آیا مکمل کلاژن پپتید باعث درمان سندرم ناخن شکننده می شود؟

آیا مکمل کلاژن پپتید باعث درمان سندرم ناخن شکننده می شود؟ مکمل کلاژن پپتید، عموماً تبلور و قوت ناخن‌ها را بهبود می‌بخشند. کلاژن، یک پروتئین حیاتی در ساختار ناخن‌ها است و در تقویت آن‌ها نقش دارد. اگر سندرم ناخن شکننده شما به علت کمبود کلاژن است، مکمل کلاژن پپتید می‌تواند در بهبود وضعیت ناخن‌ها کمک کند

سندرم شکنندگی ناخن‌ها چیست؟

این عارضه یک اختلال است که با افزایش شکنندگی، زبری سطح، پوسیدگی لبه‌ها و پوسته شدن ناخن شناخته می‌شود. حدود 20 درصد افراد به این عارضه مبتلا هستند و زنان دو برابر بیشتر از مردان درگیر آن هستند. بیماران اغلب از سستی، خشکی، ضعف، شکنندگی و رشد نکردن ناخن‌هایشان شکایت دارند.

شکنندگی ناخن به محتوای آب صفحات ناخن هم بستگی دارد. علت شکنندگی ناخن اغلب به نقص در ظرفیت اتصال به آب نسبت داده می‌شود که می‌تواند نشانه‌ای از ناهنجاری در کراتین، پروتئین‌های مرتبط با کراتین یا محتوای لیپیدی باشد. درمان سندرم ناخن شکننده یک چالش بزرگ برای متخصصان پوست است.

درمان‌های موضعی و سیستمیک گوناگونی برای این بیماری مورد بررسی قرار گرفته است. مکمل‌های غذایی، مرطوب‌کننده‌ها و تقویت‌کننده‌های ناخن و … استفاده شده‌اند اما برای اثبات اثربخشی هیچ‌یک از آنها داده مستندی وجود ندارد.

 مکمل کلاژن پپتید (^®Verisol) چیست؟

کلاژن پپتیدها مدت‌ها است که به عنوان منبع غذایی و مکمل مورد استفاده قرار می‌گیرند. کلاژن پپتیدهایی که از مواد غذایی به دست می‌آیند، به جریان خون راه پیدا می‌کنند، باعث تحریک متابولیسم سلول‌های پوست شده و موجب بهبود تولید پروتئین‌های ماتریکس خارج سلولی می‌شوند که باعث ترمیم ساختار پوست می‌شود.

دو کارآزمایی بالینی تصادفی انجام شده که نشان داده‌اند زنانی که 8 هفته روزانه 2500 میلی‌گرم کلاژن پپتید فعال دریافت می‌کنند، بهبود انعطاف‌پذیری، کاهش حجم چروک‌ها و افزایش محتوای کلاژن نوع یک و الاستین را در پوست تجربه می‌کنند.

در این مطالعات، ارزیابی وضعیت ناخنها جزء اهداف نبوده است اما بهبود کیفیت ناخن‌ها به عنوان یک اثر جانبی مثبت گزارش شده است.

در ادامه به شرح مقاله‌ای می‌پردازیم که اثر مصرف روزانه 2500 میلی‌گرم کلاژن پپتید (^®Verisol) خوراکی را برای مدت شش ماه بر روی علائم سندرم ناخن شکننده و تقویت و رشد ناخن‌ها بررسی کرده و نتایج آن در سال 2017 منتشر شده است.

علائم سندرم شکنندگی ناخن ها چیست؟

یک کارآزمایی بالینی در مرکز مطالعات پوست برزیل بر روی 25 خانم با محدوده سنی 18 تا 50 سال انجام شد که حداقل یکی از علائم ناخن شکننده را داشتند:

1. برش صفحه‌ای از لبه آزاد ناخن
2. شکاف و بی‌نظمی در لبه ناخن
3. شکاف طولی
4. زبری ناخن‌ها

شرکت‌کنندگان به مدت 6 ماه روزانه 2500 میلی‌گرم کلاژن پپتید دریافت کردند و 4 هفته پس از آن نیز بدون مصرف این مکمل گذراندند.

ارزیابی علائم ناخن شکننده شامل پوسته شدن ناخن، لبه‌های نامنظم و زبری ناخن‌ها مطابق استانداردها انجام شد. همچنین تعداد دفعات شکستن ناخن‌ها در روز توسط خود افراد ثبت شد و میزان رضایت از درمان و بهبود کلی ناخن‌ها نیز توسط خود افراد سنجیده شد.

24 نفر مطالعه را به پایان رساندند. میانگین سنی این افراد 39.3 سال بود و عارضه جانبی در ارتباط با محصول مورد استفاده در آنها مشاهده نشد.

آیا کلاژن پپتید باعث درمان سندرم شکنندگی ناخن می شود؟

پس از 24 هفته تنها 25 درصد از شرکت‌کنندگان پوسته شدن ناخن را در حد شدید یا متوسط داشتند و 8 درصد هیچ نشانه‌ای از این عارضه نداشتند. در 4 هفته بعدی نیز این روند ادامه داشت.

