دلایل افزایش بیش از حد آنزیم‌های کبدی چیست و بررسی علائم افزایش آن

افزایش آنزیم‌های کبدی ممکن است نشانه این باشد که کبد فرد به درستی کار نمی‌کند. سلول‌های کبدی آسیب دیده یا ملتهب آنزیم‌هایی را در جریان خون آزاد می‌کنند که آزمایش خون آنها را تشخیص می‌دهد.

پزشکان در صورت داشتن علائم بیماری‌هایی که معمولاً باعث آسیب کبدی می‌شوند، افراد را برای بررسی احتمال افزایش آنزیم‌های کبدی در سرم خونی آزمایش می‌کنند.

یکی از موثرترین مکمل‌ها برای تنظیم میزان آنزیم‌های کبدی، کاهش سایز کبد در اختلال کبد چرب غیرالکلی و بهبود دفع سموم از بدن، مکمل لیپومان است.

در این مقاله با علل افزایش آنزیم‌های کبدی و همچنین، علائم و درمان هر یک از آنها آشنا می‌شوید.

علت شناسی افزایش آنزیم‌های کبدی

اگر نتایج آزمایش خون فرد نشان دهنده افزایش آنزیم‌های کبدی باشد، پزشک علل احتمالی زمینه‌ای را بررسی می‌کند. پزشک ممکن است علاوه بر سوال در مورد شیوه زندگی و عادات غذایی فرد، آزمایش‌های بیشتری را توصیه نماید.

شایع‌ترین علت افزایش آنزیم‌های کبدی، بیماری کبد چرب است. تحقیقات نشان می‌دهد که 25 تا 51 درصد از افرادی که آنزیم‌های کبدی بالا دارند، به این بیماری مبتلا هستند.

سایر عوامل که معمولاً باعث افزایش آنزیم های کبدی می شوند عبارتند از:

• سندرم متابولیک
• هپاتیت ویروسی
• اختلال مصرف دارو یا الکل
• سیروز کبدی (زخم بافت کبد)
• خود ایمنی
• بیماری سلیاک
• عفونت با ویروس اپشتین بار نوعی تبخال
• سرطان کبد
• هموکروماتوزیز (جذب بیش از حد آهن)
• مونونوکلئوز عفونی یا تب غده‌دار (عفونتی که توسط ویروس Epstein–Barr ایجاد می‌شود)
• سپسیس (مسمومیت خون)
• بیماری ویلسون (تجمع مس در اندام‌ها و بافت‌های مختلف بدن)
• پلی میوزیت (التهاب تعداد زیادی از عضلات)
• برخی از داروها (از جمله برخی مسکن‌ها و استاتین‌ها (گروهی از داروهای کاهنده کلسترول خون))

افزایش آنزیم‌های کبدی خود بدون علامت هستند، اما عوارضی که ایجاد می‌کنند ممکن است علائم ایجاد کند. در زیر دلایل شایع افزایش آنزیم‌های کبدی و همچنین علائم آنها آمده است:

1. بیماری کبد چرب

بیماری کبد چرب زمانی رخ می‌دهد که چربی در کبد تجمع می‌یابد. اگر این تجمع به دلیل مصرف الکل باشد، بیماری کبد چرب الکلی نامیده می‌شود. هنگامی که الکل عامل ایجاد کننده نیست، تجمع چربی در کبد بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) نامیده می‌شود. افراد مبتلا به سندرم متابولیک بیشتر در معرض ابتلا به کبد چرب غیرالکلی هستند.

بیماری کبد چرب ممکن است گاهی باعث خستگی و درد در سمت راست شکم شود، اما اغلب علامتی ندارد. برای تشخیص بیماری کبد چرب پزشک ممکن است درخواست آزمایش برای بررسی افزایش آنزیم‌های کبدی فرد مبتلا به اختلال مصرف الکل یا سندرم متابولیک را دهد.

2. سندرم متابولیک

سندرم متابولیک گروهی از علائم است که خطر بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد. این علائم عبارتند از:

• قند خون بالا
• فشار خون بالا
• اضافه وزن داشتن
• کلسترول بالا

پزشک ممکن است افراد مبتلا به یک یا چند مورد از این علائم را از نظر افزایش آنزیم‌های کبدی مورد آزمایش قرار دهد.

