دلایل افزایش آنزیم های کبدی

افزایش آنزیم‌های کبدی ممکن است نشانه این باشد که کبد فرد به درستی کار نمی‌کند. سلول‌های کبدی آسیب دیده یا ملتهب آنزیم‌هایی را در جریان خون آزاد می‌کنند که آزمایش خون آنها را تشخیص می‌دهد. پزشکان در صورت داشتن علائم بیماری‌هایی که معمولاً باعث آسیب کبدی می‌شوند، افراد را برای بررسی احتمال افزایش آنزیم‌های کبدی در سرم خونی آزمایش می‌کنند.

یکی از موثرترین مکمل‌ها برای تنظیم میزان آنزیم‌های کبدی، کاهش سایز کبد در اختلال کبد چرب غیرالکلی و بهبود دفع سموم از بدن، مکمل لیپومان است. در این مقاله با علل افزایش آنزیم‌های کبدی و همچنین، علائم و درمان هر یک از آنها آشنا می‌شوید.

از نگاه من، افزایش آنزیم‌های کبدی تنها یک نشانه است، نه یک پایان. این افزایش می‌تواند هشداری برای ما باشد تا بیشتر به سلامت خود اهمیت بدهیم. سبک زندگی سالم، تغذیه مناسب، ورزش و کنترل استرس همگی عواملی هستند که می‌توانند در حفظ عملکرد طبیعی کبد مؤثر باشند.
من معتقدم که آگاهی از وضعیت سلامت بدن، مراجعه به پزشک در زمان مناسب و استفاده از مکمل‌های مؤثر مانند لیپومان می‌تواند نقش مهمی در بهبود شرایط کبدی ایفا کند. در نهایت، مسئولیت سلامت بدنمان بر عهده خود ماست. هر قدمی که امروز برای سلامتی‌مان برمی‌داریم، در آینده نتیجه‌اش را خواهیم دید.

دلایل افزایش آنزیم های کبدی چیست؟

اگر نتایج آزمایش خون فرد نشان دهنده افزایش آنزیم‌های کبدی باشد، پزشک علل احتمالی زمینه‌ای را بررسی می‌کند. پزشک ممکن است علاوه بر سوال در مورد شیوه زندگی و عادات غذایی فرد، آزمایش‌های بیشتری را توصیه نماید.

شایع‌ترین علت افزایش آنزیم‌های کبدی، بیماری کبد چرب است. تحقیقات نشان می‌دهد که 25 تا 51 درصد از افرادی که آنزیم‌های کبدی بالا دارند، به این بیماری مبتلا هستند.

سایر عوامل که معمولاً باعث افزایش آنزیم های کبدی می شوند عبارتند از:

• سندرم متابولیک
• هپاتیت ویروسی
• اختلال مصرف دارو یا الکل
• سیروز کبدی (زخم بافت کبد)
• خود ایمنی
• بیماری سلیاک
• عفونت با ویروس اپشتین بار نوعی تبخال
• سرطان کبد
• هموکروماتوزیز (جذب بیش از حد آهن)
• مونونوکلئوز عفونی یا تب غده‌دار (عفونتی که توسط ویروس Epstein–Barr ایجاد می‌شود)
• سپسیس (مسمومیت خون)
• بیماری ویلسون (تجمع مس در اندام‌ها و بافت‌های مختلف بدن)
• پلی میوزیت (التهاب تعداد زیادی از عضلات)
• برخی از داروها (از جمله برخی مسکن‌ها و استاتین‌ها (گروهی از داروهای کاهنده کلسترول خون))

افزایش آنزیم‌های کبدی خود بدون علامت هستند، اما عوارضی که ایجاد می‌کنند ممکن است علائم ایجاد کند. در زیر دلایل شایع افزایش آنزیم‌های کبدی و همچنین علائم آنها آمده است:

1- بیماری کبد چرب

بیماری کبد چرب زمانی رخ می‌دهد که چربی در کبد تجمع می‌یابد. اگر این تجمع به دلیل مصرف الکل باشد، بیماری کبد چرب الکلی نامیده می‌شود. هنگامی که الکل عامل ایجاد کننده نیست، تجمع چربی در کبد بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) نامیده می‌شود. افراد مبتلا به سندرم متابولیک بیشتر در معرض ابتلا به کبد چرب غیرالکلی هستند.

بیماری کبد چرب ممکن است گاهی باعث خستگی و درد در سمت راست شکم شود، اما اغلب علامتی ندارد. برای تشخیص بیماری کبد چرب پزشک ممکن است درخواست آزمایش برای بررسی افزایش آنزیم‌های کبدی فرد مبتلا به اختلال مصرف الکل یا سندرم متابولیک را دهد.