روند کاهشی پوسته شدن ناخنها با مصرف کلاژن پپتید

نتایج مثبتی نیز روی شکاف طولی لبه ناخن‌ها مشاهده شد به نحوی که بعد از 24 هفته، تنها 4 درصد شرکت‌کنندگان شکاف شدید ناخن داشتند و 4 هفته بعد این درصد به صفر رسید و درصد افرادی که این عارضه را به صورت ملایم تجربه می‌کردند از 17 به 38 درصد رسید.

روند بهبود وضعیت شکاف طولی لبه ناخن با مصرف کلاژن پپتید

54 درصد شرکت‌کنندگان بعد از 12 هفته بهبودی مطلوب داشتند و بعد از 24 هفته 64 درصد بهبودی کلی قابل توجه داشتند و 4 هفته بعد این عدد به 88 درصد رسید.

بهبودی نسبی پس از 12 هفته مصرف کلاژن پپتید (^®Verisol)

تعداد شکستن ناخن‌های افراد، پیش از شروع مطالعه به طور میانگین 10 بار در ماه بود که با گذشت 24 هفته به صورت معناداری کاهش یافته و به 6 بار رسید یعنی 42 درصد کاهش داشت و در 4 هفته بعدی نیز این روند ادامه یافت.

بهبودی کلی پس از 24 هفته مصرف کلاژن پپتید (^®Verisol) و 4 هفته بعد

رشد ناخن‌ها با میانگین 2.65 میلی‌متر در ماه بعد از 12 هفته به 2.90 میلی‌متر در ماه رسید یعنی 10 درصد افزایش داشت و بعد از 24 هفته به 12 درصد و 4 هفته بعد از آخرین دریافت کلاژن پپتید (^®Verisol) به 15 درصد رسید.

بهبود رشد ناخن‌ها با مصرف کلاژن پپتید (^®Verisol)

در پرسش‌نامه‌ای که توسط شرکت‌کنندگان تکمیل شد، 80 درصد آنها از درمان رضایت داشتند و معتقد بودند ظاهر ناخن‌های آنها بهتر شده است. 75 درصد شرکت کنندگان در این مطالعه ناخن‌هایشان را قوی‌تر حس می‌کردند و 71 درصد معتقد بودند رشد ناخن‌های‌شان سریع‌تر و بیشتر شده است.

درمان سندرم ناخن شکننده با مصرف مکمل کلاژن پپتید (Verisol)

با مصرف روزانه 2500 میلی‌گرم کلاژن پپتید (^®Verisol) به مدت 24 هفته بهبود قابل توجهی در علائم ناخن شکننده، افزایش سرعت رشد ناخن و کاهش معناداری در میزان شکستن ناخن‌ها مشاهده شد. اغلب شرکت‌کنندگان نیز از این درمان رضایت داشتند.

وقتی کلاژن پپتید فعال به صورت خوراکی مصرف شود، به شکل قطعه‌های کوچک پپتیدی و آمینواسیدهای آزاد جذب می‌شود. آمینواسیدها صرف ساخته شدن پروتئین‌های ماتریکس خارج سلولی در لایه درم و ساختار اپیدرم می‌شوند در حالی که کلاژن پپتیدها به عنوان پیام‌رسان عمل کرده، مسیرهای پیام‌رسانی مختلف را فعال می‌کنند و متابولیسم را در لایه‌های مختلف پوست تحریک می‌کنند.

بنابراین بهبود علائم سندرم ناخن شکننده علاوه بر دریافت آمینواسیدها، در اثر تحریک متابولیسم ناشی از کلاژن پپتیدها رخ می‌دهد.

بیمارانی که ناخن شکننده دارند، معمولاً از رشد کند ناخن‌ها شکایت دارند که موجب می‌شود صفحه ناخن مدت زمان بیشتری در معرض عوامل آسیب‌رسان خارجی باشد و این مشکل را تشدید کند.

ایجاد صفحات ناخن وابسته به تکثیر سلول‌های اپیدرم و تمایز ماتریکس ناخن‌ها است. کلاژن پپتیدها موجب توسعه 5.3 برابری اپیدرم و تنظیم ژن‌های مربوط به ساختار اپیدرم و مو و ناخن است.

شکنندگی ناخن به محتوای آب صفحات ناخن هم بستگی دارد. کلاژن پپتیدها موجب بهبود سنتز پروتئین‌های مربوط به مسدودسازی و تغییر و رطوبت اپیدرم می‌شوند. بنابراین تقویت ناخن‌ها که در این کارآزمایی مشاهده شد می‌تواند ناشی از افزایش ظرفیت اتصال به آب ناخنها در اثر مصرف کلاژن پپتید باشد.

سرعت رشد ناخن‌ها به عوامل گوناگونی نظیر برهمکنش سلول‌ها با هم و با ماتریکس خارج سلولی و پیام‌رسان‌ها وابسته است که خیلی از آنها هنوز کاملاً مشخص نشده‌اند. همچنین سرعت رشد ناخن‌ها به سن، ذخیره خونی، عوامل تغذیه‌ای، محیطی و شغلی بستگی دارد.

نویسنده: دکتر نرجس سادات کاظمی (دکترای نانوبیوتکنولوژی)

ویرایش: دکتر علیرضا ولی‌زاده (دکترای نانوتکنولوژی پزشکی)

منبع:
Oral supplementation with specific bioactive collagen peptides improves nail growth and reduces symptoms of brittle nails