عوارض داروهای هورمونی در زنان
امروزه استفاده از داروهای حاوی هورمون با قصد جلوگیری از بارداری، درمان نازایی، اختلالات تخمکگذاری و … افزایش داشته است. مصرف این داروهای هورمونی بدون عوارض نیست. مانند همه داروها اثرات سودمند و خطرات بالقوهای وجود دارد که هر فرد را متفاوت تحت تاثیر قرار میدهد. در این مقاله مزایا و عوارض مصرف داروهای هورمونی در پیشگیری از بارداری را باهم بررسی خواهیم کرد. با من همراه باشید.
کاربردهای داروهای هورمونی در زنان
1- پیشگیری از بارداری
تخمدانها به طور طبیعی هورمونهای زنانه استروژن و پروژسترون را تولید میکنند. هر یک از این هورمونها را میتوان به در قالب دارو ساخته و در داروهای ضد بارداری استفاده کرد. سطوح بالاتر از حد طبیعی استروژن و پروژسترون مانع از آزادسازی تخمک در تخمدان میشود. بدون تخمک، اسپرم قادر به لقاح نمیباشد. پروژستین همچنین مخاط دهانه رحم را تغییر میدهد و آن را ضخیم و چسبناک میکند و این امر باعث میشود اسپرم به سختی راه خود را به داخل رحم پیدا کند.
2- کاهش دردهای قاعدگی
هنگام استفاده از برخی داروهای ضد بارداری هورمونی ممکن است دورههای سبکتر و کوتاهتر در کنار کاهش دردهای قاعدگی و علائم قبل از آن را تجربه کنید. این اثرات یکی از دلایلی است که برخی از شما ممکن است به طور خاص برای اختلال نارسایی پیش از قاعدگی (PMDD) که نوعی جدی از PMS است از داروهای هورمونی استفاده کنید. برخی از زنان مبتلا به آندومتریوز نیز برای کاهش علائم درد از داروهای هورمونی استفاده میکنند.
3- کاهش خطر ابتلا به برخی سرطانها
استفاده از داروهای ضد بارداری مبتنی بر هورمون حتی میتواند خطر ابتلا به سرطان آندومتر، کولورکتال و تخمدان را کاهش دهد. در زنانی که از داروهای ضد بارداری خوراکی استفاده میکنند یا مصرف کردهاند، خطر ابتلا به سرطان آندومتر حداقل تا 30 درصد کمتر گزارش شده است. با مصرف طولانیتر داروهای ضد بارداری خوراکی این خطر کاهش مییابد و حتی سالها پس از قطع مصرف قرصهای ضد بارداری خوراکی، محافظت ادامه مییابد. هرچند خطر ابتلا به سرطان کولورکتال با استفاده از داروهای ضد بارداری خوراکی 15 تا 20 درصد کاهش مییابد، با این حال خطر ابتلا به سرطان سینه و دهانه رحم در زنانی که از قرصهای ضد بارداری خوراکی استفاده میکنند افزایش مییابد.
داروهای هورمونی در زنان چه عوارضی دارد؟
در حالی که روشهای کنترل بارداری ممکن است برای شما توصیه شود، ممکن است عوارض جانبی نیز برای شما ایجاد کند. لکهبینی بین قاعدگیها که به آن خونریزی ناگهانی نیز میگویند، در کسانی که از روشهای کنترل بارداری هورمونی استفاده میکنند، شایعتر است. لکهبینی ممکن است درپی برخی اقدامات مانند آییودیهای هورمونی، ایمپلنت و قرصهای ضد بارداری بیشتر اتفاق بیفتد.
روشهای کنترل بارداری ممکن است عوارض جانبی دیگری نیز ایجاد کند که عبارتند از:
- از دست دادن قاعدگی (آمنوره) یا خونریزی اضافی
- تحریک واژن
- حساسیت سینه
- بزرگ شدن سینه
- تغییر وزن
- مسائل قلبی عروقی
برای برخی از زنان، قرصها و چسبهای ضد بارداری میتواند فشار خون را افزایش دهد. این هورمونهای اضافی همچنین میتوانند شما را در معرض خطر لخته شدن خون قرار دهند. این عوارض جانبی در اکثر زنان غیرمعمول هستند اما زمانی که رخ دهند، باید به شکل جدی به دنبال درمان باشید. به همین دلیل است که روشهای هورمونی کنترل بارداری نیاز به تجویز و نظارت دارند.
