شیمی درمانی در سرطان سینه + تعداد جلسات شیمی درمانی در سرطان سینه

شیمی‌درمانی چیست؟

شیمی‌درمانی، درمانی سیستمیک برای سرطان است که از داروهای قدرتمند برای از بین بردن سلول‌های سرطانی که به سرعت رشد می‌کنند در سراسر بدن استفاده می‌کند. در سرطان سینه، شیمی‌درمانی به دلایل مختلفی استفاده می‌شود؛ پیش از جراحی (نئوادجوانت)، پس از جراحی (ادجوانت)، یا برای درمان بیماری پیشرفته یا متاستاتیک.

شیمی‌درمانی نه‌تنها تومور اولیه در پستان را هدف قرار می‌دهد، بلکه سلول‌های سرطانی‌ای را که ممکن است به اندام‌های دوردست یا غدد لنفاوی گسترش یافته باشند نیز مورد هدف قرار می‌دهد. زیرا داروهای شیمی درمانی در جریان خون گردش می‌کنند و می‌توانند به تقریباً هر نقطه‌ای از بدن برسند.

در این مقاله به بررسی شیمی درمانی در سرطان سینه می‌پردازم. با من همراه باشید.

مدت و تعداد جلسات شیمی‌درمانی در سرطان سینه بسته به مرحله بیماری، نوع تومور، هدف درمان (قبل یا بعد از جراحی) و داروهای مورد استفاده متفاوت است. معمولاً شیمی‌درمانی به صورت دوره‌ای انجام می‌شود، به این صورت که هر دوره شامل یک جلسه درمان و سپس یک دوره استراحت است. بیشتر بیماران بین ۴ تا ۸ دوره درمان دریافت می‌کنند که هر دوره ممکن است هر ۱، ۲ یا ۳ هفته یک‌ بار انجام شود. بنابراین کل درمان معمولاً حدود ۳ تا ۶ ماه به طول می‌انجامد. در موارد سرطان سینه متاستاتیک، ممکن است شیمی‌درمانی برای مدت طولانی‌تری ادامه یابد.

چه زمانی از شیمی درمانی در سرطان سینه استفاده می‌شود؟

تصمیم برای استفاده از شیمی‌درمانی در سرطان سینه به چندین عامل بستگی دارد:

• مرحله سرطان
• اندازه تومور
• درگیری غدد لنفاوی
• درجه و تهاجمی بودن تومور
• وضعیت گیرنده‌های هورمونی و HER2
• سلامت عمومی بیمار و ترجیحات او

شیمی‌درمانی ممکن است در موقعیت‌های زیر توصیه شود:

1. شیمی‌درمانی ادجوانت (پس از جراحی): برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی‌مانده و کاهش خطر عود مجدد استفاده می‌شود.
2. شیمی‌درمانی نئوادجوانت (پیش از جراحی): برای کوچک کردن تومورهای بزرگ و امکان‌پذیر کردن جراحی حفظ پستان به کار می‌رود. همچنین واکنش‌پذیری سرطان به درمان را نشان می‌دهد.
3. شیمی‌درمانی برای سرطان سینه متاستاتیک: زمانی که سرطان به اندام‌هایی مانند استخوان‌ها، ریه‌ها، کبد یا مغز گسترش یافته است. در این حالت، درمان جنبه تسکینی دارد؛ یعنی با هدف افزایش طول عمر و کاهش علائم انجام می‌شود.
4. سرطان‌های سه‌گانه منفی و HER2 مثبت: این زیرگونه‌ها معمولاً تهاجمی‌تر هستند و شیمی‌درمانی تقریباً همیشه بخشی از درمان آن‌هاست و گاهی در کنار درمان‌های هدفمند انجام می‌شود.

تعداد جلسات شیمی درمانی در سرطان سینه

شیمی‌درمانی به صورت چرخه‌ای انجام می‌شود. هر چرخه شامل روز (یا روزهای) درمان و سپس دوره‌ای برای استراحت و بازیابی بدن است. کل دوره ممکن است شامل چندین چرخه در مدت زمان ۳ تا ۶ ماه باشد.

