تاثیر مصرف مکمل منیزیم بر خونریزی غیرطبیعی رحم، ریزش مو،کیفیت زندگی و آکنه در زنان مبتلا به PCOS

تاثیر مصرف مکمل منیزیم بر خونریزی غیرطبیعی رحم، ریزش مو،کیفیت زندگی و آکنه در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک: گزارش یک کارآزمایی بالینی

مقدمه

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) با چندین کیست و فولیکول بزرگ در تخمدان‌­ها و تولید تخمک‌­های نابارور مشخص می‌­شود. عوامل ژنتیکی و محیطی، از جمله رژیم غذایی، از عوامل کمک­ کننده سندرم سندرم تخمدان پلی کیستیک هستند. سازمان بهداشت جهانی تخمین می­زند که 116 میلیون زن در سراسر جهان به سندرم سندرم تخمدان پلی کیستیک مبتلا هستند و شیوع آن از 2 تا 26 درصد در سطح جهانی متغیر است. علائم سندرم تخمدان پلی­‌کیستیک شامل خونریزی غیرطبیعی رحم (AUB) و علائم ترشح بیش از حد آندروژن، مانند آکنه، آلوپسی با الگوی مردانه و کیفیت پایین زندگی است.

خونریزی غیرطبیعی رحم در بین زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک شایع است. در واقع، شواهد حاکی از آن است که 50 درصد از بیماران الیگومنوره و 20 درصد آمنوره دارند. آلوپسی آندروژنیک یکی دیگر از عوارض سندرم تخمدان پلی کیستیک است و یکی از علل اصلی ریزش مو در زنان است که در آن، تا 67 درصد از زنان مبتلا به سندرم سندرم تخمدان پلی کیستیک از آلوپسی آندروژنیک رنج می برند. یکی از شایع­ترین علائم اضافه بار آندروژن در سندرم سندرم تخمدان پلی کیستیک آکنه است که یک بیماری التهابی فولیکول­‌های مو و غدد آپوکرین است که در بیش از یک سوم زنان مبتلا به سندرم سندرم تخمدان پلی کیستیک رخ می­‌دهد.

محققان نشان داده‌اند که کیفیت زندگی در زنان مبتلا به سندرم سندرم تخمدان پلی کیستیک کمتر از افراد سالم و حتی در مقایسه با زنان مبتلا به سایر بیماری‌های زنانه است. ناباروری، بی نظمی قاعدگی، هیرسوتیسم، آکنه، ریزش مو، اضطراب و افسردگی از علل احتمالی کیفیت پایین زندگی در افراد مبتلا به تخمدان پلی­کیستیک است.

شواهد نشان می‌­دهد که کمبود منیزیم ممکن است نقش مهمی در سلامت زنان در چندین شرایط بالینی از جمله سندرم پیش از قاعدگی، دیسمنوره و سندرم تخمدان پلی کیستیک ایفا کند. زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی­کیستیک سطح سرمی منیزیم کمتری نسبت به افراد سالم دارند. منیزیم می­تواند به کاهش درد و گر گرفتگی قاعدگی کمک کند و در تشکیل پروتئین­ها، رشد سلولی و تقسیم سلولی درگیر در مو نقش دارد.

بنابراین، فرض بر این است که مصرف منیزیم می­تواند ریزش مو را در زنان بهبود بخشد. منیزیم همچنین ممکن است اثر مفیدی بر ضایعات پوستی و آکنه داشته باشد. به عنوان مثال، مطالعات قبلی نشان داده اند که منیزیم تولید کلاژن در پوست را بهبود می‌­بخشد، در حالی که مصرف کم منیزیم ممکن است باعث التهاب شود. همچنین، نشان داده شده است که سطح سرمی منیزیم در بیماران مبتلا به آکنه پایین است و مکمل منیزیم و میو اینوزیتول برای بهبود آکنه گزارش شده است. منیزیم ممکن است تأثیر مطلوبی بر اجزای کیفیت زندگی از جمله افسردگی داشته باشد.