2- سندرم متابولیک

سندرم متابولیک گروهی از علائم است که خطر بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد. این علائم عبارتند از:

• قند خون بالا
• فشار خون بالا
• اضافه وزن داشتن
• کلسترول بالا

پزشک ممکن است افراد مبتلا به یک یا چند مورد از این علائم را از نظر افزایش آنزیم‌های کبدی مورد آزمایش قرار دهد.

3- هپاتیت

هپاتیت یک ویروس است که منجر به التهاب کبد می‌شود. چندین گونه مختلف هپاتیت وجود دارد که هپاتیت A ، B ، C ، D و E نامیده می‌شوند. علائم همه سویه ها مشابه است.

علائم شایع هپاتیت عبارتند از:

• خستگی
• درد عضلانی
• درد مفاصل
• حالت تهوع
• از دست دادن اشتها
• دل درد
• تب
• ادرار تیره
• خارش پوست
• زردی چشم و پوست (زردی)

پزشک ممکن است فرد مبتلا به علائم هپاتیت را از نظر افزایش آنزیم‌های کبدی مورد آزمایش قرار دهد.

4- اختلال در مصرف دارو یا الکل

نوشیدن بیش از حد الکل یا استفاده از داروهای غیرقانونی ممکن است منجر به التهاب یا آسیب کبدی شود.

التهاب کبد ناشی از مصرف الکل را هپاتیت الکلی می‌نامند. هنگامی که داروها علت اصلی هستند، پزشکان آن را هپاتیت سمّی می‌نامند. علائم هپاتیت الکلی و سمّی شبیه سایر انواع هپاتیت است.

اگر فردی علائم اختلال مصرف دارو یا الکل را نشان دهد، پزشک ممکن است سطح آنزیم‌های کبدی وی را بررسی کرده و انواع مختلفی از درمان را توصیه کند.

5- سیروز کبدی

سیروز نوعی آسیب کبدی است. فرد مبتلا به سیروز دچار زخم دائمی کبد می‌شود که می‌تواند از عملکرد صحیح کبد جلوگیری کند. سیروز ممکن است در نهایت منجر به نارسایی کبدی شود.

علائم سیروز کبدی شامل خستگی و خارش پوست است. در صورت عدم درمان هپاتیت یا بیماری کبد چرب، افراد در معرض خطر سیروز کبدی هستند. اگر فردی علائم سیروز داشته باشد، پزشک ممکن است سطح آنزیم کبدی او را بررسی کند.

آزمایش افزایش آنزیم‌های کبدی

آزمایش خون می‌تواند افزایش آنزیم‌های کبدی را نشان دهد. ، افزایش سطح آنزیم‌های آلانین ترنس آمیناز (ALT) و آسپارتات ترنس آمیناز (AST) سرم خونی در آزمایش خون بررسی می‌شود. کبد هنگامیکه دچار آسیب یا التهاب می‌گردد آنزیم‌های AST و ALT را آزاد می‌کند. اگر پزشک متوجه شود که در سرم خونی فرد بیمار، سطح AST یا ALT افزایش یافته است، به احتمال زیاد آزمایشات بیشتری را برای تعیین علت زمینه‌ای آن انجام می‌دهد. نسبت‌های مختلف AST به ALT ممکن است علل زمینه‌ای مختلفی را نشان دهد.

روش های درمان آنزیم های کبدی

در درمان افزایش آنزیم‌های کبدی، پزشک به دنبال درمان علت بروز این مشکل که احتمالاً یک بیماری زمینه‌ای است، تمرکز می‌کند. درمان برخی علل شایع افزایش سطح AST یا ALT شامل موارد زیر است:

1- بیماری کبد چرب

افراد می‌توانند برای درمان کبد چرب غیر الکلی با کاهش وزن با پزشک خود همکاری کنند. پزشک ممکن است به فرد توصیه کند که برای کاهش وزن، شیوه زندگی خود را تغییر دهد، مانند:

• ورزش بیشتر
• خوردن یک رژیم غذایی سالم و متعادل به همراه مکمل‌های دارویی یا گیاهی
• تلاش برای سوزاندن کالری بیشتر از کالری دریافتی

صحبت با یک متخصص تغذیه یا حتی یک مربی شخصی می‌تواند به فرد کمک کند تا برنامه کاهش وزن خود را بصورت منظم و صحیح اجرا نماید.

اگر فردی به دلیل مصرف الکل به بیماری کبد چرب مبتلا باشد، پزشک توصیه به منع مصرف الکل می‌نماید.

