پولیپ روده چیست؟

پولیپ کولون توده کوچکی از سلول‌ها است که روی پوشش روده بزرگ تشکیل می‌شود. بیشتر پولیپ‌های روده بزرگ بی‌ضرر هستند، اما با گذشت زمان برخی از پولیپ‌های روده بزرگ می‌توانند به سرطان روده بزرگ تبدیل شوند. سرطان روده بزرگ زمانی که در مراحل بعدی تشخیص داده شود می‌تواند کشنده باشد. اگر 50 سال یا بیشتر دارید، اضافه وزن دارید یا سیگاری هستید، بیشتر در معرض خطر هستید. همچنین اگر سابقه شخصی یا خانوادگی پولیپ روده بزرگ یا سرطان روده بزرگ داشته باشید در معرض خطر بیشتری هستید. پولیپ‌های روده بزرگ که در مراحل اولیه یافت می‌شوند معمولاً می‌توانند به طور ایمن و کامل برداشته شوند. بهترین راه پیشگیری برای سرطان روده بزرگ غربالگری منظم و برداشتن پولیپ است.

در این مقاله نگاهی دقیق به پولیپ‌های روده بزرگ از جمله علل، درمان‌ها و نحوه پیشگیری از بروز آنها می‌اندازیم.

انواع پولیپ روده

انواع مختلف پولیپ عوامل خطر متفاوتی دارند. علاوه بر این اندازه پولیپ با شدت بالقوه آن مرتبط است. طبق نتایج مطالعات پولیپ‌های 5 میلی‌متری یا کوچکتر خطر سرطانی شدن کمی دارند، در حالیکه پولیپ‌های بین 1.5 تا 3.5 سانتی‌متر احتمال بدخیمی بین 19 تا 43 درصد دارند. رایج ترین انواع پولیپ ها، پولیپ هایپرپلاستیک و آدنوماتوز هستند:

• پولیپ هایپرپلاستیک: پولیپ هایپرپلاستیک یا پولیپ‌های التهابی معمولاً بی‌ضرر هستند و دلیلی برای نگرانی با پتانسیل بدخیم ندارند و به ندرت سرطانی می‌شوند.
• آدنوم: آدنوم‌ها یا پولیپ‌های آدنوماتوز سرطانی نیستند اما ممکن است در آینده سرطانی شوند. آدنوم‌های بزرگتر بیشتر احتمال دارد سرطانی شوند. پزشکان معمولاً حذف آدنوم را توصیه می‌کنند.
• پولیپ بدخیم: پولیپ‌های بدخیم پولیپ‌هایی هستند که حاوی سلول‌های سرطانی هستند. بهترین درمان برای این پولیپ‌ها به شدت سرطان و سلامت کلی فرد بستگی دارد.

پولیپ روده چه علائمی دارد؟

افراد مبتلا به پولیپ روده بزرگ اغلب هیچ علامتی از این بیماری ندارند. پزشکان معمولاً این پولیپ‌ها را در طی آزمایشات معمول یا آزمایشات مربوط به اختلال دیگری پیدا می‌کنند. به همین دلیل بهتر است که افراد مسن و افراد دارای عوامل خطر برای پولیپ روده بزرگ غربالگری منظم را انجام دهند. وقتی پزشکان پولیپ را زود تشخیص دهند، شانس بیشتری وجود دارد که بتوانند به طور کامل و بدون عارضه توده‌ها را از بین ببرند.

هنگامی که پولیپ روده بزرگ باعث ایجاد علائم می‌شود، افراد ممکن است متوجه موارد زیر شوند:

• خونریزی از رکتوم: این شایع‌ترین علامت پولیپ است، اگرچه می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های دیگر مانند هموروئید یا پارگی‌های جزئی در مقعد نیز باشد.
• درد شکم: پولیپ‌های بزرگی که تا حدی روده را مسدود می‌کنند می‌توانند باعث گرفتگی و درد شکم شوند.
• تغییر در رنگ مدفوع: خونریزی جزئی پولیپ می‌تواند باعث ایجاد نوارهای قرمز در مدفوع شود و خونریزی شدیدتر می‌تواند مدفوع را سیاه به نظر برساند. با این حال، عوامل دیگری نیز می‌توانند رنگ مدفوع را تغییر دهند مانند غذاها، داروها و مکمل‌ها.
• کم‌خونی فقر آهن: اگر پولیپ‌های فردی در طول زمان به آرامی خونریزی کنند ممکن است منجر به کمبود آهن شوند. کم‌خونی می‌تواند باعث ضعف، رنگ‌پریدگی پوست، تنگی نفس، سبکی سر یا غش شود.
• تغییر در عادات روده ای که بیش از یک هفته طول می‌کشد: از جمله یبوست یا اسهال.

علل پولیپ روده

پزشکان هنوز دلایل دقیق پولیپ روده بزرگ را نمی‌دانند، اما ظاهراً آنها ممکن است با عوامل سبک زندگی زیر مرتبط باشد:

• یک رژیم غذایی پرچرب
• خوردن گوشت قرمز زیاد
• نخوردن فیبر کافی
• سیگار کشیدن
• چاقی

در برخی افراد عوامل ژنتیکی باعث می‌شود که سلول‌های روده بزرگ بیش از آنچه باید تکثیر شوند. حتی زمانی که به سلول‌های جدید نیاز نیست. این رشد مداوم سلول‌ها در کولون و رکتوم می‌تواند باعث ایجاد پولیپ شود. پولیپ‌ها می‌توانند در هر جایی از روده بزرگ رشد کنند.

اختلالات پولیپ ارثی

افراد به ندرت ناهنجاری‌های ژنتیکی را به ارث می‌برند که باعث ایجاد پولیپ روده بزرگ می‌شود. اگر یکی از این ژن‌ها را دارید، در معرض خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ قرار دارید. غربالگری و تشخیص زودهنگام می‌تواند به جلوگیری از رشد یا گسترش این سرطان‌ها کمک کند.

اختلالات ارثی که باعث پولیپ روده بزرگ می‌شوند عبارتند از:

• سندرم لینچ که به آن سرطان کولورکتال غیرپلیپوز ارثی نیز می‌گویند. افراد مبتلا به سندرم لینچ تمایل به ایجاد پولیپ‌های نسبتا کمی دارند، اما این پولیپ‌ها می‌توانند به سرعت سرطانی شوند. سندرم لینچ شایع‌ترین نوع سرطان ارثی روده بزرگ است و همچنین با تومورهای سایر قسمت‌های شکم همراه است.
• پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی (FAP): یک اختلال نادر است که باعث می‌شود صدها یا حتی هزاران پولیپ در پوشش روده بزرگ شما در سال‌های نوجوانی ایجاد شود. اگر پولیپ‌ها درمان نشوند، خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ تقریباً 100٪ است، معمولاً آزمایش ژنتیک قبل از 40 سالگی می‌تواند به تعیین خطر ابتلا به FAP کمک کند.
• سندرم گاردنر: نوعی از FAP که باعث ایجاد پولیپ در سرتاسر کولون و روده کوچک می‌شود. همچنین ممکن است تومورهای غیرسرطانی در سایر قسمت‌های بدن از جمله پوست، استخوان‌ها و شکم ایجاد شود.
• پولیپوز مرتبط با MUTYH (MAP): وضعیتی شبیه به FAP که در اثر تغییرات در ژن MYH ایجاد می‌شود. افراد مبتلا به MAP اغلب در سنین پایین دچار پولیپ‌های آدنوماتوز متعدد و سرطان روده بزرگ می‌شوند. آزمایش ژنتیک می‌تواند به تعیین خطر ابتلا به MAP کمک کند.
• سندرم پوتز-جگرز: وضعیتی که معمولاً با ایجاد کک و مک در سراسر بدن از جمله لب‌ها، لثه‌ها و پاها شروع می‌شود. سپس پولیپ‌های غیر سرطانی در سراسر روده ایجاد می‌شوند. این پولیپ‌ها ممکن است سرطانی شوند، بنابراین افراد مبتلا به این بیماری بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ هستند.
• سندرم پولیپوز دندانه‌دار: وضعیتی که منجر به پولیپ‌های آدنوماتوز دندانه‌دار متعدد در قسمت فوقانی کولون می‌شود. این پولیپ‌ها ممکن است سرطانی شوند. آنها باید تحت نظر باشند و احتمالاً حذف شوند.