بطوریکه مطالعات قبلی نشان داد که مکمل منیزیم، افسردگی را در بیماران دیابتی و غیر دیابتی بهبود بخشید.  طبق مطالعات قبلی، فرض ما بر این بود که مکمل منیزیم ممکن است اثرات مفیدی بر عوارض سندرم سندرم تخمدان پلی کیستیک ایجاد کند.  بنابراین، این مطالعه به دنبال بررسی تأثیر مکمل منیزیم بر خونریزی غیرطبیعی رحم، آلوپسی، کیفیت زندگی و آکنه در زنان مبتلا به سندرم سندرم تخمدان پلی کیستیک بود.

روش کار

این مطالعه در بازه زمانی آبان 1390 تا آبان 1399 در شهر اصفهان انجام شد. افرادی که در این مطالعه گنجانده شدند که

1. بین 18 تا 45 سال سن داشتند.
2. بر اساس معیارهای روتردام مبتلا به سندرم تخمدان پلی­کیستیک تشخیص داده شد.
3. هیچ تغییری در دوز داروها نداشتند یا مصرف داروی جدیدی را در14روز قبل از طول دوره شروع نکردند
4. در یائسگی نبودند
5. مکمل­‌های ویتامین و مواد معدنی مصرف نکردند.

آزمودنی­‌هایی که دوز داروها را تغییر دادند یا شروع به مصرف داروهای جدید کردند همچنین، بیماران باردار یا یائسه را در طول مطالعه حذف شدند. برای یافتن شرکت ­کنندگان واجد شرایط، سوابق افرادی که به عنوان بیماران سندرم سندرم تخمدان پلی کیستیک در بیمارستان زنان و زایمان شهید بهشتی اصفهان ثبت نام کرده بودند، غربالگری شد. با بیماران تماس گرفته شد تا بررسی شود که آیا آن‌ها علائم و نشانه های سندرم سندرم تخمدان پلی کیستیکرا دارند یا خیر.

سپس زنانی که علائم و نشانه های سندرم سندرم تخمدان پلی کیستیکرا گزارش کرده بودند دعوت شدند یک ارزیابی بر اساس معیارهای روتردام انجام دهید تا مطمئن شوید که سندرم سندرم تخمدان پلی کیستیک دارند.

با توجه به معیارهای روتردام، افراد دارای دو علامت از سه علامت زیر به عنوان مبتلا به سندرم سندرم تخمدان پلی کیستیک تشخیص داده شدند:

1. عدم تخمک گذاری یا اختلال در تخمک گذاری
2.  افزایش غلظت سرمی آندروژن
3. حداقل 12 فولیکول در هر تخمدان به نام تخمدان پلی کیستیک در سونوگرافی.

حجم نمونه عملاً 32 نفر در هر گروه و در مجموع 64 نفر در نظر گرفتیم شرکت کنندگان به طور تصادفی در نسبت 1:1 به مکمل منیزیم یا دارونما با استفاده از یک توالی تصادفی سازی کامپیوتری تقسیم شدند.

مداخله

 اطلاعات جامع در مورد مطالعه برای شرکت­کنندگان توضیح داده شد. در گروه منیزیم، یک قرص اکسید منیزیم 250 میلی‌­گرمی در روز به مدت 10 هفته تجویز شد. در گروه دارونما از قرصی استفاده شد که حاوی 250 میلی گرم نشاسته و رنگ، ظاهر، بو و طعم مشابه قرص 250 میلی‌گرم اکسید منیزیم بود. از شرکت­ کنندگان خواسته شد بعد از صبحانه قرص مصرف کنند. از تماس­‌های تلفنی و شبکه‌­های مجازی برای نظارت بر استفاده از مکمل­‌ها استفاده شد.