تعداد جلسات شیمی‌درمانی در سرطان سینه بسته به نوع سرطان، مرحله بیماری، نوع داروها و هدف درمان (قبل یا بعد از جراحی یا برای سرطان متاستاتیک) متفاوت است، اما به طور کلی:

• معمولاً بین ۴ تا ۸ دوره (سیکل) درمان انجام می‌شود.
• هر دوره شیمی درمانی می‌تواند هر ۱، ۲ یا ۳ هفته یک‌ بار انجام شود.
• کل مدت شیمی‌درمانی معمولاً ۳ تا ۶ ماه طول می‌کشد.
• در برخی موارد خاص (مثل سرطان سینه متاستاتیک)، درمان ممکن است ادامه‌دار یا طولانی‌مدت باشد.

پزشک بر اساس شرایط بیمار، دقیق‌ترین برنامه را تعیین می‌کند.

ساختار یک جلسه شیمی‌درمانی در سرطان سینه

در هر جلسه شیمی‌درمانی معمولا مراحل زیر انجام می‌شود:

1- ارزیابی پیش از درمان:

• آزمایش‌های خون (CBC، بررسی عملکرد کبد و کلیه)
• بررسی علائم حیاتی
• مرور وضعیت توسط انکولوژیست و انجام تنظیمات لازم

2- پیش‌داروها:

• داروهای ضد تهوع (مانند اندانسترون)
• کورتیکواستروئیدها
• گاهی آنتی‌هیستامین‌ها

3- تزریق داروی شیمی درمانی:

• معمولاً از طریق ورید محیطی یا کاتتر مرکزی (مثل پورت)
• ممکن است از یک تا چند ساعت طول بکشد

4- نظارت:

• بیمار در حین و پس از تزریق تحت نظر است.
• بیشتر بیماران در همان روز مرخص شده و به خانه می‌روند.

عوارض جانبی شیمی‌درمانی

شیمی‌درمانی بر سلول‌های سرطانی و نیز سلول‌های سالمی که به‌سرعت تقسیم می‌شوند تأثیر می‌گذارد. عوارض بسته به داروی مورد استفاده و وضعیت سلامتی فرد متفاوت است.

عوارض شایع کوتاه‌ مدت

• • خستگی
  • تهوع و استفراغ
  • ریزش مو
  • بی‌اشتهایی
  • زخم‌های دهانی
  • اسهال یا یبوست
  • کاهش سلول‌های خونی از جمله:
    • نوتروپنی: افزایش خطر عفونت
    • آنمی: خستگی و ضعف
    • ترومبوسیتوپنی: کبودی یا خونریزی

عوارض بلند مدت یا تاخیری

• • بی‌نظمی قاعدگی یا یائسگی زودرس
  • ناباروری
  • نوروپاتی (بی‌حسی، سوزن‌سوزن شدن)
  • آسیب قلبی
  • تاثیرات شناختی

بیشتر این عوارض موقتی هستند و با دارو یا تغییر سبک زندگی قابل مدیریت‌اند. انکولوژیست‌ها بیماران را به‌ دقت تحت نظر دارند و در صورت نیاز، درمان را تنظیم می‌کنند.

سوالات متداول

جمع‌بندی

شیمی‌درمانی همچنان یکی از ارکان اصلی درمان سرطان سینه است. استفاده از آن با توجه به نوع سرطان، مرحله و شرایط کلی بیمار به‌صورت اختصاصی تنظیم می‌شود. هرچند عوارض قابل توجهی دارد، اما پیشرفت‌های اخیر در مراقبت‌های حمایتی و پزشکی فرد محور، شیمی‌درمانی را ایمن‌تر و موثرتر کرده‌اند. پایش مداوم، آموزش بیمار و حمایت روحی، از ارکان اصلی موفقیت در مسیر درمان هستند.

منابع

Chemotherapy to Treat Cancer