اثر جینسنگ برتقویت عملکرد و بهبود خلق و خو

مصرف مکمل جینسنگ میتواند باعث بهبود عملکرد حافظه شود، در این مقاله ما به اثر جینسنگ برتقویت عملکرد و بهبود خلق و خو میپردازیم.
اثر جینسنگ برتقویت عملکرد و بهبود خلق و خو
جینسنگ به طور کلی به ریشه خشک شده چندین گونه گیاهی پاناکس از خانواده Araliaceae اطلاق میشود. پرکاربردترین عضو خانواده، پاناکس جینسنگ است که بومی خاور دور به ویژه چین و کره است.
این گونه اولین بار در حدود سال 11 قبل از میلاد کشت شد و به عنوان یک گیاه وحشی سابقه پزشکی بیش از 5000 ساله دارد. ریشه جینسنگ که ظاهری مشابه با بدن انسان دارد، در ابتدا به عنوان یک درمان برای کل بدن در نظر گرفته شد.
امروزه این گیاه همچنان به عنوان یک عامل تقویت کننده عملکرد فیزیکی و ماده تقویت کننده قوای جنسی مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین تحقیقات اخیر نشان میدهد که جینسنگ ممکن است یک اثر پیشگیری کننده از سرطان داشته باشد.
جینسنگ جایگاه دائمی و برجستهای در فهرست «پرفروشترین گیاهان» در سراسر جهان دارد و تخمین زده میشود دومین گردش مالی بالادر میان گیاهان دارویی، پس از جینکو بیلوبا، در بازار ایالات متحده آمریکا را دارا میباشد.
محصولات جینسنگ توسط مصرف کنندگانی خریداری میشوند که معتقدند نه تنها برای آنها فواید جسمی را به همراه خواهد داشت که همچنین تأثیر مثبتی بر عملکرد روانی و خلقوخوی آنها دارد.
عمدهترین ترکیبات فعال جنس پاناکس گلیکوزیدهای تریترپنوئید یا ساپونینها هستند که به نام جینسنوزیدها شناخته میشوند و بیش از 30 نمونه جداگانه از آنها وجود دارد. جینسنوزیدها بر اساس مواد شیمیایی ساختار ساپوژنین آنها به سه گروه طبقهبندی میشوند: گروه پاناکسادیول، گروه پاناکساتریول و گروه اولئانولیک اسید.
محتوای جینسوزید جینسنگ میتواند بسته به گونه، سن، ناحیه گیاه، فصل برداشت و روش استخراج متفاوت باشد. قابل ذکر است که محصولات جینسنگ بیشتر از هر گیاهی در معرض تقلب قرار دارد و محتوای جینسنوزید در بسیاری از مارکهای محصولات جینسینک در بازار آمریکا کم تا ناچیز است.
همچنین دیده شده است که محصولات جینسنگ حاوی مواد طبیعی متیل گزانتینها و آلایندههایی مانند سودوافدرین هستند. پرمصرفترین عصاره استاندارد شده جینسنگ جهت استفاده از نظر تجاری و برای اهداف تحقیقاتی، G115 (فارماتون، سوئیس) است که یک عصاره استاندارد شده و حاوی 4٪ غیرقابل تغییر جینسنوزید است.
استفاده از یک عصاره استاندارد شده مانند G115 تحقیقات علمی قابل تکرار تا حد معینی را امکانپذیر میکند با این حال، لازم به ذکر است که پیشرفت واقعی در این زمینه تا قبل از آنکه اجزای فعال جنس پاناکس بهتر شناخته شوند، امکانپذیر نخواهد بود.
تحقیقات کمی در مورد داروشناسی جذب، توزیع و دفع ساپونینهای جینسنگ منتشر شدهاست که احتمالاً به دلیل عدم وجود روشهای تحلیلی رضایت بخش برای تشخیص غلظت پلاسما و بافت است.
مکانیسمهای احتمالی عمل جینسنگ
مطالعات زیادی برای بررسی مکانیسم اثربخشی جینسنگ انجام شده است. برخی از اثرات فیزیولوژیکی ممکن است منفعت کلی برای سلامت به همراه داشته باشد. به عنوان مثال، گزارشهایی از تقویت کلی سیستم ایمنی، اثرات ضد التهابی، اثرات ضد سمیت کبدی و عمل محافظتی در برابر بعضی از انواع سرطانها، به عنوان مزایای مصرف مکمل جینسنگ ارائه میشود. این اثرات احتمالا به دلیل اثرات بالقوه مرتبط با ضد جهش زا و خواص حفاظتی از DNA هستند.