3. هپاتیت

هپاتیت یک ویروس است که منجر به التهاب کبد می‌شود. چندین گونه مختلف هپاتیت وجود دارد که هپاتیت A ، B ، C ، D و E نامیده می‌شوند. علائم همه سویه ها مشابه است.

علائم شایع هپاتیت عبارتند از:

• خستگی
• درد عضلانی
• درد مفاصل
• حالت تهوع
• از دست دادن اشتها
• دل درد
• تب
• ادرار تیره
• خارش پوست
• زردی چشم و پوست (زردی)

پزشک ممکن است فرد مبتلا به علائم هپاتیت را از نظر افزایش آنزیم‌های کبدی مورد آزمایش قرار دهد.

4. اختلال در مصرف دارو یا الکل

نوشیدن بیش از حد الکل یا استفاده از داروهای غیرقانونی ممکن است منجر به التهاب یا آسیب کبدی شود.

التهاب کبد ناشی از مصرف الکل را هپاتیت الکلی می‌نامند. هنگامی که داروها علت اصلی هستند، پزشکان آن را هپاتیت سمّی می‌نامند. علائم هپاتیت الکلی و سمّی شبیه سایر انواع هپاتیت است.

اگر فردی علائم اختلال مصرف دارو یا الکل را نشان دهد، پزشک ممکن است سطح آنزیم‌های کبدی وی را بررسی کرده و انواع مختلفی از درمان را توصیه کند.

5. سیروز کبدی

سیروز نوعی آسیب کبدی است. فرد مبتلا به سیروز دچار زخم دائمی کبد می‌شود که می‌تواند از عملکرد صحیح کبد جلوگیری کند. سیروز ممکن است در نهایت منجر به نارسایی کبدی شود.

علائم سیروز کبدی شامل خستگی و خارش پوست است. در صورت عدم درمان هپاتیت یا بیماری کبد چرب، افراد در معرض خطر سیروز کبدی هستند. اگر فردی علائم سیروز داشته باشد، پزشک ممکن است سطح آنزیم کبدی او را بررسی کند.

آزمایش افزایش آنزیم‌های کبدی

آزمایش خون می‌تواند افزایش آنزیم‌های کبدی را نشان دهد. ، افزایش سطح آنزیم‌های آلانین ترنس آمیناز (ALT) و آسپارتات ترنس آمیناز (AST) سرم خونی در آزمایش خون بررسی می‌شود. کبد هنگامیکه دچار آسیب یا التهاب می‌گردد آنزیم‌های AST و ALT را آزاد می‌کند. اگر پزشک متوجه شود که در سرم خونی فرد بیمار، سطح AST یا ALT افزایش یافته است، به احتمال زیاد آزمایشات بیشتری را برای تعیین علت زمینه‌ای آن انجام می‌دهد. نسبت‌های مختلف AST به ALT ممکن است علل زمینه‌ای مختلفی را نشان دهد.

روش های درمان آنزیم های کبدی

در درمان افزایش آنزیم‌های کبدی، پزشک به دنبال درمان علت بروز این مشکل که احتمالاً یک بیماری زمینه‌ای است، تمرکز می‌کند. درمان برخی علل شایع افزایش سطح AST یا ALT شامل موارد زیر است:

1. بیماری کبد چرب

افراد می‌توانند برای درمان کبد چرب غیر الکلی با کاهش وزن با پزشک خود همکاری کنند. پزشک ممکن است به فرد توصیه کند که برای کاهش وزن، شیوه زندگی خود را تغییر دهد، مانند:

• ورزش بیشتر
• خوردن یک رژیم غذایی سالم و متعادل به همراه مکمل‌های دارویی یا گیاهی
• تلاش برای سوزاندن کالری بیشتر از کالری دریافتی

صحبت با یک متخصص تغذیه یا حتی یک مربی شخصی می‌تواند به فرد کمک کند تا برنامه کاهش وزن خود را بصورت منظم و صحیح اجرا نماید.

اگر فردی به دلیل مصرف الکل به بیماری کبد چرب مبتلا باشد، پزشک توصیه به منع مصرف الکل می‌نماید.

