آیا بیماری سل درمان دارد؟
تخمین زده می‌شود که حدود یک چهارم جمعیت جهان به باکتری سل آلوده شده‌اند، اما بیشتر آنها به بیماری سل فعال مبتلا نمی‌شوند و برخی نیز عفونت را پاکسازی می‌کنند. افرادی که آلوده هستند اما هنوز بیمار نشده‌اند نیز نمی‌توانند بیماری را منتقل کنند. افراد آلوده به باکتری سل، ۵ تا ۱۰ درصد خطر ابتلا به بیماری سل در طول عمر خود را دارند. کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند مانند افراد مبتلا بهHIV، سوءتغذیه یا دیابت یا افرادی که از دخانیات استفاده می‌کنند، خطر بالاتری برای ابتلا دارند.
در پاسخ به این سوال که آیا بیماری سل قابل درمان است؟ باید جواب بله داد. درمان استاندارد شامل مصرف ترکیبی از آنتی بیوتیک ها مانند ریفامپیسین و ایزونیازید به مدت 6 ماه است. در برخی از موارد که بیناری به داروهای معمول مقاوم باشد بیمار به سل مقاوم به دارو مبتلا می‌شود که درمان طولانی تری خواهد داشت.
فهرست مطالب
علائم شایع بیماری سل
- سرفه طولانی‌مدت
- درد قفسه سینه
- ضعف یا خستگی
- کاهش وزن
- تب
- تعریق شبانه
اغلب این علائم برای ماه‌ها خفیف هستند و تاخیر در مراجعه به پزشک باعث افزایش خطر انتقال عفونت به دیگران می‌شود.
تشخیص بیماری سل
اگر پزشک مشکوک به سل باشد، شما را برای تشخیص بیماری سل به آزمایش می‌فرستد. در موارد مشکوک به سل ریوی، از شما خواسته می‌شود نمونه خلط را برای آزمایش باکتری سل بدهید. برای سل خارج ریوی، نمونه‌های مایعات یا بافت‌های آسیب‌دیده آزمایش می‌شوند. سازمان جهانی بهداشت (WHO) آزمایش‌های تشخیص مولکولی سریع را به عنوان اولین روش برای افراد دارای علائم سل توصیه می‌کند. سایر روشهای تشخیصی شامل آزمایش میکروسکوپی خلط و عکسبرداری از قفسه سینه است.
آیا بیماری سل درمان دارد؟
بیماری سل قابل درمان است. داروهای رایج شامل ریفامپیسین و ایزونیازید هستند. در برخی موارد، باکتری سل به داروهای استاندارد پاسخ نمی‌دهد و بیمار به سل مقاوم به دارو مبتلا می‌شود. درمان این نوع سل طولانی‌تر و پیچیده‌تراست. در موارد عفونت سل (وقتی فرد آلوده است اما بیمار نیست)، درمان پیشگیرانه سل می‌تواند از بروز بیماری جلوگیری کند. این درمان از همان داروها در مدت زمان کوتاه‌تری استفاده می‌کند.
طول دوره درمان سل چقدر است؟
درمان استاندارد سل یک دوره ۶ ماهه از ۴ نوع آنتی‌بیوتیک است گزینه‌های جدید درمانی، دوره درمان را به ۱ یا ۳ ماه کاهش داده‌اند. موفقیت در درمان سل به پایبندی دقیق به داروها و تشخیص به‌موقع بستگی دارد.
1- درمان سل معمولی (حساس به دارو)
- درمان استاندارد شامل ۴ نوع آنتی‌بیوتیک (ریفامپیسین، ایزونیازید، اتامبوتول و پیرازینامید) به مدت ۶ ماه است.
- بیمار باید داروها را تحت نظارت پزشک کند و از قطع ناگهانی درمان جلوگیری شود.
2- درمان سل مقاوم به دارو (MDR-TB)
- اگر باکتری سل به داروهای معمول مقاوم باشد، درمان طولانی‌تر (۱۸ تا ۲۴ ماه) و همراه با داروهای قویتر و عوارض بیشتر خواهد بود.
- در برخی موارد، از داروهای جدید مانند بداکویلین و دلامانید استفاده می‌شود.