زنان در هر دو گروه لیستی از توصیه‌­های غذایی دریافت کردند، از جمله:

1. محدود کردن مصرف کربوهیدرات­‌های تصفیه شده یا ساده، مانند نان سفید، برنج سفید، شکر و شیرینی
2. مصرف سبزیجات تازه
3. استفاده از وعده­های غذایی کوچک به جای وعده­‌های­ غذایی بزرگ
4. مصرف حداقل 8 لیوان مایعات
5. خودداری از پرخوری و جلوگیری از افزایش وزن
6. مصرف سبزیجات برگدار مانند کاهو و کلم به جای سبزیجات نشاسته ای مانند سیب زمینی
7. افزایش مصرف میوه های تازه و پرهیز از مصرف آب میوه های صنعتی و شیرین شده با شکر
8. محدود کردن مصرف غذاهای شور، فست فودها و لبنیات پرچرب
9. استفاده از روغن­‌های سالم مانند روغن زیتون و روغن کانولا و محدودیت مصرف روغن های گیاهی اشباع، نیمه اشباع یا چربی حیوانی

ارزیابی خونریزی غیرطبیعی رحم

بر اساس تعاریف ارائه شده توسط فدراسیون بین المللی زنان و زایمان (FIGO)، معیارهای زیر به عنوان اجزای خونریزی غیرطبیعی رحم در نظر گرفته شدند.

• فراوانی قاعدگی: مدت چرخه قاعدگی به طور معمول 24 تا 38 روز است. بنابراین، دوره های منظم خونریزی در فواصل  کمتر یا مساوی 24 روز یا بیشتر از 38 روز غیر طبیعی در نظر گرفته شد.
• منظم بودن قاعدگی: قاعدگی نامنظم به عنوان کوتاه‌ترین تا طولانی‌ترین تغییر سیکل (بیشتر از ده روز) روز تعریف شد.
• مدت قاعدگی: اگر مدت خونریزی قاعدگی بیش از 8 روز یا کمتر از 3 روز در هر قاعدگی بود، غیرطبیعی محسوب می­شد
• حجم از دست دادن ماهانه خون: اگر حجم خونریزی خانمی در یک دوره بین 5 تا 80 میلی­لیتر بود، طبیعی و کمتر از 5 میلی­لیتر یا بیشتر از 80 میلی لیتر غیرطبیعی در نظر گرفته می شد.

تعداد معیارهای خونریزی غیرطبیعی رحم در هر آزمودنی در ابتدا و پس از 10 هفته مداخله بررسی شد.

ارزیابی ریزش مو با الگوی مردانه

تظاهرات بالینی آلوپسی در ابتدا و انتهای مطالعه با استفاده از مقیاس سینکلر  ارزیابی شد. روایی و پایایی این روش در مطالعات قبلی پذیرفته شده است . عدم تظاهر نشانه های آلوپسی به عنوان مرحله اول تعریف شد، آلوپسی در مرکز پوست سر به عنوان مرحله دوم، آلوپسی گسترش یافته شده در مرکز پوست سر و ریزش مو در ناحیه جانبی به عنوان مرحله سوم در نظر گرفته شد، در مرحله چهارم، یک نقطه طاسی در قسمت قدامی پوست سر قابل تشخیص بود و در نهایت آلوپسی پیشرفته به عنوان مرحله پنجم طبقه بندی شد.

ارزیابی آکنه

 برای ارزیابی شدت آکنه، وجود آکنه بر اساس سیستم درجه بندی جهانی آکنه بررسی شد. در این سیستم امتیازدهی، پیشانی، گونه راست، گونه چپ، بینی، چانه، قسمت بالایی پشت و قفسه سینه مورد ارزیابی قرار گرفت. برای هر کدام فاکتوری تعریف شد: پیشانی = 2، گونه راست = 2، گونه چپ = 2، بینی = 1، چانه = 1، سینه و قسمت بالایی پشت = 3. هر نوع ضایعه بر اساس شدت آن نمره گذاری شد: بدون ضایعه = 0، کومدون = 1، پاپول = 2، پوسچول = 3 و 4= گره.

 امتیاز مکانی برای هر منطقه بر اساس فرمول فاکتور × امتیاز ضایعه (0-4) محاسبه شد. نمره کل با جمع کردن نمرات مکانی محاسبه شد و شدت آکنه به صورت خفیف (نمره 18-1)، متوسط (نمره 19-30)، شدید (نمره 31-38) و بسیار شدید (نمره بیش از 39) تعریف شد. تظاهرات بالینی آکنه در ابتدا و انتهای مطالعه بررسی شد.