عوامل خطر پولیپ روده

برخی از عوامل خطراحتمال ابتلای فرد به پولیپ روده بزرگ را افزایش می‌دهد. این موارد عبارتند از:

• چاقی
• عدم ورزش
• سیگار کشیدن
• نوشیدن الکل
• بیماری‌های التهابی روده (IBD) مانند کولیت اولسراتیو یا بیماری کرون
• سابقه خانوادگی پولیپ روده بزرگ
• دیابت نوع 2 کنترل نشده
• ژن آفریقایی-آمریکایی، زیرا خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش می‌دهد.

پزشک ممکن است توصیه کند که افراد مسن و افرادی که عوامل خطر ابتلا به پولیپ روده را دارند، معاینات غربالگری منظم به ویژه پس از 50 سالگی را انجام دهند.

پولیپ روده چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشک ممکن است با گرفتن سابقه پزشکی فرد، ارزیابی عوامل خطر و انجام معاینه فیزیکی شروع کند و اگر مشکوک به پولیپ روده بزرگ باشند آزمایشات بیشتری را توصیه کند.

آزمایشات غربالگری می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• کولونوسکوپی: پزشک یک لوله حاوی دوربین فیلمبرداری ریز و ابزاری برای نمونه‌برداری از بافت را وارد مقعد می‌کند تا روده بزرگ را بررسی کند. سپس ممکن است هر پولیپ را بردارند یا بیوپسی انجام دهند، جایی که نمونه بافت برداشته می‌شود و برای بررسی زیر میکروسکوپ به آزمایشگاه فرستاده می‌شود.
• سیگموئیدوسکوپی انعطاف‌پذیر: یک نسخه کوتاه‌تر از کولونوسکوپی به نام سیگموئیدوسکوپ برای بررسی بخش محدودی از کولون استفاده می‌شود. اگر پزشک پولیپ را پیدا کند، برای برداشتن آنها باید کولونوسکوپی انجام دهد.
• کولونوسکوپی مجازی: این یک روش غیر‌تهاجمی است که در آن پزشک از روش‌های تصویربرداری برای بررسی روده بزرگ استفاده می‌کند و می‌تواند شامل اشعه ایکس، سی تی اسکن یا اسکن MRI باشد. این تست‌ها ممکن است حساسیت کمتری نسبت به تست‌های کولونوسکوپی داشته باشند. ممکن است فرد مجبور شود محلول باریم را میل کند تا تصاویر اشعه ایکس واضح‌تر شود.
• آزمایش مدفوع: پزشکان همچنین ممکن است به دنبال وجود خون در مدفوع باشند یا DNA مدفوع را بررسی کنند. بسته به نتایج ممکن است کولونوسکوپی را برای بررسی بیشتر انجام دهند.

پولیپ روده چگونه درمان می شود؟

پزشکان معمولا پولیپ‌های روده بزرگ را با برداشتن آنها درمان می‌کنند. همچنین ممکن است تغییرات خاصی در سبک زندگی برای جلوگیری از عود پولیپ روده بزرگ پیشنهاد کنند.

حذف پولیپ روده بزرگ با استفاده از روش‌های زیر انجام می‌شود.:

• کولونوسکوپی: در این روش از یک ابزار برش یا یک حلقه سیم برق‌دار در انتهای کولونوسکوپ برای انجام پولیپکتومی یا برداشتن پولیپ استفاده می‌شود. برای پولیپ‌های کوچک‌تر ممکن است مایعی را در زیر پولیپ تزریق کنند تا برای برداشتن راحت‌تر، آن را از ناحیه اطراف جدا کنند.
• لاپاراسکوپی: در طول لاپاراسکوپی پزشک یک برش کوچک در شکم یا لگن ایجاد می‌کند و ابزاری به نام لاپاراسکوپ را در روده قرار می‌دهد. آنها از این روش برای برداشتن پولیپ‌هایی که خیلی بزرگ هستند یا نمی‌توانند به طور ایمن با کولونوسکوپی برداشته شوند استفاده می‌کنند.
• برداشتن کولون و رکتوم: این روش که به عنوان پروکتوکولکتومی کامل شناخته می‌شود، تنها زمانی ضروری است که فرد به بیماری شدید یا سرطان مبتلا باشد. پزشکان این گزینه را برای کسانی که شرایط ارثی نادری مانند پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی (FAP) دارند، توصیه می‌کنند. پس از برداشتن پولیپ، پزشک آن را برای آزمایش آزمایشگاهی می‌فرستد تا کارشناسان آن را از نظر سرطان بررسی کنند. یک پاتولوژیست که متخصص در تجزیه و تحلیل نمونه‌های بافتی است، بافت پولیپ را زیر میکروسکوپ بررسی می‌کند و خوش‌خیم یا پیش‌سرطانی بودن آن را بررسی می‌کند.

 فاصله زمانی توصیه شده برای کولونوسکوپی بعدی بر اساس این اطلاعات و همچنین  تعداد و اندازه پولیپ‌ها تعیین می‌شود. در افرادی که قبلا پولیپ یا سرطان روده بزرگ دارند، ممکن است آسپرین و کوکسیب (مهارکننده‌های COX-2) برای جلوگیری از تشکیل پولیپ جدید تجویز شود. برای افرادی که سابقه خانوادگی پولیپ روده بزرگ دارند مشاوره ژنتیک برای جلوگیری از ایجاد آنها توصیه می‌شود.

چگونه از پولیپ روده پیشگیری کنیم؟

شما می‌توانید با اتخاذ عادات سبک زندگی سالم خطر ابتلا به پولیپ روده بزرگ را کاهش دهید مانند:

• خوردن یک رژیم غذایی کم‌چرب
• خوردن یک رژیم غذایی سرشار از میوه‌ها، سبزیجات و فیبر
• با پزشک خود در مورد کلسیم و ویتامین D صحبت کنید. مطالعات نشان داده‌اند که افزایش مصرف کلسیم ممکن است به جلوگیری از بازگشت آدنوم روده بزرگ کمک کند. اما مشخص نیست که آیا کلسیم دارای مزایای محافظتی در برابر سرطان روده بزرگ است یا خیر. مطالعات دیگر نشان داده‌اند که ویتامین D ممکن است از سرطان روده بزرگ محافظت کند.
• حفظ وزن طبیعی بدن
• ترک یا اجتناب از سیگار کشیدن
• خودداری از مصرف زیاد الکل
• افرادی که پولیپ روده بزرگ داشته‌اند باید معاینات منظم روده بزرگ را انجام دهند، زیرا احتمال ابتلا به سایرین در آنها بیشتر است.

سخن پایانی

پولیپ رشد بافتی روی پوشش روده بزرگ و راست روده است که به داخل روده‌ها پخش می‌شود. افراد مبتلا به پولیپ روده بزرگ معمولاً هیچ علامتی ندارند. بیشتر پولیپ‌های روده بزرگ بی‌ضرر هستند، اگرچه برخی از انواع آن می‌توانند سرطانی شوند. برداشتن پولیپ بهترین راه برای درمان پولیپ روده بزرگ و جلوگیری از ایجاد سرطان است. افرادی که فاکتورهای خطر دارند- به خصوص اگر بالای 50 سال سن داشته باشند- باید به طور منظم غربالگری پولیپ روده بزرگ را انجام دهند. اگر در معرض خطر هستید، گزینه های خود را در نظر بگیرید. اگر سابقه خانوادگی پولیپ روده بزرگ دارید، مشاوره ژنتیک را در نظر بگیرید. اگر یک اختلال ارثی برای شما تشخیص داده شده است که باعث پولیپ روده بزرگ می شود، به کولونوسکوپی منظم نیاز دارید که از سنین جوانی شروع شود.