در حالیکه این مزایای کلی به خودی خود بدون شک مورد توجه است، اثرات فیزیولوژیکی مرکزی و محیطی نیز وجود دارد که به طور بالقوه به خلقوخو و عملکرد شناختی مربوط هستند.
اثرات قلبی- عروقی و همورولوژیک
با توجه به آنکه جینسنگ عروق کرونر را متسع میکند، پیشنهاد شده است که یک درمان مفید برای درمان آنژین صدری باشد. اما جینسنگ نمیتواند درمان مناسبی برای فشار خون بالا باشد زیرا بسته به دوز و رگ هدف، میتواند باعث القای اتساع و یا انقباض عروق شود.
اتساع عروق توسط جینسنوزیدها از طریق آزادسازی نیتریک اکسید از سلولهای اندوتلیال القا میشود و این ممکن است به تأثیر مفید جینسنگ بر سیستم قلبی- عروقی کمک کند.
تزریق داخل وریدی جینسنگ به سگهای بیهوش اثراتی از جمله کاهش و به دنبال آن افزایش فشار خون و اتساع موقت عروق را نشان داده است. هر دو عصاره اتری و اتانولی مقاومت کلی محیطی را کاهش داده و باعث اتساع عروق میشود در حالی که عصاره آبی جینسنگ منجر به افزایش قابل توجهی در مقاومت کلی محیطی میشود.
محافظت از قلب و محافظت عصبی
اثر محافظت قلبی از طریق حفاظت از عملکرد اندوتلیال در حلقههای آئورت در حیوانات تحت درمان با جینسنگ گزارش شده است.
مکانیسمهای احتمالی محافظت عصبی با واسطه جینسنگ شامل دفاع در برابر تولید بیش از حد نیتریک اکسید، گلوتامات و سمیت تحریکی ناشی از کاینیک اسید، رادیکالهای آزاد با واسطه پراکسیداسیون لیپیدی و مسدود کردن هجوم بیش از حد کلسیم به سلولهای عصبی است.
جینسنوزیدها همچنین باعث ایجاد آرامش عروق مغزی از طریق مسیر نیتریک اکسید و تعدیل متابولیسم انرژی سلولی میشوند.
تنظیم سیستم هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال
برخی از اثرات جینسنگ به اعمال آن بر روی سیستم هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال نسبت داده میشود. جینسنگ بسته به موقعیت میتواند باعث افزایش یا کاهش عملکرد این سیستم شود. در طی تزریق داخل بطن مغزی به موش، دیده شد که ساپونین جینسنگ از افزایش سطوح کورتیکوسترون پلاسما ناشی از استرس جلوگیری میکند.
این عمل بازدارنده جینسنگ توسط تزریق همزمان یک مهارکننده نیتریک اکسید سنتاز مسدود شد که نشان میدهد جینسنوزیدها استرس ناشی از پاسخ هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال را با القای تولید نیتریک اکسید تعدیل میکنند.
جینسنگ تام، ساپونین و جینسنوزیدها اثرات بازدارندگی بر جریانهای کلسیم در داخل سلولهای کرومافین آدرنال موش صحرایی اعمال میکنند.
پیشنهاد میشود که اساس سلولی اثرات ضد استرس جینسنگ ممکن است تنظیم ترشح کاتکول آمین (هورمونهای جنگ و گریز) از سلولهای آدرنال باشد.
با این حال دیده شده است که ساپونینهای ریشه و جینسنوزید در مواردی سطوح افزایش یافته کورتیکوسترون در موشهای تحت استرس را مهار میکنند. در حالیکه، همان دوز کیلوگرم جینسنگ اثر عکس در موشها در شرایط عادی داشته و باعث تولید سطوح سرمی کورتیکوسترون میشود.
جینسنوزیدها ممکن است آنزیمهای کاتالیزوری که منجر به یکی از دو بازخورد منفی و مثبت گیرندههای هورمون استرس میشود را مهار کنند. این منجر به آن میشود که یک پاسخ استرس موجود در هر دو جهت افزایش یابد. این میتواند اثرات دوگانه جینسنگ را توجیه کند.
تعدیل سطح گلوکز
ثابت شده است که تعدادی از انواع مختلف جینسنگ، از جمله آسیایی، آمریکایی، جینسنگ قرمز کرهای و جینسنگ سفید کانادایی میتوانند منجر به کاهش سطح گلوکز خون ناشتا در جوندگان و بهبود منحنی تحمل گلوکز در موشهای دیابتی شود.