ارزیابی کیفیت زندگی

برای ارزیابی تأثیر منیزیم بر کیفیت زندگی، از بیماران خواسته شد تا پرسشنامه کیفیت زندگی ((SF-36  را قبل و بعد از مداخله تکمیل کنند. روایی و پایایی این پرسشنامه ارزیابی شد و نتایج پذیرفته شد. SF-36 می­تواند هشت مقیاس عملکرد فیزیکی (PF)، نقش فیزیکی (RP)، درد بدن (BP)، سلامت عمومی (GH)، سرزندگی(VT)، عملکرد اجتماعی (SF)، نقش عاطفی (ER)، و سلامت روان (MH) را ارزیابی می­کند. نمره کل برابر با میانگین نمرات هر هشت خرده مقیاس بود. نمرات بالاتر به عنوان کیفیت زندگی بالاتر تعبیر شد.

ارزیابی فعالیت بدنی

فعالیت بدنی شرکت کنندگان به عنوان شاخص سوخت و ساز در ساعت در روز  ارائه شد.  هر شرکت­کننده در طول مطالعه 5 دفتر مربوط به فعالیت بدنی  روزانه را تکمیل کرد. از افراد خواسته شد تا فعالیت­‌های خود مانند پیاده روی، ورزش، خواب، تماشای تلویزیون، کارهای خانه، مطالعه، حمام کردن و غیره را گزارش کنند.  شاخص سوخت و ساز کل با ضرب فراوانی، مدت و شدت هر فعالیت بدنی در 24 ساعت محاسبه شد.

مصرف رژیم غذایی

 برای ارزیابی رژیم غذایی در طول مطالعه، از هر شرکت‌کننده خواسته شد 5 رکورد غذای روزانه شامل 3 روز هفته و 2 آخر هفته را تکمیل کند. محتوای مواد مغذی غذاها توسط متخصص تغذیه بر اساس پایگاه داده ترکیب مواد غذایی وزارت کشاورزی ایالات متحده محاسبه شد.

ارزیابی بیوشیمیایی

 سطح سرمی منیزیم در ابتدا اندازه­گیری شد. نمونه خون 5 میلی­لیتری جمع آوری و سرم جدا شد. منیزیم را به روش اسپکتروفتومتری جذب اتمی اندازه گیری شد.

وضعیت اجتماعی و اقتصادی

برای طبقه بندی بیماران از نظر وضعیت اقتصادی، از آنها در مورد میزان درآمد خانواده سوال شد و بر اساس میزان درآمد آن‌ها را در سه گروه طبقه بندی کردند:

1. وضعیت اقتصادی ضعیف (برای درآمدهای کمتر از سه میلیون تومان در ماه)
2.  وضعیت اقتصادی متوسط (درآمد ماهانه بین چهار تا ده میلیون تومان)
3. وضعیت اقتصادی خوب (میانگین درآمد خانواده آنها بالای ده میلیون تومان در ماه ). این تقسیم بندی بر اساس شرایط زندگی در ایران و محدوده درآمدی مشتریان بود. سطح تحصیلات هر فرد پرسیده شد و به سه گروه 1) زیر دیپلم، 2) دیپلم و 3) تحصیلات دانشگاهی تقسیم شدند.

نتیجه

64 بیمار وارد مطالعه شدند و به طور تصادفی به دو گروه منیزیم (32 نفر) یا دارونما (32 نفر) تقسیم شدند. در طول فرآیند پیگیری، پنج بیمار در گروه منیزیم به دلیل اینکه: 1) از ادامه مطالعه خودداری کردند (دونفر) 2) باردار بودند (یک نفر) یا 3) نمی­خواستند در نمونه گیری خون شرکت کنند (دو نفر)، از دست رفتند.  به طور مشابه، پنج آزمودنی برای پیگیری در گروه دارونما از دست رفتند زیرا: 1) از ادامه مطالعه خودداری کردند ( دونفر) نمی­خواستند در نمونه گیری خون شرکت کنند ( دونفر) یا 3) دلایل شخصی ( یک نفر). بنابراین، 54 بیمار مطالعه را تکمیل کردند. با این وجود، داده های 64 نفر (32 نفر در هر گروه) بر اساس روش ITT مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که سن، وزن، شاخص توده بدنی، وضعیت تحصیلی، وضعیت اقتصادی، وضعیت تاهل و سطح فعالیت بدنی بین دو گروه تفاوتی نداشتند. منیزیم سرم پایه در گروه مداخله در مقایسه با دارونما بیشتر بود (047/0 (P=