2. سندرم متابولیک

درمان سندرم متابولیک شامل موارد زیر است:

• کاهش وزن
• ورزش بیشتر
• خوردن یک رژیم غذایی سالم و متعادل به همراه مکمل‌های دارویی یا گیاهی
• مدیریت سطح قند خون
• کاهش سطح استرس

تغییرات شیوه زندگی که ممکن است به فرد در مدیریت استرس کمک کند عبارت است از:

• ورزش
• مراقبه (مدیتیشن)
• ذهن آگاهی
• یوگا
• روزنامه نگاری
• کاهش تعهدات استرس‌زا در محیط کار یا در زندگی شخصی

3. هپاتیت

درمان هپاتیت بستگی به حاد یا مزمن بودن آن دارد. پزشک ممکن است درمان‌های زیر را برای هپاتیت حاد توصیه کند:

• استراحت مطلق
• مایعات فراوان
• اجتناب از الکل

درمان هپاتیت مزمن معمولاً با استفاده از داروهای ضد ویروسی انجام می‌شود.

4. اختلال سوء مصرف دارو یا الکل

درمان اختلال مصرف دارو یا الکل شامل موارد زیر است:

• درمان‌های رفتاری
• داروها
• گروه‌های حمایتی

هر کسی که احساس می‌کند مصرف الکل یا مواد مخدر باعث مشکلات سلامتی شده یا در زندگی روزمره او تداخل ایجاد می‌کند، باید با پزشک خود مشورت کند.

سیروز کبدی چیست؟

سیروز آسیب دائمی کبد است، بنابراین همیشه قابل درمان نیست. با این حال، علت اصلی آسیب کبدی معمولاً به درمان پاسخ می‌دهد. شرایطی که در بالا مورد بحث قرار گرفت همگی ممکن است منجر به سیروز شوند. درمان‌هایی مانند رژیم غذایی اصلاح شده، کاهش وزن، استفاده از مکمل‌های دارویی یا گیاهی و کاهش مصرف الکل همگی می‌توانند خطر آسیب بیشتر به کبد را کاهش دهند. تشخیص و درمان سریع عواملی که به کبد آسیب می‌رساند می‌تواند از سیروز کبدی جلوگیری نماید.

چشم انداز

افزایش آنزیم‌های کبدی نشانه این است که فرد دارای کبد ملتهب یا آسیب دیده است. بسیاری از بیماری‌ها ممکن است باعث التهاب یا آسیب کبد شوند. برای بررسی افزایش آنزیم‌های کبدی، پزشکان از آزمایش خون استفاده می‌کنند. آنها ممکن است هرکسی را با علائم یکی از نشانه‌های بیماری که می‌دانند باعث افزایش سطح آنزیم‌های کبدی می‌شود، آزمایش کنند.

اگر نتایج آزمایش خون فرد نشان دهد که آنزیم‌های کبدی افزایش یافته است، پزشک علت اصلی را بررسی می‌کند. پس از تشخیص بیماری، پزشک درمان‌های مناسب را توصیه می‌کند.

بیماری کبد چرب شایع‌ترین علت افزایش آسیب کبدی است. افراد مبتلا به بیماری کبد چرب می‌توانند با کاهش وزن و در صورت لزوم استفاده از مکمل‌های درمانی در کنار تصحیح سبک زندگی خود، وضعیت کبدی خود را بهبود دهند. سایر علل التهاب کبد نیز قابل درمان هستند.

افزایش آنزیم‌های کبدی معمولاً یک علامت موقتی است. اگر فردی از برنامه درمانی توصیه شده پزشک برای بیماری زمینه‌ای پیروی کند، سطح آنزیم‌های کبدی ممکن است به سرعت به حالت عادی بازگردد.

از مکمل‌های خوراکی برای بهبود عملکرد و درمان کبد چرب می‌توان استفاده کرد. از بین مکمل‌های خوراکی موجود در مارکت دارویی کشور، مکمل لیپومان  با داشتن 600 میلیگرم عصاره برگ کنگرفرنگی در درمان کبد چرب و کاهش آنزیم‌های کبدی بسیار موفق و پرفروش می‌باشد. لذا مصرف آن را به بیماران دارای کبد چرب یا مشکلات مزمن کبدی پیشنهاد و توصیه می‌کنیم.

لینک منبع: 

https://www.medicalnewstoday.com/articles/325838#treatment

Beneficial effects of artichoke leaf extract supplementation on increasing HDL-cholesterol in subjects with primary mild hypercholesterolaemia: a double-blind, randomized, placebo-controlled trial: International Journal of Food Sciences and Nutrition: Vol 64 , No 1 – Get Access (tandfonline.com)