در صورتی که با مصرف داروهای هورمونی علائم زیر را دارید باید به دنبال مراقبتهای پزشکی باشید:
- درد قفسه سینه
- مشکل در تنفس
- سردرد ناگهانی شدید
- درد ناگهانی در پشت یا فک همراه با حالت تهوع، مشکل در تنفس یا تعریق
- نوسانات خلقی و افسردگی
در صورتی که قبلاً دورههای افسردگی را تجربه کردهاید، عوارض جانبی مربوط به خلق و خو ممکن است در شما شایعتر باشد. اخیراً یک مطالعه در سال 2017 روی نمونه کوچکی از 340 زن سالم مورد بررسی قرار گرفت و گزارش شد که داروهای ضد بارداری خوراکی به طور قابل توجهی باعث کاهش رفاه و آرامش کلی میشوند.
- میگرن: استروژن ممکن است حملات میگرنی را تشدید کند. برای برخی از زنان، مصرف داروهای ضد بارداری خوراکی میتواند منجر به بهبود علائم میگرن شود اما برای دیگران مصرف داروهای ضد بارداری خوراکی ممکن است خطر ابتلا به موارد زیر را افزایش دهد:
- سکته
- ترومبوز سیاهرگی عمقی
- لخته شدن خون
- تغییر اشتها
- حالت تهوع: ممکن است با مصرف داروهای ضد بارداری هورمونی عوارض جانبی از جمله حالت تهوع و نفخ را تجربه کنید. این علائم پس از چند هفته، وقتی بدن شما به هورمون های اضافی عادت میکند کاهش مییابد. مصرف قرص همراه با غذا ممکن است به رفع حالت تهوع کمک کند. جایگزینی دارو با یک قرص با استروژن کمتر نیز میتواند به بهبود علائم کمک کند. در صورت درد شدید، استفراغ یا زردی پوست و چشم (یرقان) به پزشک مراجعه کنید. ادرار تیره یا مدفوع روشن نیز میتواند نشانهای از عوارض جانبی جدی باشد.
- آکنه: برای بسیاری از زنان کنترل بارداری میتواند آکنه را بهبود بخشد. طبق گفته انجمن پوست آمریکا قرصهای ضد بارداری خوراکی یک درمان موثر برای ندولها و کیستهای آکنه، دانههای سر سیاه، سرسفید و جوشها است. از سوی دیگر ممکن است جز دستهای باشید که با مصرف دارو جوشهای آکنه را تجربه کنید یا اصلاً هیچ تغییری مشاهده نکنید. سطح بدن و هورمون در هر زن متفاوت است، به همین دلیل است که پیشبینی عوارض جانبی در نتیجه کنترل بارداری دشوار است.
- رشد مو: گاهی اوقات هورمونهای موجود در کنترل بارداری باعث رشد غیرعادی مو میشوند. با این حال معمولاً کنترل بارداری به رشد موهای ناخواسته کمک میکند. داروهای ضد بارداری خوراکی همچنین درمان اصلی هیرسوتیسم (رشد موهای زبر و تیره روی صورت، پشت و شکم ) هستند.
سخن پایانی
پیشگیری از بارداری هورمونی میتواند خطر لخته شدن خون و سرطان سینه را افزایش دهد. خطر بسیار کم است اما به این معنی است که پیشگیری از بارداری هورمونی برای همه مناسب نیست. اگر احساس میکنید که کنترل بارداری هورمونی برای شما مناسب نیست با پزشک خود صحبت کنید. صراحت و صادق بودن در مورد عوارض جانبی خود و احساس آنها اولین قدم برای دریافت دوز و نوع مناسب داروی مناسب شما است.
منابع
Side effects and risks of hormonal contraception – NHS (www.nhs.uk)
قوانین ارسال دیدگاه در سایت.