مصرف کربوهیدرات، پروتئین ، چربی، لسترول، اسید لینولئیک، اسیدهای چرب اشباع، چربی تک غیراشباع اسیدها، اسیدهای چرب غیر اشباع، ویتامین A، ویتامین E، ویتامین Kویتامین C ویتامین B1،ویتامین B2ویتامین B،3ویتامین B5 ، ویتامین B6 ، فولات، منیزیم، پتاسیم، کلسیم، روی، آهن، سدیم و فیبر غذایی بین دو گروه تفاوت معنی داری نداشتند.

1. در گروه منیزیم، نمرات عملکرد فیزیکی، محدودیت نقش به دلیل سلامت جسمانی، محدودیت نقش به دلیل مشکلات عاطفی انرژی/خستگی، بهزیستی عاطفی، عملکرد اجتماعی، سلامت عمومی و کیفیت کل زندگی، پس از مداخله در مقایسه با پایه به طور قابل توجهی بهبود یافتند.
2. تعداد موارد خونریزی غیرطبیعی رحم و آلوپسی پس از آزمایش در گروه منیزیم کاهش یافت. در گروه دارونما، نمرات عملکرد فیزیکی، تعداد موارد خونریزی غیرطبیعی رحم و نمره آلوپسی در پایان کارآزمایی به طور معنی‌داری کاهش یافت. در مقابل، تعداد موارد خونریزی غیرطبیعی رحم و نمره آلوپسی پس از آزمایش در گروه منیزیم کاهش یافت. در گروه دارونما، نمرات عملکرد فیزیکی تعداد موارد خونریزی غیرطبیعی رحم و نمره آلوپسی در پایان کارآزمایی به طور معنی‌داری کاهش یافت. خط پایه داده های بیشتر در مورد آلوپسی، آکنه، فعالیت بدنی، امتیازات خونریزی غیرطبیعی رحم در مکمل ارائه شده است. پس از تنظیم منیزیم سرم پایه و اندازه گیری های اولیه، مکمل منیزیم نمرات محدودیت های نقش را به دلیل مشکلات عاطفی انرژی / خستگی، بهزیستی عاطفی، سلامت عمومی  و کیفیت کل زندگی در مقایسه با دارونما. بهبود بخشید.

بحث

نتایج این مطالعه نشان داد که مصرف مکمل با 250 میلی گرم منیزیم به مدت 10 هفته باعث بهبود کیفیت زندگی زنان مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) شد. کیفیت زندگی در این بیماران نسبت به افراد سالم و مبتلایان به سایر بیماری­های زنانه پایین­تر است که می­تواند پیامدهای منفی متعددی را به دنبال داشته باشد. بنابراین کیفیت زندگی در این بیماران از نظر بالینی حائز اهمیت است. بر این اساس، نتایج این مطالعه نشان می­دهد که مصرف مکمل منیزیم ممکن است در بهبود کیفیت زندگی در بیماران سندرم سندرم تخمدان پلی کیستیک موثر باشد. مطالعات قبلی تایید کردند که مکمل منیزیم اثر مطلوبی بر کیفیت زندگی دارد.

در واقع، یک کارآزمایی بالینی نشان داد که سولفات منیزیم خوراکی به طور قابل توجهی کیفیت زندگی زنان مبتلا به دیسمنوره را بهبود می­بخشد، در حالی که طبق مطالعه دیگری، مشاهده شد که بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا با استفاده از مکمل­های منیزیم به میزان قابل توجهی بهبود کیفیت زندگی  داشتند، همچنین درمان کمکی با سولفات منیزیم منجر به بهبود قابل توجهی در مؤلفه‌های کیفیت زندگی و تغییرات سودمند در وضعیت روانی – عاطفی بیماران مبتلا به سندرم کرونر مزمن شد. علاوه بر این، مکمل منیزیم کیفیت زندگی بیماران مبتلا به آسم را بهبود بخشید. بنابراین، یافته­های مطالعات قبلی در خصوص بهبود کیفیت زندگی با نتایج پژوهش حاضر همخوانی دارد.

