قهوه برای استرس خوب است؟

قهوه به عنوان یکی از محبوب‌ترین نوشیدنی‌های درحال مصرف در جهان تلقی می‌شود. مصرف قهوه مزایا و معایب متفاوتی دارد. دراین مقاله به بررسی اثرات مصرف قهوه در احساس اضطراب و استرس می‌پردازیم.

براساس اطلاعات بدست‌آمده از تحقیقات، 31درصد افراد در آمریکا به صورت مقطعی درطول عمر خود دچاراسترس و اضطراب می‌شوند. به نظر می‌رسد نوشیدن قهوه کافئین‌دار در طول روز باعث افزایش هوشیاری و مهارت های تفکر می‌شود. کافئین همچنین می تواند هوشیاری پس از محرومیت از خواب را بهبود بخشد. حتی یک فنجان قهوه کافئین دار می‌تواند باعث کاهش خستگی و افزایش هوشیاری شود.

مصرف بیش از حد قهوه، می‌تواند به سلامتی آسیب برساند، از جمله افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی، فشار خون بالا و اختلالات عصبی. مصرف متوسط آن ممکن است در برابر بیماری های قلبی عروقی و اختلالات متابولیسم گلوکز و لیپید محافظت کند. افزایش محبوبیت نوشیدنی‌های انرژی‌زای کافئین‌دار، به‌ویژه در میان نوجوانان، مایه نگرانی است. دراین راستا، باتوجه به مصرف بالای این نوشیدنی، به بررسی اثرات مصرف قهوه براسترس و اضطراب می‌پردازیم.

کافئین و استرس

براساس مطالعات مختلف، مصرف قهوه با مسدودکردن آدنوزین درمغز منجر به کاهش احساس خستگی و با افزایش میزان آدرنالین، افزایش انرژی می‌شود. اما درصورت افزایش مصرف قهوه و به دنبال آن افزایش دوزکافئین، این اثرات تبدیل به القای استرس می‌شود. طبق مطالعه‌ای که در سال 2008 انجام گرفت، مصرف زیادقهوه منجر به ایجاد اختلالات خواب و القای استرس می‌شود. همچنین درافراد مبتلا به اختلالات هراس و استرس اجتماعی، بیشتردرمعرض خطر ناشی از مصرف دوزبالای قهوه می‌باشند.

براساس مطالعات انجام گرفته دردانشگاه هاروارد، مصرف دوزبالای قهوه منجر به ایجادمکانیسم‌های مشابه القای استرس درافراد می‌شود. علائم ناشی از مصرف دوزبالای قهوه عبارتند از: عصبی‌بودن، بی‌قراری، ایجاد مشکلات خواب، افزایش میزان ضربان قلب و القای تپش قلب و القای مشکلات گوارشی.

درصورت قطع ناگهانی قهوه، ممکن است علائم و عوارضی را تجربه کنید. این عوارض عبارتند از: سردرد، اضطراب، خستگی، ایجاد حالت افسردگی درافراد، لرزش‌های بدنی، تحریک‌پذیری و حساسیت بالا. البته عوارض قطع ناگهانی قهوه، همانند قطع داروهای اعصاب سخت نمی‌باشد. اما ممکن است همین مورد برای بعضی افراد ناراحت‌کننده باشد. شما می‌توانید با پزشک خود مشورت کنید و به همراه کاهش تدریجی مصرف قهوه، روی خواب، ورزش و مصرف به اندازه‌ی آب کارکنید.

میزان کافئین موجود قهوه، براساس نحوه‌ی فرآوری آن و نحوه‌ی دم کردن متفاوت می‌باشد.

مصرف چه میزان از قهوه زیاد است؟

بنابراطلاعات سازمان غذاوداروی آمریکا، هرفرد در طول روز می‌تواند 400 میلیگرم یا 4 فنجان قهوه مصرف کند و عوارضی منفی یا خطرناکی تجربه نکند. همچنین مصرف تخمینی 1200 میلیگرم از قهوه، منجر به ایجاد اثرات منفی مثل القای تشنج می‌شود.البته توجه به این نکته حائزاهمیت می‌بشد که متابولیسم و اثرات مصرف قهوه در افراد مختلف، منتفاوت است. درصورت مصرف داروهای مشخص و خاص، باپزشک یاداروساز خود دررابطه با مصرف آن‌ها با قهوه مشورت کنید.

