درمان گیاهی دیابت [7 درمان دارویی دیابت و قند خون]

در بیماری دیابت، بدن یا انسولین کافی تولید نمی‌کند یا میزان انسولین کافی در بدن تولید می‌شود اما سلول‌های بدن به انسولین مقاوم هستند و نمی‌توانند از آن به‌شکل موثر استفاده کنند. گیاهان و مکمل‌ها نمی‌توانند به عنوان یک درمان مستقل برای بهبود دیابت مورد استفاده قرار گیرند با این‌حال بعضی از گیاهان در کنار روش‌های درمانی مرسوم، می‌توانند علائم دیابت را تسکین داده و خطر عوارض آن را کاهش دهند.

بیمار باید قبل از شروع به مصرف هرگونه مکمل یا گیاه، با پزشک متخصص مشورت کند، به‌خصوص اگر از داروهای دیگری نیز استفاده کند. در این مقاله به معرفی تعدادی از گیاهانی که می‌توانند اثرات سودمندی در درمان دیابت و کاهش عوارض آن داشته باشند می‌پردازیم.

جینسنگ، آلوئه ورا، خار مریم، گیمنما، خیار چنبر تلخ و زنجبیل از جمله گیاهانی هستند که بر اساس بررسی‌های صورت گرفته می‌توانند به بهبود علائم دیابت کمک کنند. در این مقاله بیشتر در مورد این گیاهان صحبت خواهیم کرد.

1- شوگرهیل

این محصول که برای کاهش قند خون در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 تولید شده است پایه‌ی گیاهی دارد و حاوی عصاره‌ی گیاهانی هم‌چون کبر، نسترن، عدس‌الملک، خارمریم، گزنه، شنبلیله و قره قاط است. مطالعات علمی صورت گرفته نشان داده است که تمامی این گیاهان نقش موثری در کاهش قند خون دارند. علاوه بر این، محصول شوگرهیل یک کارآزمایی بالینی را پشت سر گذاشته است که نتایج این تحقیق نشان داد که مصرف این محصول باعث کاهش قابل توجه قند خون ناشتا و همچنین میزان کلسترول تام در گروه مصرف‌کننده‌ در مقایسه با گروه کنترل شده است.

2- جینسنگ

جینسنوزیدها مهمترین اجرای فعال موجود در جینسنگ هستند که دارای خواص و اثرات زیستی فراوان به‌خصوص در درمان دیابت هستند. جینسنوزیدها می‌توانند با تنظیم مقادیر هورمون‌های انسولین و گلوکاگون به حفظ مقدار قند خون در محدوه‌ی طبیعی کنند. این امر می‌تواند به بهبود یا به تاخیر انداختن عوارض احتمالی دیابت منجر شود.

جینسنگ به روش‌های زیر می‌تواند به مدیریت بیماری دیابت کمک کند:

• تنظیم ترشح انسولین
• تنظیم میزان جذب قند
• کاهش التهاب
• کاهش اثرات رادیکال‌های آزاد

3- آلوئه‌ ورا

آلوئه‌ ورا گیاهی مشهور با کاربردهای مختلف است. بسیاری از مردم از فواید این گباه برای پوست آگاه هستند اما این گیاه می‌تواند مزایای دیگری نیز از جمله کند کردن سرعت پیشرفت دیابت نوع 2 داشته باشد. در یک مطالعه‌ی قدیمی که نتایج آن در سال 2013 منتشر شد، به بررسی میزان اثر بخشی استفاده از آلوئه ورا در درمان علائم دیابت در موش‌ها‌ی آزمایشگاهی پرداخته شد. نتایج نشان داد که آلوئه ورا می‌تواند به محافظت و ترمیم سلول‌های بتا که در پانکراس مسئول تولید انسولین هستند کمک کند. محققان معتقد بودند که این اثر می‌تواند به دلیل خواص آنتی‌اکسیدانی آلوئه ورا باشد.

نتایج یک مطالعه در سال 2016 نشان داد که آلوئه ورا می‌تواند به کاهش سطح قند خون ناشتا و هموگلوبین A1C کمک کند. تست A1C آزمایشی است که به پزشکان در تشخیص و نظارت بر دیابت کمک می‌کند.

علاوه بر این نتایج بررسی‌ها نشان داده که موارد عنوان شده در زیر هم می‌توانند از جمله اثرات مثبت آلوئه ورا در درمان دیابت باشند:

• افزایش مقادیر انسولین
• بهبود شرایط و افزایش تعداد سلول‌های تولیدکننده‌ی انسولین در پانکراس
• کاهش سطح استرس اکسیداتیو
• بهبود بینایی

اگر علاقه‌مند به استفاده از آلوئه ورا برای کمک به درمان دیابت هستید، حتما باید پیش از شروع مصرف آن با پزشک خود مشورت کنید.