2- سندرم متابولیک

درمان سندرم متابولیک شامل موارد زیر است:

• کاهش وزن
• ورزش بیشتر
• خوردن یک رژیم غذایی سالم و متعادل به همراه مکمل‌های دارویی یا گیاهی
• مدیریت سطح قند خون
• کاهش سطح استرس

تغییرات شیوه زندگی که ممکن است به فرد در مدیریت استرس کمک کند عبارت است از:

• ورزش
• مراقبه (مدیتیشن)
• ذهن آگاهی
• یوگا
• روزنامه نگاری
• کاهش تعهدات استرس‌زا در محیط کار یا در زندگی شخصی

 3- هپاتیت

درمان هپاتیت بستگی به حاد یا مزمن بودن آن دارد. پزشک ممکن است درمان‌های زیر را برای هپاتیت حاد توصیه کند:

• استراحت مطلق
• مایعات فراوان
• اجتناب از الکل

درمان هپاتیت مزمن معمولاً با استفاده از داروهای ضد ویروسی انجام می‌شود.

4- اختلال سوء مصرف دارو یا الکل

درمان اختلال مصرف دارو یا الکل شامل موارد زیر است:

• درمان‌های رفتاری
• داروها
• گروه‌های حمایتی

هر کسی که احساس می‌کند مصرف الکل یا مواد مخدر باعث مشکلات سلامتی شده یا در زندگی روزمره او تداخل ایجاد می‌کند، باید با پزشک خود مشورت کند.

تجربه بیماران

علی، ۳۶ ساله“من همیشه به طور غیرمستقیم از مصرف الکل استفاده می‌کردم و به نظر می‌رسید که هیچ مشکل خاصی نداشته باشم. اما روزی که آزمایش خون انجام دادم، پزشک به من اطلاع داد که سطح آنزیم‌های کبدی‌ام بالا است. از آن زمان به بعد، من به شدت مصرف الکل را قطع کردم و پزشک یک سری داروهای ضد ویروسی برای درمان کبد به من تجویز کرد. به همراه داروها، تغییراتی در رژیم غذایی و سبک زندگی‌ام ایجاد کردم. هر چند که بهبود تدریجی بود، اما خوشحالم که امروز وضعیت کبدی من در وضعیت بهتری قرار دارد”

مریم، ۵۲ ساله“من دچار سندرم متابولیک بودم و به دلیل قند خون بالا و فشار خون بالا، مدام احساس ضعف و دردهای عضلانی داشتم. پزشک به من گفت که ممکن است به دلیل این وضعیت، آنزیم‌های کبدی من هم افزایش پیدا کرده باشند. با پیگیری دقیق درمان‌ها و تغییر سبک زندگی، از جمله کاهش وزن و انجام تمرینات ورزشی، سطح آنزیم‌های کبدی من به مرور زمان به حالت طبیعی برگشت. پزشک همچنین از مکمل‌های گیاهی مانند لیپومان استفاده را توصیه کرد که به تنظیم عملکرد کبد من کمک زیادی کرد”

سعید، ۳۰ ساله“بعد از چند ماه عفونت ویروسی شدید، آزمایش خون نشان داد که آنزیم‌های کبدی من بالا رفته است. پزشک به من توصیه کرد که استراحت مطلق داشته باشم و از مصرف هرگونه داروی مضری پرهیز کنم. خوشبختانه با گذشت چند هفته و با رعایت دستورات پزشک، سطح آنزیم‌های کبدی من به حالت عادی برگشت. تجربه من نشان می‌دهد که اگر به موقع درمان‌ها و توصیه‌های پزشکی را دنبال کنید، می‌توانید از عوارض بیشتر جلوگیری کنید”

فاطمه، ۴۰ ساله“من به علت بیماری خودایمنی، دچار التهاب کبدی شدم. پزشک به من گفت که آنزیم‌های کبدی من به دلیل این بیماری بالا رفته است. بعد از مصرف داروهای ضد التهابی و انجام آزمایشات پیوسته، وضعیت کبد من بهتر شد. پزشک به من توصیه کرد که علاوه بر دارو، رژیم غذایی سالم و کنترل استرس را در اولویت قرار دهم. امروز پس از چند ماه، سطح آنزیم‌های کبدی‌ام به سطح طبیعی برگشته و علائم بیماری کاهش یافته است”

سوالات متداول

نتیجه‌گیری

افزایش آنزیم‌های کبدی می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات مختلفی در عملکرد کبد باشد که از بیماری کبد چرب گرفته تا هپاتیت و مصرف بیش از حد الکل یا داروها متغیر است. تشخیص به موقع و اقدام به درمان می‌تواند از بروز عوارض جدی‌تر مانند سیروز یا نارسایی کبدی جلوگیری کند.

اصلاح سبک زندگی، رعایت رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و مصرف مکمل‌های مفید مانند لیپومان می‌توانند به کاهش آنزیم‌های کبدی و بهبود سلامت کبد کمک کنند. اگر نتایج آزمایشات شما نشان‌دهنده افزایش آنزیم‌های کبدی است، مشورت با پزشک و پیگیری درمان توصیه می‌شود.