گزارش شده است که استفاده از منیزیم موضعی باعث افزایش هیدراتاسیون و نفوذپذیری پوست، ترمیم موانع و تسهیل تکثیر پوست با نفوذ به زیر لایه شاخی پوست می­شود. یک فرآیند التهابی موضعی در پوست در افراد مبتلا به کمبود منیزیم مشاهده شد و یک مطالعه مقطعی نشان داد که بین شدت آکنه ولگاریس و سطح منیزیم ارتباط مستقیم وجود دارد.

دو کارآزمایی بالینی تأثیر داروها/مکمل‌های حاوی منیزیم را بر روی آکنه گزارش کردند.  با این وجود، این مطالعات منیزیم را در ترکیب با سایر اجزا و داروها تجویز کردند. در یک مطالعه از منیزیم لیپوزومی در ترکیب با اسید فولیک و آنتی بیوتیک موضعی استفاده شد و نتایج نشان داد که این مداخله منجر به بهبود آکنه شد. مطالعه دیگری روی 252 بزرگسال مبتلا به آکنه انجام شد و از یک داروی حاوی منیزیم استفاده شد. شدت آکنه پس از استفاده از یک داروی حاوی منیزیم بهبود یافت. این نتایج نشان داد که منیزیم ممکن است اثرات مفیدی بر آکنه داشته باشد

طبق نتایج این تحقیق مکمل منیزیم تاثیر قابل توجهی بر آلوپسی نداشت. در این تحقیق فرض شد که مکمل منیزیم ممکن است آلوپسی را بهبود بخشد، زیرا مطالعات قبلی نشان داده بود که کمبود منیزیم به آلوپسی کمک می­کند و ریزش موی افزایش یافته با کلسترول را مختل می­کند.  همچنین، استفاده موضعی از منیزیم در رشد مجدد موهای ریخته شده در موش گزارش شده است.

در این مطالعه، مکمل منیزیم منجر به بهبود عملکرد فیزیکی و سلامت جسمانی در زنان مبتلا به سندرم سندرم تخمدان پلی کیستیک شد. طبق مطالعات قبلی، فعالیت بدنی با افزایش نیاز و دریافت منیزیم مرتبط است. فعالیت، تعریق و لایه برداری سلولی باعث کاهش سطح منیزیم می­شود. علاوه بر این، اثرات مفید بالقوه مکمل منیزیم بر متابولیسم عضلانی و عملکرد فیزیکی مطلوب، از جمله بهبود عملکرد قلبی تنفسی و عضلات پا، کاهش فعالیت کراتین کیناز تام سرم، و ایزوآنزیم کراتین کیناز عضلات اسکلتی وجود دارد.

مکمل منیزیم در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی­کیستیک جنبه های عاطفی و ذهنی کیفیت زندگی را بهبود بخشید. مطالعات قبلی نشان داد که مصرف کم منیزیم به طور قابل توجهی با رفتارهای بیرونی ارتباط دارد در حالی که مطالعه دیگری رابطه معکوس بین دریافت رژیم غذایی منیزیم و بروز افسردگی را نشان داد یعنی کمبود مصرف منیزیم باعث شیوع افسردگی می شود. یک مطالعه مروری اثرات مطلوب مکمل منیزیم را بر انواع مختلف اختلالات روانی از جمله علائم افسردگی، اختلالات اضطرابی، اختلال کم توجهی بیش فعالی، اوتیسم، اختلال وسواس فکری اجباری، و اختلالات خوردن نشان داد.

اثر ضد افسردگی منیزیم با مکانیسم‌­های مختلفی انجام می­‌شود. بنابراین، منیزیم ممکن است جنبه‌­های ذهنی کیفیت زندگی را با اثر ضد افسردگی خود افزایش دهد. در نتیجه مکمل منیزیم در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک تأثیر مثبت و معنی­داری بر بهبود کیفیت کل زندگی و اجزای آن داشت.