استفاده‌ی مداوم ازقهوه بادوزبالا، منجر به افزایش تحمل درافراد و عدم اثرگذاری دوزهمیشگی قهوه بر آن‌ها می‌شود. با این حال، تحمل مزمن به کافئین تنها جزئی است، و درجه ای از پاسخ حتی با مصرف روزانه باقی می ماند. مصرف قهوه، منجر به افزایش ترشح هورمون استرس می‌شود و این موضوع می‌تواند برافراد مبتلا به فشارخون نیزاثرگذار باشد. دربعضی افراد، درصورت عدم کنترل فشارخون، ممکن است کافئین درطول مدت 2الی 4 ساعت، اثرات نامطلوب برفشارخون داشته‌باشد که این اثر، درافرادی که به طور منظم ازقهوه استفاده می‎‌کنند نیز، دورازانتظار نمی‌باشد.

اثرات کوتاه مدت مصرف کافئین شامل افزایش هوشیاری و بهبود خلق‌وخو، بهبود عملکرد ورزشی، افزایش فشار خون، بهبود توانایی بیدار ماندن و هوشیاری ذهنی پس از خستگی ،افزایش سرعت پردازش اطلاعات، و افزایش آگاهی و توجه می‌باشد. هنگامی قهوه که در حد اعتدال مصرف می شود، به نظر می رسد که هیچ عوارض جانبی جدی برای سلامتی مرتبط با استفاده از آن توسط بزرگسالان کودکان وجود ندارد. با این حال، توصیه شده‌است که افرادی که بسیار حساس هستند، نباید بیش از 400 میلی گرم در روز مصرف کنند تا از سردرد، خواب آلودگی، اضطراب و حالت تهوع جلوگیری شود.

یک فرد حساس ممکن است عوارض جانبی را در دوز کمتر نسبت به افراد کمتر حساس تجربه کند. کودکان به دلیل جثه و رشد سیستم عصبی مرکزی اغلب به عنوان افراد حساس در نظر گرفته می‌شوند. این موضوع نگران کننده‌است؛ زیرا بسیاری از کودکان و نوجوانان مصرف کننده‌ی مکرر کافئین هستند (به عنوان مثال، یک مطالعه درسال2014 در ایالات متحده، نشان داد که 73٪ از کودکان در یک روز معین کافئین مصرف می‌کنند). بنابراین مهم است که آستانه‌هایی را که بالاتر از آن اثرات منفی ممکن است رخ دهد، شناسایی کنیم.

میزان مصرف قهوه و به ‌دنبال آن، میزان کافئین مصرفی، برنحوه‌ی اثرگذاری آن، نقش دارد. در برخی موارد اثرات مثبت کافئین مشاهده شده‌است. به عنوان مثال، نشان داده شده‌است که دوزهای پایین باعث کاهش اضطراب و بهبود خلق‌وخو می‌شود. همچنین درمطالعه‌ی دیگری در سال 2009 نشان داده‌شد مصرف کافئین با کاهش خطر افسردگی در مقایسه با عدم مصرف آن مرتبط است.

نتیجه‌گیری

بنابر مطالعات انجام‌شده، مصرف قهوه در دوزهای مناسب، نه تنها اثرات منفی برافراد ندارد، بلکه اثرات مفیدی بر هشیاری فرد، بهبود اختلالات روانی و شادی افراد می‌شود. اما مصرف دوزهای بالا از قهوه و کافئین (درحدود 1000 الی 1200 میلیگرم درروز)، منجر به القای اثرات اضطرابی خصوصا در کودکان و نوجوانان مدرسه‌ای می‌شود و می‌بایست مصرف آن‎‌را تعدیل کرد.

منابع

Caffeine and Anxiety: How Does Your Caffeine Habit Affect Anxiety? (healthline.com)

Caffeine consumption and self-assessed stress, anxiety, and depression in secondary school children – PMC (nih.gov)

Caffeine and Stress: Implications for Risk, Assessment, and Management of Hypertension – PMC (nih.gov)

COFFEE: Overview, Uses, Side Effects, Precautions, Interactions, Dosing and Reviews (webmd.com)

Effect of Stress and Caffeine on Male Infertility – PMC (nih.gov)