ممکن است بر سلامت جسمی و روحی زنان اثر بگذارد. با این‌حال کاهش سریع سطح استروژن تنها دلیل تغییرات خلق و خو نیست. عوامل زیر نیز ممکن است باعث ایجاد اضطراب یا افسردگی در دوران یائسگی شوند:

• تشخیص افسردگی قبل از یائسگی
• احساسات منفی نسبت به یائسگی یا تصور پیری
• افزایش استرس، ناشی از کار یا روابط شخصی
• نارضایتی از کار، محیط زندگی یا وضعیت مالی خود
• عزت نفس پایین یا اضطراب
• عدم حمایت از طرف اطرافیان
• عدم ورزش یا فعالیت بدنی
• سیگار کشیدن

آیا افسردگی یائسگی موقت است یا دائم؟

افسردگی یائسگی می‌تواند موقت یا دائمی باشد، وابسته به علت و شدت آن. افسردگی موقت یائسگی ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی در دوران یائسگی ایجاد شود. در این موارد، علائم افسردگی معمولاً به مرور زمان کاهش می‌یابند یا بهبود می‌یابند.

اما اگر افسردگی به شدت تأثیر گذار باشد، ممکن است دائمی و یا به عبارت دقیق‌تر، مزمن شود. در این صورت، نیاز به مشاوره حرفه‌ای از جانب پزشکان، روانشناسان یا متخصصان سلامت روانی وجود دارد. زنان در دوران یائسگی ممکن است با چالش‌های مختلفی مواجه شوند که نیازمند پشتیبانی حرفه‌ای است.

اهمیت مشاوره حرفه‌ای و تشخیص صحیح علت افسردگی ایجاد شده توسط یک تیم پزشکی متخصص و روانشناسی بسیار مهم است تا بتوان بهترین راهکارها و درمان‌ها را برای هر فرد تعیین کرد.

درمان افسردگی از طریق تغییر سبک زندگی

افسردگی در دوران یائسگی تقریباً به همان روشی قابل درمان است که در هر زمان دیگری از زندگی درمان می‌شود. پزشک ممکن است از گزینه‌هایی مثل تغییرات سبک زندگی، استفاده از داروها، روان‌درمانی یا درمان‌های ترکیبی استفاده کند. قبل از اینکه افسردگی به یائسگی نسبت داده شود، پزشک چک می‌کند که علت آن موارد دیگر به‌طور مثال مشکلات تیروئید نباشد. پس از تشخیص پزشک تغییرات سبک زندگی که در زیر آورده شده است را پیشنهاد می‌دهد تا ببیند که آیا افسردگی و اضطراب درمان می‌شود یا خیر.

1- خواب کافی داشته باشید

بسیاری از زنان در دوران یائسگی مشکلات خواب را تجربه می‌کنند. خواب شب بسیار مهم است. سعی کنید از یک برنامه خواب منظم پیروی کنید و هر شب در ساعت مشخصی به رختخواب بروید و هر روز صبح در ساعت مشخصی از خواب بیدار شوید. تاریک، ساکت و خنک نگه داشتن اتاق خواب در هنگام خواب نیز ممکن است کمک‌کننده باشد.

2- ورزش منظم داشته باشید

ورزش منظم می‌تواند به کاهش استرس کمک کند و در عین حال انرژی و خلق و خوی شما را بهتر کند. سعی کنید حداقل 30 دقیقه در روز و پنج روز در هفته ورزش کنید. به عنوان مثال یک پیاده‌روی سریع را انجام دهید، دوچرخه سواری کنید، به استخر بروید یا تنیس بازی کنید. همچنین مهم است که حداقل 2 جلسه تمرین تقویت‌کننده‌ی عضلات را در برنامه‌ی هفتگی خود بگنجانید. حتما باید در مورد برنامه‌ی ورزشی خود با پزشک مشورت کنید.

3- روش‌های ریلیکسیشن را امتحان کنید

یوگا، تای چی، مدیتیشن و ماساژ همگی فعالیت‌های آرامش‌بخشی هستند که می‌توانند به کاهش استرس کمک کنند. همچنین این فعالیت‌ها به شما کمک می‌کنند شب را بهتر بخوابید.

4- ترک سیگار

تحقیقات نشان می‌دهد که زنان یائسه‌ای که سیگار می‌کشند در مقایسه با غیرسیگاری‌ها در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به افسردگی هستند.

5- از سایر افراد با شرایط مانند خودتان کمک بگیرید

دوستان و اعضای خانواده‌ی شما ممکن است از شما حمایت‌های ارزشمندی کنند. با این‌حال، گاهی اوقات برقراری ارتباط با سایر زنان جامعه که در دوران یائسگی نیز قرار دارند، بسیار مفید است. به یاد داشته باشید که شما تنها نیستید. افراد دیگری نیز هستند که این تغییر را تجربه می‌کنند.

درمان افسردگی از طریق دارو، گفتار درمانی و گیاهان دارویی

اگر تغییرات ایجاد شده در سبک زندگی به بهبود شرایط کمکی نکند، پزشک به استفاده از سایر گزینه‌های درمانی رو خواهد آورد. به عنوان مثال هورمون‌درمانی، داروهای ضد افسردگی و گفتار درمانی می‌توانند به بهبود شرایط کمک کنند.

