دلایل تغییرات هورمونی در زنان
هورمون‌ها مواد شیمیایی هستند که عملکردهای مختلف بدن را با انتقال پیام از طریق خون به اندام‌ها، پوست، ماهیچه‌ها و سایر بافت‌ها هماهنگ می‌کنند. این سیگنال‌ها به بدن شما می‌گویند که چه کاری و چه زمانی باید انجام دهد. هورمون‌ها برای حغظ عملکرد طبیعی بدن شما و سلامتی شما ضروری هستند.
هورمون‌ها فرآیندهای مختلف بدن را کنترل می کنند از جمله:
- متابولیسم
- هموستاز (تعادل داخلی ثابت)
- رشد و توسعه‌ی سلولی
- عملکرد جنسی
- تولید مثل
- چرخه خواب و بیداری
- خلق و خوی
عدم تعادل هورمونی چیست؟
هورمون‌ها سیگنال‌های قدرتمندی هستند. برای بسیاری از هورمون‌ها داشتن حتی اندکی بیش از حد یا خیلی کم از آنها می‌تواند تغییرات عمده ای در بدن شما ایجاد کند و منجر به شرایط خاصی شود که نیاز به درمان دارند. برخی از عدم تعادل‌های هورمونی می‌توانند موقتی و برخی دیگر مزمن (طولانی‌مدت) باشند. علاوه بر این برخی از عدم تعادل‌های هورمونی نیاز به درمان دارند تا بتوانید از نظر جسمی سالم بمانید، در حالی که برخی دیگر ممکن است بر سلامت شما تأثیر نگذارند اما می‌توانند بر کیفیت زندگی شما تأثیر منفی بگذارند.
برخی از شایع‌ترین اختلالات مرتبط با عدم تعادل در هورمون‌های شما عبارتند از:
- قاعدگی نامنظم (قاعدگی): چندین هورمون در چرخه قاعدگی نقش دارند. به همین دلیل عدم تعادل در یک یا چند مورد از آن هورمون‌ها می‌تواند باعث پریودهای نامنظم شود. شرایط خاص مرتبط با هورمون که باعث پریودهای نامنظم می شوند عبارتند از سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) و آمنوره.
- ناباروری: عدم تعادل هورمونی علت اصلی ناباروری در افرادی است که در بدو تولد به آنها زنان اختصاص داده شده است. شرایط مرتبط با هورمون مانند PCOS و عدم تخمک‌گذاری می‌تواند باعث ناباروری شود.
- آکنه: آکنه در درجه اول به دلیل مسدود شدن منافذ ایجاد می‌شود. در حالی که عوامل زیادی در ایجاد آکنه نقش دارند، نوسانات هورمونی به ویژه در دوران بلوغ عامل مهمی است. غدد چربی از جمله غدد موجود در پوست صورت زمانی که هورمون‌ها در دوران بلوغ فعال می‌شوند، تحریک می‌شوند.
- آکنه هورمونی (آکنه بزرگسالان): آکنه هورمونی (آکنه بزرگسالان) زمانی ایجاد می‌شود که تغییرات هورمونی، میزان چربی تولید شده پوست شما را افزایش دهد. این امر به ویژه در دوران بارداری، یائسگی و افرادی که از تستوسترون درمانی استفاده می‌کنند رایج است.
- دیابت: در دیابت لوزالمعده شما به اندازه کافی هورمون انسولین نمی‌سازد یا بدن شما از آن به درستی استفاده نمی‌کند.
- بیماری تیروئید: دو نوع اصلی بیماری تیروئید کم‌کاری تیروئید (سطح پایین هورمون تیروئید) و پرکاری تیروئید (سطح هورمون تیروئید بالا) است.
- چاقی: بسیاری از هورمون‌ها می‌توانند بر نحوه سیگنال بدن شما که به غذا نیاز دارید و نحوه استفاده بدن از انرژی تأثیر بگذارند، بنابراین عدم تعادل برخی هورمون‌ها می‌تواند منجر به افزایش وزن به شکل ذخیره‌سازی چربی شود. به عنوان مثال کورتیزول اضافی (هورمون) و هورمون‌های تیروئید کم (کم کاری تیروئید) می‌تواند به چاقی کمک کند.
علائم و نشانه‌های عدم تعادل هورمونی چیست؟
از آنجایی که بدن شما بیش از 50 هورمون مختلف تولید می‌کند – که همه آنها به عملکردهای مهم بدن کمک می‌کنند – بسته به عدم تعادل هورمونی ممکن است علائم مختلفی را تجربه کنید.
مهم است بدانید که بسیاری از علائم زیر ممکن است ناشی از شرایط دیگر باشد، نه فقط به دلیل عدم تعادل هورمونی. اگر زمانی متوجه تغییری در سلامت روزانه خود شدید و علائم جدید و مداومی را تجربه کردید، مهم است که با پزشک خود صحبت کنید
علائم عدم تعادل هورمونی که بر متابولیسم شما تأثیر می گذارد عبارتند از:
- ضربان قلب آهسته یا تند قلب (تاکی‌کاردی)
- افزایش یا کاهش وزن غیر قابل توضیح
- خستگی
- یبوست
- اسهال یا اجابت مزاج مکرر
- بی حسی و گزگز در دستان شما
- سطح کلسترول خون بالاتر از حد طبیعی
- افسردگی یا اضطراب
- ناتوانی در تحمل دماهای سرد یا گرما
- پوست و موی خشک و زبر
- پوست نازک، گرم و مرطوب
- توزیع نامنظم چربی بدن
- پوست تیره در زیر بغل یا پشت و کناره های گردن (آکانتوز نیگریکانس)
- برچسب های پوستی (توده های کوچک پوست).