4- خار مریم

خار مریم از دیرباز برای درمان بیماری‌های مختلف و به‌ویژه برای تقویت کبد مورد استفاده بوده است. سیلیمارین عصاره‌ی خارمریم است که بر اساس نتایج تحقیقات، دارای خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی است که می‌تواند خارمریم را به یک گیاه مفید برای درمان دیابت تبدیل کند.

نتایج یک تحقیق در سال 2018 نشان داد که خار مریم می‌تواند به کاهش سطح گلوکز در افراد مبتلا به دیابت کمک کند. همچنین مشخص شده است که خارمریم می‌تواند باعث افزایش حساسیت به انسولین نیز بشود.

5- گیمنما

این گیاه بومی هند است و نام آن به معنای «نابودکننده قند» می‌باشد. در طب سنتی هند به‌طور گسترده‌ای از این گیاه استفاده می‌شود. نتایج یک مطالعه‌ی مروری که در سال 2019 انجام شد عنوان کرد که گیاه گیمنما دارای خواص زیر است:

• کاهش میزان قند خون
• افزایش آنتی‌اکسیدان‌ها
• کاهش استرس
• کاهش سطح کلسترول و تری‌گلیسیرید
• کاهش وزن بدن و جلوگیری از تجمع چربی
• افزایش تولید انسولین
• کاهش التهاب

استفاده از برگ‌های آسیاب شده یا عصاره‌ی برگ این گیاه می‌تواند مفید باشد. حتما پیش از آغاز مصرف این گیاه با پزشک مشورت کنید.

6- خیار چنبر تلخ یا خربزه‌ی تلخ

خیارچنبر تلخ قرن‌ها است که در طب سنتی چین و هند مورد استفاده قرار می‌گیرد. محققان اخیرا به بررسی خواص این میوه‌ی دارویی پرداخته‌اند. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد خربزه تلخ می‌تواند به مدیریت دیابت کمک کند. در یک مطالعه که در سال 2020 انجام شد، 90 شرکت‌کننده به دو گروه تقسیم شدند و یک گروه عصاره‌ی خربزه‌ی تلخ و گروه دیگر دارونما مصرف کردند. نتایج نشان داد گروهی که از عصاره‌ی این میوه استفاده کرده بودند پس از 12 هفته سطح قند خون ناشتای کمتری در مقایسه با گروه دیگر داشتند. با این‌حال تفاوتی در سطح HbA1c بین دو گروه مشاهده نشد. علاوه بر این، یک بررسی مروری نشان داد کسانی که از بخش‌های مختلف این گیاه برای کمک به درمان دیابت استفاده کرده‌اند، اغلب نتایج مثبتی مشاهده کرده‌اند.

استفاده از دانه‌ها، آب‌میوه، مکمل و فرم‌های دیگر خربزه‌ی تلخ می‌تواند باعث کاهش میزان قند خون بشود. حتما پیش از شروع به مصرف هر فرمی از خربزه‌ی تلخ، با پزشک مشورت کنید زیرا ممکن است با داروهای فعلی تداخل داشته باشد.

7- زنجبیل

زنجبیل یکی دیگر از گیاهانی است که هزاران سال است که مردم از آن در طب سنتی استفاده می‌کنند. مردم اغلب از زنجبیل برای کمک به درمان مشکلات گوارشی و التهابی استفاده می‌کنند. نتایج یک مطالعه در سال 2015 نشان داد که زنجبیل می‌تواند به درمان دیابت نیز کمک کند.

 محققان به این نتیجه رسیدند که زنجبیل سطح قند خون را کاهش می‌دهد اما سطح انسولین خون را کاهش نمی‌دهد. در نتیجه آن‌ها پیشنهاد کردند که زنجبیل می‌تواند باعث کاهش مقاومت به انسولین در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 بشود. در ادامه‌ی تحقیقات، نتایج یک مطالعه در سال 2017 نشان داد که زنجبیل می‌تواند سطح قند خون ناشتا و HbA1c را کاهش دهد.

زنجبیل به شکل‌های زیر قابل استفاده است:

• افزودن پودر یا برش‌های نازک آن به غذا
• به عنوان یک مکمل به شکل کپسول
• نوشیدنی زنجبیل
• دم کرده

سخن پایانی

گیاهان اثرات زیستی متعددی دارند. از جمله‌ی این اثرات می‌توان کمک به کاهش قند خون و همچنین افزایش حساسیت به انسولین را نام برد. مطالعات مختلفی پیرامون اثرات گیاهان مختلف بر کاهش قند خون و بهبود دیابت انجام شده است.

 باید توجه کرد که این گیاهان حتما باید با مشورت پزشک مصرف شوند تا از تداخل با سایر داروهای مورد استفاده در درمان دیابت جلوگیری شود و عوارض جانبی آن‌ها ظاهر نشود.

منبع

What to know about ginseng and type 2 diabetes