1- استفاده از استروژن با دوز پایین

این درمان ممکن است به شکل قرص خوراکی یا پچ پوستی توسط پزشک تجویز شود. تحقیقات نشان می‌دهد که درمان جایگزینی استروژن ممکن است علائم فیزیکی و احساسی یائسگی را تسکین دهد. با این‌حال، استروژن درمانی ممکن است خطر ابتلا به سرطان سینه و لخته شدن خون را نیز افزایش دهد.

2- استفاده از داروهای ضد افسردگی

داروهای ضد افسردگی مرسوم ممکن است یکی از گزینه‌های درمانی باشد. این داروها ممکن است به صورت کوتاه‌مدت یا بلندمدت مورد استفاده قرار گیرند.

3- گفتاردرمانی

احساس انزوا ممکن است شما را از به اشتراک گذاشتن آن‌چه تجربه می‌کنید با دوستان یا اعضای خانواده باز دارد. صحبت کردن با یک درمانگر آموزش دیده که می‌تواند به شما در مقابله با چالش‌هایی که تجربه می کنید کمک کند، برای شما راحت‌تر خواهد بود.

4- جینسنگ

همان‌طور که می‌دانید جینسنگ سرشار از ترکیبات آنتی‌اکسیدانی و ضد التهابی است. وجود همین ویژگی‌ها باعث افزایش سلامت مغز و ارتقاء توان بدن برای مقابله با افسردگی می‌شود. نتایج مطالعات حاکی از افزایش احساس خوب و حس رضایت و همچنین بهبود خلق و خو در زنان یائسه در اثر استفاده از جینسنگ است. همچنین نتایج یک تحقیق بالینی نشان می‌دهد جینسنگ اثرات مفیدی بر بهبود افسردگی و افزایش کیفیت زندگی در زنان یائسه دارد.

5- میوه‌ی گیاه پنج‌انگشت

همان‌طور که گفته شد میزان افسردگی در دوران یائسگی افزایش می‌یابد. میوه‌ی گیاه پنج‌انگشت یکی از گیاهانی است که اثرات مثبت آن بر دستگاه تولید مثلی زنان شناخته شده است. همان‌طور که در مقالات قبلی به آن اشاره شد، میوه‌ی گیاه پنج‌انگشت از طریق متعادل کردن میزان هورمون‌های زنانه به تسکین علائم یائسگی کمک می‌کند. تحقیقاتی وجود دارد که نشان می‌دهد این گیاه در کاهش افسردگی دوران یائسگی نیز موثر است. نتایج یک مطالعه‌ی بالینی که در ایران انجام شده نشان می‌دهد استفاده از عصاره‌ی میوه‌ی گیاه پنج‌انگشت می‌تواند افسردگی زنان یائسه را بهبود بخشد و به‌طور غیر مستقیم کیفیت زندگی آنان را نیز افزایش دهد.

تجربه بیماران

مریم، ۵۲ ساله – تهران: «اوایل فکر می‌کردم فقط بخاطر خستگی زیاد ناراحتم، اما بعد دیدم هیچ چیزی خوشحالم نمی‌کنه. با مشاوره پزشک و مصرف گیاه پنج‌انگشت، احساس آرامش بیشتری پیدا کردم. الان پیاده‌روی هر روزه برام مثل داروئه.»

ناهید، ۴۹ ساله – شیراز: «اولش باور نمی‌کردم که یائسگی می‌تونه باعث افسردگی بشه. ولی گریه‌های بی‌دلیل و بی‌حوصلگی‌هام داشت زندگیمو خراب می‌کرد. درمان جایگزینی استروژن با دوز کم و چند جلسه گفتاردرمانی منو نجات داد.»

سارا، ۵۴ ساله – رشت: «تنها چیزی که حالمو بهتر کرد ارتباط با زنانی بود که شرایط منو داشتن. یه گروه تلگرامی پیدا کردم و حس کردم تنها نیستم. به پیشنهاد یه دوست، یوگا و مدیتیشن رو شروع کردم و واقعا تاثیرگذار بود.»

مهناز، ۵۰ ساله – اصفهان: «استرس کار، فشار زندگی، یائسگی… همه چی با هم باعث شد از پا بیفتم. پزشک برام داروی ضد افسردگی تجویز کرد و گفت تا کنار بیام با این تغییر. الان با حمایت خانواده و برنامه منظم خواب و ورزش، بهترم.»

سوالات متداول درباره افسردگی یائسگی

سخن پایانی

افسردگی ایجاد شده در دوران یائسگی قابل درمان است. آن‌چه در این مقاله معرفی شد روش‌های مورد استفاده برای بهبود افسردگی ناشی از یائسگی بود. اگر افسردگی ناش از این دوران را تجربه می‌کنید به یاد داشته باشید که تنها نیستید و این مرحله‌ی گذری در زندگی شما است و به زودی به دوران آرامش و شرایط بهتر باز خواهید گشت. در این شرایط حتما با یک پزشک مشورت کنید تا بتوانید علائم خودتان را مدیریت کنید.

منابع

Mental Health, Depression, and Menopause