- تشنگی شدید و تکرر ادرار
عدم تعادل در هورمون‌های جنسی می‌تواند علائم زیر را در زنان ایجاد کند:
- آکنه روی صورت، قفسه سینه و یا قسمت بالای کمر
- ریزش مو
- دوره‌های سنگین پریودی
- هیرسوتیسم (موهای زائد بدن)
- گرگرفتگی
- ناباروری
- پریودهای نامنظم
- کاهش میل جنسی
- آتروفی واژن
- خشکی واژن
آیا عدم تعادل هورمونی باعث افزایش وزن می شود؟
بله. عدم تعادل هورمونی می‌تواند باعث افزایش وزن شود درواقع ایم افزایش وزن در اثر ابتلا به اختلالات ذیل شروع خواهند شد:
- کم‌کاری تیروئید: این وضعیت زمانی اتفاق می‌افتد که سطح هورمون تیروئید شما پایین است و باعث کند شدن متابولیسم شما و افزایش وزن می‌شود.
- سندرم کوشینگ: این یک وضعیت نادر است که زمانی اتفاق می‌افتد که بدن شما هورمونی به نام کورتیزول بیش از حد داشته باشد. منجر به افزایش وزن سریع در صورت، شکم، پشت گردن و سینه شما می‌شود.
- یائسگی: بسیاری از زنان در طول یائسگی اضافه وزن پیدا می‌کنند که دلیل آن تغییرات هورمونی است که باعث کند شدن متابولیسم می‌شود. مهم است که به یاد داشته باشید که این نوع “عدم تعادل هورمونی” طبیعی و بخشی مورد انتظار از زندگی است.
چندین عامل دیگر در افزایش وزن نقش دارند. اگر افزایش وزن غیر منتظره‌ای را تجربه می‌کنید یا نگران وزن خود هستید با ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی خود صحبت کنید.
آیا عدم تعادل هورمونی می‌تواند باعث اضطراب شود؟
بله. برخی عدم تعادل‌های هورمونی می‌تواند باعث اضطراب شود از جمله:
- پرکاری تیروئید: اگر پرکاری تیروئید دارید به این معنی است که بدن شما هورمون تیروئید بیش از حد دارد. هورمون تیروئید اضافی متابولیسم شما را تسریع می‌کند. این مشکل می‌تواند باعث اضطراب، علاوه بر عصبی بودن غیرمعمول، بی‌قراری و تحریک‌پذیری شود.
- سندرم کوشینگ: در برخی موارد نادر سندرم کوشینگ (کورتیزول بیش از حد) می‌تواند باعث اضطراب و همچنین افسردگی و تحریک‌پذیری شود.
- کمبود هورمون رشد با شروع بزرگسالی: بزرگسالان مبتلا به کمبود هورمون رشد اغلب گزارش می‌دهند که دارای اضطراب ویا افسردگی هستند.
چندین شرایط و عوامل دیگر می‌توانند باعث اضطراب شوند. اگر اضطراب دارید مهم است که با پزشک خود صحبت کنید.
چه عاملی باعث عدم تعادل هورمونی می‌شود؟
در طول زندگی و حتی در طول روز سطح هورمون شما به طور طبیعی افزایش و کاهش می‌یابد. دوره‌های خاصی از زندگی باعث تغییرات و نوسانات شدیدتر در هورمون‌ها می شود، از جمله:
- بلوغ
- بارداری
- یائسگی
با این حال چندین دلیل دیگر وجود دارد که باعث می‌شود سطح هورمون شما در زمان‌های غیرمنتظره نامنظم شود. برخی از شایع‌ترین علل نوسان یا نامتعادل سطح هورمون عبارتند از:
- استرس
- داروهای خاص
- استفاده از استروئید: این عدم تعادل هورمونی به احتمال زیاد موقتی یا قابل رفع با تغییر دارو یا مدیریت صحیح استرس است.
شرایط مزمن مرتبط با هورمون می‌تواند چندین علت مختلف داشته باشد. به طور کلی شرایط یا موقعیت‌های اصلی که باعث عدم تعادل هورمونی قابل توجه پزشکی می‌شوند عبارتند از:
- تومورها، آدنوم‌ها یا سایر رشدها: هر نوع رشد روی غده یا اندامی که هورمون تولید می‌کند مانند تومور، آدنوم یا گره می‌تواند بر توانایی آن در انجام این کار تأثیر بگذارد. رشد غیر از تومور و آدنوم در غدد درون‌ریز نیز می‌تواند باعث عدم تعادل هورمونی شود. به عنوان مثال ندول‌های تیروئید یا رشد غیرمعمول سلول‌ها در غده تیروئید می‌تواند باعث پرکاری تیروئید یا کم‌کاری تیروئید شود.
