مواد غذایی حساسیت زا برای پوست

آلرژی غذایی به معنای واکنش غیر قابل انتظار و بیش از حد سیستم ایمنی است که بلافاصله پس از خوردن یک غذای خاص رخ می‌دهد. حتی مقادیر اندکی از غذای آلرژی زا می‌تواند علائم و نشانه‌هایی مانند مشکلات گوارشی، کهیر یا تورم راه‌های هوایی را ایجاد کند. در برخی افراد، آلرژی غذایی می‌تواند باعث علائم شدید یا حتی یک واکنش تهدید کننده زندگی به نام آنافیلاکسی شود.

آلرژی غذایی حدود ۸ درصد از کودکان زیر ۵ سال و تا ۴ درصد از بزرگسالان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در حالی که هیچ درمان قطعی برای آلرژی وجود ندارد، برخی از کودکان ممکن است با افزایش سن، به مرور بهبود یابند.

خیلی اوقات ممکن است یک “آلرژی غذایی” به راحتی با واکنش بسیار رایج تری به نام “عدم تحمل غذایی” اشتباه گرفته شود. عدم تحمل غذایی با وجود اینکه آزاردهنده است، اما یک بیماری کمتر جدی بوده و سیستم ایمنی را درگیر نمی‌کند.

چه غذاهایی باعث خارش و حساسیت پوست می‌شوند؟ معمولاً مواردی مانند مواد نگهدارنده، مواد افزودنی، رنگ‌های غذایی و حتی مواد اسیدی در برخی از میوه‌ها و غذاها می‌توانند عوامل مزاحم برای پوست باشند. علاوه بر این، برخی افراد حساسیت به مواد آلرژنی مانند گلوتن، لاکتوز، مواد تخمیری و غیره دارند که باعث ایجاد مشکلات پوستی می‌شوند. همچنین، غذاهایی مانند میگو، ماهی، بادام، و سس‌های تند و چاشنی ممکن است باعث واکنش‌های آلرژیکی پوستی در برخی افراد شوند.

علت ایجاد آلرژی غذایی چیست؟

هنگامی که شما به آلرژی غذایی مبتلا هستید، سیستم ایمنی بدن شما به اشتباه یک غذای خاص یا یک ماده در غذا را به عنوان یک عامل مضر و آسیب رسان تشخیص می‌دهد. در پاسخ، سیستم ایمنی بدن شما سلول‌هایی را تحریک می‌کند تا آنتی بادی به نام IgE آزاد کنند تا ماده غذایی ایجاد کننده آلرژی (آلرژن) را خنثی کند.

دفعه بعد که حتی کمترین مقدار از آن غذا را مصرف می‌کنید، آنتی بادی‌های IgE آن را حس کرده و به سیستم ایمنی شما سیگنال می‌دهند که ماده شیمیایی به نام هیستامین و همچنین سایر مواد شیمیایی را در جریان خون شما آزاد کند. این مواد شیمیایی باعث ایجاد علائم آلرژی می‌شوند.

در مجموع گزارش شده است که بیش از ۱۷۰ غذای مختلف می‌توانند باعث ایجاد واکنش‌های آلرژیک شوند. اکثر آلرژی‌های غذایی توسط پروتئین‌های خاصی که در برخی مواد غذایی وجود دارند ایجاد می‌شود. برخی از رایج‌ترین مواد غذایی آلرژی زا عبارتند از:

• غذاهای دریایی مانند ماهی، صدف، میگو و خرچنگ
• بادام زمینی
• آجیل‌های درختی مانند گردو و بادام
• تخم مرغ
• شیر
• گندم
• سویا

آلرژی داشتن به یک غذا همچنین ممکن است منجر به حساسیت به پروتئین مشابه موجود در ماده دیگری شود. به عنوان مثال، اگر به گیاه راگوید یا پیربهار آلرژی دارید، ممکن است به موز یا خربزه نیز واکنش نشان دهید. این مسئله به عنوان واکنش متقابل شناخته می‌شود. واکنش متقابل زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی تصور می‌کند پروتئین موجود در یک غذا با پروتئین دیگری مرتبط است.

مطالعات متعددی نشان داده‌اند که شیوع آلرژی‌های غذایی در سراسر دنیا در حال افزایش است. اگرچه آلرژی به شیر، تخم مرغ، گندم و سویا اغلب در دوران کودکی برطرف می‌شود، اما به نظر می‌رسد که کودکان نسبت به دهه‌های گذشته کندتر بهبود می‌یابند و بسیاری از کودکان حتی پس از ۵ سالگی همچنان با آلرژی به این مواد غذایی درگیر هستند. اما آلرژی به بادام زمینی، آجیل درختی، ماهی و صدف معمولا مادام العمر است.