در انسان، کاهش سطح گلوکز خون ناشتا و هموگلوبین گلیکوزیله در مقایسه با دارونما پس از تجویز 8 هفتهای 200 میلیگرم از یک عصاره نوعی جینسنگ، به 18 شرکت کننده مبتلا دیابت نوع 2 گزارش شده است.
سه مکانیسم احتمالی برای این اثر پیشنهاد میشود: کاهش سرعت هضم غذا، افزایش انتقال درون سلولی گلوکز و تعدیل ترشح انسولین. دو مکانیسم آخر ممکن است به خوبی بوسیله افزایش تولید نیتریک اکسید وساطت شوند.
تعدیل انتقال عصبی
گزارش شده است که عصاره جینسنگ موجب بهبود نقص حافظه مرتبط با تجویز اسکوپولامین (یک داروی ضد اسپاسم است که برای از بین بردن گرفتگی معده، روده یا مثانه تجویز میشود)، به جوندگان میشود. بررسی آزمایشگاهی از جابجایی نیکوتین و اسکوپولامین با برچسب رادیویی نیز نشان داد که عصاره خام جینسنگ میل ترکیبی بالایی برای گیرندههای نیکوتین و موسکارینی در غشاهای قشر مغز انسان نشان میدهد.
مطالعات نشان میدهد که مصرف جینسنگ (50 میلی گرم در کیلوگرم) منجر به افزایش دوپامین و نوراپی نفرین ساقه مغز و افزایش سروتونین در قشر مغز میشود که با تجویز آگونیست گیرنده سروتونین یا یک آنتاگونیست خاص سروتونین، این اثر از بین میرود.
ساپونین تام جینسنگ همچنین میتواند فعالیت دوپامینرژیک در هر دو گیرنده دوپامین پیش سیناپسی و پس سیناپسی را تعدیل کند حساسیت رفتاری ایجاد شده توسط محرکهای روانی مانند مورفین، کوکائین، متامفتامینها و نیکوتین را در گیرندههای دوپامینی مسدود کند.
اثرات رفتاری و روانی
تعدادی از مطالعات اثرات رفتاری به دنبال استفاده از جینسنگ را بررسی کردهاند.
با توجه به چنین طیف وسیعی از اثرات فیزیولوژیکی، انتظار میرود که جینسنگ بر روی عملکرد شناختی و خلقی تأثیر بگذارد.
مزایای ارگوژنیک انسانی
اصطلاح ارگوژنیک به این معنی است که محصول دارای خواص ویژه افزایش انرژی است. در حالی که مستقیماً با عملکرد شناختی و خلق و خوی مرتبط نیست، اما تاثیر دو طرفه این دو عامل بر روی هم منطقی به نظر میرسد. بررسی مطالعات انجام شده دراین زمینه نتایج ضد و نقیضی را نشان میدهد که میتوان آن را به عواملی از جمله تعداد کم افراد شرکت کننده در مطالعه، حجم کم نمونه و عدم وجود نمونه کنترل مناسب نسبت داد.
اثرات شناختی
در حالیکه مجموعه خوبی از مطالعات انجام شده وجود دارد که اثرات تقویت شناختی جینسنگ در مورد حیوانات را تأیید میکند، شواهد چنین اثراتی پس از مصرف طولانی مدت در مورد انسان کمیاب است.
مطالعات انسانی شامل تجویز حاد
به منظور ایجاد زمینه برای بررسی کامل اثرات شناختی و خلقی عصاره جینسنگ استاندارد شده، در مطالعهای 20 شرکت کننده جوان سالم سه دوز مختلف از عصاره مربوطه و یک دارونما یکسان را در طول یک دوره 7 روزه دریافت کردند.
نتایج نشان داد که جینسنگ میتواند به شدت بر عملکرد شناختی تأثیر بگذارد و علاوه بر آن تأثیر مستقیمی بر عملکرد سیستم عصبی مرکزی دارد.
جینسنگ باعث تقویت عملکرد و بهبود خلق و خو میگردد
بطور کلی جینسنگ باعث تقویت عملکرد و بهبود خلق و خوی در مصرف کننذگان گردد.
نویسنده: دکتر شهره رحیمی (دکترای تخصصی بیوشیمی)
ویرایش: دکتر علیرضا ولیزاده (دکترای تخصصی نانوفناوری پزشکی)
منبع
Ginseng: potential for the enhancement of cognitive performance and mood
قوانین ارسال دیدگاه در سایت.