- آسیب به غده درون‌ریز: هر نوع آسیب یا آسیب به غده درون ریز می تواند باعث عدم تعادل هورمونی (معمولاً کمبود هورمون)شود. آسیب می‌تواند ناشی از شرایط یا موقعیت‌های زیر باشد:
- آسیب تصادفی ناشی از جراحی
- بیماری باکتریایی یا ویروسی
- پرتودرمانی
- ضربه مغزی
- شرایط خود ایمنی: یک بیماری خودایمنی زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن به‌جای محافظت از آن به طور تصادفی به بخشی از بدن شما حمله می‌کند. مشخص نیست که چرا سیستم ایمنی شما این کار را انجام می‌دهد. اگر سیستم ایمنی بدن شما به غده یا اندامی که هورمون تولید می‌کند حمله کند باعث عدم تعادل هورمونی می‌شود.
عدم تعادل هورمونی چگونه تشخیص داده می‌شود؟
ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی معمولاً آزمایش خون را برای بررسی سطح هورمون تجویز می‌کنند زیرا غدد درون‌ریز شما هورمون‌ها را مستقیماً در جریان خون آزاد می‌کنند. سطوح مشخصی از هورمون‌ها در طول روز به شدت متفاوت است، بنابراین پزشک ممکن است آزمایش‌های دیگری را برای اندازه‌گیری سطح هورمون شما تجویز کند مانند آزمایش تحمل گلوکز یا تست تحمل انسولین. پزشک همچنین از شما در مورد سابقه پزشکی و علائم شما می‌پرسد و یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد.
درمان عدم تعادل هورمونی به عامل ایجاد آن بستگی دارد.
اگر سطح هورمونی شما کمتر از حد طبیعی است: درمان اصلی درمان جایگزینی هورمون است. بسته به اینکه کدام هورمون دچار کمبود است ممکن است از داروهای خوراکی (قرص) یا داروهای تزریقی استفاده کنید. به عنوان مثال اگر سطح هورمون تیروئید شما پایین است (کم‌کاری تیروئید)، پزشک ممکن است قرص‌های هورمون مصنوعی تیروئید را تجویز کند. اگر کمبود هورمون رشد دارید احتمالاً باید از هورمون رشد مصنوعی تزریق استفاده کنید.
اگر سطح هورمونی بالاتر از حد طبیعی دارید: بسته به علت گزینه‌های درمانی زیادی وجود دارد. گزینه‌ها شامل دارو، جراحی، پرتودرمانی یا ترکیبی از هر یک از این موارد است. به عنوان مثال اگر شما یک پرولاکتینوما، یک تومور خوش‌خیم (غیر سرطانی) دارید که باعث افزایش پرولاکتین (هورمون) می‌شود ممکن است پزشک دارویی برای کوچک کردن تومور تجویز کند یا ممکن است برای برداشتن آن نیاز به جراحی داشته باشید.
چگونه عدم تعادل هورمونی را برطرف کنیم؟
بسیاری از شرایط سلامتی که شامل عدم تعادل هورمونی هستند مانند دیابت و بیماری تیروئید، نیاز به درمان پزشکی دارند. متخصص غدد شرایط مرتبط با هورمون‌های شما را تشخیص می‌دهد و برنامه‌های درمانی و مدیریتی را بررسی و دارو تجویز می‌کند. به غیر از درمان پزشکی پزشک شما ممکن است تغییرات خاصی در سبک زندگی را برای کمک به مدیریت عدم تعادل هورمونی توصیه کند مانند مدیریت سطح استرس و انجام ورزش‌های معمول.
چگونه می‌توانیم از عدم تعادل هورمونی جلوگیری کنیم؟
در حالی که بسیاری از عدم تعادل‌های هورمونی قابل پیشگیری نیستند کارهای خاصی وجود دارد که می‌توانید برای بهینه‌سازی سلامت کلی خود انجام دهید که می‌تواند به حفظ تعادل هورمون‌ها کمک کند از جمله:
- حفظ وزن سالم
- داشتن یک رژیم غذایی متعادل و سالم
- ورزش منظم
- مدیریت استرس
- خواب با کیفیت کافی
- مدیریت شرایط بیماری
- ترک سیگار
سخن پایانی
هورمون‌ها مواد شیمیایی با ساختار پیچیده و اثرگذاری بالایی هستند. اگر عملکرد یک یا چند مورد از تعادل خارج شود می‌تواند علائم خاصی ایجاد کند که باعث شود احساس کنید کنترل بدن خود را در دست ندارید. اگر علائم جدید و مداوم دارید مهم است که با پزشک خود صحبت کنید تا آزمایش‌هایی را برای بررسی اینکه آیا عدم تعادل هورمونی یا شرایط دیگری علت است انجام دهید. هر چه زودتر به دنبال کمک و درمان باشید زودتر می‌توانید سلامتی خود را بدست آورید.
منابع
قوانین ارسال دیدگاه در سایت.