3- درمان پیشگیرانه برای افراد آلوده (بدون علائم بیماری)
- افرادی که باکتری سل دارند اما بیمار نیستند، می‌توانند با مصرف داروهای پیشگیرانه (معمولاً ایزونیازید به مدت ۶ تا ۹ ماه یا رژیم‌های کوتاه‌مدت ۱ تا ۳ ماهه) از ابتلا به بیماری فعال جلوگیری کنند.
عوارض شایع داروهای سل
- تهوع و استفراغ
- رنگ پریدگی یا زردی پوست و چشم (علامت مشکل کبدی)
- تاری دید
- درد مفاصل
راه‌های پیشگیری از سل
- واکسن BCG برای نوزادان
- اجتناب از تماس نزدیک با بیماران سل ریوی
- استفاده از ماسک در محیط‌های پرخطر
- تقویت سیستم ایمنی بد
قوانین مهم برای درمان موفق سل
- هرگز نوبت‌های دارو را فراموش نکنید.
- داروها را همیشه با معده خالی بخورید (1ساعت قبل یا 2 ساعت بعد غذا)
- هفته ای یک بار خود را وزن کنید.
- ماهانه آزمایش ادرار و خون بدهید.
- مصرف الکل را کاملاً قطع کنید.
- ویتامین B6 روزانه مصرف کنید.
- در صورت تب یا زردی فوراً به پزشک مراجعه کنید .
- همیشه ماسک همراه داشته باشید.
- استرس را مدیریت کنید (استرس سیستم ایمنی را ضعیف می‌کند)
سوالات متداول
آیا سل با آنتی‌بیوتیک معمولی درمان می‌شود؟
خیر، سل به آنتی‌بیوتیک‌های خاص نیاز دارد و مصرف خودسرانه داروهای معمولی ممکن است باعث مقاومت دارویی شود.
آیا می‌توان درمان سل را زودتر قطع کرد؟
خیر، قطع زودرس داروها باعث عود بیماری و ایجاد سل مقاوم به درمان می‌شود که خطرناک‌تر است.
آیا واکسن سل (BCG) از ابتلا جلوگیری می‌کند؟
واکسن BCGبیشتر از فرم‌های شدید سل در کودکان محافظت می‌کند، ولی نمی‌تواند از ابتلای بزرگسالان به سل ریوی جلوگیری کند.
آیا سل بعد از درمان عود می‌کند؟
در صورت تکمیل دقیق دوره درمان، احتمال عود بسیار کم (کمتر از 5 درصد) است. اما در صورت ضعف سیستم ایمنی یا عدم مصرف صحیح داروها، ممکن است بیماری بازگردد.
آیا سل درمان شده واگیردار است؟
خیر، بعد از دو تا سه هفته از شروع درمان معمولاً سرایت قطع می‌شود.
آیا درمان سل روی باروری تاثیر دارد؟
برخی داروها ممکن است موقتاً بر بارداری اثر بگذارند.
آیا می توان در حین درمان سل کار کرد؟
بله، اما بهتر است تا زمانی که پزشک تایید نکرده در محل کار حاضر نشوید.
تجربیات بیماران
مریم، ۳۴ ساله: وقتی سل در من تشخیص داده شد، از عدم درمان نگران شدم. اما با مصرف منظم داروها تحت نظر پزشک، بعد از ۶ ماه کاملاً بهبود یافتم. مهمترین چیز این بود که داروها را قطع نکردم.
علی، ۴۵ ساله: من به سل مقاوم به دارو مبتلا شدم و درمانم ۲ سال طول کشید. سخت بود، اما با حمایت خانواده و پزشکان موفق شدم سلامتی‌ام را بازگردانم.
نرگس، ۲۸ ساله: پس از تشخیص سل، دکتر گفت که اگر داروها را مرتب بخورم، خوب می‌شوم. با اینکه ماه‌ها سرفه می‌کردم، حالا کاملاً سالم هستم و می‌دانم که سل درمان دارد.
جمع‌بندی
بیماری سل درمان دارد، اما موفقیت در گرو تشخیص زودهنگام، مصرف منظم داروها و پیگیری دقیق درمان است. اگرچه این بیماری همچنان یک تهدید جهانی است، اما با آگاهی، پیشگیری و دسترسی به داروهای موثر می‌توان آن را شکست داد و طول دوره درمان را کاهش داد. اگر علائمی مانند سرفه طولانی‌مدت، کاهش وزن و تعریق شبانه دارید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
منبع
قوانین ارسال دیدگاه در سایت.