آلرژی غذایی چه علائمی دارد؟

برای برخی افراد، واکنش آلرژیک به یک غذای خاص ممکن است اذیت کننده باشد اما شدید نباشد. برای برخی دیگر از افراد، یک واکنش آلرژیک غذایی می‌تواند خطرناک و حتی تهدید کننده زندگی باشد. علائم آلرژی غذایی معمولاً در عرض چند دقیقه تا ۲ ساعت پس از خوردن ماده غذایی آلرژی زا ایجاد می‌شود. به ندرت، علائم ممکن است چند ساعت به تعویق بیفتد.

شایع‌ترین علائم و نشانه‌های آلرژی غذایی عبارتند از:

• سوزن سوزن شدن یا خارش در دهان
• کهیر، خارش یا اگزما
• تورم لب‌ها، صورت، زبان و گلو یا سایر قسمت‌های بدن
• خس خس سینه، گرفتگی بینی یا مشکل در تنفس
• درد شکم، اسهال، حالت تهوع یا استفراغ
• سرگیجه، سبکی سر یا غش

در برخی از افراد، آلرژی غذایی می‌تواند باعث ایجاد یک واکنش آلرژیک شدید به نام آنافیلاکسی شود. این مسئله می‌تواند باعث علائم و نشانه‌های تهدید کننده زندگی شود، از جمله:

• انقباض و سفت شدن راه‌های هوایی
• تورم گلو یا احساس توده‌ای در گلو که نفس کشیدن را دشوار می‌کند
• شوک یا افت شدید فشار خون
• افزایش ضربان قلب و تپش قلب
• سرگیجه، احساس سبکی سر یا از دست دادن هوشیاری

درمان اورژانسی برای آنافیلاکسی حیاتی است. آنافیلاکسی بدون درمان می‌تواند باعث مرگ شود.

عوامل خطر ایجاد آلرژی غذایی

عوامل خطر و ریسک فاکتورهای ایجاد آلرژی غذایی عبارتند از:

1. سابقه خانوادگی: اگر آسم، اگزما، کهیر یا آلرژی‌هایی مانند تب یونجه در خانواده شما شایع باشد، در معرض خطر ابتلا به آلرژی غذایی هستید.
2. ابتلا به سایر آلرژی‌ها: اگر سابقه ابتلا به آلرژی نسبت به یک ماده غذایی خاص دارید، احتمال اینکه به سایر مواد غذایی نیز دچار آلرژی شوید وجود دارد. همچنین اگر انواع دیگری از واکنش های آلرژیک مانند تب یونجه یا اگزما دارید، خطر ابتلا به آلرژی غذایی در شما بیشتر از سایر افراد است.
3. سن: آلرژی غذایی در کودکان به ویژه شیرخواران و نوزادان شایع‌تر است. همانطور که کودکان بزرگتر می‌شوند، سیستم گوارش آنها بالغ می‌شود و بدن آنها کمتر به غذا یا اجزای غذایی که باعث ایجاد آلرژی می‌شوند واکنش نشان می‌دهد. کودکان معمولاً نسبت به شیر، سویا، گندم و تخم مرغ حساسیت دارند که به مرور زمان ممکن است برطرف شود. آلرژی‌های شدید و آلرژی به آجیل و صدف‌ها اغلب مادام العمر هستند.
4. ابتلا به آسم: آسم و آلرژی غذایی معمولا می‌توانند با هم بروز یابند.

اقداماتی که در صورت داشتن حساسیت غذایی می‌توانید انجام دهید

اقداماتی وجود دارد که می‌توانید برای کمک به مدیریت آلرژی غذایی خود انجام دهید. در ادامه لیستی از بایدها و نبایدها را باهم مرور می‌کنیم.

✅️ برچسب مواد غذایی و منوی رستوران‌ها را به دقت بررسی کنید تا مطمئن شوید که حاوی ماده غذایی که به آن حساسیت دارید نیستند.
✅️ به دوستان، خانواده، مهد کودک، مدرسه و محل کار در مورد آلرژی غذایی خود اطلاع دهید.
✅️ در صورت نیاز، ۲ قلم تزریقی آماده آدرنالین را همیشه همراه خود داشته باشید.
✅️ به کارکنان رستوران‌ها و کافه‌ها در مورد حساسیت خود بگویید.
✅️ قبل از پرواز به خطوط هوایی و کارکنان هواپیما در مورد آلرژی خود اطلاع دهید.

❌️ غذاها را بدون بررسی مواد اولیه در آن‌ها مصرف نکنید.
❌️ بدون مشورت با پزشک خود، غذاها را از رژیم غذایی خود به طور کامل حذف نکنید.

منابع:

Food allergy

Food allergy

Food Allergy

Facts and Statistics